Vota, et motiua a processu tutricis et curatricis personae, et ... Francisci Blanes, Comitis de Centellas & aliorum, super apprehensione, in articulo litispendentiae]

1쪽

na , bovorum Egregi; Don Francisci Blanes: Comitis de Centelias, s aliorum , super appre, Visione, in articulo litispendentia; in quo tam di

tus Dominus Doctor Emanuel de Contamina, Causae praedictor Relator,quam caeteri Domini qCum tenentes Concordes fuerunt voti, & opinio Dis,quod tenetur,& debet pronuntiare , & in bo- nis apprehensis in fine appellitus confrontatis maRecipitue prstpos dare fieri conteta in propositione ' oblata pro pars o D'- te Abbatissae, Monialium , &Conuentus Sanc

ii, Tu ui '' ' Clarae, Ciuitatis Turoli, Ordinis, & Religioni Sancti Francisci , principalium Ignati; Pont qprocuratoris, pro quantitate duarum mille quin gentarum sexaginta,& nouem librarum , & octo solidorum Iaccensium,ra tione viginti, & noVem pensionum septem Censualium in procesia exhi bitorum,Vna,cum pensionibus lite durante decui sis,& in posterum decurrendis,cum expensis iuria si bus durantibus: u busfinitis,contenta in propo)Becipitust prepos . sitione ' oblata pro parte Reverendorum Decani=

C H Dicorum, & Capituli Sanctae Ecclesiae Ca thedralis Civitatis Turoli, principalium Ign xii

Pontae Procuratoris,pro quantitate quatuor mi' Ιe nouemcentarum sexaginta & nouem librardi ει trium solidorum Iaccensium, ratione vigint/'dc DOVem pensionum sex censualium in procς ReXhibitorum, una cum pensionibus lite durδnx R eji- 0 si QVrsi )S tD posterum decurrendis, cum expen tio Patronorum sis iuribus suis diaetantibus: Et ques uitis, contφη 'in propositione Voblata pro parte ReverendQxqM TVrox. ἰoannis Asin,&Laurenti j Dimas Carniceri .'

-- ia

2쪽

ndnicbrum antiquiorum dictae Sanctae Ecclesiae Cathedralis Turolensis,& Vt taliumPatronorum eleemosynae, & pii legati instituti per ReuerenduIoannem Torres, pro quantitate ducetarum sexaginta,& unius librarum,& quindecim solidorum Jaccensium,ratione viginti & HOVem pensionucuiusdam cesus in processu eXbibiti, Una cum pensionibus lite durante decursis, &in posterum decurrendis,una cum expensis luribus suis duranti

bus:O eis initis mandare fieri Contenta in propositione Roblata pro parte Egregiae Domnae Elisabetis Blanes Descallar,Commitissae de Centelles, uti Tutricis,& Curatricis personae , & bonorum Egregii Don Francisci Blanes,& Centelles,Comitis de Centelles eius silij Magnificorum Don Μichaelis Calba de Valgornera,Μilitis ordinis San. cti Iacobi, de Consilio suae Maiestatis,eius que Re gentis in Supremo Consillio Corone Aragonum,& Domnae Hieronymae Pon ,& Tureli coniugu,

& dictae Egregiae Domnae Elisabethis Blanes, &

Descallar,nomine eius propio=& Regitorum, &Administratorum Hospit lis Generalis Sanctae Crucis, Barchinonensi C uitatiS 1 pro quantitate viginti, & quatuor millei & xercentarum libraruIaccensium, ratione pensi' num decursarum ab anno mille simo sescentζsimse trigessimo quarto exclusiive, usque ad 3 DRm millesimum sexcentesimum sexagesimum sζLundum inclusive: cuiusdazensus in processu e Xhibiti, Una Cum pensionibus lite dusante decursis, & in posterum decurrendis,

Vna cum expensis semii Sila tendis in hoc proces

su ID Recipitur propos

lis Salba, ct Dom

EtBegitorum Hospitalis Generalis Sanctae Crucis Barchiscinae.

3쪽

Fecipitur propositio Iuratorum , is V nitiery tatis Tur i, respectu Do minu. Motiua sententiae. Respondet Senatus,

fit satis , Obie

ctis oppositis aduersius Propositionem DD. Comitissae , D.

