장음표시 사용
2쪽
SAeratissimus Imperator noster Iustinianus
tria dirimendarum litium remedia in Nin. εα cap. 4. commemorat o Amicabilem imp
sitionem o) annotationem, sive judicis ped nei cognitionem,&o justam sive plenam in fae cognitionem, quae Ordinario peragitur jud cio, cui simile est arbitrium, de quo Paulus in
I. .F. de recepi. arbitr. ait: illud ad Aniendas lius quoquo pertinere.
Missis annotatione, judicio ordinario & arbitrio, disputatione hac inaugurali Amicabilem compositionem explicare constituimus.
3쪽
Hoc citaris 'διαλύσου τά ἀμφισζητουμενα. Cum autem v es. quarum ministerio ad res exprimendas utimur. raro in nativa sua λgnificatione acquiescant, & ad varias res transferuntur: idcirco ICt . qui magnam semper in explicandis terminorum originibus diligentiam adhibuerunt. arg. l. I. g. I. de ruul. r. Inst. de testam. ordis. La 36. de V. S. cons. Dn. D. Rebhan. in Epist. dedicat. biau. praefixa sint en ad rubr. C. desae Inst L imitamur, operae pretium esse existimantes, ut Rubricae nostrae Etymologiam, Homonymiam dc Synony-
. I. Adjectivum itaque Amicabilis, quod primum in Rub I
ca oecupat locum, ab amicitia derivatur, ct in nostra vernacula vertitur, das tur δrtund lassi sit. Reperitur apud Plautum in Mil.
Vos modo, ut occepistis operam amicabilem, hoc est. quam dare debes ramicus, ut di in I. I. inf. C. de Episcis Curie. in auth. Si vero conti- ierit. C. de Dau..Novcll. 86. c. - . i. .m 3. Substantivum autem Compositio a propositione Con αi Verbum ponere originem trahit. Verbum Componere proprie P γ dena fgnificat relligere s in unum jungere Gemmanue lusanimen te mi, und iusamimn se m. Ita ap. Terentium usurpatur in He . Compone, quae ut ferantum Comparare luna id est aptensiicui a flve Memram colligere apud Gellium L s. cap. 3. Quandoque autem fignificat, multas res apta quadam cohaerentias velut harmonia vilponere,Wis rebus suis disponere in L 2. C. de exhibem reis ibi: ad di-3 siponcnda1 res suas, componendosque morsospe res. Quandoque idem in. quod instituere, ut in L 2. g. postea ne diutius 4. Is de O. y quo in loco eompositas actiones pro institutis quibusdam formis agendi a 4 eipere debemus. Usurpatur etiam profacere, ut in I. I . Cae test. --3 lit. ibi: testamenta quoquo modo voluerint componere. Interdum e iam fgnifieat in unum redigers ab aliis facta, ut in I. 2.ῶ O I. ibi: sed quod leges sine ordine latas in unum composuit: ut & prima inum MVfacere, sic Pomponius i. c. hoc vocabulo usis est,cum inquit, Componero genera agendi, re Cicero ad Attieum: Commentarium Γλωμε, Iamin mei Graece sompositum misi ad te. Quandoque sumitur pro Comul: eomponerestulationυ, verba, libellos accusatorios, edictum,
4쪽
actionem, se . id est esuripere Brisson.* f. s. c. passim. Calvin. in Lexic. Idem quoque est, quod Scribere, ut componere historiam, poema, veremon ommentarium,formas diciorum σα Componi gladiatores sdicuntur, eum ordinantur inpari qua intersepuguent. Unde compo- tion gladiatorum Cicero dixit l. 2. Epist. 