장음표시 사용
371쪽
Seeunda quaestio, Cuius erit ele 'io, haeredis vel legatarii,sea debitoris vel creditoris. Tertia.Si is cui coces Ia erit ele 'io, poterit quod maius est eligere. Circa primam, Si certum de certis debetur, in ει hoe Accursius ditiinxit dupliciter. r Primo, aut nominado speciali nomine certii de certis,deberquem haeres elegerit. l. si quis a filio. si quis plures. N. l. ide Iulianus. scio. s de te a.i. Secus si non nominatim legatum rei certae de certis non
fiat. quia legatarii crit electio. l. qui duos. finde Iega. Nec essuis,an nominatio devno ex duobus an vero de pluribus fiat. Nam in. d. l. si quis a si Iio. si quis plures. nominatio de pluribus, scili cet de dece,secudum plo. vel etia paucioribus supra duos. in . d. scio. Laeta est de uno ex duobus
de nominis habes, legasset sindu Corneliana, ini. qui duos dicie et unu ex his lesasset,ut no intelIigeret que legasset. Secundd. Ex. d. scio. N. d. 6.si quis plures. nulla est differetia an de hominibus an vero de suridis iacta sit denominatio: qin
res. de hominibus legatis,ut faciliter defendatur plures oblectiones quae aduersus Accursiu si sit, quas memorauit Lacet. Decius in. d. Megato generaliter. Et haec gl. distinctio videtur bti a, bari in. d. l. qui duos. in his verbis prius notatis .ideli οδ eet. r Et ψnu ex his te asser, ut no intelligereturque legasset. Alio an si nominatus suisset, que te stator voluisset legare ex fundis, licet duos sun duos habuisset eiusdem nominis haeredis erit electio, ei no legatarii . alias si no esset sacta denominatio,licet duos tantii iandos habeat: ex duobusvnsi eliget legatarius. d. l. a duos. Et si dixeris obstare dicta l. legato gnat r. in princ. quae ex hominibus legatis in gne electione ebula legatario co-serat,no in optiinu eliget legatarius, sed nec pes sim si 'mediocre aut habebit. et sic no erit electio, nisi ex mediocri. ec in de haerede linte electione dicit in . d. sciO.minore deberi no maiore. Die in . d. scio. referri prudet si ria sum sua ea disteren tia quae inter haerede ec legatario erat: qa haeres minore in casu illius. dicebat esse debitu, legatarius vero maiore. et sic haeres elegerat minore ofundis dare.rnsum est minore ab haerede electa deberi,no aut maiore. Na quu electio haeredi c5 petit, liberari potin dignu tradedo. l. tuu ada. T. de lega. h. Sed ubi electio est legatarii, t elige re maiore. Et quia ex duobus tand is legatis praesumit lex legatariu potiore seu meliorem eligere
seu maiore: ideo. l. I duos. dicit maiorem deberi. non in ex hoe privabie haeres aut legatarius quominus minore eligat si velit. huic aut. n totu pene. insti. de actio. l. libertus. ff. de bo. liberto. l.
ε3 h. in prin. ff. de optio. lega. et Si vero ex pluribus Φ duobus cocella est electio: videἱ ide dicend si, d. Lil. Ede optio lega. ut legatarius que velit eligere possit. l. si seruus Iegatus. quu homo. s de 1m.j. Sed huic obstat. d. l. legato gsi aliter. quae distinguit inter legatu hominis,cr legatu sundi. Prim ὀ em si ex tribus hominibus unus in gne legatur:stuis legatarii sit cleetio. d. quu homo ei. d. l. ij. it. de optio. lega. in .ij.rnso. si gnat r. insit. delega. in in debito legati tua crit mediocas ut non possit optimst neu pessimum eligere, sed mediocre. du ille tex. ait, id esse obseruadu, ne optimus
vel pessimus accipiat. CGurmas in .ij.riso duci ο- cit,homine legato actore no posse eligi. et Ecce
quomo facultas electio is quae ex tribus homini bus in gAe coccisa est. limitatur,ut in ca optimus
noveniat. ratio pol coiecturari ex. l. lex quae tutores. ante omnia. c. de administra. tutor. ille I
ait, Ante omnia irae urbana macipia. quia totius supellectilis notitia noui, senast in hareditate ecin domo retineant. Et sic no sit verisimile testa rorem optim si legasse, nisu aliter legatarius de volutaretinatoris a3bauerit. d. l. ide. lulianus. L scio. ff. de leg .i. in his verbis utim minore eu legasse si
maiore no poterit docere legatarius. no em veri
sile est voluisse maiore di forsita praecipuu acto
re totius haereditatis de haereditate tollere. I. si. sed & si qui s. versi aui. c. coia delega. l. si asar gelu. siiiiiiij modo. c. de do .amgumento est. l. peculiu. in prin. 5c. l. non statim. n. de pecul. Nee in aliqua consideratione esse possiunt. d. l. ij. T. de optio lega. in . q. rnso. S. d. l. si seruus legatus. Lqua homo T de lega. i. sigBaliter. inst. de lega. 6s is anteor optione legatario copetere inlega
to hominis vel alterius rei natura indivisibilis virndeatur. d. signat r. in Verbo,vel res alia. Sed