Michaelis Plba, ct Regilorum Hos

pitalis. Et in primis asseritur ad creationem huius

Regi, Census , non fuisse nece sarium, ut realis effectiva

qtie pecunia numerata interuenireti

cum plene constitisset de legitimo , ac

vero debito Ciuitatis, tempore Impositionis.

scurationibus in dicta propositione contentis,iuribus suis durantibus: Quibus mitis mandare fieri contenta in propositione oblata pro parte Iusti

tiar, luratorum, Iudicum, & aliorum officialium Curium Agricultorum,& Menestralium, singularum personarum, Vicinorum, & habitatorum, Sc

Concilii Civitatis Turoli, principalium Faustini Dominici de las Foyas,& Petri Mathei de Escuo

pi Procurator a aure dominii: Carteris propositio nibus reiectis,& repulsis, reservatis iuribus reser- Vari suplicantibus,caetera su plicata locum non habere. EX EO,& alias recipiuntur propositione Abbatissae, Monialium,& Conventus Sanctae Clarae,Decanique,Canonicorum,& Capituli Sanctae Ecclesiae Cathedralis Turolensis, & Canonicorssantiquorum , necnon Egregiae Domnae Elisabetthis Blanes Descallari, Commitissae de Centellas

nominibus quibus in sententia,Magnificique Uo Michaelis Calva,&Regitorum HospitalisSanctε

Crucis, ordine , & modo, quantitatibusque supr3 pronunciatis Quia liquido apparet in processu tζstibus, Scauthenticis documentis de omnimoda eorum inclusione,legitimisque contractibus,&strumentis,liquet de impossitione censuum in processu exhibitorum,solutisque ist is pensitonibus ad mititur propossitio Civitatis Turoli, quia plen' constat esse dominam indubita tam , & possessorδbonorum apprehesorum V Nec obstare censem isi dicatur censum impositum per Civitatem Tu rolensem, in favorem Serenissimi Domini DO

Philippi Primi Aragonum Regni,minime potui

4쪽

se creari non interueniente pecunia numerata idcquod realiter , dc cum effectu numeretur in ipso Rctu impositionis,coram Notario, Sc testibus,atque ita non valuisse, resistente motu proprio Pij Quinti,requirente pecuniς numerationem,& ex

eius lectura plene apparet, hanc impositione fuisse effectam per praedictZm VniVerssitatem , non quia illa recepit a Dignitate Regia quantitatem viginti,& septem mille librarum, Sed ex eo, quia Catholica Maiestas dignata fuit eam honorare, admi tendo illam ad Foros nostros, Sc ut gauderent omnibus libertatibus, priuileg ijsque conce- sis caeteris Regni colis. Ista ergo in remunerationem tanti spetialisque honoris, obtulit ei dictam

quantitatem,& cum eam 1 re Vera,non posset traq

dere,placuit Clementiae Domini Regis, ob maio

rem ei lasCivitatis omodi rar Wc in fiat pertiona im

poneretur iste census,& Vt obligareturCivitas singulis annis, die, Sc mense in censu relato,ad solutationem pensionum viginti Sc septem mille solidoxum. Cui ore uiolii respondemus , quod etiam in partibus v bi Plana Constitutio Viget potest ce- sum imponi ex quantitate antea debita,& nihil in xQreste an debitum procedat eX reali traditione

peCuniar an ex mercedz antea recepta. Forma ita-

'de illius constitutionis impletur, um hoc modo qnditor censius pretium re ipkti Sc hoc sufficit, 'Ria constitutio emanabit ad Vitandas fraudes, fiebant, cessentque per receptionem VCTI Cre- 'iti in hocque cassit,fictione breVis manus duo cox Rctus celebrantur,nempe emptionis rei,& cen-

5쪽

fus qui constituitur ex pretio ipsius emptori restituto. Secundo dicimus; Pianam Constitutionem minime fuisse receptam in Hispania ab eaque fuisse si plicatum ad Sanctissimum per Invictissimos Hispaniarum Reges; Et etiam quod fuisset admissa in nostro Regno est res extra omnis dubitationis aleam,valere similes Constitutiones censuum Ex eo, quia iuxta leges nostras valet omne pactu conventum in omni contractu, nisi aliquid contineat imposibile contra naturam, vel ius divinum in Regnoque quotidianu est,&fori dilucide refe- vut quatuor Brachia offerre in Comitiis, seu Curijs generalib' imponere in remuneratione hon - . Tum,& mercedum liberaliter per Reges praestitarum suis Vastallis, diversos census in eorum BVorem EX eo,quia expeditam pecuniam non habet

