장음표시 사용
491쪽
CAP. X. De Narium Morbis. fang. dracon. lapid. haematit. tincti. mari. Dcchar. fatum. percus asinint m aut scillum Sc caninum . Externe bufo D c. percus porcinum recens exπetum. bol. armen. luul. leportu. croitus lupi , alumen
vita Farrage sententiaram, Art. aro . Phlebotomia ad revellendum am. s u gpliori foramine celebrari debet, de ut magis confertim sanguis effluat , inter detrahendum eun ε' dem multum prodest, vulnus saepius digito occludere, dein aliquantulum sanguinis emittere. AN. 22o6. Deligatio atauum haemorrhagiae si- DAis
stendae conducit; notandum est tamen artus om. tio --
nes simul non diu ligandos esse , qnoniam san- guis in extremis diu detentus, & a eorde nimis exulans lipothymias te ribiles inducit . Album graecum in omnibus haemorrhagiis est medicamens tum singulare ; spiritus vitriol- vel ejusdem ei. mi aq. pl. instillat. in haemorrhagiis periculosis esti CX tremum remedium δc raro fallax.Art. aro 7. Reliqua melioris notae sunt ca Ammia a canthum rubefacitum , colophoniMm pulNeri fatum , varia mpticum regis, ol. terebinth. de odi. catechu , δε-
co t. incrassans , decorit. Allic. eleris. Boyleanum , puldiis Galeni , eieci . 'ptic. tinctura rosar. epi-ethema de facchar. faturni in casu deploratissim si moribulidi post omnia tentata feliciser expertus
olfactus amitas Etlmalleri sententia . Art. 21o8. olfactus amissus rarissinae recupῆ- usu
492쪽
tum confert majoraua quoquo modo usurpata , item rosmarinus , lassitus ex fuc ino. gum. animae, &c. quae Valent in catarrho hic locum ha
Riberii sententia , Art. Mo9. Olfactus laesio recens , dc a simoplici coryga genita facile curatur: in Veterata vero dc a confirmata intemperie proveniens dissicile, quae ex mala narium conformatione proceditan . curabilis est. Art. 2 a Io. Curatio pro diversitate causarum diverso modo instituenda est . Si a frigida intemperie oriatur cum ateria pituit Cis , ea remedia illi adhibenda sunt, quae ad frigidum catarrhum faciunt . Ad obstructionem vero ab eadem pituita ductibus narium , aut processibus mammiliaribus impacta auferendam , remedia partes illas expurgantia usurpanda sunt: errhina, nimiruml, sternutatoria , dc apophlegmatismi Si denique a sarcomate , aut polypo nares Obsimantur ex subsequentibus eorum curatio erit de sumenda , Toa es sententia . Art. 22II. Convenit olfactus cum gusta tu , siquidem Coryga laborantes gustu deficiuntur, sicut olfactu, quia rheuma aeque consentientes nervos assic t. Differunt vero: quia gustus aeget humido , quo sapida diluantur , & facilius poros linguae subeant ; olfactus autem tenuibus , levibusque halitibus assicitur, si quidem promptius ad processus mamillares penetrant; quamobrem odosera igni exposita, contrectata, Vel contusa abundantius olent, tenuibus partibus a crassioribu S ex
iricatis & sapida , lingua suo rore destituta , ix deῶustantur,
493쪽
CAP. X. Dς Nariam Morbis. 3 si γArt. 22 Ir. Observat autem Ionstoaus in hoc β γ vitio errhinis nimium non esse agendum; sed po--Π 'tius sternutatoriis juvare , dc quando pituita in durata pro causa est, radicem gentianae naribus convenienter inser 8m opitulari, item castoreum aceto immersum dc odoratum. Prosunt etiam OL
nigellae de Enhiuum Zacuti Lusitani.
t. 22I3. OZaena est ulcus sordidum in na-xibus latens, frequenter est venereum, interdum sancrosum evadit. a Art. 22IT. Ad curationem conveniunt folia unguentum e nicollava ; si crusta adfuerit , cum oleo am d. dulc. removenda est ; interdum usurpantur fumi ex cinnasar. dc mercur. dulc. in injectionibus , imo nonnunquam mercurius fu-blimat. Galli utuntur mercur. praecip. cum Anguent. ros. Jubaciti de cum tur undis applicato ἀBarbelle sententia .
