Prima secunda pars Commentariorum Ioannis Ignei iuris vtriusque doctoris Aurelii, in titulum de Sillaniano et Claudiano senatusconsulto, et quorum testamenta aperiantur, libro Digestorum vigesimonono, hactenus non impressorum. Vnà cum summarijs, quib

발행: 1539년

분량: 843페이지

출처: archive.org

분류:

141쪽

De Senatusconsulto Sillaniano

rum aliquae sunt mobiles, ta aliae immobiles. Et de singulis succincte videamus: quibus declaxatis facilis erit omnium istorum iurium conuenientia. De his, quae quavis aestimatae sint, tamen

illae eaedem reddi debet: dic insimabiles esse ex lege Iulia de maritandis mulieribus seu ex ipsius

interpretatione. l. si aes imatis .is solii matrimo. l.

Plotin luc. g. si . cum. l. seq. T. de iure dotii. qud dii iundus. si . de si d. dota. l.i. c. solii. matri. l. i. c. defluad. dota. l. quoties. 5c. l. si inter virum. c. derr iur. dot. τ Quae vero aestimatae viro traditae erat, statim illi acquirebatur,quasi ab eo emptae. l. qui balneum. s. Titia. T. qui pocior. in pign. habean. imo plus,ut emptae erant viri,et periculo eius,ec non mulieris, dicta. l. plerunque. in duabus sitis partibus. Prima in versicu. si ante. ec versi c. inde quan i. oc. l. quoties. ibi, ea evicta virii ex empto

contra uxorem agere. in si . illius. l. 5 .l aestimarae. T. solui. matri l. quum dotem. c. de iure dot.

Dotales autem res, quae in pondere, numero, ocmesura consistebat, confestim in maritu tumbat, re suo arbitrio comittebantiir,ut eas statim venoderet, essent' sito periculo. Nam oc facultas eas

alienandi a lene marito concessa erat. l. res in do rem datae. E. de iure dor. Aliquae autem quae ser uando seruari non poterant, sed usu confirmun tiar, quales simi vestes 5c similes quae usii consumuntur,quas expedit mulieri dari aestimatas,inaritus aestimationem tradet soluto matrimoni o . l. si inter virum. c . de iure dot. ob id interest mariticas non recipere aestimatas propter futurum ea za rum periculum. et Caueant igitur mariti ne dotales res aestimatas recipiant, H velint eas uxoris, non suo osse periculo, dicta. l. plerianque. in prin. ff. de iure dot. Ex his citis probatur,dotem in re

bus mobilibus re immobilibus, & a limatis ocinaestimatis consistere. Et dico rerum mobilium aestimatarum dominium in maritum transire, dicta. l. unica. g. 5c quum lex. c. de rei uxor. actio. i. quoties. c. de iure doti Et praesertim earu,quae in pondere,numero,& mensura consistrant, quia Periculum carum transit in maritum, per ratione dictae. I. res in dotem datae T. de iure dot. Simili ter etiam earum quae usu consumuntur, si aestimatae sunt. l. quum post. f. si s cod. de iure dot. ibi, viri dominium factum videtur dicta. l. aestimatae.1rso tu mur. Si vero inaestimatae sunt: periculum est mulieris, S deterioratio earum. dicta l. Ple

runque. primo responso. st de iure dotii . His siepraemissis circa solutiones 5c distinctiones praedictas dico, ius antiquum in rebus mobilibus dotalibus non esse correetiim. Et non recedendo azy terminis legum, dic t primo differentiam esse

inter res mobiles. quaedam sunt, quae consistunt in pondere, numero ec mensura: ec illae censen tur a lege quodamodo aestimatae. sicuti: em aesti malae viri periculo sunt. l. a timatae issis Iu matrimo. similiter oc illae res, quae consistunt pondere, numero, ec melisura,siunt periculo vii hci statim dominus earum sit, quo traduntur, dicta l. res indorem. ff. de iure dot. Et puto necessiari ὀ considerandam esse rationem illius. l. quam ad aliud ex tendam infra. Nam ille to inquit, in hoc dantur Vt eas maritus ad arbitrium situm disti aliat, ec soluto quandoque matrimonio alias res ciusdem noteris et qualitatis ipse aut haeres eius restituat. Et sic in repetitione dotis non venit nisi aestini: tio earum,no autem ipsae res. Et ratio, quia in genere debentur,ut dicam infra. Secundό,de facili consumuntur,.t dicit glo. in verbo,aestimatae. T. solii matri. ecfacit dicta. l. plerunque. in princi p. T. de iure dot. Cui addo. l. si tibi vini. T. de usui cea .re. quae ini consumuntur. dum vult ille text.

eo quoties t alicui .siis vel usii iactus legatur,aut

relinquitur earum rerum, quae usu consumuli

tur: in restitutione aut res eiusdem qualitatis aut aestimatio certae pecuniae ipsaru rerum adueniente morte aut capitis diminutione veniunt. sic idein dicta. l. res in dotem datae. Et ideo maritus eas alienare potest etiam inuita muliere, lusi sint suo periculo, sicut res aestimatae paclio seu convctio ne hominis. l. quum dotem. c. de iure dot. Et si dixeris obstare. l. si inter virum. c. eo de. de iure dot ubi aestimatio videtur pacto magis apposita

ad conseruatione rerum, ut ipsa inet res reddas

tur eiusdem qualitatis: hoc in falsum per diei I. res in dotem datae. in his verbis, in hoc dantur, Vt eas maritus ad arbitrium situm distrahat. 5 sienon ut illas reddat. Vnde ad cocordiam utrius legis, die si res simpliciter aestimatae in dote datitur, quasi emptae sunt periculo viri, ut eas distra here possit,oc in actione dotis sola sit aestimatio. Si vero sic aestimatae dantur,ut no diminutae aestimatiotie reddatur, tunc usus carum est periculo

viri. 5c ista est distinctio die e. l. pleri . . in princi . ec dictae. i. si inter vita. Sed res dotales in ponodere, numero, oc mensura consistentes ad id dantur marito, ut eas, quasi faetiis earii dominus, di strabat,& soluto matrimonio aestimationem tantum earum tradat,dicta. I. res in dotem datae. Aliquae sunt res, quae in podere, numero, ec mini non costistiit, quae in .su cosiimunt: ta si no sunt aestimatae,no sitiit piculo viri, sed mulieris. si v - τό sunt aestimatae, sitim periculo viri. d. l. Plous. in princ. Et ideo cas potest vir alienare, ut dixi. Sed contra utranque considerationem seu so Iutionem obstant duo. Primo contra dicta. l. res in dotem dat sacit. l. in his rebus in prin. iuncta si glo. m. solii. matri. dum vult ille tex. τ pecuniam

uae in dote est, si pereat, perire marito, ec eu deolo dc culpa ec omni interitu teneri. Ratio secudum glos .illhic est, quia ea quae pondere,num

ro, ec mensura consiliunt, debentur in genere, ocideo perire non possiunt,scilicet creditori. l. in ratione. s. incertae.K. ad. l. falci. l. incedium. c. si certum Peta. quanto minus mulieri quae causam s uorabilem habet ratione dotis. ideo non concluderet ratio solutioinis glo. in. d. l. sue a me. c. ad

Vellem

142쪽

Velleia. quam comi miter omnes ample stuntur.