D mon Misar ἡ Neque nobis obest altera poderatio facta per Cire Censum, de qVo Vitatem scilicet censum, de quo tractamus pertine

tum Diui I de bo executorio captionario in procestu exhibito,&es et articillo octuagesimo primo aprehendentium ζς

saltat. Aserunt igitur aprehendentes dicto articulo octuagesimo primo, in gratiam Domini Regii Philippi Primi non fuisse constitutum alium censum,nis1 Vnum quantitatis viginti,& septem mille librarum,uirtuteque istius fuisse provissum 3p pellitum executorium captionarium contra C Uytatem Turolensem,ad instantiam Prioris,& CO' Ventus Sancti Ildephonsi: ergo non convenit 3Ρ Prehendentibus iste, de quo agimus in processse'

6쪽

sed Priori ,&Fratribus Sancti Ildephonsi. Huic considera tioni facillimo uegotio fit satis: Nam appellitus executorius fuit provisus ad instantiam dictorum Religiosorum , ratione decem mille libraruma apprehendentes non eXhigunt viginti,&septem mille libras , sed quantitatem decem, S septem librarum,seu pensitones ex istis,singulis i nis procedentes. Quae duae quantitates format Censum constitutum in favorem Maiestatis Domini Regis,quae omnia satis liquent ex processu sententiatae,& ex appellitu executorio ratione il- I

provisi . Nec nostra sententia obnubilatur

ponderatione illa, nempe testamentum Domini menti Serenissimi

Regis Philippi primi non fore integre exhibitum ab apprehendentibus,sed tantum fuisse productRS C, in e

tres clausulas,& forales sanctiones firmiter stabi- re se Iure delitine non sufficexe clausulas e bibςVς si δ' ra intς Gambrium es

grum,& originaliter in suique prima figura pro bibere fas non e iducitur,nam in alia,seu alijs,Vel derogari, vel limi tari potuit; sis a lisi V em*r initrumenta In futir unus S Regno debere regulariter a partibus integra exhi se motusione. berti sufficientemque non fore e Xhibitam in praesentiarum trium clausularum Testamenti Domini nostri Philippi primi; Ait men non parui ponderis sunt adminicula Concurrentia in hoc pro cesssu persuadentia diffiCultatem productionis in tegri Testamenti, sciliCet confessio facta a Regio Pisco, affirmante anno millessimo sexcentesimo quadragesimo tertio)die Vigessima Octava, menta sis Septembris in processu sententiatae Sancti tide

phonii,Testamentum Domini Regii Philippi pri

7쪽

mi integrum ulli non traddi, iustis cu is superior ibu que rationibus , nisi clausulam , aut clausulas quibus, quilibet indiget, Sc haec est ratio forsitam propter quam, tam Iuris Consultissimi Advocatibi scales non petierunt nisi clausulas in processu produs has,& haec cum varijs attestationib' Regiorum Cubiculorum firmiter afferentium, fore autheticas, minimeque existere in reliqua parte testamenti clausulas aliquas praedictis contrarias, quod testimoni uin ut res omnino consistens in facto,& coram se gesta, efficax est, aut saltem non leve praestat adminiculum. Adquid ergo, tam diligen tissimos praeventiones,nisi Vt clare percipiatur difficultas productionis integri Testamenti, quia nopotuit abscondi, tam magnis totius Iuris pruden tiae Choripheis, ut suerunt Fiscales,quoru ordini fuit commissa veditio istorum censuum, poenitus

intelligere principium illud forale partes debere

exhibere integrum Testamentum , minimeque

sufficere clausulas productas,si facilis es et editio,& exhibitio integri Testamenti; Praeter quam quod ,nec correctio statim in hominum dispositionibus est pra sumenda mo minus potest cogitari

Principem voluisse incontinenti se se corrigere, Accedat etiam tot tantoque tempore de veritate dictarum clausularum dubitatum non fuisse, im

pro veris habitor fuerunt,& tamquam si esset edi tuni,& productum integrum Testamentum ,&IUX ta eas repetita sorte in Regia Audientia, & in Curia Domini Iustitiae Aragonum fuit definit ut RQ pronuntiatum , ut liquido apparet ex litteris

8쪽

narrativis Regiae Audientiae in processu exhibitis prouissionis appellitus executori, captionarij, eontra vicinos,& habitatores Civitatis Turoli, Scin processu Prioris Sancti Ildephonsi , super condemnatione censualis;& praeter dicta documenta Rdsunt duo testes deponentes dictas clausulas fide facere in iudicio, sicque ambos vidisse pronuntiare tamquam si esset in sui prima figura,& integrest bibitum testamentum,& quidquid sit de his rationibus in quibus no inmoramur,' noster nam cque intellectus solido illo Clipeo , & nitidissimo Pluribui me j , fundamento fulcitur, nempe in assertione Regis '

