장음표시 사용
11쪽
ti XIII. DISPI ATIO, Opportune cavere non poterat,pro conditione illorum temporum, quae misera ac turbulenta erant, Caesaremque bello Italico et Boiemico implicabant Achi es Tarduccius in Turc. Inc.
XVI. At vero secundi Iurcarum successus aliquandiu impediti sunt, cum Baiaretes saepius victor, postea victus, fortunae ludibi tum esset cuius filii animos viresque diviserunt, belloque intellino commissi, prosperioris fortune cursum,
aliquo Hungarorum commodo, retardarunt. Quos errores correxit Mahometes I et regna patri suo erepta, vi et armis recepit fusoque ad Columberam Sigismundi exercitu , magnis
viribus movit trans Illi uinci mox alachis tributa imposuit, atque in Moesitam superiorem, non amisto victoriae fructu penetr ivit Anaurate, II pati impetu Thraciam Graeciamque pervassit, cum Palaeologi cum prohibere non possent, et in spe ac metu aequali versarentur. Albertus equidem secundu ς,
Sigismundi successor et gener, cupiebat res Hungariae praest stare salvas, et elicere holies ab Iltri aditu, regnique rinibus arcere sed in tanti apparatu belli Albertus, relicia uxore gravida, decessit, difficili more grai tempore, quo Regis imperio maxime pus fuit Aeneas Silvius o Z. cap. LVI. Gerar us de Roο M. Cum huius morte spes publica concidit , praesertim cum Reges procul remori, atque extra belli discrimen positi,tabentis Hungariae conversiones otioli spectarcnt. Interim capta est Sidei ovia in ripa Istri, quarto lapide Pelgrado dilians,
quae Anaurati fines aperuit, Hungariamque iniuriis Turcarum exposuit, detractis Servia Rasciaque regionibus, quae antea in Regum Vogarorum clientela erant. Bansimus Per III. Ab IIo rnnes Duli.i iussis Lorem. I. I. Nec Veneti nascentibus malis in tempore occurrebant, quibus Thessalonica, urbs Macedoniae portu et arce in lignis erepta est,quam abAndronico Palaeologo emptam hactenus possidebant, Perrus Iu-
12쪽
sp 'RIomVS ING. A ME CONI TRSIONIBI V. uXVII. Necdum vero tranquillitati studebant Vngari, et in diversas partes tracti, etiamnum privatae libidini, actioniabusque, cumprimis interregni tempore, serviebant : accitus deinde ex Polonia Vladislaus, ac, neglecto Alberti post humo, Rex Hungariae creatus, in magnam spem erexit IIungaros, et adiutore in magnis rebus Hunniade, pulsis hostibus, Belgradoque liberato, Serviam Rasciamque recuperavit, postea iuvenili audacia corrupit hanc laudem, collatisque cum Amurathe signis, regnum damnis flectum, cladibusque saepe attritum, uno conflictu perdidit, ac nobilitatis florem, et universas regni vires confecit. Pugna ad Varnam conserta est, fortuna diu ancipiti, et magno continuatoque pugnantium impetu , ut modo huc, modo illuc victoria inclinaret. Sed Vladislaus, spreto Hunniadis consilio , in consertillimos hostes invectus,
equo inter pugnandum consolio, in terram decidit, telisque praetorianorum, quos Anaurat he I iiistituit, Obrutus,violatae
fidei et temeritatis poenas dedit. yod bellum ladis lao dis svalit Ioannes IIunniades, et Dracula alachus a praelio dehortatus est alter ad servandi foederis religionem spectabat, alter paucitatem copiarum, et grave anni tempus, aliasque dis- ficultates aestimabat. Verum Eugenii IV et Iuliani, quem , Pontifex in Hungariam miserat, obtestationes, pariterque orgii desolae preces, ac repetitae adhortationes, inprimis valebant apud Regem, ut rumperet inducias, et Anaurat he in Asiam adversus Carmanum profecto, decerneret cxpeditionem . Maxime cum ei spem auxilii facerent Pontifex Romanus, Veneti, Genuenses et Philippus Burgundio , qui classe in Hellespontum missa, Turcas reditu prohibituros se receperunt. Sed promissi fides non impleta est, quum Turci,detulis astu Latinas, copias numero viribusque maximas in Europam reduxerunt, ac nemine relistente progrelli septimo itineris die, non procul ab urbe Varnenti constiterunt. Tanta vis fata erat, ut centio
13쪽
IVII. DISPUTATIO, vincerentur Ungari, admonituri posteros, ne pacta non reverenter habeant, secumque reputent,si mala sit causa pugnantis,
pugnae exitum facile prosperum esse non posse. ι Appus C ABMathus de clade Varnensilib. II Possunc Bon ius, iis fortit aenem et usitiam VI ista laudibus ornavit, decad. III lib. I.