7. Nonnunquam a Lati- sius Λutoribus potauir pro Comparare; namque in juxta positis rebus apparet facile, eequid conveniat, aut disset. Virg. Ecel. r. vers. 23. Sic parvis componere magna solebam. Nonnunquam pro aedificare vir. rogil lib. 3. AEneiae suam lina poseu urbem componere terra. Quan- I rdoque pro ornare, nam compositio apta ornatum affert. idem. 4. Georg. Dulcis compositi piramit crinibus aura. Quandoque pro re- Iaereare idem Virgil. .Georg. Vix defessa Senem passus componere membra. Item pro lenire Ambrosius I. I. oum. Camere de mira, inquit, no i 3 in perturbationem prius incidamusi quam animos nostros ratio componat, id est, leniat. Quandoque pro Conmenire, pacisi, unde dicimus ex t4eomposito aliquid agere,pro eo, quod est ex conventione. Plinius: NDhia non ex composito fecimus, pactumque servavimras. Profinire, vel x s , claudere virg. lib. I. AEneid. Ante diem clauso componet vesper olympo. Quandoque pro fingere, muline. 8alussitis: Non isnt composita mea is, verba, pravi id facio, i a virtus suis ostendit. Plaut. Ouas iste fabellas est inuit. Aliquem componere idem est quod sepelire. Tacit. I. 7. IT ann. PMonem Verania uxor, ac frater Scribonianus, Tu. Iunium crispina filia composuere. Ovid. l. 4. Metam. dixit: tumulo eomponi. Componere pretio pro redimere, Salust. in bello Civit uuin lenones, is vinarii, laniiq; quorum praeterea vulgus indie sinum habet, pretio compositi, hoe es: facta etsi compositione redempti,inquit Sipontinus ex Nonio. Calep. Lex. voce Componere. Denique pulchra admodum is Metaphora Componere censemur lites, pro Concordare, ia bonas conditioverpacisci, quo sensu accipitur Compositio in c. a. de TMib. λεην. .ej de trans I. Cic. Philipp. Compositionis autor esse non desiti. Caes. l. r. civit. bell. Legatos ad Pompejum de compositione mitti oportι- re, Et haec acceptio est hujus loci.
3 Vocatur Λmirabilis Compositio alias CONCORDIA, r
5쪽
a lam i s. de Imon. CONVENTIO, ut in tr. g. l . de spem nodi nunciatus L s r. in I C. de Dis, s Clarie. illi: fer amicabileni eo men-'3tionem. Dicitur cliam AMlCABILIS CONVENTUS, ut in Note' 86.c. a. ibi ut arinbo per amicabileK. a convexsum dissem ant,quae dubiassent a Fluc pcrtinet phrases Pacificare familiariter, controversias disrahere, ut ap. Sueton. in vita cf. c. 8 s. Secare lius m cste loquendi poetico. Horat. ad suinctium: quo multa magnaeque secanturjudice liter, s
. fortius es melius magnasplerumque ferat res. ' i- s Barbare Amici bilis Componito dieitur ACCCRDUM & CON-6 CORDUM Joh. de Amicis Cons 3 i. n. 8 sci . 3O. n. q. IlI vet. nactata nostra exprimitur gutti me ut notat Melchse. t. 3. ecf. m. Id. n. 78. id in Pus md ilrstitb-8. Apiis Limn. l. 4 J. P. e. 8. reperitur haec' phrasis A intestileni Compositio
Sons Marp. 42. num. 83. Vol. 4. Vox Stheiden inter alias signi se - tiones etiam denotat litigantes ad concordiam redigere. Besold. tres Pract. voce. 2 eiten. g. 4. Qui rogatu partium ut amici tractationi inter sunt, de inter litigantes aut dissidentes pro paee ct concordia vices suas interponunt, amicorum intercedentium nomine veniunt in I transactionam g s. C. de trosarit. Dicuntur etiam Amicabiles Compstores, MEDIΛ-TORES & PROXENETAE Bald. Conf6 I. Vel. Conf. 37O. n. 3.
N. 4. PACIS CONCILIATORES, quos alii SEQUESTRES. INTERNUNCIOSO PACIS SUASORES. INSTINCTORES. Λ TORES, vulgus MEDIATORES nominate solet vid. Vossi lib. I.
dium nominatim appellat Rein. Cors deris. recoment. c. g. Pacis am rem AEquum, integrum, ab omni studio solutum, cui litiganter tura Derris rν Possint. . ε
6쪽
GINE AMICABILIS COMPOSITIONIS.