Claru est em aure,argentii, di pecunia servando seruari poli.,ec in eas distrati it maritus. Secud θ, si non cosi sumi in numero,pondere dc mensura, Iicet seruando non possint seruari, eas in no alienat maritus, si non vult:& si pereant, iton pereulsibi,sed mulieri,ut dixi diei a. l. plerun*.d oti ὁ, non videtur bon ' tio Bar. in . d. l. i. in expeditione glo. in verbo. per. F. solu matri. quu dicat dii terre minore a muliere,per ratione. l. sicut. c. de praescrip.xxx. anno. dic potiore aut aequale

in hoc est e,aut aeque fauorabilem causam rei do-ra talis, causa minoris. τ Nam sicut minor utitur priuilegio ad impedietam praescriptione rei suae durante pupillari aetate. d. l. sicut. sieta mulier: quia quandiu matrimoniu durat, non currit praescriptio mulieri xxx. vel .xl. anno. nisi aliter con staret,inaritum durante matrimonio Vogere ad inopiam, quo casu inciperet extunc currcre prae

scriptio, eo Q vergete marito ad inopiam potest agere ad repetitione dotis: alias no . d. l. in rebuS. s. omnis. c. de iure dot. Et sic uno respectu causa

mulieris fauorabilior est causa minoris, quia in longius tepus differtur: sicut in simili in. l. . c. debo. mater. i. pe insi. m. ad. l. Iul. repet. aut salte ne

gari non potest quin eade sit ratio reru minoris ea se dotis. die igitur,t maritum posse res dotales mobiles, quaru interitus suo periculo est, velutiens disi ahere propter dubiu interemptionis aut

diminutionis earu,siue res aestimatae sint,sive no, vel in pondere, numero ec mesura consistat, per rationem. d. l. res in dotem datae. T. de iure dot. ut alias eiusdem qualitatis di generis restituat. Et si alienaverit: valet venditio, et soluto matrimonio in alienatione dotis, si no extant, ec aestimatae traditae suerint,veniet earum aestimatio. dicta. l. si inter virum. c. de iure dot. si in pondere, numero, aut mensura consistunt, aut aestimatio earum vel

aliae res eius de generis S qualitatis debebuntur: quia quoquo modo pereant,ut dixi supra,vel dina inuantur,suo periculo crunt, quum sit debitor generis. Nec in cis consideratur,an seruando seruari poterunt,sed tantum quia debitor est gene ris: SI cum ea qualitate a lege tradetur,ut cas pro arbitrio distraliat, ne superueniente interitu etiacasu sortuito velit ab earum casu propter prohibitione alienationis rei dotalis se excusare. Ideo lex arbitriu eas alienandi marito concessit, dictas l. res in dotem datae. r Si vero res mobiles datae sint inaestimatae,nec consistunt in pondere, numero oc mensura: oc maritus non tenetur eas alienare, quia periculum ec usus seu attritio earum pe riculo mulieris est, dicta. l. plerunque. in princi .

T de iure dot. nisi dolo aut culpa ipsius perierint

aut deteriores factae sint. d. I. in his rebus. in Prin. S. l. si constante. . si maritus. iis sol u. matri. caeterum maritus circa cas tenebitur, quemadmoducirca suas,versari:& si culpa sua pereunt quia se incis non continuit ut quilibet bonus Pateria milias, qui res, quae usu consumatur, vel quae seruando seruari no possunt, pro com odiore utilitate distrahit, ut inquit. l. lex quae tutores. c. de ad minist. tuto . tenebitur idem de interitu ut dicta est quare si maritus, volens iacturam dotalia rerum euitare, eas aliena uerit, ne ratione interitus

de culpa argueretur propter praesumpta fraudis suspicione, quia in eis no versaree more boni patrisfamilias si alienaverit, valebit distractio. I. in

rebus. ff. de iure dot. I ita constate. T. de iure dota ubi r alienatio vel permutatio rerum dotali ii noprohibetur marito, dummodo ex ea coditio mulieris stat utilior. l. si mulier. T de pac. dot. Et pro hae nostra distinctione est. l. si iis de iure dot. ibi, utilius videtur potius sitndum, qui dotalis est, distrahere,v minus fruebiosus sit, oc alios haere, tatarios uberiores reditus retinere, si in re immo bili hoc admittatur, quanto magis in re mobili. nec eam lege potuisici Bar. in hoc caluntari, non factoctia argumeto de minore ad muliere. Nec eas repetebat mulier etia cxtantes. quia quum in

hoc casu sibi permisso alienabat, transferebat domin tu,st illas leges. Hodie aute de iure Codicis,

si soluto matrimonio dotales res in reris natura sint, siue aestina acae, siue inaestiniatae in dote tradiotae fuerint,mulier soluto matrimonio eas vendi

cat. nec per illa Iese praecedes distinctio consideratur, an mulier nndo eas aestimatas marito per Pactum soluto matrimonio restitui sibi simus alas 6 sit. d. l. si inter virum. c. co. de iure dot. Et ulterius lex mulieri hypothecaria actione ad confir matione suae vendicationis concedit: ut ubi ven dicatio in disputatione esset, per hypothecariam actione ad confortatione vendicationis contra quoscun' creditores mariti dote auocet: uti in

simili dicitur in. l. iij. s. si rem quis. T. de leg. iij. cucreditori res legatur a debitore, qui ea ex stipulatu debet uicet legatu nulla afferat creditori utili tate. l. si creditori. T de lega. tamen legatu illud

ad consortatione ina actionis ex stipulatu credi tori copetentisc6siderabit. d. s. si rem qui s. vers. sortassis. dum inquit ille tex. fortassis quis dicat,ta sumptu litis, que si istineret, si ex stipulatione

litigaret, eum lucrari. Secundὀ, illud alteri, ut cares perfidei comissium relinqui non pol crit. Te tio, ut statim dilium acquirat rei legatae sibi alias ex stipulatu debitae. Ex quo g. tria Paul. de Cast. notat. Primo, valere legatu rei debitae etia pure. Secundό ex illo legato consequi creditore sum plus litis, si per haerede aut pcr altu quaestio mo ργ ucatur. T Terti θ, salte operat translatione dominii statim rei debitae,ubi necellaria ciset traditio. Et ob id ali in illii tex. dictae. l. si creditori. indu

uaestione, An in legatis ex fidei comissis veniat olus, leuis ec leuis stina culpa: praesertim in coargum Uito quo dixi considerari debere, an le8arum stat gratia haeredis,veluti si creditori,cui co

Petit legitii ira exceptio,res debita legatur, per di

143쪽

De Senatusconsulto Sillaniano

si creditori. hoc nouissim si exemptu non admisit aliquiis conciuis noster, qui consulto illa I. contra 'his . publica disputatione scripta nostraxeuoluit. quum in eo inepto per me dato,praesertim in his terminis Dibus utor, inutile sit legatia, dicta. l. si creditori. Frustra igitur disputaui quid

in eo legato veniat. Cui adde meliore, cuius nec ipse net alius meminit. l. quum pater dote. ff. de iure dot. dum inquit, nam quu creditori debitor

legauit id quod debet,ii ultu legatu est. Termini Ss aute exdplia nobis dati,isii sunt: et ado creditori sit legatu, cui no potest ageti obitare aliqua

exceptio, tunc legatario inuti e est legatu . d. l. si creditori. 5c. l. creditor. T. deliber. lega. Si fuisset ab eo considerata glo illius. l. si creditori. in verobo, debes. cognoti isset conuenientia minii, per d. l. iii. si quis rem. m. de ii .iq. quem l . dicit

Paul. illhieno esse alibi, re quin tu effectu ex illo legato rcedere qa meditor st hoc legatu q antea

non erat dias,ipso iure fit diis. Ecce qua como ditatem hoc legatu asserat. alias utilitates tale legatum affert, quaru memini in . l. dudu. xxiii. 8c se l. colu C de contrahe. p. Cui adde simile, ius nec alius memini t , in. l. qui tabulas . . q, si iam. T.

de r. in pluribus suis partibus. Prima est in ca pite. s. ibi, quod si iam erat inanes, quia solutum Proponebatur. Seciliada ibi, quid enim intersuit eius. Tertia ibi, sed potest dici, quia nonnunquadebitores tabulas sibi restitui petunt: quia non nunqua calisiniantur debitores quasi indebito soluto ab his interesse creditoris tabulas habere, ne sorte c5trouersia super ea re patiatur. τ Ecce ad quid tale legatum redditur utile, quamuis creditori legitima desensio pro re debita sibi cope teret ad tollendam vexatione: ut si creditor qui aditone ex stipulatu contra haerede R isset &haeres neglexisset rem tradere medio tcpore, quum

statim per ipsum legatu dominium creditori: eccidem legatario rei Iegatae copetet, ratioc morae

de interitu teitcbitur etiam de leuissima culpa. interest ergo creditoris ad tollendu dubiu exce ptionis vel actionis, ut parcatur laboribus & li ris sumptibus ne controuersia in ea creditor pa tias. Et haec noua,& superuenies ex legato actio ad consertationem prioris adtionis crit. N ita te net Bar. in . l. in bello. . si quis seruum. per illum rex. is de capti .ec eo sili. reuers. 5c pro hac nostra inductione optime facit illa. l. in rebus. c . de iure so do t. t ubi mulieri vendicanti rem aes rimatam in

dote ad tollenda dubia illius adlionis hypothecaria mulieri datur, quae potior est quacunque alia hypotheca anteriore, dicta. l. alliduis. c. qui potior in pigno. habean. Et beneficio istius hypo thecae priuilmiatae secludatur omnis spes defensionis contra ipsam mulierem dotem vendican rem. Et ita probat illa. l. in rebus. versi. volumus. hypothecariam omnibus anteriorem pos sidere. α ibi per utrinque viam siue in rem, siue