sie debere trahi ad alias leges distinguetes,videlicet si ex tribus,ut mediocre eligat. d. l. legato generaliter. si ex duobus, in optio e eius erit aut maiore aut minorem optarc seu eligere. d. l. e. T de optio. lega. l. qui duos. T de les i. alioquin superuacaneu eet dicere legatario eiectione copetere. In legato alterius species natura diuisibilis eliget haeres. Sed non poterit aliquam praeter me diam seu mediocrem ex tribus aut pluribus eli gere text. est in dicta. l. legato generaliter . ver sicu. sed & si lancem legauerit tinator nec appareat quam : clectio est haeredis quam velit. in tellige dummodo mediocrem tradat. l. qui lam m. T de auro 5c argen. lega. ubi qui legauerat lancem maximam, minorem, minimam, si non appareat quam Iancem ex eis paterfamilias de monstrare voluisset: mediae magnitudinis vide ri legatam lancem, sed ex duabus eliget haeresviram velit dare. l. quum quidam. T de legat. ij. siciit in legatario prius dictum est. Sic igitur indicta. l. legato. dicendum est, quemadmodum in legato hominis venit mediocris, nec alium po test legatarius eligere, cui a lege collata est ele ctio. Similiter in legato alterius speciei natu
ra diuisibilis, quamuis haeredis sit electio, media I a
372쪽
tiri Eligere poterat, sicut 5c mediocrem eliget te εο gatarius, in legato hominis. r Ego ide sentio ex
dicta. l. legato. in iando legato de certis, ut stilis eligat haeres, in mediocre tenebit eligere. l. si asametu. s. si verg. reditu. c. de do. si totide in haereditate fundi reperianr. Hoc sentit Ioa. Fab. post Petr. in . s. si generaliter. insti. de lega. alioquin si nullus ei sui tundus in haereditate: derisoriu esset legatum. lisi domus. in princi. T. de leg. i.
. Sed praedictis vident plura obstare setadu o.
In primis. l. nummis. T. de leg. ij. numis indistin, cte legatis hoc receptum est,ut exiguiores legati videant . Lu ita sit asscriptu .insi. T. de lega.j. regula,in obscuris. de reg. iur. in. n. Et alijs ubi φ notatis per glosito facta differetia inter legatu cer tae Φtitatis vel certar species vel hominis. Simili, Ler. d. l. legato generaliter,uidetur sibi aduersari.
in primis dii in capite legis dat legatario electio hominis in gne legati. in versi. sed oc si lancem. in Iegato lacis electio han edidsi, quae in est indiuisibilis. alio an amplius lax n5 dicit .Terti d. Ob or stat. l.si quis arge tu. g.i. N. h. c. de do. t ubi in debito certae eptitatis vel iandi seu agri, venit me diocris. Quartὀ.M. si vero gnaliter,indistincte loquitur de legato hominis vel alterius rei electio nem legatario, non hau edi copctere. oc in in. d. l. Iegato seneraliter. . sed si lance. electio haere9 datur Similiter in . l. qui lance fide auro di arge- Iega. Et in electione maioris, mediae, di minimae, itenebit haeres media legatario dare. Quint ὀ. l. si.
domus in princi. ff. de lina .i. distinguit in legato fundi oel domus gnaliter facto, an flandus in pa trimonio sit vel ne: ut si no est in patrimonio,de iis ortu sit legatu . si in primonio utile est, sit legatu de haeredi datur electio. Et quavis ubis variauerint scribetes, ut difficile sit certa dare regula, ut videri pol ex dictis 2 Din. in regula,in obscv
gnaliter. S. l. si domus. l. a duos .ec aliis legibus supra notatis. T. de leg. . Bar. 5c aliorupost euini. ita stipulatus .ec Moder. in. l. tritam. E. de Vob..
obligatio. g. ii generaliter. institu. de lega. Cimini. si quis argentum f. .c de donatio.
Ego vero terabo aliqua distinctione, sua qua 63 cogitabis. τ In primis in legato fundi vel domus, quia inter utrui post Petr. no facio differeria, ut supra meminamus. qcud Bart. sentiat in. l. ita stipulatus. iiij. colis. Ede verb. oblig. Si certiis de certis vel incertus de certis legat: haeredis electio erit que velit aut optimu aut pessimum da re. d. l. legato gnaliter . versi. si de certo. Ide dico in legato honunis,ubi certitudo ex nominatione
defuncti apparet. I. si us a silio. s. sed ec si plures.
5 .l.ide Iulianus . scio T. de leg. i. &. l. qui lace. in his verbis,si no appareat qua lancem tac. m. de auro ec argen. lega. lde dico in legato cuiuslibet alterius species, ubi ex pluribus speciebus ceriis certa species linat. d. Megato Oaliter.versi c. sed ξc si iace. poderato verbo,aeque. electio est haeredis . qua Modo. post Petr.ec Cin. recte pondera uersit, ubi legatu certi sundi vel certae speciei ele ctioni haeredis comittit . quavis platri P opposita
dicere voluersit: praesertim Ioan. de Imolaec pha. Cuma. in . d. l. si quis a filio. sed si plures. d. l. legato magis ce declaratione seu interpreta tione volutatis testatoris qua electione. Et idem
dixit Io. Fa. in. d. si gnatr. inst. de les. Ego vero puto vere electione dici. Primo n ronem Moesquid enim si haeres institutus, insans aut furiosus mei, ius nullum esset iudiciti. Secudd, di me, Iius, quia di praedictae leges utuntur verbo, electio. verbo, elegerit. A istiusmodi verbis, vi ex illis 'sin videre pol. impropriet ca usus velit.