DEfinitur Amieabilis Compositio, quod sit rei dubiae, aut litigiosae.
nullo dato vel retento, conventa deciso. Haec definitio deliin1-pta est ex verbis Tholos in partu. Dr. Canon. lib. 3. rit. 3. c. a. ubi ita loquitur: Duplex est de jure Canonico species; Transa. Eimis una, qua Hiquo dato, vel retento sit : altera, quae Amicabilis interdum dicitur Compositio, ut in authent. Sic vero contigerit Caes. judici in sumi nullo dato, vel retento,se ratis partes descendunt. Si-- milia sere sunt, qui habet Molina tr. a. de contract. di p. s 3 7. n. s. Si absque aliqua recompensatione, inquit, unus alteri concedit rem, auν 'jus, quod circa eam pratendere potest, non es transactio sed compostis. - aut condonario, pactio, late sumto vocabulo.
I. I. , optime autem Λmieabilis Compositio dicitur conventa actifici cum non fit ipsa conventio, sed aliquis actus, qui per pactum. vel contractum peragitur, arg. LI.FG trans t. l. 7. l. II. l. 3 3. l. 38.1 C Fortassis etiam Distramu vocari potest, quando res contro-- .versa ab altera parte alteri remittitur. I. item is 6. Instit. de Oblim quae ex U. eorum s. s. 3 . Cis transact. Hinc etiam ap. Suetonium diis citur controversias distratere. invita Cay c. 8s. I. 3. Geminam Transa ctionis significationeiu tradunt Doctores, alteram scilicet Generalem, alteram Specialem. Sehard. MD-- αDo. Juriae s Corvin.-L 229. β. de V. S. Generaliter itaque sumi- . tuti quando contrahendi verbo opponitur, ut in I. I. 3. 3. depact. quanao item est quod incere vel perficere, L 26. C. de donat item. quando denotat omnem actum, per auem a lite receditur, 'discordia 'quaeque remo etur. α negotium quodcunque perficitur l. 229. L 23α in V. S. L qui Roma Iar. I, Aofratres s. de V. O. LI. f. uir. ad M. Temraia L r. is temx moc Lax L 3I. δε jurej.L I. s. I. vi telam. quonia . . A 3 . . ap r.
7쪽
aper. I. M. de dolo. I. I 3. debis, qui not. in fam. l. s. 'de Decur. I. I s. ad Muncip. L M. depact. l. 36. Τ famin ercis. Ufideicom. II. C detrams--. junea i cum proponas 2. C. de pact. C. I. Λ. ad tu.f. de transact. S. 2. Cothm. Vol. 3. RVP O. num. ἔ 9. Harim. pris. fori l. 2. observ. r. lib. 2. num. I 2. Et sic, quoad ultimam hanc generalem signifieati , Amicabilis Compolitio cuin Transactione fere convenire inteunem
ligitur. Eo itaque sensu Maranta Conin. II 8. n. 3. Composuionem idem esse dixit; quia transactio ; α Rebuis de decimis quaest. 3. n. M. Unum pro alio sepius capi.. I. 4 Quodsi autem spemalem Transactionis si ficationem, eonsideremus, Amicabilis Compositio multis ab ea modis differt. In hae enim significatione transgi nunquam gratis potest l. II em 38. C. de transare id quod secus est in Amicabili Compositione, uti ex defi- a nitione patet. Non potest transigi propter specialem legis dispositionem super causa ex ultimis voluntatibus controversa, quarum te. nor nondum est cognitus, I. 6. de transact. I. I. LI. res m. quemadmaperiantur: Amicabilis autem Compositio de his valet. Bachov. ad 3p. I.ff. de transact. c. s.&Vinn. adeundiit. e. s. De alimentis su- turis ultima voluntate relictis non potest transigi, nisi Praetoris cognitio ct decretum intervenerit. l. s. . u.seqq. de Transact. l. 8. C. eod.