Se alterum ferocient animi temeritate, alteriam rupta inducta- rumpactione contamina Pit istam agnos it Leunc avius in ann
ptuaginta, Nitibus pro Puisse in asina hostium, armorum Deisn-ἀcioco mium, at reari ab ho ibus circumventum occubus .
XVIII. Caeso Vladislao, administravit regnum Ioannes Hunniades, e pugna Varnensi dilapsus, sed cum inmungariam tenderet, a Dracula alacho inllibitus, nec multo post dimi sus, ordinavit rempublicam, et Ladislao Alberti II filio, una omnium sententia Regi creato, obligavit ridem Ad quem antea regnum illud iure pertinuit, quod factione prae reptum, morte Vladistat relictum, ad Ladislaum rediit , redditumque est legitimo succestari. Aeneas Symiu his Bohem. cap. LIII.
xaem. Sed Hunniades eluendae maculae cupidus, quam superiore praelio sibi aspersam putabat, summo ulciscendi desiderio tenebatur, nec tam regni commodo, quam vindictae in-
14쪽
dulgebat, et domi immodicam potentiam, oris nimiam gloriam quaerebat. Quem Airuirathes II. quasi fulmen pertimescebat, eiusqueconflictum, si ratio belli sineret, declinabat ratus, non optandam ibi esse talem victoriam, qualem reportasset apud Varnam, quae nimis cruenta, et prope cum exitio suo conii inita fuisset. o lib. V. De numero caeserum avariant n-gainter Polonicis riptores o mus et glossus Sed otii impatiens, nihil mediocre cupiebat Huruliades, et quamvis robore ac numero militum impar, lacessebat barbaros,atque instructa acie, suas regnique vires in unum praelii disci linen conserebat, hisque rebus irritabat hostes, castrisque exutus, regni fines nudabat, cum deinde spes suas de auxilio Dessotae vanas et promissa canderbegi de adiunctione cohortium inania et irrita serius aestimaret Bo ius d. l. Gassar Ens rer V . lib. IV.riem laudant scriptores Mari Thurocius, Ranaanusio nius, neqpe ego demeritis eius dein ictum γ' o, et magnitudinem animi, Liborisque tientiam admiror, ed ardorem uicisendi, mitim praecipitemque agendi et pugnandi se nationem probare non
res et sumet ambitione tumidum ingenium notant, adeo ut assi
ment, eum tyrannide ita oppressisse regnum, cum pro Rege praeesset
Hungaris, et G ubernatoris trino, uia caregni negotiar eret, eique nihi praeter nomen et insigne regium deesset Tatia ei a Comite Citiae obiecta,unt,quae ad Mannidem asinasse indicant: ρὶ an aiam ea diluit bonsimus amen confirmat Ioannes Cus in . nus, Pedec. III. l. m. Lic in Aberto II. XIX. Iure vero, an perpenam munus pro Rege susce
15쪽
16XIII. DISPUTATIO, boranti opportunias uit, copiasque hostium suo ductu repressit, et Hungaros adeo linitimosque populos barbarorum metu liberavit Nili festinasset Hunniades, foedam miserabilemque servitutem urbs subiisset, quam regnante Via diSlao, Amu-
rates II. Obsedit, et Ladi,tao summae rerum imposito, Maho- metes secundus, occupata pli, succeiu elatus, atque in spem subigendae Hungatiae erectus, magna vi oppugnavit. V natum Hunniadis acuit necessitas,cum in ipso temporis articulo, quo barbari, superato muro, tendebant in urbem , adiutor veniret obsedis, et repentina aggrellione turbitatos reiiceret hostes, ac verteret in fugam inae subita nec provisa ie Oadem metumque attulit barbaris, et expugnandae urbis tacultatem Matronaeti H. ademit. Mox Hunniades, curis molestiisque fatigatus et fractus, ex morbo praeter spem contracto obiit, et urbis defeniae laborem, commodo regni, et utilitari ci
