Vota et motiua a processu priorissae, monialium, et Conuentus Sanctae Agnetis, super inuentario]

1쪽

iuioribus arbittio steriae Audienthe, debite & Iuxta Forum caeleras

propolitiones rejiciendo, neutram pallium in expensis, demptis pro dictis taxandis condemnando , caetera supplicata locum hon habere.

EX EO pris ei tim,&alias recipiuntur propositiones Monaster ij Sanqctae Agnetis, Ciuitatis Caesaraugustae, & Collegit societatis tela eius

dem vibis,& Conuentus Villae de Benauarre. Quia constat de legatis eisdem respective relictis in testamento Doctoris Petri Ludovici Mattine Z Iurisperiti,& in vim Fori, nouissimi editi in Ciuitate Calaiajubis,

i b titulo de io, legatarios, obtinere possimi legata iij in quolibet processu, bonorum mobilium, virtute,& vigore suorum legatorum, ut ex tenore, de contextura vel borum eiusdem Fori apertissime deducitur, de coniratili asserere, esset nimis restringere Vim verborum pt aedicti Fori. Magis velo est inimica literatis sermonis restrictio , quam extenso verborum, ex proh emio etiam dicti Fori colligitur, non obscui emens, Asensus eiusdem. Eo enim respicit ratio pro hemialis, ut deinceps legata relicta, a testatoribus, magis punctim soluantur, & sic adimpleantur acurate voluntates ultimae defunctorii. RECIPITUR vero sola propositio Coenobi j Monialium Sanctae Agnetis cum expensis, quia fuit tantum pro eius parte facta interpellatio, iuxta dispositione dicti Fosi.

Admittuntur etiam dictς propositiones in omnibus bonis inuentaria' tis, nam verba illa, de censetis miti cargados a quinte, in legato Monaster ij Beatae Agnetis, sunt possita & constituta, post plenam, de completam Libstantiam legati, ut satis aperte demonstratur ex alijs verbis antece

dentibus , quς sic se habent. Primo dexa at Moua sterio de sauta Iur; ις Presecapys mi ueldos depensiouo de renta anaa conla propriedadde aqui flos correspondiente. Quς sane verba pei sectam, & completam legati

stantiam, continent.Similiter,in legato Collegi j Societatis Iesu Ciui; λ iis Caesaraugustar extant haec sequentia verba. Item dexo at Collegio j compania de Ilus Ochocimtos scudos de renta con la propriedad correspondit' te a esta. Et haec vel ba completam legati dispositionem praeseserunx P riter in legato Monaster ij Villae de Benauar re , scripta reperiunx Mynusmodi verba. Item dexο at Mona serio delos Dominicos de Fenauarre V rientos escudos de reuiss con lasuerte principat de aquellos. Quς sane V cib*Τ- persectam legati substantiam denotant, & constituunt. Qua propyς 'sequantia verba , decensetes mios cargados a quines , posita in pii in Q gy 0, & alia de censeates mios a quinte, in secundo legato adiectὸ ; V ill , β rsseon de qalute de mis ceu ales, in tertio legato scripta; cenisen V .dἰς GR,DQn per modum taxationis,& limitationis, sed imo portu γ ψς monstrative,& per modum demonstrationis, quia sequuntur PQ st

2쪽

sectam legati dispositionem,& eius substantiam. Confirmatur, nam in legato relicto , Monasterio Religionis Beati Dominici Villae de Bena

uarie, hoc satis clare indicauit ipse testator, dum asseruit a raon de quin de mis censeases Ibi prς secta verba , de mis censales, genet alia sunt , ct comprehendunt ex propria verbi significarione, quςcunq; censualia,&sic in eodem sensu accipi debent vel ba aliorum legatorum anteceden tium. Etenim una pars testamenti declar Iur per aliam. Nec te si agatur, quod illa vel ba vidcantur collocata,& pusi a in una eademq; oratione cum legato, quasi tunc limitiatiue, & per m. dum taxationis , intelligantur adiecta.Nam respondetur, quod quando locus, Vel re S de qua solutio est facienda, constituuntur,& collocantur post iam finitam,&com

pictam legati substaritiam,& dispositionem. Eo ipso diueriam, ac separatam orationem continere dicuntur, ut ergo una oratio censeatur,oportet ut locus, siue res de qua soluti rei legati fieri deber, praecedunt substantiam,&disposui onem ipsius legati. Ideo Iuli consulti ad significandam unitatem rationis haec exempla tradunt: Volo ex fructibus sui disex anni decem solui Titio . Vel si quis ii a legauerit , ex illo dolio amphoras decem lego Se yo. Accedat superioribus sequens considetatio. Quod huiusmodi legata, non sunt legata speciei, sed potius quantitatis. Id quod ex eo manifeste demonstratur, nam incipiunt a quantitate , &verbum quantitatis, in medietate sequitur post verbum dispositiuum, lego,sicque quantitas es legata Psincipaliter, non autem censualia , de

sic corpora bono tum inuentaria torum. Ideo quantitas semper fuit in Dbligatione,& ex consequenti, sequitur quod verba, demis censales de aquiu et alia supra relata, non sunt posita per modum taxationis , S limitationis, sed demonstrative,& designative:& sic per modum demostiationis corroborantur pys dicta,ex eo quod Testator Doctui Petrus Ludovicus Martiner, qui in V x rQq; Idye Caesareo,& Pontificio erat petitissimus usus suit discretiu0 m040 loquendi, quq l legata telicta Fia tribus Religionis Sancti Augustini,&M0nialibus Discalciatis, Oidinis