hypothecaria,ei plenissime consulatur. nota haec verba, plenissime consulatur. ec ipsum dominia per quacunq; aetionem prosequit ,ut plenissime consulatur, ad tolledos omnes litium ansraeliis. Et ob id non debuit Bar. hanc distinctionem Petri oc Io. Fab. imyugnare, qua sere Omnes amplexi sunt. Ego vero ad id quod diximus,lus Dige storum videri correcta per dicta. l. in rebus. c. de iure dot. quum dicat,ri les extantes siue a limatas, siue ina limat ah e a muliere soli to matrimonio vedicari: quii indistincte loquae illa. l. in rebus. sublata videtur distinctio iuris Dis 3 ges orsi. Ego autem putarem posse dici, r mulierem non polle rem dotalem alienata per maritu, ec in utilitatem uxoris conuersiam,vcndicare, coin causa mulieris utilior saeta est. l. ita constante.&. l. v. si . de iure dot. ad similitudine minoris Recclesiae S serui. verum est autem dicenti condi tione mulieris utiliore facta incubere onus pro handi. d. l. si .ss de iure dot . similiter de minore &ecclesia re sevio dicitur in . l. quod si semus. s. ideLabeo. versi nection .ec vos unde recte dicitur.5c versi c. sed si sic accipit. T. de in rem verso M. si

vero quis. versi. iubemus. ubi per glo. in verbo, prosccerui. in auth. de alienatio. θί emphy. colla. ix. ubi glo. alleg. l. i. c. si aduo. creditor. quae de minore loquitur. Et per illas leges debet hoc re peti a muliere iure actionis,manente pollessione apud mulierem: licet etiam posset co petere retentio arm. l. si in area. ff. de condic. indebi. l. in hoc iudiciv.ff. comuni diuidis . tamen melius est iure

a Monis, per illas leges: nisi forsitan dubiu esset si restitueretur mulieri,no esse consultu credito si ri quia forsitan soluendo non est ei: oc iniquuesset muliere cu aliena iactura locupletari. l. nam hoc natura. ff. de condidi. indeb. hoc dicit glo. indicta l. sina. in verbo, reditori. dum inquit, tunc enim no est perditu quod exigitur. l. mutus. s. manente. T. eo. de iure dot. Alioquin arbitrio iudi cis polliat concedi retentio, donec cautu esset creditori de repetendo illo lucro a muliere. Caeteris

puto ec melius dicendu in fauore mulierum ne post solutum matrimoniu vexetur laboribus α pensis, & contingat eas sua dote priuari facto maritorii, a quibus iaciliter circunduci possunt.

vlinquit. d. s. re si cosentiat. in authe. vi immobi. antcnul'. dona. colla. v. l. si .is si quis alique testa. Irohi. alienationem reru uxoris omnino prolii eri, praesertim dotalium, etia si ea consentiente

ienatio a marito fiat, per tex. in . s. si . in authc. Vt immobi antenupt. dona. l. viii . . Squum lex.

c. de rei uxor. aAio. N istiud costili ius esse puto: quum melius sit in tepore occurrere * post causam Hilnerata remedia quaerere. l. s. c. in quib. 93 causin integ. resti. non eii neces. r alias si aliena tionis via pateret, mille artes distrahendaru rerudo talium inueniretur: quod indulgendu no est, argu. l. in fundo. is de rei vendi. .i .in auth c. ut hi M perhib. bliga. laabere res minor. colla v. Et ista suit consideratio Iustiniani in .d.s.1 in authe.

ut immo

144쪽

L. . Si uir aut UXOr.

vi immobil. anteirupi. dona. colla. v. ibi, aut sit omnibus modis inhabilis vendicatis,axit disiaci litibus meat, tu ex hoc ipso sit adiuuanda. Sed haec de rebus immobilibus dotalibus didia sint Caeteria de mobilibus non puto. g. si . in aut si . ut immobi. antentip. dona. colla. v. posse intelligi: licet Barto. indistin Re de quibulcunt rebus dotalibus, etia mobilibus, aliter sentiat in . d. l. i. si solii. matri Et ante eum Petr. de bel. pat. in . d. authe siue a me. c. ad Velleia. sed in cotraria opinione suit Io. Fab. in. .l. Insti. qtrib. alie .licet. ar gu est tit qui de immobilibus tm loquitur. I. im, Peratores. is dein die adiecti. Et ipsemet Bari indicto. .f. in auth. vi immobi. aiu up. dona colla.v. mutata priore sentetia fecit noua distinctionem postglo. m. d. auth. siue a me. c. ad Velleia. Azore Iaco. Butri. in summa c. de sun d. dota. y Vult τ enim Bar. res quae seruando seruari non possunt, per maritum posse alienari. Si vero seris uando seritari possum Sc concurretibus duobus alienare poterit videlicet duplici cosensu mulie ris,et Q ex bonis mariti mulier possit satisfieri et indenis seruari: sicuti dicit in illo text. de donat. ante nuptias. Sed ille tex. ut dixi de rebus ino bilibus no loquit. oc ipsemet Bar. in sua distin,

ctione cosite P. Quare dico rem mobile cocurre Libus tribus aut quatuor po isse a marito alienari.

aliterno. Primo, si res mobilis dotalis preciosano est: alias si preciosa quae seruari potest:

inalienabilis est,per ratione. l. lex quae tutores. in Prin.&in versi. prohibemus. c. de admi . tutor. si vero attritae sint: alienari poterur,argu . l. si . c. lnde e. Opus no est. per ratione qua prius tradidi: quia rem mulieris utiliter gerit. Secundo, in res timatae traditae sunt: quasi em emptae suo sunt Periculo,ut pluries dixi, p. l. qui balnea . . Titia. is. qui potior. inpig. habe .ct alias leges supra allegatas. Intelligas veru, si maritus soluendo sit, tatilis alienatis cosultu in mulieri. t i. c. des r. pig. dato manumis. I crtio, si in pondere,num cro αmensura res dotales consistitit. l. res in dote da tae is de iure dot. Cuius legis ratio optime consi,ss deranda est,ut dixi. Per quam dico etia inferri posse et deboe,ut maritus omnes res mobiles sacultatem alienandi habeat, dummodo aliam rem eius de generis vel qualitatis, soluto matrimonio reddat uxori, vel eius haeres. Et in hoc consistit maxima utilitas mulieri. Prtiri ὀ,quia res aestima huntur,& uxori reddentur illius aestimationis soluto matrimonio, quaerant tempore venditionis per maritu saciae: quae si custoditae est ent a vi TO, orsitan attritae vel vetustate confra stae redderemur, quum earum interitus periculo mulieris sit. l. plerunq;. in princi. ff. de iure do. datae tamen aestimatae, erunt post illam aestimatione periculo viri mee liberabitur eas restituendo,nisi integrasoc non attritas reddat, alias assitimatione earu tra dere tenebat a. si inter vir u. c. de iure do t. inst. l.

ibi, ne si species aliqua diminuta fuisset aut idita,

alio prce ,δ quo taxata fuerat, posceret. Et sa

eii ratio. l. lilii maritus in prin. ff. depac. do t. ibi,

respondi non idcirco id pactu, de Quo Uaeritur, impediri, quod in matrimoniu facili esset: sed si

deteriore loco dos non esset. N sacit ratio ineui trabilis. d. l. ita constate. ff. de iure dot .sii pra rela. quae sortius concludit in rebus mobilibus. & si aniliter. d. l. si . T. de iure dot. sussicit enim causam mulieris no fieri deteriore. l. si mulier. T. de palli. dota. quae fieri in hoc non potest, marito mancte locuplete,ut dixit. si in authe ut immobi. ante nupt. dona. colla. v. S res non sit preciosa. de

his u seruado seruari non possunt, ad similitudinem reru,quae in pondere,num crohinest ira Gsistimi in quibus cade est ratio, quicquid diverit Bar. in illa. l sfflatu matri. proui ipse idem Dar. assirmauit in dicto. s. si in authe ut immobi. ante

nupt. dona. colla.V. sequutus hoc ultimum in

litu distinctionis Io. Fab. post glo. in dicta auth.