Pra uicia etia intellige r cederer de rebus relictis a testatore, quae in eius sunt patrimonio, se cudum. l. si domus. in prin. T. de leg. i. No aut de his quae extra sunt patrimoniti, nisi ex adictitara ta testatoris voluntate appareat, voluiste in hoc suu haeredem grauare, ut ex pecunia haereditaria emeret legatario,aut aestimatione traderet, ut in I. rem legata. T. de adimen. lega. l. q post. c. de loga. si rem . insti. de Iesa. l. ide Iulianus. L si. seq. T. de Ieg. i. Secudo post Petr. declara hoc primu inebria distinctiois,dumo no ita mala aut pessima elisat, que expediret magis no habere qua habere. I si asargei v. simili mo. c. dedon. caalijs supra notatis. Ego vero ultra Petr. ec caei ros, dico sic debere testatorisvolutate interptari, ut haeres medio seu mediocre cligere teneat, per i. glace. T. de auro ec arg. lega. quae lex,mca Opi
nioe recte declarat dicta. l. legato gnat . sed octi iace. ff. delega. i. No obstat. I. quii quida. T. deIeg. q. qni maxima in vis, An legatu in volutate
pura et absoluta haeredis traditionem costrat,an
vero arbitri si electiois tin cocedat. Na ubi in L. cultate aut libera haeredis volutate colare trade do ql minimu est liberae regula, in obscuris. derm .iur. in . q. l. si ita relictu. fit. T. deleg. f. i. qui cocubinam. qu vita. m. de leg. iij. Secus aut ubi quasi in haeredis arbitriu cos οἱ tuc no qd' mini mii insed mediu seu mediocre. d. l. qui lacem. Tde auro &arg. l . d. l. si quis argeta. i. ec.s. simili m5. c. de do. r No em verisimile est, testatore sic voluisse arbitrari ut legatu situ Iegatario inutile aut onerosum reddat . l. si haeres gh MF. T. de leg. i. N. d. l. legato gnat r. in prin. Et ide tenet Bart. in. l. ita stipula. ix. col. m. deverb. obli. n. l. si quis locuples in se. T. de manumis tessa. ec.I. haec uipulatio. h. Tvlleg. nomine cauea. Ide tenuit
Petr. in. d. simili in modo. 5c ita illae leges distingui. Quibus adde. I. virum . quu quidam. T. de reb. dub. plurimum,inquit ille tex. interest, ut in in potestate eius quem restator obligari cogitat,
faciat si velit dare, An imposita necessitate soli es
distribuendi liberu arbitriu concedat. Idem in. l.
fideicomisi a. sic fideiconinumum. aede I .iii.
373쪽
Nee multa ab hac sentctia declinata erut Petr. Io. Fab. SNicol. Spine l. indicto. s. sigii aliter. dicsit
enim in hoc casu aeuis haeredis sit electio & pessimu aut vilissimis dare possit, no in eum qui plusdam legatario Q lucri adserret, per praedictas te
ges. Tu verὀ dicas melius per dicta. l. qui Iance. ut illa. l. legato. N. l. si haeres gnaliter. & similes, quae no liberat haerede,si tales eleeterint qui inu tiles essent vel onerosi legatario, de abus verisi militer no videt restator cogitasse ideo verisimi Ie esse de mediocri testatore sensisse. d. l. qui lan ce. d. l. si us arge tu. g. simili j mo. Et in hoc Din. τι regula,in obscuris .cocordat cu illa regula, tin spicimus in obscuris, qd' verisimilitis est. de qua in regula,inspicimus. de reg. iur. in . vi. R. l. siser uus plurisi. g. ii. m. delega. I l. quino militabat. g. Lucio. F. de haeredi. insti. ut primu cosidere e qae verisimilibus est,ilem si ql minimu est. l. mp in stipulationibus .m si .sside reg. m. vi si in minimo I inatu utile sit,vcniat 'd' minus est. Alio un me
diu seu mediocre, per dicta. l. q iace per qua dicit
Bal. in. l. c. deverb. si5. Sit citator diuersimode equo uteba , quia aliqn equo utebae multis morialibus ornator ali in cu sella Sc Da no communibustiti: dem uillu equil legauit. ω quibus orna metis ab haerede tradedus erit legatario dicitia pietis viri esse mediu tenere. d. l. qui lance nisi ex nobilitate testatoris aut a Semone in legatarium aliter coniec irari possit. l. filius. T. de donatio. l. uxori inst.&glo si. T. de leg iij. Plenius in . d. l. si seruiis pluriu. s. si. T. de leni. Et sic itii incunqtie malificatio seu electio aut optio conserat alicui, 1ic debet eligere ut electio alteri da non non sit, seu sic onerosa ut magis expediat no habere qua habere. Id aut in testametis & alijs causis lucrati uis ex hominis liberalitates uenietibus procedere dictit, no in cotraritibus. Secus aut sentio p. l. qcud astringed. ae. lucta gl. in vo bo, promissiore.
m. de ver b. obli. N imputet sibi u sit pulado lege
potuit apertius dicere. l. veteribus .ff. de paei. uasecsidii promissiore aut eius hau ede iudicadsi est ut optione habeat,sed no sic, ut inqt gl in. d. l. ac ad astringedae ut intelligat quem stipulatoris habere non expediat. d. l. si quis argentu. s. similismo. c. dedo. Et ide sentit IO. Ea. in . s. signa liter.