Calmeis Tunc enim ipse in I censualia,iure legati reliquit specificando,& declaraudo proprie layes , & pedsiones censualium leo atoium. Hoc a uictu minime fecit in alij lega Ii , ut sic a petie ostende io, non corpora centu alium,sed quan taxe tuisse legatas. Deniq; esto quod supra dicta essent dubia adhuc in dubio asserendum est iuxta scribentium traditionem verba illa, de c Uales mios cauados a quiues, lare apposita de monstrative,non Vero Iaxatiue,& limitat jue. Recipitur deinde prono

sitio Docto iis Hieronymi Ribera , quia constὸῖ de sua inclusione, sed admittitur posteriori l. Q P st: ς ζPIi RQ in Prupositionum in vim leta

3쪽

gatorum de quibus in superioribus actum fuit etenim vel ba illa testa menti praedicti, situ embarro de lo que he dicho, quieris pueda mi penora di sepouer libremente eudos init sotidos, lium dumtaxat se fetenda ad clausulam proximam , uniuersalis hς reditatis ; non vero ad claui uias legatorum antecedentes,& cum non constet de interpellatione, no recipitur cum expensis. Tandem ultimo loco collocatur, δι admittitur propositi'Rectoris,& Frat tum Collegi j Societatis Iesu Ciuitatis Oscae,eo quod apparet de suis legitimis inclusionibus suaq; possessione bonorum inuentaria torum. Aliae vero propositiones repelluntur. Nam qui eas ob tulerunt, vel non probarunt, Vel non publicarunt, & alias Ait. Contr- ET ALTERI duo de dictis dominis desuper nominatis, concordes fuerunt voti,& opinionis; quod Att. Conti. 6 c. tenetur & debet pro nuntiare,& recipere propolitiones; pro parte Recto iis, Patrum,& Re 'ligiosorum, Collegij Societatis Iesu pr. sentis Ciuitatis Caesaraugusta, Principalium Valer ij Coites det Rey, Procura Ioris. Plio iis, Fratrum,&Conuentus ordinis Sancti Dominici Villae de Benauarre, & Pitoli illa Monialium,& Conuentus Sanctae Agnetis praesentis Ciuitatis, princi palium Ferdinandi Sanchea Procuratoris, oblatas,& hoc respectu ce- sua liti inuentasiatoru, quae imposita suerunt repor eoru formationis, ad ratione, quindecim mille solido tu pro piletatis pro pensione mille solidorti tantu, & mandare eisde restitui, praedicta censualia, cu pesionibus eorunde decursis, ut illa possideant ad recuperatione legat uu in dictis pro possitionibus respective mentionatoria, cum expensi s.factis respectu

propositionis oblata , pro parie dicta ru, Priorissae, Moni altu,& Couentus Sanctae Agnetis tantu,& in ali)s censualibus inues tariatis, recipes o pro possitionem, pro palle Docto iis Hieronymi de Riueia , principalii Christophori Toledo procuratoris, oblatam ; & mandare vendi dict censualia debite & iuxta Forum,& ex pratio illos unx, eidem solui qu 'titarem quadraginta mille solidorum Iaccen, & ea soluta, si aliquid su pete rix; Vecipere propositionem, pro parte Rectutis, Patium, S Rcli glosserum Collegij Societatis Iesu Ciuitatis Olcae, Principalium dicti Christophori Toledo Procuratoris oblatam, & eisdem restitui dict. mquantitatem, quς iupererit , I aquarn dominis dictorum bonorum ps Is tita prius iespective cautione sol ali debite, & iuxta Forum; lias ps Op0 siuiones rejiciendo , ne uisam partium in expensis demptis praedicti β' x Xa dis condemnando, caetera supplicata locum non habete. EX EOO - j- recipiuntur propositiones Priori illa, Monialium, de Conuen μ' b Dctae Agnetis praesentis Ciuitatis Caesaraugustae. Prioris, Frais uini Conuςntu. Sancti Dominici Villae de Bena uatie, & Rectoris SQ cjςxΦ tis