XX. Ab excessu Lad lai Matthias Hunniades, Ioannis filius, mira sortunae vicillitudine e carcere, in quem coniectus erat, dimissus , regnum suscepit, qui etii ad frangendas
Turcarum vires permultum poterat, tamen intempestivo ulciscendi studio,bellum potius in Austrios,quam in Turcas convertit. Haud dubie id barbaris magno ad res suas adiumento
fuit, cum remillior Matthiae animus, apparatusque tardior, et conatus, quam perseverantia, maior, spem facerent hostibus potentiae securius augendae. Erat tunc Matthias in magna
passim invidia, praesertim apud Germanos et Italos, quod tam iniquo et dinicili tempore,causam rei hi illian ac desereret, neque tam bellator prudens, quam praedator ferox, et paterno quidem, sed non imitando cxemplo, gravis inscitusque Austriae eneti Proinde Itali rei indignitate permoti, pro suo in v Aus -
16쪽
Austriam amore cupiebant, populationis modum saceret, bellumque finiret sed pertinaci ac repugnanti, pecuniam iubsidii nomine decretam persolvere recusarunt Postquam in
Austrios et sudit impetum, inciso rerum nervo, mora et mollitie impeditus, multas belli contra Turcas gerendi occasiones neglexit, maxime autem, ducta uxore Beatrice, lentus nimium et languidus fuit. Duo rerum statu Graeci metu trepidi, speque auxilii, quod ab Hungaria mittendum fuerat, frustrati, cesserunt barbaris, et deserentibus salutem ciis, una cum veteri sede Imperii Or servitutem subierunt Quod sit tunc per dissidia certaminaque domestica Christianorum Principum fieri potuisset, Turcae multis bellis terra marique distracti, vires ad resistendum uno tempore tot hostibus sui secturas non habuissent. Mahometes II ipse de fama periclitatus fuisset, vix defensurus occupatas Europae urbes , quippe non parvo intervallo disiunctas, et invadentibus opportunas , quidem subito, nec opinato ex diversis locis imminuissent, alii classita missa petiissent Hellespontum, ac, nisi penetrassent eius fauces, saltem ostentassent arma, et quoquomodo terruissent alii territos adorti, terrestri itinere ad opem Graecis ferendam ac- eurrissent. Sed cunctando occasio abiit, et nihil dignum expectatione gestum est, dato barbaris spatiose conrirmandi, et impune vastandi regiones finitimas, deductisque Vngarorum de limite praesidiis, Dalmatiam ,et proxima loca infestandi Veneti sub id tempus bello Italico distinebantur 3 Austrii incursionum mala perpessi, dira dedanta Iungaris, quorum multa crudelitatis vestigia passim extabant: mermani reliqui ad suam praecipue tranquillitatem spectabant, atqueo motus Bu gundicos a proposito mittendi auxilii retrahebantur omnes fere Europae Principes mutuo metu et aemulatione se impediebant, quominus obsisterent communi perlauri, in quo et verti dignitatem Christiani nominis, et labefactari fortunam intelligebant. pos Aeneam S pium, Uraeus, Raevis ML
17쪽
IIII. DISPUTATfo, carius, Obditrius, Marchimius, Tarduccius, Renatus de Lusiria, qυι nonstemen studio, plenaque huc pertinentia attigerunt.