insti. delega. Sed Nico. Spi. in . d. s. si gnat r. dicitri inr stipulatio e hoc gnate eme vir mill oris semper sit electio. Alleg. Din. in dicta regula, in ob
scuris. de reg. iur. in. vi Sed Din. cotrariu sentit.
distinguit oti,aut stillas in cotrachi deducta est, aut species. Primo casu, in dubio minimia debet I si fideiussior sine adiectione. T. madati. In speciebus mediocre. d. l. si quis arge tu. s. v c. de do. aut
in gnes iis missio in quo pol aliquid euenire qd prorsus reddat obligatione inutilem:&ρ missio ab initio erat inutilis. l. ita stipulatus in prin .st. de verbo. oblig. Si nihil euenire pot: prorsus inutile erit, ut in bove, equo, oc similibus: di debet me diocre . Nec obstabit dicta. l. si quis argeritu. . si
mili mo. quia no dicit in eo p mi Tam essediocre quacitate.& ibuis nullus aperiat, non Vi detur vera distin filio Dini: qm. d. l. si fidei uilbrseneadiaetione. no magis ibi itas debebat m m. d. quis argcntu. s. si verὀ reditu. Secundo. l. triticu . indevcrb. oblig. de debito tritici loquit,nuulo genere tritici vel mo solutionis expresso, nesoetitate, sicut in. d. l. si fidei ullir sine adiectione. retia in . d. l. triticii m. dicit siti putationem inutile
est e. sed dicta l. si fideiultior sine adiei rione dicit, . quodlibet triticu solue do etia pessimu debitore liberari. in. d. l. siqius argetii. f. i. de reditu fundiloquit, qui in tritico aut aliis istiusmodi sium buscosistit. I tin ad aestimatione mediocris sta tus reducit: ne* magis in ea obligatione reditus 'ecies debebat qua in casu dictae. l. triticum. aut dicta . l. si fideius lor sine adiectio e. Et in m. l. triticu. dicit et stipulationξ no valere in qua genus et& modus deliinata non sunt. in . d. l. ii ii dei uilbr.
dici g,quodlibet triticu in obligatione esse: θc soluedo pessimu liberat reus,in. d. l. si quis arge tu. s. i. attendit mediocris status agroru a quibus re ditus exigi possit. Unde Bar. i. i. d. l. si fideiussor. resert Din. itarn dere ad illa. l.ut loquar in genere debito, in quo no sit reperire ita vilissimu qae habereno expediat. Cui adde. l.j. c. de condi. in Publi. horre. lib. x. in lais Uerbis, cuius adiectione corruptio velata damnii fisco non faciat. l. si vina emerim. T. de pericu . & comodo rei vendi. in his
verbis, &mylii ediat acida θc mucida sitio maccipere. No pollum eos satis admirari. quid eius ta corruptu sit triticu aut vina ut nullis usibus
applicyi possit, quin imo usus de iure thibitus
sit. d. I.i. c. de condi. in publi. horrc. in his verbis, ec si sorte vetustate species ita corrupta vi, ut Psemet erogari sine u rela no pol. & in. l. ii .eO. tit. in liis verbis pluuiis infecta perierui. l. q. saepe. s. veneni. iis decolrah.em p. in his verbis, q sentelia pisane vera videri de his si nullo mo st adi γ ctione alterius materiae usui nobis ei se possit t. et Secudd, alia r5ne, la non est in Eligetis facultate mutare specie de quaverisil testitor non sensit.
l. ij. s. versi. eum cui .is. de optio. lega. Ciri,inat, ille tex. optio data cst cetu amphoraru aceta eli
fere no pol qae vini numero paterfamilias no hauit. Terti ὀ illa Dini Bar. distinctio no satis sacis. d. l. triticu. quae vult inutile esse tritici stipula tionem, in qua genus seu modus tritici in stipulatio e declaratus no est. Ide in . d. l. quicquid altringenda . per quam stipulatio reddit inutilis: autui acieda est interpretatio, secudum p missore siet. Et in hoc coiienire videtur cum . d. I. si sideiussor sine adiectioe. dum in ea dicis, quodlibet tritica soluendo etia presim udebitore liberari. Tert id, disteti ut Pet. et Io. Fa. in . d. signat .mst. deleg.
ut supra memoratu in , ut no tradat res in mala,
quae penitus sit inutilis. l. si haeres gnat r.ec. d. l. legato. ff. de lega.j. Citi obstaret etiam dicta. I. qua
quidam . in princi. in verbo, indignit .sside leg. ij.
374쪽
rs Praetereat in nsimis quod minima est debet. l. nsimis. T deleg. iij. N5 m liberaret dado pecu,
mareprob1. l. elegater. Lareprobos .is. de Pign. actio. gl. in . l. h. c. de haereti. inqt, salsus denarius no est denarius. Cui adde Cle. q. extra de deci. I. Paulus. fide solutio. l. ii. c. de sal s. moneta. oportet em usualem esse moneta. l. Unica. c. de veto. numis. Potes. Ii. xj. gl. in . l. .im verbo, solidis.
c. coia delega. Sea ad id indebat Petr. ec Mod.