. - Bach U. l. c. c. a. n. 6. dc Vim..I. c. c. 6. ne 3. aut causa cimentorum
melior ficta sit. l. 8. I. 6. σ s. 24. in f d. tit. aut de jure Canonico im
- ramentum accesserit, c. quammis de pare in sto. c. cum eontingar X. do vino. Bach. l. c. c. 4. num. 8. Vinn. est. c. s. n. I 6. Possunt tamen Mmicabili Compositiono remitti Bachov. e. r. n. 7. Vinn I. e. in . Simili. rnodo,nec in spiritualibus transigere licebit e quando g. de osse. δε leg. c. constitusus 4. c. praterea Io. X.de transact. Species enim est Simoniae e. 7. X. eod. Compositiones tamen, quae satis fiunt. earundein rerum non repudiantur. d. c. 7. Wesesi. ad rit de Transact. n. s. C. I. R. . ' ' stod n. 24. in not. Et ut summatim. dicam: ubi Transactis locum
non habet, ibi Compositio amica habere solet. Molin. δε-Jar. a. . . is comracto. HO. 6. num. 6. S. Petr. gregor. Tholos in jus Canon. I. a. tu. 3. cap. a. Licet enim gratis aliquid impetrare, quod pretio, non licet, id. Dn. Numen, ad i. quoniam F. g. II. δε his, qui noninf
8쪽
s. Dissere quoque Amieabilis Compositio a Pacto in hoc
quod amicabiliter componens de re dubia dc lite incerta neque finita gratuito recedat; paciscens autem rein certam ct indubitatam quantocunque pretio, cuin pactum nudum non semper sit gratuitum.141.LMst. de pactδ vel etiam gnatis ex liberalitate remittat. I. 6. g. a. Τ de his, qui mi ins L 4. C. dejinc Asci. l. I . . de Ca nniat. Juramentum quidem quandoque etiam videtur esse conventa decisio. eum sit medium quoddam, quo eontroversiis finis imponitur ex delatione & sitsceptione. & ita ex conventione, ut probat. l. jurasse. 26. g. ult. dejurejuri L Stichum 9 s. g. 4. desolat. Verum in eo ab Amicabili Compolitione differt. quod quoad juramentum sola conventio nihil operetur, sed ipsum juramentum, a quo separata est conventio. eum nec jur. inentum per te hoc posset, nisi Edilhun Praetoria adsiste. ret. quo juramento istum effectum dedit: Sed Amicabilem Coimp sitionem sola conventio perficit, BaehoV. adp. I .Τ tu. de transact. α3. in . Denique differt a Re Iudicata in eo. quod Amicabilis Com. positio conventiona fiat, qua partes inter se conveniunt, ut iis caveaturre tollatur. Iudicium autem in invitum redditur. I. inter sipulantem
13. s. I. ins de V. O. s. s. Cum de similibus idem sit iudicium Everti. a ΜMARM De. I 3. d mili I. Secundo argumentum p. m. I s. dc Trahinctio Mmicabilisque Compositio in quibusdam conveniant, uti g. 3 . hujus capitis demonstravimus, divisiones Transactioni alioquin proprias Mini bili Compositioni applicari posse, haud absurdum putamur. Quapropter eam dividimus in Universatim, quae omnes etiam diversi ixeneris lites continet : vel Generalem, quae respicit plures ejusdem generis lites etiam postea repertas, inodo dolus de error absit. L as. C. de
transact. vel Specialem, quae sit de re aliqua liteque speciali, quae ad a-hoe: nihil a te petam L 3. L 31. C. lias non pertinet, licet a diluinsectae L ΕΤ λ t. a. In juratam, vel non juratam I 4r, π 4et. C. at a - s. Inpaenadem, re nonparnalem I. I I. L 37. C. d. t. q. In judicia, slem, vel extrajudicialem L 28. C. d. t. Mollendi indivis uri Cent. t. ἀ- 4 in s Schug. in iam Pend uris vi tramaasit. a..