XXI. Post Matthiam regni dignitasVladislao VI.obvenit, qui non modo non acrior, sed quoque multo reminsior,et in administrandis regni negotiis segnior fuit. Hungari mobiles et turbis assueti, contempta Regis, quem iratiori fato elegerant, ignavia,novis atque infaustis,quae eruperant,dissidiis,commissi inter se, atque distracti, non quo res poscebat, sed quo libido suadebat, impulsit, occasionem hosti latius graisandi, tutiusque
nocendi praebuerunt. Defuit suis rebus Matthias, qui Mali mete II sublato, et mox intestina seditione oborta omnes superiori bello ademptas regiones repetere, atque ad obsequium redigere, vel ipsius Baiaretis II sententia poterat, si, ut tempus bello opportunum, sic ad gerendum illud paratus atque expeditus fuisset. Uladislaus plane tardus, et ob praepingue corpus etiam inhabilis, a pristino bellandi instituto nimium recessit, non ignaro huius rei BaiaZethe, qui ladislao, praeter consuetudinem gentis Hungaricae, pacem petenti, superbe respondit, et iniqua conditione lata, liberum tranti tum per Cr atiam Valachiamque concedendum flagitavit. Cuius postulati indignitas Regem commovit, ut contractis auxiliis,se compararet ad bellum, quod arte et consilio traxit BaiaZethes, pugnamque declinavit, missis, qui de induciis tractarent summa destinationum erat, fallere tempus,et cunctando eludere spem
Vladistat, qui coepto compositionis negotio, ab hoste ibi non
admodum metuebat. Inter haec Baia Zetes cum exercitu tria, Valachram, proximasque regiones descendit, et magna crudelitate omnia late populatur, avumque amnem transit,uastat agrum, et magnam abigi praedam Vladisi aus more suo cursectabundus, deceptum se videt,et callidi hostis insidias agnoscit,
movetque castra in Bulgariam, et provinciam diripit, praedaque contentus, nullo victoriae fructu percepto redit. Via tunc
Cplia usque patebat, gliscentibus in urbe factionibus, et afflictis
18쪽
ctis in Asia rebus, ubi Baiaretes adversa fortuna cum Persis pugnarat. Sed Regi non animus, neque consilium crat, neque viribus suis fidebat, neque opportunitate recuperandi minas provincias utebatur. Idcirco a pace, quam BaiaZetes obtulit, non abhorrebat, propterea quod regni proceres erant disco des, parumque obsequentes, alii pace et otio seu alii inter arma versari cupiebant, nonnulli, ut fama erat, inclinatione volu tatum in barbaros propendebant, odio regis pridem invisi, et suopte ingenio tardi, et nisi necessitas cogeret, tergiversantis.
Tarductius, Meciausus, et vulares si rerum Turcarum compi
XXII. Sub Ludovico, Tadisiainlio, nondum res quietae erant, proceresque, contempta Regis aetate, rempublicam quaestui habebant. Malum hoc stutomen et signuin regni labentis, cum licentia ac luxuria invalescerent, bellique studia, corruptis luxu animis, conciderent, et bonae etiam leges, mira omnium rerum inclinatione, opprimerentur. Qua in re fama existimatioque Regis laesa est, et regni maiestas eviluit certantibus ambitu elaemulatione primoribus, qui omnia adnutum arbitriumque flectebant. Nihil tam frequens et solenne erat, quam in theatro versari, et convivia ludosque apparare: reliquum tempus inutili cunctatione et otio, vel civilibus odiis
consumptum fuit Lagem pius regimi et rerum consi si nem rariter meritoque deploravit Ag mundu/Herlerseinius, natatibus pariteres ingenio nclutus, tes que rerum ocu tus, neque is si uo,s edetiamindigenae rigari, Venti inperniciem m
scribere, Ungaros theatris et conviviis deditos Nadan. b. III. cap. zo C a XXIIl.