Omnes, excepto Lacet. DeciO,sequuntur ima. l.
legato,ut in pecunia di caeteris rebus quae poae re numero re mesura consistit ideo quod mini nisi est, debet : quia in suo gnefiinctione reciprui. Sed no placet haec cosideratio Lance. Decio, Gaintelligendu est in ea de qualitate oc bonstat e tata. l. quu quid. isti eo tu peta. unde pollini testa tor de bono intellexisse,& haeres pessima daret:
i Sed istae duae rones no meruer ut signari. In primis dum dicit recipere iunctione secuda genus suu in eade qualitate: versi est, si clara sit testato
ris volutas,ut no sit in iacultate haeredis variare, d. l. legato. s. si de certo. fide lega. . l. qui lacem. versi c. si non appareat. T de auro de argen. legad
Sed quaestio nostra est qn no apparet. Unde nopol dici recipere functione in gne suo secundum aequale bonitate, va no est ad quid referat , sicuti in mutuo dicit in . d. l. quu 9 d. et. l. h. Li. T de reb.ν 6 credi. r quia debitor tenet reddere in eade qua
litate re bonitate qua suscepit. Sed in hoc casano est ad ad reserat . Igii miru no est si in obscuris quod minimii est,scamur d. l. numis. E. de te ga. iij. Et aliis in eade. l. 2glo. notatis. Secitdono
obstat. F. scio. qa no de his loquii quae lex cossiderauit, du de his loquis quae functione in gne suo recipi ut,eo 'g in mesura colistut. Fudi em Juis
mesurari pol sunt,no in ad mesur1 legant , sed se cudu patrisfamilias destinatione, nisi aliter in te stameto aut alias volutate sua expressieritu. si do mus. in prin. N. l. qcrin rere . si M post. ff. deIO .i. l. si us duas. g. si quis parte. u. coia praedior. praediis. balnea. N. l. quaesitu. illud. E. de lega. iij. Sed de rebus mobilibus quae mesura constitat,quale est frumetu, vinu,& oleu,5 similia. secus. vn Fracs. Aret. in. d. l. triticii. E. de verbora
ticu sit res quae est in comercio P numerii oc mensura regulariter ex natura ei attributa,videἱ *titate tritici stipulari. Sed hoc non sustinere, p. St. tritic1. Praeterea,ut supra dictu est,no dicit recte
elistere,etia qui quod vilius est,elegit:ti de eo pateriamiliis no sensit. l. ij. g. s. T de optio. lega. Ide dici videt in speciebus. d. l. legato at r. versicu. sed si lance. T. de leg.j. nisi interpreteris secudum ea quaen nos prius dicta sunt p. l. qui lance. T de
auro di arge. lega.vii circa tot oc tatas varietates
V. ubis Mutinium laborauitidi Praesertimin. d. l. legato. in. d. l. veterib. T. de pactis .in. d. s. si galiter. insti. de les. ec alijs locis supra recitatis. Caeterum Modo. Papien. Iason in. d. l. legato gnaliter. insiIrimae colu . T. de lega .i. aliter distinxit, ut sit differetia,an a lege facultas eligedi cocedit ut mediocre eligi debeat. d. l. legato gnaliter. Si vero a testatore expressie optionis seu electionis facultas datur, di ut illa facultas alique effectum habeat,tuc pi elisere que vult,mediu vel magna seu pessimii. l. ij. m. de optio .lesa. ec glo. in . Mi. s. i. c.coia de lega glo. in. l. iij. st. qui oc a qui b. ma numis. liber. accipi. Si in res sint in primonio te statoris,& no aliter. d. l. si domus. in princi. T. deleg .i. Et ita dicit Pet r.ec Cin .suime illius opinio nis. Sed ista distin io no videt mihi probari te Se aliqua. Et gl. bi hoc praesensit in. d. l. in .ssi qui ec a qua b. manumis. liber .accipi. Ideo tu tene di γs stinctionem per me datam: a quia cui comittitur facultas faciendi seu da di quicquid vult aut viderit expedire dicit plenu volutatis arbitrium lia
bere. l. creditor . s. Lucius. ff. manda. per Io. And. in. c. q. de iuramen. calum. lib.vj. Sed cum mode
ratione,ut supra dictu est. Pro qua bene facit. d. l. ij. . sed, si quis .c.c5ia delega. s. optionis. in sti. de lega. Legatarius enim, si propter negligentia eius cui testator facultate eligedi dederat, vel
morte praeuentiis eligere non potuit, eligere de beat non optima, seu mediocris aestimationis retenebit eIigere. Ratio, quia uti vir bonus suimet arbitratus. aut elegisse aestimandu est,eligere de bet. l. i. m. de lega. ii. Non sic ubi no ut in arbitrio sed plena facultas electionis seu optionis concessa est, satis suadet ratio illius. s. dum inquit, ne da Iegatarium satis esse faciendum existimanius,haeredis commoda defraudentur. Et sic ratio habeatur praesumptae volutatis testatoris,ut no optimanem pessima,sed mediocre,sicuti prius dictu est. in debito alternatiuo passim oes trasent cii di stimstio e Dini in resula, in alternatiuis. de regu.