Milucide afirmantis Censum, aut Centus, de qui Begi, Te Domihui in processu tractatur proprium, aut proprios ς' tW

eile ipsique Regiae Maiestati pertInere=iuaque Ri eiaque intentio- testatione standum est;Princeps namque loquitur V m actorum pro- per os Dei, a quo delegatas est Iudeκ in terris, Sc

esse tamquam Deum inter Homines, & quemadmodum Deum Caelo pulcherrimum sui ipsius si mulaehrum constituit Solem, & Lunam, talis est in Republica imago, & lumen Principis, qui Deureuerens,& imitanS,Veritatem semper profitetur: Reges enim,& Principes Veraces sunt, Sc quasi Dei in terris:& Dei imaginem habent,& sicut nodecent stultum verba composita , nec Principem labium mentiens: Et ideo non est credendum, quod falsum aliquod dicat etiam minimum,sed veritatem ante omnia loquatur, Sc colat alias esset Principem de mendacio arguere, quod nephas est ideoque prudenter statutum eXtat quodlibet verbum assertivum Regis esse credendum, C nam

9쪽

nam quod ille asemat , Sc nos credere debemus: Secundo , quia si statur literis Iudicis attestantis aliquid de his quae pertinent ad officium suum: Ergo multo magis itandum est dicto Principis,cuitis aut horitas superheminet omnes. Tertio , quia

Princeps praesumitur iustitiae plenus,& omnia deliberate cum conscientia ,&prout Convenit facere,&ideo non est excogitandum quod falsum aliquid dicat,& frequeter in Regno videmus attestationi Regis credi, taliter, quod non exhiguntur λnemine iura Generalitatum affirmante Rege bona sua esse , neque admititur contra tale verbum

probatio in contrarium, idemque procedit si moneta ocupatur,tam in hoc Regno,quam in Gallia,

si Rex affirmat suam esse, principique attestanti, Beneficium esse de sui Patronatus iure plenissime L creditur: Neque nobis pungit argumentum pro' sit, e dure positum a CiVitate Turoli scilicet,quod & si regusebatis'. lariter Principis assertioni standum sit, attamen haec regula non procedit, quando agitur de causa propria ipsiusPrincipis,vel de eius commodo,aut proprio interesse, quia esset testis in re propria, &cum in praesenti negotio agatur de utilitate ip'siusmet Regis,eius attestationi minime credenduesse a firmant, quia licet in hoc puncto gravissimJadsint pro utraque parte funda metal, dc possini S licere; quis iustius inducat arma scire nephas mi gno se Iudice quisque tuetur, sed re recta perpent hoc omne sic conciliatur, nempe Principis asserintioni standum esse in antiquis etiam quod Θgat rde eius comodo, ut interesse,& de tertiJ praeiudirtio

10쪽

cta ex prosito , atque animo deliberato , &expressione causae concurrunt adminicula,ut in haere,omnimodam fidem adhibendam fore certissimum est ; & quamvis haec nitidissima ratio suffi- Ciens sit,ialiter,ut non indigeamus alijs considerationibus non deficiunt in processu alia varia adminicula dilucide nostrum sensum comprobantia Primum' igitur, quod nobis offertur est fore im- M positos hos Census in favorem Serenissimi Domi mς , ob bino ,

ni Regis Philippi Primi; Seriosaque attestatio sui uis se. Clementissimi Filii Philippi Secundi, suos esse,pre

Vip ς non comparendo prout nullus comparuit si m hoc processu apprehensionis petendo illos , validum est testimonium veritatis, soli Regi venditori convenire; Affirmatioque Executorum istos Census pertinere Maiestati Domini Regis Phi-

Iipi Secundi Aragoniae,quia illis fuit data integra satisfactio per dictum Dominum Regem aliis es

fectibus,quia secundum Clausulas exhibitas omnia bona libera debebat traddere Philippus Secudus, haeres universalis Philippi Primi, Patris sui eius Executoribus ad hOC Vt ddimplerent, quod ilialis commisierat,& Vt s tisfacerent conscientiae Principis: Intimatio , dc requisitio facta Civitatia uroli per Executorei Vltimi elogii Domini Guihelmili Sancto Clemente , Ut solveret eis sicuti Rutea solvebant dicto D mino Guillelmo, & Civit S ,ratione istius requisitioiris pluries solvere ExeCutoribus requirentibus , Sc habentibus ius ab eis non est debilis ponder ii : Recognita ergo fuit