장음표시 사용
241쪽
LAgenea Musa. Lemery . . ad scrup. g. Tedoariarum Radices in substantia Getro'. ad gr. G. Barchuseu ad scrup. g. Tedoartatum Radices in infuso. Getro . ad draobm. s. Tibeth. Praxis . ad gr. V. mel ut Moschus. Pa r. . ca gr. V. ad gr. Tingiber pulveriEatum. Geos . AEd gr. v. ad M. Por. ud gr. J. ad scrup. I. usque Nonnulli. adhibeatur ut Piper nigrum. Tingiber in insula, vel decocto. Praxis. ad scrup. J. ad drachm. λGe roy. ad stacbm. V. ad iii Zingiber laxativum. Lemes. ad drachm. J. ad 6. Tingi. Vide Anisum indicum, seu stellatum. Tingiber Rosatum. Unsiebi. Castaneae quantitas. Tingiber Saccharo consectum. Ge roy . a dracbm. J. ad anc. Tystus, seu Birra a vulgo. Praκis. Utitur peν Datha ut Vinum Tymosis, sive Fermentum ex Tritico. Praxis. Associatum Emenagogis adbibetur a draebma semis ad integram cum Croco me. vel Myrrhae pulvere , vel 'avedine Inrantiorum . E. g. Muliercula Bononienses , ac Musinenses remedium hocce hoc pacto conficiunt , Pomum aurantium deplent ab acido, is seminιbus, is, substituunt eorum loro Fermentum, is Crocum in flamentis , is ita praepara-
242쪽
236 SlΜP., & COM P. T. ac PR AE P. tam Pomum sub Camino suspendunt , usque dum exsiccatum sit ; deinde poloerem conficiunt ad sanandam Caceticam : Dosis est, a rocbleare semis quotidie cum rino, alii vero usque ad drachmas d. quotiine ut bupra.
243쪽
REPERIUNTUR Cum nonnullis excogitatis , o quoqcie expertis .
244쪽
Si omnia fecit ut sanaret , peregit Medicus D res suas. Seneca lib. 7. de Beneficiis .
245쪽
UM Liber meus, cui titulus est de Dosibus Medicamentorum , iterum in lucem prodire debeat non paucis locupletatus novis Remediis , ac Animadversionibus circa nonnulla medicamenta ; hoc mihi visum est tempus, quo Amicorum , & Chirurgorum iteratis instantiis satisfacere pos sem. Cupiunt isti , ut & alteri Liberculo meo de Medicamentis Chirurgicis per gradus & classes distincto ali quis particularis addatur ; in eorum ergo gratiam accedat ad calcem hujus editionis Tractatulus , dc qui & genio , & egestati cupientium facile satisfaciet. In hoc non alium servare ordinem animus suit , nisi eum , quem mihi miscellanea quaedam mea voluminosa admodum ex hibuit ; continet ista non pauca quidem , & probe ex
cogitata remedia pro morbis tam internis , quam exter
nis edomandis , ex hisce ultimis aliqua deprompsi , quae& utiliora, & tutiora ad praxim mihi visa sunt. Potuis. sem , non inficior , sit facili negotio Tractatulum hunc clariori dictare ordine , at multis de causis id non peragendum putavi, quarum prior, di potissima est, ut to
246쪽
tum attente legere, seduloque perpendere debeant quicun que scire cupiunt quid in se boni contineat. Plura luben ter darem, nisi aetas mea jam jam ingravescens, & occupationes maximae plura nunc dare Vetarent. Vetant tamen, & si Diis placuerit, non semper fortasse vetabunt ;tunc si intellexero labores hosce meos benevole vos excepisse, alia me daturum promitto.
247쪽
phonem tepide in anum injiciendus, Facultates Clysterum sunt emolliendi, purgandi, alterandi; sedandi, flatus di scutiendi, abstergendi , adstringendi, involvendi, nutriendi, & plures aliae, quarum nonnullas tantum indicabimus, alias ad Medicum Physicum spectantes omit
ClUeres in qua Dosi sint instituendi.
SChroderus , dc Payr pro trium annorum Infantibus assignant uncias duas ad tres. Christianus pro Adultis uncias quator decim; Payr vero uncias . duodecim, & subinde, sed rarius ultra praescribitur , Gravidis autem in minori quantitate.
In usu Clysterum animadverso. HΓdanus cent. I. obser. chir. 77. p. 36. asserit, usum Clysteriim maximum esse dummodo recte adhibeantur; quod praeter caetera fieri debet, habita legitimae collocationis aegrotantis ratione . Ut autem demonstremus in quo latere aeger decumbere debeat, considerandus est situs Coli intestini, quod oritur a Cariaco ad dexterum renem, & ad Iecoris cavum vergens reflectitur, & convolutum sub Ventriculi fundo progrediens ad sinistram Lieni accumbit, moxque in posterum vergens ad sinistrum Renem descendit, cui alligatur, ibique multo angustius quam in reliduis partibus efficitur, cessulisque caret, postea descendit, &quum duos gyros fecerit, in rectum desinit intestinum. Ex his peripicuum est, aegrum in dexterum latus esse collocandum, quum alioquin , sit in sinistrum latus depositus sit Eger, tota moles viscerum tunc rectum inrestinum, maxime postremam partem Coli quae sub splene descendit, & ad renem sinistrum annectitur comprimat, adeo ut Clyster ulterius ad capacitatem Coli progredi nequeat, sed in duobus inferioribus gyris Coli remaneat, nec diutus retineri possit . In dexterum vero latus decumbente Algro , Clyster facile hasque ad res exionem sub Liene, deinde si1 ne obstaculo usque ad Valvulam ducitur. Atque sic aeger, quum diutius Clysterem retinuerit, majorem quoque inde fructum percipiet.