Art. ar I . Narium ulcera plerumque Odorem Orcvng. foetidum spirant, qua de caula OZaenae appellan- d crο- tur. Originem trabunt ex humore acri, bilioso, o q '. falso, vel maligno qui aliquando ossa, prat serti In cartilaginem corrodit , dc palam foeda depressione deformat. Dissicillime curantur, &su binde nos jubent totius corporis rationem habere. Ad minimum caput purgatione, corroboram Iione, δί mediocri exsiiccatione indiget. Art. 22I6. Externa medicamenta abstergentia Curatisi
si ut , de ob loci humiditatem , aliquando exsic- nti a. Succus Sciataeae melli rosaceo mixtus Val-
494쪽
de laudatur. b. Pom. granat: disses. num. j. LDtharg. ahrei zi l. stimi Sj. Atium. Ast. Mercur. aut . . . seM.facch. alb. unc. I f n. alb. Galli .unc.ij. eshIl. p . s Colathra fervetur inui . E. PIumb. sus. Cerussae tota Tutia praep. Lithargyr. ana Sij. cori. Thoras J. Mirrh. Arsoloch. rotund. Mercur huic. ana S. . Unguent. Foelic. mortet. Sith guent. alb. camphor. q. f. m.f Iinimentum. Stiffisus pulveris sequentis prunae impositi praestantissimus est, modo caute, & non nisi semel , aut ad summum bis de die , usurpetur, ne sa-
II vario excitetur , quae tamen ulcus ipsina cura
hit. Nucis avellanae quantitas pro do si suffieit . I Bezoes Sandarach. A sic. Thur. Si oracis ana
Art. 2M7. OZoena dividitur in simplicem putridam. Simplex a corruptis serosis humoribus Clitur , de levem tantum exuleerationem offert exiguo dolore stipatam, & post impetum emunctionis ch ustulam nigram exhibet . Haec quidem
vi denominationis Ogoena non esset vocanda j Verba autem usu recepta Valent, ut numini. Ad hanc pertinet causam coryza acris habitualis a pulveris sternutatorii acrioris ab usu. Putrida ozoena ut plurimum a Iue vcnerea dependet, nonnumquam a scor buto , vel ab Elephanti asi , & insignes solore cum materiae grave olentis excretione affert . Concurrit hic facile caries , vel si omnino illa nondum adsit , profunda tamen fieri soler ulceratio , ut ad ossa maxillaria , aut sinus cranii sese extendat. Art. a 218. Difficilis ad ulceratam hane regionem accessus , difficilem reddit exsiccationem ,
& mundisicationem, qque contumax malum est,
495쪽
est, & si a lue venerea, scorbulo , vel elepharIliasi dependeat , prius non potest curari , quam morbi hi primarii sublati fuerint. Art. aa I9. Salivatio mercurialis in ulcere na- Salisais,ium, licet causa venerea subsit , non facile est admittenda. Partes enim in hac regione per eamdem magis relaxantur, & ulcus per majorem aD uxum , stasin , & corruptionem exacerbatur . Ron deletius ad exsiccationem hujus ulceris ad modum laudat suffumigium ob profundam pen trationem ex auripigmento, & antimonio additis odoratis e. gr. benioe , myrrha &c. e quibus fuligo excitatur, dc ulcera siccantur. Art. arao. Drahius in anatomia sua observa- Nουκο-- , quod Oroenae species detur , quae unice se dem suam in sinu quodam maxillari habeat , specie quaeque dignoscatur copiosiore proventu materiae, si aeger in latus sanum recumbat . Ad hanc ὰ, incenam curandam secundum dentem maxilla- se Ahiarem evellere, & deinde alveolum, nisi jam arro- iseu a. si ne perforatus sit, ad sinum usque maxillarem ta pertundere commendat, ut postea ulcus per hanc aperturam sanari possit. Art. 222Ι. De cannula nari immittenda, adi ulcus ferro candente cannulae immisso exsiccandum, videantur Petri Dionis operationes chirurgicae. Polypus narium
Ei ulteri sententia i ri. 2222. Polypus narium est sarcoma stu Pulum
crescentia carnosa in naribus ex earum summi- narium.
