Responsio doctoris Francisci Ximenii Guillen ad appendicem exercitationis vigessimae secu[n]dae

2쪽

V M tractatum quendam circa Opportuna lcmpora ad euacuarium in morbis ex fluxione ortis , typis mandandum curarem , forte ad manus peruenit quaedam Appendix medica, quam Auctor exercitationum multo antea parturiens, tandem Cctauo a conceptu mense non vitalem fecit abortum. In illa scribenda satis callide segerit, verbis sui solet) me cotemnit,rationibus no conuincit. Facilibus objectionibus, re friuolis satisfacit quidem, difficilibus

autem minime. In huius veritatis testimonium sufficiet examinare pro illo adductos testes: ut sic damnetur Doctor, qui cum multo Typographorum lucro, Sc pauco Medicorum fructu, in scribendis exercitationibus sese frustra exercet.

Obiectio I.

SIT primui omnium testis eius responsio ad

objectione prima: in qua dubio procul ab omnibus medicis (nemine dem pro) conuincitur, in vigoribus morborum, si adsic expostulans, posta sanguinem mitti . Ab hac objectione facile, & paucis se expedi ret,si iuxta suam doctrinam, quam Galeno,& me idicae scholae falso tribuit) responderer, non concitare vires ad san in is missionem , nisi initio, incremento morbi: ac proinde in vigore (etiamsi adesset expostulans) non esse sanguinem detra, Ax hendum;

exerci.

3쪽

hendum s non ob exposcentis , sed ob virluindefectum. Sed quia , in salubris motbi statu tantam

esse virium imbecillitatem, ut venae sectionem non ferant, hactenus non probauit, nec probare poterit unquam: ut telum sibi immissum retorqueret, nodumque hunc difficilem solueret, multiplicem solutionem machinatus est. Primo praeter rem respondet vigorem illum non esse, sed initium, aut incrementum, cum objectio vigorem

supponat, re insinuet quid in hoc eue tu sit agedu Nec objectioni soluendae sufficit, quod secun-d o ait. Abcessum in 'Meore morbisactum circa Duces,or laque in corpore tubercula salutaria esse , nec remediis indi- eo gentia. cum fauces (docente Galeno excam hi. 1 pixe fluentibus humoribus infestentur, potest natura ex ampla possibilitate, humori s aptitudine, re loci dispoisitione ad partes fa ocium blaterna S, (quemadmodum soler adcxrernas in vigore morbi expellere, re ratione partis in quam incnbuit, periculum statio cationis afferre. Interiorit enim luc

Zibr. de a nuste Galonus dicebat, Noxsunt adamantiua,sed deerabile. c. assestibus obvonia, quibus externa. Quo casu propter s. urgentiam,dc difficultatem respirationis, velis nolis, in vigore morbi sanguinem detrahere cogeris. In comm. Sic Hollerius Auctor non contem nedus in huius Aph.cita, modi ab cessibus sanguinem mittit: ubi ades spirandi difficultas, de Cardanus aeutissimus in com .dicit, non esse sermonem in hoc phor. de ea fluxione ad fauces cus rangulanturio morbis acutis, di neque de Anoiva.

surdum enim( inquit ille eflet dicere tales nutriaee. Sola vi rect c censet Illephonius Lopes Pincianus

de te

4쪽

delestiuus assectionibus Aphorismus est intelli- Insubra

gendus. po . prog. Nec ferendum est quod Doctor affirmat,Hip no . titul. pocratem tantum in hoc Aphorismo locutum quae ad Do fuisse de abcessibus is peruenici Libu, cxitici sq, ces. ec. I, non autem de incipientibus. Nam licet omnes interpretes cum Philothaeo hoc primum fateantur, nullus tame est, qui ad in ei pientes etiam eum non extendat: ita Antonius Musa(que in suae opinionis fauorem Doctor adducit)qua vis Philothaei

sentenciam referat,ex sua tamen sic ait. Fossunt haec tubercula apparere quod etiam in faucium agritudine intelligo delpos alicuius morbi inclinationem , dei corpore apparente Iano. In his opus est excrementa inspicere, ude id ab Hipp. dicitur. Haec Musa. Et cum ait Hipp. corpus na aegrotat. Vbiq n comm .eXponit, corpus morare

actu delaptitudine Idem sentit Holleritis passim di- . ., cens,sive idflata iudicatione,suesne iudicatione. Ioan - nes Liebautius quoque eius scholiastes doctissimus his omnibus subscribit,dum am. Post crisin,aut etiam quo His ahomorbi tempore in his abcessibus deiectiones ese inspiciendas. Legenisti Hugo,Vallesius,& alij. In Aph Vnde merito reprehendendus est Doctor, qui risimis. iam senectutem medicam agens contemnat , de

seratq; suos in praxi magistros: aliosq: medicos gravissimos,quibus(cum est et adolesces communicauit, eo quod scripserit: Ab illis hunc a boremum male esse acceptum,peiusq;praxi acomodatμm. Nam praeter auctoritates relatas, ratio & experiencia ipsa quotidie in praxi hoc testatur. Passim enim inter curandam offer ut sese nobis homines, quibus ab .