siue a ni c. c . ad Vclleia. quoniam ratio iurecor μ 6 sulti r in rebus pondere, numero Θc mesura consistentibus est, quia utendo variantur aestimatio μne: ob id maritus alias eiusdem generis oc quali tatis restituere tenetur quae ratio similiter coctu dii in alijs rcbus, Quae seruando seruari non pos sunt. Eodem modo in seruo, qui de facili perire potest, que non potest maritus manumittere nisi eo manumisso ex bonis mariti quatia seruus erit mulieri satisfieri possit. Plus dico sustineri posse in eo casu rem dotale mobilem seu immobilem Per virum alienata ,sive aestimata ,siue maestimata sit, a muliere vendicari posse, re in ea specialem hypotheca habere, quemadmodu de seruo dota It supra dictu est,in quo ius pignoris mulier reti Nuit, que maritus manumittere no potest in casu praemisso, di . l.3.5c. in . c. deser. Pig. dat. mamlmis. qua uis constituendo dotem in ea specialiter prepaeium sibi mulier non cauit: lex tamen pro ipsa cauit supplens uxoris factu, ut supra menti nimiis . nam non stipulatam hypothecam conce dit lex in rebus dotalibus etiam specialem. l. vni . . .i. c. de res uxor actio .unde per die a. l. in reser bus. c. de iure do t. t ratione illius specialis hypothecae, qua habet mulier in dote S rebus ina riti, potest dici, hodie non posse serui mi dotalem manumitti, si inanumistus adhuc extet solutomatrimonio poterit a muliere vendicari, si eut 5ccaeterae res dotis: quum non dctur maior ratio 'in seruo quam in caeteris rebus, quae seruado noossunt scruari, quas maritus alienati si aliter ex Onis mariti contuli non potest mulieri. Idem de rebus pondere dc numero consilientibus, ecmaxime post Aeto. in summa. c. desula d. dota. supra allega. quum res immobiles, nullo in stodiscrimine inter ipsas, non possit maritus alie nare licet Azonis opinio non sit appobata. Nec opus erit dicere speciale esse fauore libertatis, imo de iure nouo scd inopi. Bar. in . d. l.i. si sola. matri. quae suit Pettat ante cum,ut dixi supra non

ii a

145쪽

De Senatusconsulto Sillaniano

potest qxEcqua o dote per maritu alienari, pcrillii. s. si. in auth. vi immobi. animul'. don. colla. v. vel pol dici ex coniunctione illius. l. in rebus. c. de iure dot. 5 . d. s. si in auth. vi immobi. ante nupt. dona. colla. v. posse mulieri costili nem illa l. in rebus. esse corre 'am per. l. i. c. deser. pigra. dat. manumis. & similes supra rclatas, qiuae sunt posteriores. d. l. in rebus licet titulus de iur. dot. c. praecedat. l. i. c. deser. pig. dat. manumis. quae est lex imperatorii Seuerint S Antonini. l. in re

bus. est Iustiniani, qui fuit multo illis duobus imsa peratoribus posterior. r Et ideo omnes priores distinctiones absolve, Prim ὀ de rebus dotalibus immobilibus,ut non possint alienari de iure Di festorv. l.i. F. desund. dota. de iure Codicis idem

unica. s. re quum lex. c. de rei uxor. actio. Similiter de iure Institutionsi. . Inm. qui b. alle. licet vel non. De iure Authenticorii idem, auth c. siue a me. c. ad Velleia. 5c. s. si in auth. vi immobi. antenti p. dona. coli. v. differebat aut e lex Iulia, quae

de iure Digestorsi erat ut in. l. . T. de fund dota. quae lex Iulia correeia sitit iure Institutionu. f. 3. Insti. qui b. alle. licet. & per lege Anastasiam, de

qua in l. iubemus. c. ad Velleia. de utraq; habe riir indicta. I. Unica. s. 5 quum lex. c. de rei v O.

actio. Et ambae leges Iulia, ec Anastasia, per Iustinianum correctae sunt in dicto. s. re quam lex. Nouissime vero per ius Aut liciaticorum omnes ys illae leges emendatae fuerunt: τ quo iure non valet alienatio rei dotalis mulieris ctiam si consen tiat mulier nisi multis cocurrentibus. Primὀ,co sensus mulieris geminatus. Scio, ut inter utru pcosensum lapsum sit biennium. Tertiὁ quὀd ex

bonis mariti mulier soluto matrimo mo satisfieri ossit oc reddi indemitis, cui alias no pra iudica it duplicatus consensus interpositione bicimii

inter utrunque consensum, dicto. s. si . in authen. Vt immobi. antenu p. dona. colla. v. a quo surripta

est illa aut lien siue a me. c . ad Uelleia. Haec de rebus dotalibus immobilibus. De mobilibus autenon puto ius antiquit correctum per ius Ruthenti corum, quod tantum loquitur de rebus immo

bilibus. via verba, si quid dotis. posita in illo. s. si. versic. 5c multo potius haec in dote valebunt, si quid dotis aut alienetur, aut supponatur intelli gas si quid dotis immobile. qiiamuis ex quadam aequitate ad preciosum mobile, quod aequi pol

let immobili, extendi possit, per rationem. l. lex quae tutores. in princi . c . de administr. tuto . quae optima ratione idem iudiciu de re preciosa mo

bili, quod ec de re immobili iacit: in quibus ius

antiquum no dissert a iure novo, ut dimi, quia in do utroque ratio concludit. r ec ideo dico res mobiles tam de iure antiquo, quis, etia de iure novo, non tua quae in pondere, numero, ec mensuracosistunt, re quae seruado seruari no possunt, vel quae seruari possitiat usu tamen costumi vel dimi nui pol sunt, quaru etiam diminutio vel attritio periculo mulieris est, vel traditae viro aestimatae, quae statim viri periculo cedunt, maritus poterit

eas alienare, et valebit alienatio, nec reuocare poterit mulier, siue constante siue soluto matrimo illo,nisi interuenientibus his u sequutis. Primo, nisi constate matrimonio maritus ad inopia ver fat. l. si costante. in prin. is sol u. matri l. ubi aute. dicta. l. in rebus. s. si. c. de iure dot. Secundo, soluto matrimonio si maritus soluendo non est,

re mulier indenis ex bonis viri reddi non potest,

dicta. l. seruum dotalem. is de manumis. l.i. c. deser. pieti. dat. manumis Oc dicto. g. si in autheta ut immobi. antenu p. dona. colla. v. Terti θ, nisi constet rem a marito inutiliter Restam esse in fauore mulieris. l. ita constante. 5c. sina. ff. de iure dot. cum aliis supra relatis. Secus autem si utilito per

illas leges alienaverit, Sc. l. si mulier. T. de pact.1oa dotalib. et Quarto, addetur ratio, quia quum

maritus de interitu rerum dotalium teneatur, maxime carum quae in genere debentur,ec recipi ut sunctionem in genere suo, etiam casu aduenien te. l. in liis rebus. in princip. si . sol u. matrimo. ecdeat is rebus de dolo dc culpa per dictam. l. in

his rebus. 5 . l. in rebus. ff. de iure dot re dixi plenius in . l. contractus .st. de regulis iuris. indecens esset maritum non habere facultatem eas alienandi, ec utiliter circa eas versandi, qui de interitu tenetur respondere. Et ista consideratione texti in dicta. I. unica. s. oc cum lex. versicu. licet. c. de rei uxo. actio. dicit in rcbus dotalibus aestimatis, dominium & periculum earum habere. Caetcruinno aestimatis dotales remanere, di ob id. l. vhi. c. de iure do t. mulieri potestatem concedit ven dicandi dotem constante matrimonio,vbi mari tus ad inopiam vergit. 5c secundum glo. argumetum, veli dicatio praesupponit domini v este apud muliere. Et ista una est de potissimis rationibus, quae me mouet ad cocludendii, hanc facultate in his rebus esse concessam, necdii de iure antiquo, sed etia de iure nouo. No eiu ex hoc dicitur maritus male versari nev dote abuti,sicut dicimus de re pupilli in . d. l. lex quae tutores. s.fi. c. de admi. tui. 5cin. l. iubemus. f.i. c. de sacrosan. eccle. ple ne in. c. nulli. postglo. ij. extra de reb. eccle. non alte. in quibus militant pares saliores, ut dixi si Pra. Sin. l. rempublicam. c. de iure reipub. lib. . l. qui solidit. s. eti 1. is delega. ij. c. auditis. ubi per Cano. extra de in integ. restit. cum at is mul 3oa tis. r Econuerso,ut dixi, ecteretur abuti: ideo de

dolo 5c culpa tenebit si pereant. d. l. in rebus. i L. de iure doti Non puto igitur indecens dicere,maritii posse eas alienare. oc in hoc non erit maxima specialitas in servo: quii etia scrutas potest mori, oc mors erit periculo mulieris, sicut si manumit latur: alias debebit mulieri, aut aestimatio serui, sicut de caeteris mobilibus rebus dictu est per . d. l. seruum dotale. m. de manumis per qua reuocatserui manumissio ,si maritus soluendo non est. Similiter dico per. l. in rebus. c. de iure dot. edaequalr prouisum tam sit per mobilibus I immo