9쪽
g. 7. Cum etiam origo cujusque rei potissimum sectandast. l. i. de Orig.jur. ideo non nihil de origine Amicabilis Compositi nia dicturi sumus. Videtur esse juris Gentium non absque ratione. Nam eum eo iure esse coeperint lites, quibus causam praebuit dominio. rum distilicstio, bella. captivitates, servitutes. α contraetas, qui ab eo jure quoque originem trabunt, Λ cx hoc jura ς. f. M Jusi nostra g. Ius gentium 4. Inst. do J. N. F. s Cis. eodem etiam jure Λωicabilem. Coinpositionem qnasi tanti mali mede l. m. qua videlicet homines ad
ςoncordiam reducerentur, inventam suisse, uini est dubium. Hi mos iste ainicabiliter componendi controversas antiqiustu uus
inter populos pariter ac inter Reges Principesque discordes jam olin in usu suit, uti exempla, quae Grotius L a. Mys. P. c. 2 3. g. 8, ibique in not.s l. L c. et v. q. . in not. masna in copia adducit, satis superi; testantur.i Et in pris iis controversiis idem apud gentes receptum suisse, quoque reperimus. Sic de Graecis id memoriae tradidit Demosthenes in Exce . ςontra Pari τι tum, dum inquit: auditis Attini . ses, quam aperta sex dicat, qribu quifi risus alium absolveris, cum eo transegerit, de eo ultra actio m non viri α idem Orat o Phorm. Audite, qmese Athenienses, dicentem legem, qua Ant, de quibus judiarimm reddi non oporteat, inter ea vero esse, qua rmissa, quaeque tram
I. g. Romanis veremoti semper scit enitatio lites exectari l. 4. . I . Isis alien. judic. mutanae Hinc eorum soturoversiae intemplis componi solitae juxta Plin. I. Dionem var is In locis. Componebantur vero jurejurando interposito, quod ideo vetus Pomta eleganter apriliavit, maritiis, quo quodisiana uoxa extergeaclur. Idit jurabini per Deos, heroas, magnosque viros, vivos a destinctos. Hic honor Caesari intersino fuit tributus a plebe Romana, teste Sue. . tonio in jς vita c. s. his verbis: Postea solidam eorumnam prope
ao. pedum lapidis Numidici in forostatuit: scrifitque Parentipatriae.
10쪽
sitione determinatas esse, vetant nos dubitare simplices tunc tempo- - ris populi mores: neque legum multitudine, neque malitia Advocatorum. neque lucri cupidine lites protelante. Argumento est, quod gravissimae etiam inimicitiae cito tum suerint compositae: quanto in. gis ergo controversiae aliaet Testatur id diserte Tacitus de moribus Germ. e. 2I. Nec implacabiles, inquit, duram inimicitiae; luitur etiam homicidium certo armentorum avecorum numero,recipitosatisfactionem universa domus. 9ui more suo prudenti me addit: utiliter in publicum, quiapericia ores sint inimicitiae juxta libertatem. Confer e--sae lib. e. 22. Ea de causa procul dubio fustum, ut, cum Romano more Quintilius Varus in Cheruseis judicia instituere coepisset, statim illi conjurarint, ac interempto Varo tribusque legionibus caesis, praecipue in causarum patronos saevierint. Notanter rem ita narrat L. Λnnaeus Florus I. 4. e. Ir. Nihil illa caede strepalude Perses vas rementius e nihil infultatione barbarorum intolerantiuae, praecipue tamen in ea reum patronoso aliis, oculos, aliis manur amputabant: unius os sutum, recisa prius lingua: quam in manurenem barbarus, tandem
inquit, vipera Adbara de te, Emimmi mus Da. Coruing. de judi
s. r o. Quod antem sequentibus seculis mos iste eomponemdheontroversias non cessaverit, patet ex Ansegisi lib. 3. c. 77. ubi hane Caroli M. legem refert: in Episessi, abbates, Comites s Potentiores quique, si cosiam inter se habuerint, acse paciscare noluerint, ad no-sramjubeantur venire praesentiam.c. Idem lib. 3. cap. 3. r. s. Judex partemsiam accipiat de calfa, quam iudicat ,3 deseptemoliris tremi sem, de nove olidis unum; de omni Compositimo semper novem par res accipiat, dum rectum iudicat. Carolus M. Imperator ipsemet Primum partes attente audivit, & si potuit,placide litem composuit, sin minus, ex aequo sententiam pronunciavit. Schepliet. Consuetud. Brand. tu. . n. D ta s. p. m. Io . Sio Ludovicus Imperator Caroli M. filiva Poenam excommunicationis in eos statuit, qui post diuturnas lites sese