A s alio

5쪽

alio manifesto morbo: fauces aegrotant, pustissae, aut tubercula in corpori apparent, qui reuera nondum corpore aegrotant, sed ad morbum sunt parati. In huiusmodi aegris rationi, re Aphorismo consonum C st, dejectio nes, urinam scilicet,&c. inspicere: ut ita quod Hi p. praecipit in Aphor . faciamus, Ac punctum quod ut summe necessariu Do

ctor commendat, Contemnam US.

Non possum deniq; non mirari quod tande aduersarius jam conuictus, in hunc modum scribit. Sed gratis dato quod superatisiam causis, uincenteqs natu, ra, aliquid tale accideret,non ident ad Uie jam (qui deerat antea scopum exposcentem, cuius superuentus 'leuae sed pionem expositulat. Et quid ex hoc aduersus cinclusionem tertiam e Adeo coecutit Doctor, ut non videasi, medicos obsicientes, posuisse exemplum in aegro in Vigore morbi constituto. Cui Praeter primum morbum, obsiciunt, posse Contingere', ut ab cessu, aliquis v. g. Angina in faucibus interioribus superueniat,& tunc sanguis mittetur, non quidem ratione primi morbi(cu non sit respectu illius a quo indicetur feci ( ut in tertia obsectione latius dicemus ratione alterius supervenientis ex fluxione, nempe abcessus; SI hoc est quod conusncit obsectio, quae directe concludit contra negantem in vigoribus morborum non posse adesse scopusvenae sectionem exposcentem iamplam enim hanc possibilitatem amplus Doctor non admirtit.

od si adhuc perseueret dices, ab cessu hujusmodi esse criticum,ac proinde non esse reuulsione impediendum. Respondeo ea ratione qua cri

6쪽

ticus est, id verum haberes quatenus autem in patiem incubuit, ex qua periculum imminet, non ese sessinendam.

Ob rectio. r.

AP secundam objectione qua incusatur, quod

in vigoribus morborum non constare vires ad languinis missionem scripserit,friuola est illius responsio. Na si1 qua est ex Galeno in vigore mor-hi salutaris debilitas, illa, per essentiam no est, sed per aggravationem,uidelicet Caco Chymiae oneret adhuc natura grauata, M oppressa, ut in mea Apologia explicui. saeuam distinctione ab aduersario repulsam fuisse:maxime optarim . Sed qui tacet,satis laudat. Ne vero omnino conuictus vide a Itur,quidquid dixi inquit ille e Galeno exhaustum sit. Comenta an benet , iudicet lector. aem rogo ante judiciu , io libr. haec Ioannis Lalamantii verba perpendat . Cisses de diebus

ideo bonae unt, quae po t humorum concoctionesiunt. suis decret c e um eo tempore natura victrix noxium , di inutilem hu

morem a benigno re buli separarit, tilem quidem ad sui numtionem retinet inutilem ero Argi propellit, atque se onere quetra saturtiuata. yelut recreatu c. Hoec L. alamantius Cuius claram ac distinctam diligentia, quam manifestam non Galent, sed eius expositoris negligentiam imalos mulari. Axioma vero medicum quo se defendit, Nempe ad sanguinis missione non solum praesentes, sed fisturas dires inspicere oportere. Cam ssit Galent; & omnium , concedendum est.

Idque

7쪽

Idque relinquitur exacto medici iuditio, qui ante venae sectionis deliberationem , vires non solum praesentes,sed futuras perpendere debet, an scilicet facta vacuatione per sanguinis missionem in vigore, durare possint usque ad morbi solutione; an vero prius sint defectura:( quod etiam in victur . . ,s. tenui instituendo conjecta dum pCecepit Hipp.)Id quod credere est feci spe Vallestu,& omnes mC-dicos prudeles,cum in vigore morbi ob aliquam urgentiam, vel indicationem venas secandas jubent, facta tunc temporis vacuatione cum modo, mensura & pondere viribus non solum praesentibus, sed futuris proportionata. Quod vero Vallesius carpit loco, quem citat aduersarius, non est haec moderata, & ad aequilibrium facta sanguinis detractio, sed illa quae mo-

. Meth. dam excediet. Nam supra eodem capite aduersus

eap. . eos qui nunquam a venae sectione sciunt se abstinere,in hunc modum scripserat. Est nihilominus tenendus aliquis modus , die. Si qui tamen venis lactis maxime saluatellis,& talis perierunt (vt ipse alia quando obseruauit ii magis venam secantis negligentia, S incuria,qua venae sectionis causa mortui sunt. Solet cnim fallere vena secta in aqua calida, multo sanguine,& spiritibus cfusis.