bilibus

146쪽

Ulibiis rebus dotalibi alienatis per inrsi costate matrimonio: q si non extant, maritus ad earuo timatione cd denabitur, si eas alienauit,ut dixis aius, 2 illa. l. plerun*. l. quii post. pen. T. de

iure dot .l si aestimatis rebus. is solii. matri. l. qua dote. N. d. l. si inter. c. de iure dor. cuia is supra

alleg. Si vero adhuc extat, oc mulier eas repetit, siue aestimatae siue ina limatae, ursi mouetes sint

l. mouetia is de verb. sig. 5 st hoc verbu,moue so3 tes. τ dico venire seruit etia manumissum adhue in reru natura existente. d. l. in rebus. c. de iuredo. qua inquit, in rebus mobilibus siue immobilibus, seu se mouetibus, si in extat. Nota omnia illa verba, per quae dico,seruu manumissi im venire in restitutione, ec posse vedicari. & si sorsitan c5tingat, sua illa rei vedicatione creditores mariti sumptibus muliere vexare velle ad tolleda oedubiu, ec ius omniu creditorii mariti secludenda cu rei ve dicatione Roterit ad consortatione prioris a stionis actione hypothecaria deducere. Nec puto intentione illius. i. esse, rest ingere actione hypothecaria ad res aestimatasim,ut voluit ill hic do. Sed gnaliter ad oes res dotales, cuius cun pqualitatis existat,debere extedi, ut ad cosortationem actionis rei vedicationis mulieri copetetis actione hyeothecaria experias, ut si coringeret, creditores a muliere conuetos plures exceptio cotra ipsam muliere .pponere ad impedienda vedicatione, occasione cotractus mariti, secludant

ope ipsius hIpothecae. Nec pol obstare si dicas no admitti cocursum pluria actionsi. de qua ple

nem. l. quod inhaerede. s. eligere. m. de tributo. aeuo. veru est nisi lex admitteret, lut in illa. l. in rebus. admittit. de qua in. l. nun* plura. 2 Bar. st de priua. delic. in. l. unica. per Cinu. c. qn ciuilis

aetio. N. l. sed Sc si pupillus. s. ite si plures. si . de

insti. aetio.& in. d. g. eligere. per Bar. ec Fulgo. Na illa. l. in rebus. admittit utras simul ἴ poni. Et si dixeris, hoc no posse alcedere, per l, uel pignus. T. Greg. iur .aa id posset respoderi casui. debitor. T. ad Trebel alleg pergio. in. d. l. necpso pignus. sed viterius dico, et actione illa hypothecaria non concedi nisi ad consertatione rei vedicationis sibi copetetis pro re dotali,ut dominist, qae sibi copetit, ab omni cuietione ec exceptio eliberia in vim hypothecae a lege mulieri indultae vendicare re tueri possit, Sc parcatur laboribusta expensis ad similitudinem creditoris, Per. d. l. qui tabulas. quod si iam .is de sur. dicta. l. iij. f.

si rem qui s.ff. de lega. iij. 8 ut supra memini, haec fuit intctio illius. l. in rebus. in pluribus partibus illius. I. Prim ὀ in his verbis, 5 nemine creditorii

mariti, qui anteriores sunt, posse sibi superiore causam in his per hypotheca v edicare: quia eaduios res oce. Vides r quomodo illa hypotheca, quin

mulieri ex illa. l. conceditur, magis dicitur acce

dere rei vcdicationi per viam exceptionis ad elisedendam hypotheca aut actione alterius credit O ris anterioris,quam quod mulier necesse habeat hypothecaria actione experiri. Et si maritus ex contractu cum marito facio dicat habere hypo theca, excipiet de anteriore liypotui eca in rebus mariti aut potiore in fauore dotis,per. l. assiduis c. qui potior. in pigno. habean. Et hoc videtur

velle illa. l. in versi. volumus ibi, in rem aetione

quasi in huiusmodi rebus propriis habere & hypothecaria omnibus anteriorem possidere. Ninversi. in v trans viam siue in rem siue hypothecariam, ec plenissime costulatur .ec licet glo. in ver bo, transe viam. aliter declaret,iamen dico me lius sic interpretari. Et ad id induco tex. in dieto

aut lici. vi immobi. anten ii p. dona. colla. V.

ibi, non inueniens rem in viri substantia, qtiu sit alienata alijs. Secundὀ ibi, aut supposita potentibus personis. Tertio ibi, aut si omnibus modis inhabilisvedicatio, ut difficilis, S litibus egeat. de in vers. quapropter. ibi, siue emptione siue hypotheca habeat: nihil horti utilitatis habebit omnino. 5c in. d. l. qui tabulas. g. quod si rem. E. de fur. Et hoc modo dicitur plenissime uxori constili, quia tollitur omnis disputatio ec circititus, v cro 6 sumptus litis euita,nec diu colendat: r quii hypotheca mulieri copetens potior sit quocunque alio iure etia anteriore tepore, per illu tex. oc di-ehim. I. assiduis. Vel posset responderi . l. si inemptione g. item si emptor versi rei silae. ff. de corrahen emptio. ibi, quum ab initio id agatur, ut possiessione emat quam Drte venditor habuerit. Nec verum cst,maritum, qui alienavit, posse eas vendicare, sed solam mulierem, cuius beneficio

postquam vendicauerit, fructum maritus ex ea Percipiet,dicto. s.fina. in authent. vi immobi. an renupi dona. colla. v. quicquid dicant glo. supra relatae,et glo. in. l. oc si dotis. c. de iure dot .motae singulariter per casum. l. non dubium. c. de legi.&. l. quemadmodum. c. de agri c. oc censi. lib. M.

ibi, ec nihilominus venditori ad repetendos seruos cum agnatione corum vendicatione conccs

in .ec vedicabit quasi quilibet, Ut inquit I .in. l. si pate ainitias i. ciui dii os .s f. de adopt. l. seruo&.ff. de pigno. actio. Ad id respondet glo. in . l. post mortem. ff. de adopt. dixit enim, aut aliquis iacit quod est a lege prohibitu, aut quod non est pro hibitum, sed cotrarium eius est permissam: quia facit quod lex vetat, nisi seruata aliqua solennitate. Primo casu non obstat factum suum alicui.Secudo casu obstat per dictam. l. quemadmodum. ec distinctione illius glo. latius iit hic examinauit Bar. declarans eam hoc modo: Aut factu est secadum lege, aut propter lege, aut contra lege pri mos casus no repeto, sed secundu tib casium ain

xor Plectemur in quo Bar. distinguit, τ aut id quod contra lege factu est nullsi est, quia in prauudiciu tertiae personae factu suit: aut est nullu propter sauore publicu,aut fauore voletis cotrauenire. Primo casu loqui ur. l. si creditoribus. c. de ser. pig. dat. manumis Secundo casu procedit. l. quemadmodum. supra allega. 5c. s. i. Institu. qui b. ali .

147쪽

De Senatusconsulto Sillaniano

licet vel non. ec sie in casu posito per glo. ut quas avor publicus prohibeat alienationem dotis, ut Possit maritus contrauenire: sed ille salior publicus mulieres tantum respicit, non aut e maritos:

quod est maxime cossideranda,ut dicam infra, in quo facit dicta. l. si creditoribus. quae propter satiorem libertatis non vult debitorem polle contra nota suum venire: licet ex beneficio credito Him quibus posset facultas reuocandi serusi manum illium in pristinam seruitute copetere. Si ta men alio modo creditoribus satisfieri potest in

sui fauore non contraueniet. Tertiis caui proce dat. l. C. de praed. mino. sine deo. no alien .5c totus ille titu. maxime si contrauenias nomine alieno. I. iubemus. g. sane. c. de sacros an .eccl. iii aedewconomo loquitur. Dal. illitie aliter distinguit. ros Aut r enim factum non est obligatorium, quia nullum, Duore proprio aut publico aut fauore terti j. si fauore teriij no erit nullum, nisi ipso declarante nullitatem, oceam prosequente. alleg. l.