in fauces usque descendens , a polypo pisce nO men accepit, nunc mollis est, & lubrica, nunc
una, nunc e luribus radiculio se assisit. Excre-
496쪽
Icentia haec nunc alba, nunc rubra, nunc livida apparet, sit livescit, & dulet, sere cancrosana naturam sapit , de non attingendus est polypus cancro lus. Polypus narium est malum curatu ad-- modum dissicile. ,, Rhasis polypum haemorrhoides,, narium appellat ob simili iudinem. De ejus denies extirpatione videantur scriptores chirurgici . , , Si in ulcus cancrosum degeneraverit, admittit, , curationem fictam, & fucatam, in hunc fi- nem unguentum sequens est valde proficuum , is Unguent. de plumbo, facc Iolau. ana fj. ag.,, rin f s. diutissime agitentur in mortario plumin,, beo dc f. ung. Art. 2227. M Rivcrius distinguit inter farcoma,, ct polypam, dc quidem jure merito; Sarcomae,, inquit) est excrescentia carnea in partibus ge-
,, nua , hyper sarco si simillima in imis narium
,, partibus succrescens; Polypus vero in summis, , ac superioribus juxta nasi radicem. Cura ten- ,, tanda est: primo astringentibus lenioribus , Sc,, deinde medicamentis potentioribus, inter quae ,, eminet mercuriuspraecipitat. rub. cum melle rosa, ceo permisκs ; remedia adhuc magis causica ,, cum cautela inurpanda sunt , idque decresce πιε, te luna, cum tumor imminuitur.
Art. 222 q. Polypus , qui, tenuibus radiculis: inhaerens, mollis, dc sine dolore est, cui nullum aliud vitium subest in homine caeteroquin sano tollitur. Qui vero scaber est , & durus, & do- is fere cancrosus esse solet , attingi non debet. Si ex polypo, vel medicamentis, vel scalpello, curato, radicula refcta est, is renascitur. Si is ferramentis resolvitur, sanguis periculosius quandoque erumpit, cujus profusio hominem imicta mere potest.
497쪽
CAP. X. De Narnis Morbis pabi turnor rotundus est , de a relaxata tunica ortus , adhuc mollis, nec ita magnus ; expeditis sirim est, illum scalpello incidere. Dum enim
hitur , Art, 2223. Medicamentis adurentibus non nisi Curati
illud genus curari pote si, quod molle e st . Nam id quod durum est, illorum usu carcinodes fieri onsuevit . Admoveri possunt temperata tamen manu , & demiis' per fistulam medicampnto , lapis in se malis, butyrum antimonii, aliaque adurentia . Ea enim diligentia adhibenda est , ne
medicamentum os, vel cartilaginem rodat, in f Osibus dissicilis curatio esse solet.' Art. 22 26. Sunt qui circa polypum nares em- Metho plastro contegunt , de radiculae suprem' me- με μί' di ante penicillo admCvent adurens medicamen- - tum , quod , si hoc radiculam per rodit , etiam tumor in arescit. Ne illud medicamentum diffundatur, protinus calida eluenda naris est . Art. 2227. Ubi vero ferramentis utendum , Operati/homo in adverso sedili collocandus est loco lu- Chirur' sido , Caput , quod in posteriora reclinandum V η' est , ab ea parte minister continet . ChIrurgus ferramento vel volsella, ad id idonea, per nares de mi isa , apprehendit tumorem a superioret parte, & ubi eum satis tenet, paulatim deducit, trahitque, ac permutatis digitorum vicibus, ill lum contorquet , ita ut , nulla propter festina- rionem vis adhibeatur, tandemque illum evellit. Si metus est, ne sanguis cum poriculo erumpat, dividenda haec curatio est, de tumor in dies magis ac magis trahendus . Si polypus post uvam haeret, volsella , quata apprehenditur, esse debet
oblonga, Jc quae extremum incurvatum habet . Haec enim per Os demittitur. Sunt, qui, ut me
liba apprehen cre possin; polypum , prius inci'
498쪽
. 39a De Narium Morbis P CAp. X.