iur. in. H. quae fuit s. in . l. Lucio. T deleg. q. qua Bart. ill hic approbat post Cinu in. l. quida. c. de verbo. sis. Mod. sequunt in. l. plane. i. s. si ita Titio. T. deIeg. i. Mod. Pap. in. s. huic igit. Instit. de actio. Bal. α Io. de Imolain. l. qui duos. T. de te ga. i. Bar. 8c Alex. in . l. si sic stipulatus fuero. T. de verbo. oblisa. Dicunt enim cossiderandii esse adque verba electionis reseruntur, non facta interco tractus et vltimas volutates disses etia. si ad de, bitore: eli et debitor seu haeres. Si ad creditore: eliget creditor seu legatarius,ut in. l. si sic stipulatus fuero a te no fieri. fide verb. Obli. l. pleru*. s. si . m. de iure dot. l. si ita relictu. s. si . ff. de lega. q. Sed si dubium est ad quem verba dirigantur :rs Et rin hoc differ ut secudueos cotractus ab ulti mis volutatibus qQ in cotractibus debitoris seu rei electio erit. d. l. pleru p. in se.&. d. l. si sic stipulatus suero p te non fieri. et dicta regula, in alter
natiuis. de reg. iv. in. H.Secus inultimisvolutati
bus: ila creditoris, id est, legatarii erit electio. l. plane
375쪽
Et ro secudu eos, est: ua in ultimis voluntatibushenignior ec uberior iacienda est interpretatio. l. in testamentis. T de regu . tur. N. l. si is cui. E. delega.i. in c6toetibus stri Hor. l. si in emptione. f. s. ae de contrahen. empl. Sed contra hanc distin monem obstare videtur. l. qui concubinam. s. i. T. de leg i i .ubi no maxima, sed minima debetur ab haerede: Zc liberatur minima tradendo. ubi dubium est, an verba ad haeredem,an vero ad lega rarium reserantur. Secundo. l. quum res. g. sed si Stichus. T. de lega.i. in his verbis, toties enim haerecli electio est comittenda, quoties moram non est facturus legatario. Et illum tex. diligenter Io. de Imo.notauit a contrario senis,ubi moram n cere no vult haeres,eligere debeat utrum praesta
re velit. Et Io. Fab.in. s. si generaliter. Instit. de lea contra comunem alleg. l. quum quidam. s. u. . de verbo. signisi. quae in alternatiua rerum eleetionem tribuere videtur haeredi, di sic debitori, non legatario. Et simile facere videtur iudicium
in ultimis voluntatibus, quale in contrae ibus. Secundo, Ioannes Fab. contra communem ad eo dit. l. i. T. de rebus dubi j s. r ut legatario electio non detur, sed dubia testatoris voluntas inter pretationem patiatur. Quare idem Ioan . Fab. ut amaritudinem illaru legum evitaret, distinxit, aut res sub alternatione comprehensae sunt aequivaloris,aut quasi: ec tunc sit haeredis electito. si verὀ altera maioris sit aestimationis: legatam erit
electio. Certe illa Io. Fab. distinetio contradicit
omnino die ae. l.i. T de reb. diib. iundia una con sideratio e,cuius supra meminimus, videlicet sun
dos seeundum patrisfamilias distinctione distin gui,ut quales defunctus dimisit tales censeri de
beant. l. quod in rerum natura. 5c. l. si domus. in
Prin. T de lega .i. l. si quis duas. g. si quis parte. E.
comunia praedio. l. praedηs. g. balnea. S. l. quae situm. s. illud T de lega. iii. Sed quum testator vivens in casu di stat. l.i. T. de reb. dub. sub moeni no lando unica appellatide plures possessiones, quas postea emerat, comprehenderet: videatur in legato fundi moeniani additas venire. l. inter socerum. M.quum inter patrem. T. de pae . dotali. tamen ille tex. possiessiones illas additas no veni re moeniani appellatio e,sed alterius scilicet Sela
ni sundi alternatiue legati aestimationem considerandu esse voluit. Quare in praedictio casu idem videt esse iudicisi, ut fiat interpretatio, seu illius res elee io, quae minus haeredem grauare potest.
Iuris autem interpretatione existimatur rem paruae aestimationis haeredem minus afficere,dicta.l.
Plerun*. in sin. T de iur. doti. I itur quod minus est in alternatiua debebitur. Ad. l. qui combin 1. s. in verbo, habeat. T de legat.i. laboratum est
In primis per Ioan. de Imo. in die a. l. plane. i. s. si ita Ttuo. T. de lega. i. Demum per Francisci Areu et modo. omnes quotquot sunt. Nam in illo tex. verba ad Iegatarium diriguntur, ut illud
verbum, habeat. denotare videtur: ec tamen hae
redi electio datur. Primὀ, Ioan de Imo. relinquit cogitandum: quamuis Francis. Areti. dicat duas solutiones assignasse pro concor . di 'ae. I. plane. s. si ita Titio . oc die ae. l. qui concubinam. vi in dicto. s. si ita Titio . testator usus esset verbo impe ratiui modi,habeto at in dicta. l. qui co hinam. est futurum optatiui vel si ibiunctivi modi. Sed haec prima solutio non placuit Io. de imo. secun dum eundem Francis. Areti. quoniam verbu,habeat. in illa. I. aeque imperativi modi est. et Secundὀ igitur soluit. dicit enim in. l. qui concubinam. alternatiuam esse summarum. non mirandu est, uminimum debetur. Sed no placuit Are. ham solutio Primὀ, quia in illa. l. no erat alternatiua sum. marum, sed diuersarum partium unius speciei. Secundὀ,verba quae ad legatarium vel creditorem diriguntur, illi facultatem eligendi tribuunt: praesumedum est, eum qui eligit, quod maius est Velle eligere. Sed neutra solutionu placuit Aret. quum ille tex. hinees elecstionem tribuat. Cogitauit igitur dicere in dieia. l. qui concubinam. Ver bum, habeat. quamuis imperatiun sit,tamen per