Sapones sunt lenientes soluti pro Enemate, & in sorma semielliptica redacti pro suppositoriis, quae saepenumero plus conserunt, quam Omnia per os sumpta, praesertim si malum in intestinis haereat. Ita Boerha avius. Clysteres ad Febres intermittentes pro Chirurgis, qui Rus habitant.
UBI autem amari corticis peruviani saporem fastidiunt nimis IEgri, vel a Iustvenibus impetrari nequit, ut corticem, aut varia ejus praeparata assumant, tuto, & aequali cum successu clysmate injectum corticis. decoctum, vel ejus pulvis aqua dilutus, idem omni uo emcit; nisi quod majori corticis copia , triplanem ye plerumque, opus sit, quam si pes os assumatur . Uno autem , alterove Clysmate ex Melle cum Sale gemmae, vel simili, prius tunc eluenda est alvus, ne sesces in crassis intestinis obstent, sic ut postea diutius Clysmata ex cortice per uviano parata vacuis intestinis retineri possint. Simul enim notandum, haec Clysmata, cum scopus sit illa retinere in corpore, uncias quinque vel sex non debere excedere in Adultis, vel unciam unam aut alteram in Iuvenibus, ne mole sua intestina ad excretionem irritent. Uncia una Corticis in substantia sussicere H h solet ἔ
248쪽
242 Pharmacopea chirurgica solet; si vero decocti serma , sumatur dupla quantitas: ubi autem per Clysmata injicitur, tripla plerumque copia adhiberi solet 3 & suandoque adhuc major, imprimis si haec Clysmata non satis diu ab aegris retineri potuerint. Observat etiam Syden hamius epist. I. responis pag. 38q. quo magis febris sive sponte sua, si1ve regimine calidiori, ad constitutionem accedit, eo majori corticis quantitate opus esse, adeo ut aliquando sesqui uncia , & duabus unciis se ad se bres tales lagandas indiguisse testetur. Ex Fallero. SI satis diu retinere Clysma AEger nequeat, decoctioni vel pulveri corticis pe- iuviani addenda erit Corticis Malorum punicorum contusorum , vel florum ejusdem uncia. semis, vel supradicto colato, vel pulveri paddi possunt aquae Cinnamomi drachm. ij. ad j v. & ultra. Pueris tutius opem ferre quam Adultis, observat Helvetius Parisiensis, qui de
s. Chinae Chinae s. p. unciam T. vel integram,
Aquae comm . tepenti S uncia S V.
M. dc injiciatur statim cessato paroxysmo, atque ter in die repetatur, quousque febris abigatur. Aliud Exemplum. V. Chinae Chinae s. pul. uncias duas, Corticum Malicorii contus unciam S. M. concoque multiplici coctione in aqua sontis, donec redeat lib. g. colatura turbida sere refrigerata injiciatur. Cbsteres nutrientes, confortantes pro iisdem in eodem casu. Nonnulli negant, dari Enemata vere nutrientia. Fullerus, & alii hoc sustianent, & 1ic Colon inquit ille cum aliis) habere vasa lactea, licet pauca. Saepius ipse Auctor notavit, Enema de Μalicorio iniectum κxj v. horas, & ultra retineri, & proximam subsequentem dejectionem omnino solidam fuisse. Petrus Borellus cent. I. Obs. 36. vidit quamdam Clystere e vino injecto inebriatam fuisse. De qua re vid. Philosoph. Trans. n. 37. p. 27 I. Apud Hyldanum cent. q. Obs. go. Mulier per sex hebdomadas nil fere per os assumebat, sed Clysterum beneficio ita fuit nutrita, ut gravida ad constitutum tempus foetum gestarit, se inliciterque pepererit. Multa possem ejusmodi proferre, sed haec sufficiant ad probandum, dari Clysmata nutrientia, ct alimentativa. Clyster nutriens, is confortans ex Morello. V. Inris Carnium uncias xii. Sacchari unciam SVini Rhenani uncias ij. Consect. Alchermes drachm. ij. M. fiat Clyster.
Saccharo substituerem Saccharum rosa tum, & quidem ad une: i.
249쪽
Particularis . . et Iguiboris, idest Pauli Andreae Parenti V. Panis Martii uncias duas, Viteli. Ovorum n. ij. Iuris Gallinacei uncias viiij. Aquae Cinnamomi drachm. j. S.