eidunt velum palati, quae rcs vero facit, ut homo non recte deglutire possit . Ad id idoneum est scalpellum anceps linamentis involutum. - -- Art. aa 28. Sanguis, nisi cum periculo fluat ,
nou iam celeriter sistendus est . Si vero metus
πι um γ ne horno vehementiori profluvio exhauria pendum. xur , cereus tenujor trajicitur per fauees in na. res , qui linum trahit . Linum vero habet lina umenta , seu pulvillos teretes contortos aliquantum inter se distantes , eique innexos . Cereus
pretenditur , & adducitur silum , atque imis naribus adprimitur pulvillus prior, qui ex linamentis siccis puris esse solet . Si vero sanguis nondum conquiescit, alier pulvillus exprimi debet ex liquore ad sanguinem sistendum idoneo , qualis est alcohol, ut adducto magis lino, & priori ei. iam pulvillo, hic oris venarum sanguinem sun-
dentium admoveatur. In nares etiam linamenta sicca , vel simili medicamento madentia conjici possunt. Sunt, qui Oras venarum ferro candente
per fistulam demisso adurere jubent, id quod& difficile, & minus tutum videtur . Ibi sanguis
conquievit ulcus curandum est medicamentis , quae locis nervosiis idonea sunt. Optima est aqua
vulneraria , cui parum essentiae succini adjectum
est . Adpol'. Art. 2229. Interdum non omnis tumor tollisti radi- potest , sed illo praeciso ejus radix relinquenda . in . H'ic adna Ovenda medicamenta , quae ς δε eam leniter exedunt , additis aliis , quae digerunt . Haec medicamenta illinuntur lino , quod multiplex , & ita tortum est , ut unitas in eo facta sit. Linum hoc etiam per nares trajicitur,& in ore relinquitur . Quotidie vero debet illud sic immutari , ut pars subeat, quae medicamento illita est. In hac medendi ratione , quae
499쪽
l CAP. X. De Narium Morbis ἰ 393
l diu perseverandum , donec nihil ex tumore re
Et mulieri sententia. Art. 223o. Gustus laesiones . In amisso gustu si uii convenit Raphanus ante pastum masticatus, item ls- ς - l cephalica tu nervina. Sed gustus & adoratus vij tia , si inveterata sint, sunt curatu dissicilia, ma-l xime in senibus. Art. 223 I. Loquela amissa frequenter a linguae
paraus accidit; curatur aromaticis; convenit decocto m Diviae, eruc. sinap. 3cc. in vino, item ro1 marinus, rad. pyreth. Uncib. sed prae reliquis succus salviae. Junsoni sententia.
Art. 2232. Linguae affectus sunt Tumor, Ranula, Nigrities, Paralysis, Balbuties, Aphonia, Gustus laesio. Art. 2233. Tumor oritur , vel a causis exter- Linguanis, ut inunctione hydrargiri, esu fungorum ve- tumo . ne natorum, &c. Tunc Vitanda sunt purgantia; lingua decocto scabiosae , Sc plantaginis , cum pauxillo Theriacae , & mellis ros acet abluenda , vel oritur a causis internis, nempe affluxu materiae calidioris: sanguinis nempe, aut bilis; &tum inflammatio plerumque excitatur. Si causa frigidior est, tunc lingua albicat, dc multum pituitae effluit; si venenata ut in lue venerea, ejus signa adsunt. Si causa μrrupta, & cancrosa est, tunc malum fere in curabile est, & putredine ad radicem linguae , vel sanguinis fluxu in linguae rosa accedente , tandem aegri moriuntur . Ad quoscumque conducit ol. vitriol. cum melle IO-
saceo inunctilin , & venarum sub lingua sectio .
500쪽
Ra la. Art. 223 . Ranula est tumor ranae formam referens , qui sub lingua ex molli cat ne , cui lingua incumbit , cuique qua sit vinculo alligata est, nonnunquam exoritur . Cognoscitur visu . Oritur a sanguine viscido , & pituitoso eodem confluente , & mollem , ac laxum tumorem, qui ope rius mucum ovi candido pei similerii de sedat , excitante Curatur aut topicis remediis , inter quae OL vitriol. cum melle rosaceo praevalet : aut Chirurgica Opefatione, quam linimenta Ex tragac. torrefacto cum radice hermodactylo rum, & album ine ovi , vel gargarismata, excipere debent. Nepe . 'rt. 2233. Nigrities cum scaΓratie, 3c scissuta aliquando Critur ab igneis vaporibus , & exhalationibus in febri prassertim ardente. Ablui debet lacte caprino, aut Canino ; foveri miicita iane seminum psylli , & cydoniorum, collui aquis refrigerantibus, cum lapide prunellae. Maj- Ara. 2236. Paralysis contingit linguae, vel toisset. iri quo casu ejus nervi prorsus impediuntur, quia septima cerebri conjugatione prope spinalis medullae initium derivantur , gravis etiam Apoplexiae metus impendet . Vel ejus parti sive dexterae , sive sinistrae , seu vitio nervorum seu spirituum . In ejus curatione praemissis universalibus laudamur salis margarit. gr. X. in vino malva CO , OL Rorismarin. cum rotulis dia ambrae vel dia castorei Aqua vel spiritus cera rum nigrorum , frictio linguae cum foliis tabaci , semine Erucae &Theriaca. Vide dc electuar. Sole nandia in consiliis. ali stat. Art. a 237. Balbuties &BIesitas infestant, aut
ex ebrietate ; aut linguae mala conformatione ι
brevitate; nimia crassitie: aut ejusdem immodica siccitate ; aut nimia humiditate . Difficulter tollitur . Ati