si seruiis plurium. M.t. F. de lega. . quod ultimum

nota pro illa conclusione qua aliquando notaui, ut dolus dans causam cotractui reddat cotractu nullum,ut versi sit parte petente. dica expressius in . l. si haeredatus. ubi cst bonus t . infra eo . titu. sed nec distinc. Bal. supra relata est couenies, ut conseqtietibus patebit. Et hanc disputatio nem aperiunt omnes in dicta. l. non dubio .c . delegi. regio. in . d. l. iubemus. g. sane versi. praedixin verbo oeconomis. c. de sacrosanc. eccle. dicit

hae quaestione esse sabbatina. N eam declarabo quantu expedies crit P declaratio e diei aru glo. cc nostrae subie me materiae. Deinde aliqua diisse. remus de quaestione illa sabbatina, qua alii bro, cardicam dicunt. In primis ad quaestionem nostram dicit Bar. in dii o. s. si . maritum polle ven

dicare ponderans. l. quumvir. m. de usucapio. 5cf. 8c quum lex in. l. unica. c. de rei uxor. acstio. l. quum praedium. c. de iure dot.&di stum. g. sina. vers. sed net . in aulli. vi immob. amenta p. dona.' ros colla. v. quum dicat ille tex. t maritu de euiatione rei dotalis per eum venditae obligari ex eo ιν rei dotalis alienatio non valeat, sicut nec rei do natae propter nuptias: licet, secundum elim, glo. inter se pugnent, quum aliquae dicant, rem dota Iem polle, sicut res minoris, alienari, quas Iutor vendendo obligatur. l. ec si is . c . de praedi. mino.

sine decre. non alienan. Et in ea i. suit glo. se cundum eum in. l. quum lex. st desideiussor licet lo .in. l. si praediu. c. de iure dot. dicat inaliena

item esse sicut rem sacram aut liberum homine. similiter glo. in . l. dotale. ff. de testii. mili. dicit nocsse deducibilem in comercium. 5 eas Bar. hoc modo post Dinsi concordat in . l. quum vir. is de usucapi. dicit enim, Aut mulier vendit: non valet alienatio neque obligatio propter fragilitate cus, ct quo ad ipsis in maritu rio erit comercia rei dotalis, sicut nec rei sacrae vel liberi hominis.

α ita loquitur glo. est. si praediu. quae re vera de

muliere vendete loquitur,quae tali veditioni Dii alienationi cotrauenire potest: no autem de viro loquitur. Aut eam vendit vir, aut extraneus: ecvalet venditio, sicut ec rei minoris iuxta di sta l. oc si A. c. de praedi. minor. oc ob id tenentur decuietione.& dicit Din. hac opi . tenere in dicta. l.

quum vir. ff. de usucapi. licet Din. non ita explicite loquatur, prout recenset nar. bene tamen ditio est,r maritum posse vendicare rem dotalem nomine suae uxoris, sed non nomine suo, pcr. l. qua profitearis. c. de reuoc. donat.&. d. l. Κ si is . sed ex verbis suis satis coniecturatur velle innuere, maritu non posse suo nomine vendicare quia de cuimoeteneat. Et Bar. in illo. s. u. hene couenit in Dino,ut non possit suo nomine vcdicare,sed nomine uxoris poto it ad instar oeconomi udicat res ecclesiaest se alienatas. d. l. iubemus. f., c. de sacrosan. eccle. Et ista sunt verba Bar. cum quibus transit Io. de Imo. in. d. l. quum vir. ff. deustica . ubi plus Bar. amrmauit abs s dele maritu posse vendicare. motus in prohibitione ali

nationis rei dotalis a lege saeia, quae prohibitio in fauore reipublicae causata est, ct ideo secunda

eunde lino. sicut no valet alienatio publicae rei, nec impeditur alienam vindicare, dic Li. l. quem admodu. c. de agri .ec censi. li. n. l.i. c. deliber. causa. similiter&maritus prohiberi non potest quominus reuocet. Rapha. Cuma. in illa. l. quuvir. it dubius. In primis no couenit cu opi. Bar. oc Imo. oc maxime propter coclusionem Har. su pia relatam quam ipsemet Bar. affirmat in illa. l. ciuum lex. iis de fideius. 5 in. d. l. quum vir. dum

it cilcit,r no esse prohibitu rei dotalis comercium quantu ad ipsum maritu : licet quantum ad ipsam uxorem prohibitu sit. Nam secundum eum, si noin prohibitu comercium quantu ad Viru, no p5t dici inualida alienatio: quinimo et v editio et alienatio per maritu sat hi, in sui praeiudiciu valet, tenet de euictione: multo magis agente repellit exceptio. l. vendicante. it . de euictio. non obstiti secundu eunde Rapha. l. qucadmoda. c. de agri. taces i. li. xi. v ideo irmittit Meditori vedicatione rei per eu alienatae, quia res qua Medidit quoquo respectu inalienabilis erat tam fauore seruora δreipublieae. sed in re dotali secus est: quia dotalis res ex Pte mariti in alienabilis no est. No miru si facto stio cotrauenire no potest , 5c de euictione teneatur,eo maxime, quia quando res csi proh bita alienari, de euictione no agit propter nulli late cotractus ex prohibitionei egis procedente iri a l. non dubiu. c. delegi. τ quae no solii ipsum contractu nullii reddit, sed qcquid ex eo sequit, Po

potior est ca possessioris, licet ca sit turpis, quia hoc imputet sibi veditor vel et cani c5 tractat de dit no repetit si ae dat si est per illa text. sed hoc in

scicier contrahet e cotra lege. secus si isnoranter secundu glo. in . d. l. non dubiu. per. l. liberi. is de

conualim. emptio. sed ubi res non est prohibita

in com

148쪽

in commercium deduci, prout est res dotalis, ut fateriir Bar. ubique non potest igitur conuenire illa. l. quemadmQda. et optime probat illa a. quavis. in princi . dum dicit, si vir vendiderit scienti vel ignoranti rem dotis cile non valet, scilicet in praeiudiciu muli eris,ut dicituri n. g. insti. qui b. alle. licet vel non. in prin. ut dicit ibi glo. Et qua- uis solutio uapha. Cuma. Vera sit, non omittam aliorum distinctiones. In primis lac de bello vi su in dicto. s. s. in auth. Vt immo. antenti p. dona. hreuius omnibus ipsis respodet ad illa. l. quem admodum. c. de agri. occensi. lib. . in qua tota

vis nostrae dis utationis pendetare cuius distin,

ctionem supra retuli,repetam breuiter. aut enim

alienatio prohibet priuilegio rei: Sc datur actio. dicta. l. quemadmodis. idem si priuilegio personae, dicta l.&si is . c. de praedi. minor. aut omino prohibetur: re nulla actio datur. dicta. l. non du hium. Et sic. l. quemadmodum. secundu cum no obstat. Et licet Ang. Are. in dicto. f., insti qui b.

alici licet. teneat opi .gl. indicta. l. Unica. s.& quulex. c. de res o. actio tamen Ioan. Fab. in illo

mei. g. i. vides eme in ea opin. qua fuit Iac. de bes.s,3 visu & Rapha. Cuma. t Ego non puto verum .

maritus ipse neque mulier constante matrimo ma possint vindicare, nisi in uno casu, quando

maritus vergit ad inopiam, ec dubium est,an possit mulieri succurri in at is bonis mariti si constate matrimonio non agit,ut in dicta. l. si constate. in prin. T. solu matri. et dicta. l. Ubi et .l in rebus. s. omnis. c. detur. dor.&quar po illum. s. omis.

potest ec debet agere, alias si praescribatur, Vcia dicare non poterit, soluto matrimonio. ratio per illum tex est, quia constante matrimonio in illo casu agere potest. aliter non, per illum tex. quem

ad hoc bene nota. Et in hoe dico solam muliere agere posse, non autem ipsum maritum,ut declarabo latius infra. Et ut pateat hic articulus, puto 134 aliqua praemittenda. t Prim ὁ, prohibitione alie, nationis rei dotalis in fauorem mulieris tantum

fieri,no aut e mariti: ne mulier indotata maneat,

nec re sua absque facto suo priuetur dicto . . sin

in authen. vi immobil. anteitu p. dona. ibi, quan

tum ad mulieres neque didiam neci scripta esse volumus: ec ipsos viros in at is eoru rebus obli gari volumus occasio e alienationis aut hypothecae. Vides quomodo alienatio rei dotalis in prae iudicium viri est bona re enicis. Si est efficax, noPotest cotra eam venire,neque per se neque per alium Ide probatis. si quis igitur emere prauum