4쪽

tic Iesu eiusdem Civitatis Cassar. in gust modo quo in sententio, quia

ex processo constat , Doctorem Petium Ludovicti Martinea Cenedo, in suo testamento, cum quo diceta inter alia mul in negata,finita matris vita, de sororum, de quarum morte apparet. Tria reliquisse : videlicet; Monasterio Sanctae Agnetis presentis Ciuitatis Cassas augusicis ex nitIle solidos pensionum, de annui redditu , cum proprietate illis correspo- denti suorum censualium ad rationem quindecim mille: solidorum . MOMnasterio Fratrum Sancti Dominici Villae de Benauarre , alius quatuor mille solidos annui redditus, vel pensionis cum sorte principali illorum ad rationem quindecim mille. Et Collegio Societatis Iesu pra sentis Ciuitatis Caesaraugustae , sex decim mille solidos annui redditus cum proprietate illis correspondenti, suorum censualium, bd rationem quindecim mille solidorum, quibus quidem legat ii, quilibet suam obtule 'Iunt propositi0nem; pro quibus no ambigimus in hac processus rella

posse obtinere attenta noua sorali dispositione. Diu et simode tamen Π sacta requisiuione ut factum est) pro parte Conuentus Sanctς Agneti . obtinebunt, prout obtinent cum expensis, nulla trifacta sine eis, ex cla ra dicti Fori litera, quae sine restrictione aliter intelligi non valet. Tota vero huius rei dissicultas, Ver satur an huiusmodi legata , conditionali de limitata, sint ad c usualia, ad rationem quindecim mille se lidorum formata. An vero gratia demonstrationis, illa sunt apposita quae in dubio praesumantnr, cum sic intelligendo magis conserae tur disposuio,&i magis sortiatur effectum,& ideo potiu.s est capiendae interpretatio , Ut

Verba stent demonstrative, non conditiona)iter, Atax niue;sed hoc casu limitatu,& conditionaliter relicta exi it iste liter a valde esi consonum, cum certissimi iuri S siit, dc cognosci, hanc diu ei sitate ni de differentiam,

ex dispositione 'nica oratione, ves multiplici concepta, si unica condi tibii aliter, limitata iudic)tur si multiplici dem putatiue; at in piae sentiatum unica ra Itone test)ῖQs legauit, pensiones,&proprietates ill ascor respondentes suorum cς Dissi lium, ad rationem quindecim mille solidorum Iaccensium,sol λ Dium cum ab eodem verbo, regatur clausula cuiuslibet ex dictis log xj. zelgo limitata suit eius dispositio ad prae dicta censualia, ut sic leg-ῖὸ , non tantum si sit intelligenda quantitatis, quantum speciei, videlicςx illorum censualium ad ratio pena quindeς immille solidorum, quia ἰῆ lj designatio, & una oratione perficitur, dc nofit executioni, sed ipsi met dispositioni, ita quod substat tia , de materia eiusdem dispositioni , si sit censualia ad lationem quindecim mille soli. dbium,ex quibus in illa x.ntum matel ia ObῖjHere possunt, in qua cunditionaliter, taxatiue, limita ἰjuzs ct luit ei:20 sitio, ex qua latione

5쪽

in alijs bonis inuentariatis obtinere minime valent praedicti legatati;

Recipitur etiam propositio Doctoris Hieronymi Ribera, in reliquis censualibus inuentariatis , quia dicta Hieronyma Cenedo , suit baeses instituta cum gratiamine, quod post eius obitum bona peruenirens in Hieronymam,& Magdalenam MartineZ, dicti tollatoris sorores,& no obstante dicto gravamine, concessit facultatem dictς lmedi; dilponen di de quantitate quadraginta mille solidorum. Et constat dictam Hieronymam Cenedo decississe relictis haeredibus dictis eius filiabus, quae similiter decesserunt, & haeredes respective instituerunt dictos Rectorem, Patres, Religiosos,& Collegium Societatis Iesu , Ciuitatis Osta, qui ius recipiendi dictam quantitatem , vendiderunt praedicto Doctori Hieronymo Ribera,ex quo eius propositio recipi eda venit, ut ex censualibus haereditati praedictς pertinentibus, dicta quantitas, eidem soluatur cum certum sit, per generalem dispositionem factam omnium suorum bonorum per dictam Hieronymam Cenc do , in fauore ni suarum filiarum, praedictam quantitatem, & facultatem de ea disponendi, suisse translata, non autem recipitur praedicta propositi Q, ante propositionem legatorum , nec in bonis eorundem legatorum , quia in eo Ium praeiuditium , non suit concessa dicta facultas disponendi, quod satis aperte deducitur, ex quo statim post vocationem , & substitutio nem dictarum te totis sororum fuit subsecuta facultas disponendi de dicta quantitate ita quod ea deduci posset ex bonis Mereditari js, non obstante vocatione dictarum soro tum, & haec fuit voluntas dicti restatoris secundum eius dispositionem. Tandemque recipitur propositio Rectoris, Patris,&Religiosorum Societalis Ieiu Ciuitatis Osco modo quo in sententia, quoniam constat, eosdem hae tedes legitimos extitere bonorum , in quibus propositio recipitur. Recipitur tamen proposi

tio Prioris, Fratrum , & Conuentus Caria e litatum Des calciator uia quia Dun publicarunt. Alis autem rejiciuntur propositiones , quia Vcin Gn probarunt, vel non publicarum,& alias Ari. Conti. &c.

SI G NVM mei Ioannis Per ec de Olivan, Scribae man . dati sits a Maiestatis; in uitate Caesaraugusa domiciliatis' i authoritates Regia per siuas terras dominationes public huiusmodi Sota s molina a libro Regidi Goν