Omnix simul dissolvantur , & fiat Clyster tepide injiciendus
'usdem . . Gelat. ex Articni. Vitul. uncias vi. Cocho latae cum Vayn illa in aq. Melissae solui. cias ij. Vini generosioris unciam i ss M. indatur ut supra, hclysteres uterini, seu Injectiones uterinae, O, itidem sunt liquores medicati per Sipbunculum in Uteram fundendi. LIquor itidem hic varius adhiberi potest, aqua stillatitia, decoctum, succus, vel simile quid, cui pro rei exigentia admit centur Pulveres, Electuaria, olea,& sit milia.. Dosis uterinarum injectionum pro vice una sussiciens est unc. iij. iv. ad v.
SImon Paullus commendat Clysterem uterinum cum pulvere ex Seminibus Am-
Nonnulla ponam exempla, videlicet. Dec. rad. Tormentillae s. a. factae cum floribus Bala ustiorum unc. iij. Trochisc. de Narabe s. p. drachm. j. Sir. de Symphyto Boylaei , vel de rosis siccis unc. sLΜ. pro injectione uterina in fluore alba . .
Nitri s. p. gr. X ij. Μ. pro supra. ad promovenda Menstrua . . . Succi Matricariae depurati unc. ij. Tincturae Myrrhae in vino factae unc. j. Μ. pro injectione. Quae omnes sunt repetendae, si oportuerit .
In Vulnerum, nec non Ulcerum cliratione . .
P Rosessores Chirurgici, quantum sit possibile, summe caveant, ne quid olei,
Balsami, vel cujuslibet alii unctuosi corporis in Vulnerum, & Ulcerum medela indatur, nam eorum contactum saepe saepius vulneratis partibus venenum. Verre constat: sicuti quoque removendae sunt frequentes curationes, longaeque 4nspectiones per manus ferro armatas factae, ne in iisdem sanies per rennis fiat Hli 2 cum
250쪽
cum Pat entis demum emaciatione, ac interminabili valetudine. Illa omnia tamquam e X tranea corpora metuenda sunt, ac sugienda, quae in iis passim hostiliter agunt: illaque etiam abjicienda sunt unguenta digestiva, & alia, quae jam impositis fila mentis luperimponuntur, ut mos horrendus, quippe a caloris parte suscitatur intolerandus foetor vulneribus, & Ulceribus sum me, ac semper da in-nosus. Hic sileant dicentes, unguenta illa defendere ab aere partes, quae jam a fila mentis, ac tegumentis lineis mollibus satis defenduntur. Pariter quoque denudatio, seu deligatio, & partium perfrigeratio de die repetita pessima argumentatur . Quid foerandum remaneat de Aeris lancinationibus dc ejusdem attactibus, praxi notum satis est: quid de ferramentis chirurgicis dicendum sit, non loquar, suorum usus indiscriminatim tum in curandis Gangraenis, tum in Vulneribus idem est, dc eadem semper sunt ferramenta. Constanter quidem assero, ut plurimum eκ praedictis causis, & concausis Erysipillates, Gangraenas, Spha celos oriri, aut saltem de eo dubitandum prudenter est, & frustra ad alias ab
extin causas confugimus pro veritate inquirenda. Ultro caloris alienationes fiundin reperitis de die curationibus, eo magis quoque, si incongrua forent tegumenta, id est non mollia, non satis subtilia, ad calorem partibus coadjuvandum; ex quibus omnibus male appositis symptomata passim feralia procreantur, quae ad priorem valetudinem protrahunt. Cuncta profecto villulis Musculorum , Membranulis, Nervis, Glandulisque summopere opponuntur, dc advertantur: eκ iis per petuo Lympha, Sanguis, aliaeque substantiae exsudantur ad ianiem renovandam, dc per consequens partes illae, quae jam eo erant ut consolidarent ut, denuo Lympham, Sanguinem emittunt, dc defluunt, sic ut corpus sensim humanum destrua tur ac infirmetur: hinc est denique, quod patulae adjacentes partes. ser mentesibilem sentem contrahunt, absorbent, exsugunt, ut per vasa lymphatica, & sanguiferam ad sanguinem deinde deferatur; quapropter ariditas in Vulnere . in Ulcere de repente observatur: dein febres cum rigore eκ oriuntur edicta . Vicina: mortis, sicuti in Cadaverum ipsorum sectionibus ad hepar abscessus invisuntur. Pro mea sententia sunt incomparabilis Magati vota, nec non accuratissimorum
fartoli, dc Sancassani. Ad ringentia , is Repellentia.
Aloes, Thuris, Terrae lemniae. Boli armenae, Lapidis haematites s. p. Succi Hypocistidis, Croci Martis adstr.
Gallarum immitatur. an. pari. aequale S.
Ex omnibus fiat pulvis subtilissimus.
Pro sanguinis stagnatione in amputationibus iso.
V. Boli armenae unc. jU. Sangu . Draconis, Aluminis rupei, Gallarum, Terrae sigill. an. unc. j. V. Nucum Cupressi unc. j. Colcotaris unc. ij.
Μ. & fiat ut artis est pulvis in fila meatis, vel penicullis, audi urundis recipiendus.