Pserit. in authe. de non alte. reb. eccle. colla. l. ibi, contra venerabiles vero oeconomos, aut qui omnino vendiderunt,in propriis eorum substantiis ex contractu habeat actionem. Nota haec verba, πιν ex contractu habeat actionem. per quae r probatur corraeuis cum oeconomo & marito factos in Pra iudicia eoru validos esse, Ec efficace actione

ex eo contra etii cotra eos producere. Sed te indicta. l. quemadmodum. c. de agri. ec censi. li. . prohibet actionem nasci ex illo contractu, etiam

contra ipsum venditore, propter nullitate ipsius contra eius. imo ulterius procedit poena imponedo emptori per amissionem proii. patet in dem l .ibi ,α emptor pretiu quod dederit, amis sum existimet nihilominus venditori ad re

petendos seruos cum agnatione eorum vendica tione concessia. hoc etiam dicit. l. non dubium. c.

de legi. in tribus partibus ipsi iis legis. Prima inversi caetera. ibi,non solum inutilia, sed pro insectis habeantur. Secsida in versi. sed oc si quid.

ibi, subsequutum ex eo cassium atque inutile est e praecipimus. Tertia in sine neque sacramentum admitti. per quae verba magis declaratur nullitas similium contra maum,ut nullo modo iuramen to confirmari possint. unde non miru si ipse qui fecit, cotrauenire potest: quia cotraueni edo sacit lege permittente, ut inquit illa lex, queadmodu. Propter nullitatem contractus procedentem ex

prohibistione legis, quae taliter resistit similibus

contractibus ut initium eoru prohibeat, S. quic

3 6 Q uid ex eo sequitur. r in quibus fecitndum to a. Fab. ec Raph. Cuma. 5c bene, non potest cadere aliqua euictio, ubi nulla cotracta est obligatio.

alleg. 5c bene. l. si in emptione. .i e et si emptor. inpian. l. domum .insi. is de contrahcn. emptio. si ex talibus contractibus non obligatur vendi lor, agi non potest ex eo decuietione: quia sine obligatione actio non est. l. licet. s. ea obligatio. s de procur. l. nihil. T. de adtio. 5c obliga. s. in sti. de amo. Sed quia contractus, qui cum mari to fit, quantum ad eum validus est. re per eu alienata cuicta a muliere vel eius haeredibus, de eui duo ne tenebitur. Iicet Bar dicat, haeredibus mi Iieris non competere ius vcndicalidae dotis soluto matrimonio in. l. Nesennius . . sun dii in isdere iudi Sc male: ut per Io. Fab. ec Are. in dicto. . iri insti. qui b. alle. licet. Nec est verum, et vendicationem,quae datur mulieri contra emptorem rei

dotalis, personalem tantum est e, oc cotemplatione mulieris rant dira cocedi imὀ ipsi doti 5c fauore ipsius conccditur,daeta. l.in rebus in pli tribus partibus illius legis. prima ibi,& neminem cre datorum mariti qui anteriores sint, poste sibi su periorem cui istam in lius,scilicet rebus dotalibus, Per hypotlaecam vendicari. et considera ratione, quae immediate sequitur. ibi, quit eaedem res ab initio uxoris fuerati t. alia ratio in versi. no enim.

ibi, transitus earum o c. oc in versi. volumus. ibi, quasi in huiuscemodi rebus propriis habere. vi de non mirum si ad haeredes transit. Secudo probatur in l. assiduis. g. exceptis. c. qui potior. in pigno. habean. vhi plus vult, priuilegium perso nate praelationis competens nullieri, competere filiis. Terti ὁ, si hoc esset verum,sequerctur,ma ritum incommutabiliter dominium rei dotalis transferre posse eam vendendo: praesertim si coringeret mulierem prius mori ciro, ec matrimo

nium morte mulieris dii tui: adeo quod soluto

149쪽

De Senatusconsulto Sillaniano

matrimonio nullo modo teneretur. haeredibus

iis eius restituere: quod salsium est. et Ini ὀ plus, etiasi viro data sui uel dos aestimata, tenetur ca qui hus csique haeredibus mulieris restituere. l. si cis scripta. c. solii. mat r. l. iure succursum .sf. de iure dot. Ert si haec opi. Bar. vera esset, ex ea inueta

esset mirabilis ars fraudadae dotis cotra qua resistit in simili. l. siliae. E. solii. matr. ubi cossidera gl. qua dicit, Rasi in potestate esset, non haberet haeredem iure isto. cui gi. adde. l. si silia. ff. de diuor.

i. dubium non est. c. de repud. Praeterea contra Bar. est. l. si post diuortium. m. solii. matri. l. dora Ie s haeredi. is desund dot. 5 ea quae notatur in I. unica. c. de priuil. dot. N dicta. l. assiduis. s. ceptis. c. qui potior. in pig. habean. Redeamus

sis unde digressi sumus. r Maritus post vendicata dotem de euictione dotis tenebitur per sit pra dicta. Sed ex hae conclusione Barto. inserebat,ob id maritum rem dotalem a se venditam posse vedicare ex eo quod de euictione coueniri potes h. Nescio ubi cogitauerit hac illatione, nec in qua

lege voluerit eam in dare. obstat enim illa re Mula vulgata. l. vendicantem. ff. de eui 'io. 5c di ctae. l. quumvir. in s. F. de usucapio. maxime ubi

maritus per paetiam de lucrada dote mortua muriere dotis dominus estedius est. sed si secundum opi. Bar. N sequacium costante matrimonio maritus dominus esset rei dotalis: itio modo potest dominus ipse .edicare quod alienavit quia do minus est,revocatio rei dotalis impedietur, eo vdominus alienavit. Secudὀ,ex delicto suo lucruperciperet. 8c dum dicit Bar.maritu nomine suo non posse vendicare sed mulieris tantum: satis Probatur maritum nomine suo non posse facto

suo c5tra uenire,quum de euictione teneatur ad

interesse emptori, qui ab eo causam habet. Ter tiὀ, quomodo potin nomine mulieris: quu ipsa incapax sit vendicandae dotis constate matrim nio Qt dix05 probatur in illa. l. doce ancillam. c. de rei vendi. nisi constaret euidentissimὸ maritum ad inopiam vergere, ut dixi per dictam. l. si

constante in princ. in verbo,cui dentissime. T. soxio tu matri. 5 dicta. I. ubi. c. de iure dotium. et Si

igitur mulier ipsa non potest vendicare: quomoco poterit nomine mulieris vendicares obstat enim trita iuris regula, Potest quis per alium . der .iur. in. H. a contrario qui non potest per se ipsum,minus per alium potest. nec posset marito ius agendi nomine mulieris competere,nisi solato matrimonio, tuo tempore incipit mulieri occius haeredibus ius agedi competere,ut dixi, per dictam. l. si post diuortium. T sol u. matri. Alio quin si ante maritus ageret, magis nomine suo eret qtium illi soli constante matrimonio utilitas dotis competat, Sc solus ius vendi cadae dotis habeat, dicta. l. doce ancillam. c . de rei vendica. quam ad id supra declaraui non repeto. Et sic illa regula Potest quis per alium,quod potest perscipi .sacit sumpta e contrario, No potest Peralium quod per seipsum non potest. 5c maxime

per alium inhabilem dc incapacem similis actio nis. Nam ex parte committentis est incapacitas, iii Ec ex parte commissi est inhabilitas. 7 Pruno ex

parte mulieris committentis, dato quod committeret, quae ut dixi constante matrimonio no potes h υedicare. dicta. l. doce ancillam. propto de sectum actio is excluderetur maritus nomine mulieris agens: quia sibi non competit ius agendi. de qua exceptione notatur in. l. mater. in princi. ubi per Bari. 5c in. l. posthumus .f. si quis ex his.s . dei nosti. testa. quia praemature ago .g. plus aut. versi. tempore. insit. de actio. si nomine suo agat. satis fatetur Dar. non posse eum agere,quia contra faehim suum ageret. Resistit em illi suus contractus, per dictum. . si. in auth. Vt immobil.

antenup. dona. S dieitam. s. si quis igitur emere

praesumpserit. in authen. de non alienan rcb. cc

cle .colla .i. Et sic non potest neque suo nes uxoris nomine agere. Secundo, ultra praedicta lacit

quod supra annotauimus ex. l. arboribuS. s. usu fructuarius .fL de usustuc. ibi, criti Vendit, viatur,

si maritus, qui plenum ius usust iactus habet, re dotali utatur eam vendendo, re mea, id est, procio rei i uctu percipit: quomodo potest utroque ut re scilicet*pretio contra proprium factu inter iij praeiudicium re ex causa vendicationis i uore mulieris procedetus,ec precio quo usus est, quod subsistere non potest. l. c. qui petior. in

Pig. habean. S. l. si .insi. c. de communi scr. ma numis. unde no videtur vera haec sententia Bart.