19쪽
io m DISPUTATIO, XXIII. Omnes tamen fidenti animo periculum spernebant, et choreis compotationibusque tempus inutiliter terebant, irridentes apparatum hostis, quem maxime formidari oportebat. Nihil horum fugiebat Solymannum, animosum ac perinde callidum, qui pace cum Persis facta, movit versus Hungariam, captoque Rascianorum scelere Belgrado, avum et Dravum, nemine resistere auso traiecit, atque aditu hinc patefacto, urbes proximas intercepit, rectaque Mursam contendit, quae regni huius claustrum est, et recentiori vocabulo fare, nappellatur. Rex consilii inops, atque exhausto aerario egens, imminente iam hoste, quid facto opus esset, protinus exquirebat. Proceres variabant sententiis quidam homtabantur, decertaret armis, inter quos primas tenebat Paulus Tomorariis, Iuliani purpurati animo et impetu similis Antistes: quidam perspecta periculi magnitudine, aliter statuebant,
et ne Rex praelii copiam faceret,obsecrabant. Inter hos praecipuus erat Ioannes Scepultus, Transylvaniae praesectus, vitrHem funestumque Ungaricae expeditionis exitum facile animo prospiciebat. In quo ancipiti discrimine Rex, quid faceret, ignarus, rem per se arduam explicare non poterat, et inter ludicra educatus, nullamque regendi et militandi scientiam adeptus, alieno tantum consilio regebatur. Id temporis Ioannes Scepusius cum validis copiis in Transylvania consistebat, di serendi auctor certaminis, donec excita undique auxilia
praesto essent. Rex,quid sentiret Scepustas, significabat regni
optimatibus, apud quos omnia festinanter ac turbide fiebant, nec mora, sed inconsulta audacia,at ve impetus valebant. vibus rebus non vanum cladis omen datum est , quando belli caute gerendi rationec Regi, neque ducibus eius constabat.Igiatur dimicare statuit, et praelio fatali apud Moliarium decernit, sed multitudini hostium impar, turbatis ordinibus, fuga salutem quaerit, et dum evadere cogitat, cum equo in paludem
desapsus, tam foede perit, quam temere pugnavit. Egna im
20쪽
ng SI PERIORIBUS UNGARDE CONVERSIONIBUS. Du ,sini aque omina cladem Mohatianam praecesserunt, de
ρυibus legantur Io Gunctiviru pandect his Turc. cap.III. Rea vacent 2 I. rer. Hung. multi tradunt, Moharianae faris initium coepisse ab extraordinariis Ungarorumpraelio apud Iovium hisi. lib. xxxvi tost. l. xx II. Revera temerata uit, nondum submi
sis ex Transmania, Disonia, Croatia, Boiemia auxitiis, cunctas regni vires periculo obiicere, aetiumque committere,quo niathbertatem, siclades accipiatur. Rex domi inops et miser etcforis incertasub dia expectans, nec mititiae as ritu, et copiarum robore et numero inferior, in tanta rerum Hungaricarum confusione,
non te sive re ebat, regnique aditus celeritate hostis occupa risinebat, hau erentilauei morem Ungaris, cum de custodiendo DLavi transitu admonendos curaret Interim Iiιtoprotegit fo- sis, navumque inansiit, Ungaris consistatione distractis, et regno ad egestatem redacto, in quo libidinia avaritiae omniaticebant, et disciplina besti, auctoritasque Regis iacebant bieDόjor Soli terus sarrat, Retem dos et pressi 2orum cecidisse, L .dedi Ἀ-- non Innuit, opinor,hannemScep um,perfidiae spectum,quem besti artibus clarum, e opito Georgi Scythae, qui rustico Hungariae conciverat, tumultu celebrem,ssaque dignitate,etpopulis di retum,non sine ratione timebat,ianquam is modum potentiae
excederet, et indicio suaesiti in regia domo connubii, stemf2cce dendi in regno desinaret, uis apud Tuberonem lib. X. obsecure Regis morte laetatus est, δ' syblato, cum auxilii ero venit, regnumque vacuum prensarui. Regi Dionanti muIcum pecunia auctoritas defuit,et idoneus copiarum ducto rusina expetitus es, non ne culpa Scepusi, Regem, contra quam Ulmaverat, desituentis Praeseum unius et dimidiae horae atro confectum, vires animosque auxit barbaris, qui deleto Varorum exercitu,ingem
occupandi regni veniebant, haud ignari , Varos a lesio Hibi
ctos ron Oriderepericulum, ne praecavere, atque adsedimunia imparatos, et diuturniLate trilingventes, luxui Indui re, et aleas potius atque ιίorcas, quam arma, quaepropter Iongam VIa