sonaliter positii esse propter dietionem, sibi. quae videtur aliquid ulterius operari quam diistio, habeto. posita in dicto. g. si ita Titio. Non placuit
Iaso. solutio Areti. Ideo aliter ad Sela. l. qui concubinam .s i. respondet,quὀd in ea verbum ex cutiuum non est relatum ad legatarium, sed potius ad han ede ex quo locutus est testator in ter tia persona, videlicet, uxor tantillam partem ha beat. intelligendum est secundum eunde ab hari ede. non mirum si haeredis est eleelio, secundum Bar. in . l. legato 3eneres r. T. de leg. i. sed in dictos. si ita Titio . verbum,habeto. est probatum in se inda persona, oc sic ad legatarium referatur. Sed haec solutio duplicet Lance. Decio. dixit em Verbum,habeto. non referri ad legatarium, imo da bium est,an ad haerede potius referatur. Cui ego
addo, nonne eadem suppletione dici potest ad verbum, habeto. scilicet ab haerede, quemadmo dum per Iaso .suppletur ad verbum,habeat. ImὀPlus siecundum rationem Lance. et veram in hoc verbum,habeat. esset plus dubitabile. N in eo dubio per vulgatam opinione omnisi et in alterna rivis vltimarum voluntatum electio est legatarii, Per rationem Dini supra relatam: quum plenior in eis quam in contractibus fieri debeat interpretatio, per. l. Lucio. T. de lega. ij. Et in hoe dicant vltimas voluntates differre leontra stibus. Plus
Lance. Dec. addit verbum, habeto. no esse executiuum, sed effeci us executionis, dicta. l. qui co cubinam . . i. mirandum non est,si Ioan . de Imo.
ec Francit. Areti. gitandum esse putant. Si vis a distinetione glo. 5 Dini discedere,fi cili me coniecturari potest verba in legibus per eos allegatis ad legatarium, Ec non ad hamedem ex Praesumpta testatorisvoluntate dirigi,in dicta
376쪽
I. plane. . si ita Titio. in verbo,habeto Idem in. l. si Titio fiindus. m. de usus ructa lega. ubi verba videntur esse ad legataria directit, quamuis no sine dissicultate elici possit. Idem dico ad. l. Lucio. T. delega. ij. Et revera diffici Ie est argumentum. l. qui concubinam. s. i. T. de lega. iij. ec leges praedi concordare. Et ultra ea quae dicta sunt per Areti. in dicta. l. plane. g. si ita Titio . contra solutionem Ioan . de Imo. quam Alexan. in apostillis
Bart. in dicta. l. Lucio. videntur approbare, ut in illa. l. qui concubinam. alternatiua posita inter totum N partem, posita sit inter plus oc minus. Si militer in dicta. l. Lucio. &. s. si Titio landus. ec
in dicta. l. plane. M.fin. Seoinda solutio per Fran Cist. Arrii relata minus potest es Ie vera, dum dicebat Ioan . de Imo. in die a. l. plane. g. si ita Tiatio. dictionem, sibi. appositam eme verbo,habeto. ut illa dieito,sibi. reddat verbum, habeto. magis personale. hoc nihil consert addicctam. l. Lu
cio. in qua nulla dictio apposita est legato perso nalitatem demonstrans . similiter neque in dicta l. si Titio sundus. T. de usui ructu Iega. Et idem de sol citione Iasonis dico. Non potest etiam solutio Bar. in dieta. I. legato generaliter. ff. de lega.3. ad dictam. l. qui con cubinam. g. . is de lega. iij. aliquo modo mouere, dum intelligit eam in debito quantitatis. motus sorte propter verbum, quantullam. N, tat ullam.
contra quam Francis c. Areti. insistit, Sc re ste indivia. l. plane. L si ita Titio. N. si . eiusdem legis,
ut magis deberetur mediocris. l. si quis argentu.
ut in dicta. l. plane. g. sina. argumento. l. nomen filiarum. s. portionis. T. de verbo. signis. Et in hoc conuenio cum Francis ut non sit debitum quantitatis sed partis ipsius rei integralis haereditatis. Pondera illam. l. qui concubinam. i. in his ver bis, si non aequales partes essent haeredum. Et ms 3 dicla. l. si Titio fundus. N. l. Lucio .r videtur tu reconsultus sic usumseuctum a proprietate in ca su illaru legum discernere,sicut partem a suo ime mali distingueret: dum in eis dicitur, si fundum eligit,plenam proprietate habebit, licet usumfractum a se repulerit, Sc sic usumseudium cum pro prietate. id denotat plena sprietas, per illii tex. S. l. si ita stipulatus fuero. . Titius. F. de verbo. obligationi. l. foeminae. g. illud ubi Bal. c. de se . n. nuptiis Demum dum in eadem. l. si Titio . dicitur, si vero Usumstudium habere maluerit, ocProprietatem fundi repulerit: solum usumseu stu
habebit. dixit n. l. . domini appellatione supra eodem titu. quando di quomodo usus ructus dicatur esse pars proprietatis. hic non repeto.