VTa tertia objectione aduersarius se expetadiat, in qua quidam medicus i meo videri

8쪽

doctus sic distinxisse videtur . Constare quidem Iires

in statu ad denae setaonem reuulporiam, si non ad magnam. Duo satis parergon rc spondet. Primiam cum ait,is statu reuulsionis dim cesare . Nam hoc ratione primi morbi verum habet, non autem ratione alterius supervenientis ex fluxione, quem tacite supposuit Doctor distinguens. v. g. si angina superveniret. Quia tamen Varii omnino sunt ac multiplices roboris, de debilitatis virium gradus, qui variam quoque, AL multiplicem mittendi sanguinis mensuram, dc modum definiunt; ut hanc virium latitudinem significaret. Gal. cum dixisset venae sectio- Galenί Israe m(ssiue vacuantem siue reuellentem)semper va eu, ab a Llentes vires postulare, statim addit, Quae modo ac me ues serio surae acuationis respondeant. Idem etiam docuit. lib. uon perceis decur. rat. per saniam ii Sion. quam ob rem alibi in- plus expliquit i Ile, No u licet in omnibus Unum vacuatiocis modum eatur. definire,ine. Ex qrio fiet uc nonnullis semel, dc copio Castra. se(quod fieri solet in magna evacuatione) no nul- i Diis partite, parce ( ut in revulsione fid) oporteat Lib. dedo sanguinem mittere. Hinc constare quidern vires in statu ad venae sectionem revulsoriam, si non ad eis,. iam agnam, Doctor objcies(quis Quis ille fuerit) nu quam satis mihi laudatus, docte acuteque distinxit.

v o D vero noster Galen ista secundo re pondet ad quartam obsectionem, expli In s locu . lib. o. meth. eius loci explicatio Lotus. mpraecox Caleni mentem est.Nam ibidem primum Meth . GB docec, o

9쪽

ri peram docer, adhibendam esse vena: sectionem, ut quod

ab aduer inutilem natura ,remoueamus. Secundo sanguis diri, thiel nem bifariam inutilem fieri, vel cu propriam qua- lectu, e- itatem ex quisite non seruat, ita ut amplius sicuti narratur. Priurinon nutriat; vel cum tanta est illius copia,ut aut vires premat, aut venas distendat,rumpat, Vel obstruat. Ex quibus tertio concludit, vente sectione in pro auferendis his duobus insan gaine vitiis(quantitatis scilicet, re qualitatis 3 dupliciter conferre,vel tanquam auxilium vacuas , Vel tanquam humorum vehementiorem impetum ad contraria reuellens,vel ad vicina derivas. Ac proinde inquit, si in his quidem, scilicet in utraq: picnitudine quoad vires,vel quoad vastasquarum ultima praecipue febribus continentibus conuenit) missio sangui nis tilis est,seu acuantium praesidiorum na. In alas (id

est morbis reumaticis nempe inflammationibus,

Ac tumoribus praeter natura, qui exsanguine propriam qualitate exquisite non seruante fiunt tanquam auxilium reuellens, ae derivans. Quid igitur

apertias dici potest*Ex quibus meridiana luce clarius paret error expositoris huius loci, cum in sua Apendice satis quidem frigide eum sic interpretatur. Pn aliis(videlie et febribus de ipsis continentibus intelligens, tilis est enaefectio, seu quorum de-hementiorem impetum c. Nam his verbis, ut ostedi, tantum abcst, ut Gau de continentibus, quin nec de aliis putridis febribus loquatur, sed statu de morbis qui ex fluxione oriuntur,quibuS humorum vehementior impetus magis competit. Oportebat itaq Doctorem medicum qui olim Grammaticae rudiis

10쪽

rudimenta docuit, hunc Galeni locu saltem Gra-matice explicare; forsit ran non crrasset. Nam cum Pronome, hic, haec, hoc relative ponitur,apud GramaticoS proximiorem clausulam refert,sicuti ille, illa,illud,vel alius .a .um. remotam . Proximior autem incipit,ibi: Vel tanta est illius copia, dic. Remota vero dum ait: et cum propriam qualitatem exquisiire non seruato

obiectio. s.

' X quo errore natus est alius peior priori, du in quinta obiectione scribit, se ostendisse Ga uersarii MIeni locum ubi sanguinis missione in continenti-psui bus febribus Galenus reuella et Posset etiam addere Doctor, Et derivet, cum Galenus ibi id ex praesse idicat. Quare aliam quercum excutiat eiusmodi expositor,qui potius nobis imponere,quam Galenum exponere intendit. Dicet ingeniosus medicus: dato dc cocesso quAd obiectio ex hoc Galeni loco non eliciatur,revulsione conuenite febribus cotinentibus, non ne ex aliis multis id minifeste constat' ut videre est Itb. I i. meth. e. i . M lib.8.eiusde in operis,c A. Mali bERecte qui ri .dem Sc Galenice apparenter ; sed duplica hic fo- lium tantisper lector, donec ad . II. objectionem per veniam as,in qua huic obsectioni, re argumensqVir m

to quod a maiori ad minus hic facit Doctor, satis ''Iβ superque sit. i ctiorum ,

Obiectio. 6.

A D sextam obsectione in qua inserunts uinta