xia r Tertiὀ,praemitte: licet reipublicae intersit, do tes mulieribus conservari. non tamen principaliter, sed secundario tantum intercii l .i. si . sol u. matri. Et illud interes le ipsas mulieres tantum con

cernit,nsi autem maritos. quinimo lex exuit ma ritum omni beneficio et iacultate . nam vult eum

ex suo contradisi obligari inat is suis bonis, Scontra ipsum lex actionem ex suo corractu pro ducit, ec quod ad poenam eius introductu cit, cedat illi in fauorem: hoc alienum est a ratione. l. si

sequens in si . infra co. titu. Et lex mulieri in dote fauet,ut a damno eam solum eximat, non aute ut Iucrum illi asserat,me a. l. assiduis. insi. c. qui potior. in pig. habe an. quanto minus saueret lex vi ro, qui contra fac tum suum contenderet. Et si dicas, soluto matrimonio nomine mulieris aget:

sed quomodo aget,qua soluto matrimonio ma ritus esse desierit,& per dissolutionem matrimonii contracta amnitas dissoluatur. l. cui eorum s. astinitates. m. de postulan. l. i. is de diuorti j s. non ergo ut affinis v edicabit. Cessat enim ratio. l. foena inis .ff. de procur. l. maritus. c. de procura quoniam Sc ipse eadem actione a muliere conueniri potest, sicut ec detentor rei dotalis,dicta. l. in re 123 o .c. de iure dot. r Et haec dicta sint interminis iuris ciuilis, quo matrimonium non tantum morte alterius coniuetum, sed de multis at is in

diis dissetuebat. l. i. de diuor. l. consensu. c. de repud

150쪽

repud. .dish ahuntur. in auth. de nupt. colla. iiij. de iure autem Canonico oc diuino secus,quibus

cliuortium prohiberiir excepta adulterii causa. c. gaudemus. extra de diuor. vel in casu. c. quato. in Pruici. extra. eo. de diuor. 5c ca. fraternitatis. ex

tra de frigi. oc males i. quo iure canonico cestat haec disputatio: quum maritus ab hamede mulie ris conueniri possit ut dotem restituat, nisi iura

uerit uxor non petere. secus si non iurauerit, di eis. l. post diuortium. m. solis. matri. conuenietur etiam detentor rei vessicatione,dicta. l. in rebus. c. de iure dot. S. f. si. in auth. timmo. animuP.

dona colla. v Sed de iure ciuili, quo ex causis a lege permissis in dicta. l. consensu. 5c dicto. g. di stratiuntur. matrimonium soluitur, eo soluto mulier sola agit, dicta. l. in rebus. Sivcrὀ dicatur, eum ut Procuratorem agere, taquam speciale hahentem ab uxore mandatum, oc sic omnino viri qualitas varietur, ut in simili dicitur in. l. tutore. n. de his quib. ut indag auser. haeredi. l. quamuis . T de inius vocan. N sic ratione sui ossicin noui ter a muliere commissi licet in iudicio compares de euictione conueniri possit,ut in alijs bonis remondeat,ipse agere possit in vim mandata, cuius

formam sequi debet, re non transgredi, dicta. l.

maritus. in fili. c. de procura. non aget igitur ut

publica persona, vel ut quilibet habens pote ,- statem agendi: r quonia actio dotis non est pii

blica, sed priuata mulieri tantum compereris, di

cta. l. in rebus. S. l. Vnica. c. de rei uxor. aetio .li

cet illa dotis actio fauorem a lege recipiat, non principaliter sed secundariὀ tantum, die a. l.3. E. solii. matri secus autem forte esset ubi principaliter reipubli. interes. in continetia deducitur te ge nominatim prohibente-resistetite, ut dici tur in. l. quum lex. ff. de si deius. N in. l. ubi lex. in princi. ubi per Rom. 5c I molam. ff. de usucapio.

Gindicti. i. non dubium. c. delegi. 5c quilibet admitti g,eti v Nitor ipse,ut quilibet alius de populo admitteretur, dicta. l. quemadmodu. c. de agri. N censi. N. l. si paterfurialias .f. qui duos. Tde adoptio. quoniam reipublicae utilitas inliabi

Ies ad id reddit habiles. l. iii s. si in publico. cum

l. seq. T. deno. Oper.nuncia. dummodo alias capaces lani sistendi in iudicio. l. de pupillo in princi . eo. ritu. sed ubi principaliter intercise reipub.no Versatur,nec contra eius quantum ad contrahentes redditus est inutilis: no puto hoc est e verum, as ut paulo pὀst dicetur. r Quartὀ, praemitte, maritum non posse ad restitutionem dotis constante matrimonio conanelliinisi incipiat re dotali male uti,& euidentissime constet, eum ad inopiam Uergere dicta. l. si constante. in princi. s solii. matri. sed vendendo non dicitur omnino re dotali abuti, sed ea uti,dicta. l. arboribus. g. uisu qua rius. m. de usus ruc. oc valebit alienatio quoad vi uet. Nam 5c sistus marito delinquente percipiet fructum dotis: dummodo siseus uxorem alat ec era matrimonii sustineat, quae maritus, prius quam iudicio publico condemnaretur , sustine bat,ut dixi per. l. q. T. de sund dota. ec argumen to. l. Statius Florus. g. si. si . de iure sis Nec obstat quod dicitur, dote no posse alienari: veru est in praeiudicium mulieris, ut declarat dictus. sin. in

authen. vi immobil. anteitu p. dona. sed quod in Praeiudicium viri non teneat, clarum est valere per illum tex. S dictam l. ij. it desus d. dota.

16 Hist sic praesuppositis dico, maritum dotale

rem,quam vindidit,non posset Medicare. Primo per rationem dict. ae. l. v edicantem T. de euictio. uae omnino consideratiotii Bart. qua voluit in licere ex illo. si . in auth Ut immobil. antenup. dona. satisfacit: ibi, probe enim rem a se distractam euin re conatur,quocunque iure sibi res possit peruenire. Θc dicta. l. quum vir. fide usuca Pio. litae si nomine mulierisvendicaretur,usibus mariti applicari deberet,& ex ea ali. l.ubi adhuc. versi ita tamen. c. de iure dot ibi,ad sustentatio

nem tam sui quam mariti filiorum , si quos lia beant. 5c sic videretur hoc ad utilitatem suam in praeiudicium creditorum sacere: sitam improbucsset, nemo est qui dui itet, ei ideo exceptaoe do

Ii ab emptore excludetur, dicta. I. vendicantem. Ex his opportune. l. quemadmodum. c. de agri. νιγξccensi. lib. xj. responsum est. r Nam cotracius

qui cum marito de re dotali sit, no est nullus, sed in viri praeiudicium validus est: quoniam ex illo contractu in aliis bonis ad coseruationem illius contractus esticaciter obligabitur: Zc si agat, ob stabit sibi doli exceptio, dicta. l. vendicantem.

colla.M. Et si dicas,marita desinere re dotali uti postqua ea vendidit,qilia emptor ea utitur: hoc est falsum, ut saepius supradicium est per ratio nem dicta . l. arboribus. s. usus quartus. ff. de usus ruc. qui vedit, inquit ille tex. utitur. sed quo modo viter no re sed pretio rei, quod a pari est.

I. Labeo. . R. T. de verbo signis i. iiii ὀ sibi sors ita utilius est pretio quam re uti. l. si generalis. L sua. T. de iure doli. quia res dotalis sors ita modica est

momenti. c. si qua de rebus. xq. q. η gIO. in. c., . in

Verbo,sede. extra ne sede vacati ec id Ioa. And. oc Anto. de But. notant in. c. si quis presbytero

rum . extra de reb. eccle non alie . c. no liceat. xij.

quaest. in .ibi,nisi tantumodo domos, quae in qui buslibet urbibus non modica impensa sustentantur l. libertus. ff. de bo. liber. s. huic autem. instit. de actio. l. qui honis cessit. T de cessio. bono. l.

Vnica. c. de argen pretio quod thesau. infer. li. N.

facit quod notatur in s. si insti. de actio, quil perglo. quaestio sit de eo,qui in bonis no nisi castrumo dici reditus habet. vel auter dicas alia cosside latione,quia forsitan vir ex negotiatione solitus in lucrum facere. I. in . . si .cu. l. seq. T de eo quod cer. loco. oc ideo illi magis eru)ediat pecunias ad manus habere, ut dicit. l. si seruus depositus. in princi .st. de novi. actio. quam res ipsas. diei a. l. as si generalis. r unde non puto, maritum possc d

SEARCH

MENU NAVIGATION