Ego autem cogitaui in tertio membro distin elio nix glos. Ac Din. aliter distinguere, videlicet quando dubium est ad quem verba testatoris diriguntur.an ad haeredem,anvero ad legatarium: ut dilistenter verba testatoris considerentur, ut
si quod verisimilius est consideretur. Id etia sentit Din. in dicta regula, in obstinis.
de regulis iur. in. H. supra didium est per rem Iam inspicimus. eo. titu. 8c lib. quod etiam in legato nummorum voluit iureconsultus attendere, in. l. si seruus pluriu. g. sin .sside lega. . dicit m,
8 4 si r numerus nummorum legatus est, neP apparet quales legati sint: ante omnia patrisfamiliis consuetudo,deinde regionis, in qua versatur, est exquirenda. Sed di mens patrisfamilias, ta lega tarn dignitas,et charitas et necessitudo. Item ea rum quae vel praecedunt vel sequuntur summis Uscripta sunt spectanda. Similiter dico in alijs re bus legatis , siue etiam consistant pondere vel messira: & sortiori ratione quum v bis iureconsulisti frequentius simpliciter admittat interpretatio nem nummoru minoris aestimationis oc valoris ut in. l. nummis T. de Iega. iii l. si ita relictum. s. si T. de lega. h. Et tame indi sta. l. si seruus plurium. s. si. admittit rationem verisimilitudinis.
Ego autem illi addo considerandii eme ex ad lectione maioris vel minoris partis in prima par te legati per quam coniec'urabitur apparere possit quaenam sit testatoris voluntas,in ha rede grauare vel releuare voluerit,ueliit si prima pars legati plus secunda contineat, ut in ea prima verisimiliter voluerit haeredem grauare,oc sit legatarii ele 'io. sin vero secunda pars legati plus prima contineat: sit hamedis eleetio, quasi minus graua re voluerit hamedem, non facta dimerentia inter legatum quantitatis, Vel quotae, vel specierum. Ecce quomodo cGijcio ex praeallegatis legibus, in primis in dioia. l. plane. s. si a Titio. dicitur, Si a Titio ita legetur, tundum Seianu vel usumsi, ehim eius sibi habeto. Similiter in dicta. I. Lucio.
T de lega. q. dicitur, Lucio Titio iundum Seiana vel usum frui tam fundi Selatii Iego. Idem in. l. si
Titio fundus. iiij. T. de usuistic. lega. inquit illa. l.
si Titio fundus. 5c eiusdem visi ructus suerit. es Vbique t enim legatario datur electio: quia noest verisimile testatorem per adiectioncm mino ris partis alternatiuae,ad maiore partem voluisse ad icere in diminutionem legati sed ut magis cleetionem tribueret legatario: quia in eo quod maius est voluit honorare. Alioquin si voluisset in eo quod minus est ea honorare, nouissima parte tantum legato adiecisset. l. ij. T de adimen. lena. Mouet me etiam diista. l. si ita relidium. s. si . ff.
de lega. ij. dum ille tex. ait, si ita sit scriptum,deceaut quindecim haeres meus dato, pro eo est ac si decem sola legata sint. Ecce quomodo praepositio minoris summae in fauorem haeredis adiecta esse videtur,ut ad id quod minus eum laedit, obligetur, econtrario ergo, si maior summa praeposita est, videtur in ca testator haerede onerare, nisi legatarius minore summa contetus esse velit, per
praedicta. Deinde in eodem. f. si ita scriptum di citur, aut si ita sit scriptum post annum aut post biennium quam ego decessiero, haeres dato: post bienniu videtur legatum, quia haeredis potestas esset
377쪽
s 6 esset inestgξdo. t Ecce quomodo adiectio Ion gloris temporis facta esse videtur magis haeredis cotemplatione quam legatam. Et ideo disto turlegati solutio in longius tepus. Sed si primo Ionisgius tempus adieetii esset, & nouissimo loco mi
nus tempus. verisimile est, testatore breuius tempus legato apposuisse, ut acceleraret legati solutione tauore legatarii. Et quod ista sit vera mens illius. l. si ita reli 'him. s. si ita scriptum. satis con stat ex continuatione. s. Pegasus. in eadem. l. qui praecedit dictum. s. si ita scriptum. Et illum. Pegasus ad id notat,& re 'e,gl. in . l. stipulatio ista.
s. inter certam. in verbo, incertam cp. ii de verbo.
oblig. De quo etiam in l. qui Romae. in princi p. eo titulo. de verbo. oblig. u. alioquin cogitabis.
γ Cui r ergo ius optionis datur, gratificari potest,quod singulare est, ubi princeps est coscederatus duorum aut plurium aliorum principum: si omnibus subuenire non potest, alteri gratificari licet,ut hic,& in. l. si quis seruum. . si inter duos. F., de lega ij. Addo illis plura similia, uoru me
minit Alber. in. l. cotractus .colum. ij. u. de regu iuris. Primo, dum de aduocato quaerit, qui duo bus iurauit patrocinari. reserens Brixi. in quae stione per eum disputata incipiente, aduocatus quidam. 5c est numero. trix. α Archi d. in . c. epi scopum. vij. q.i. qui in aduocato dicit esse consi derandum,uter iustam causam foueat, secundum
glo. in. c. breui. extra de iureiur. alleg. l. rem non nouam. I. Patroni causarsi. c. de iudi c. de quo in C. Veniens primo. N. c. ea te. extra de iureiur. Sed
istud nihil est. quid enim si iura utriusin clientis obscura essent seu problematica. Deinde Alber. ad similitudinem vasalli r dicit promittente te neri uni per se seruire, alteri vero per substitutu. hoe dicit post Huso. per. l. ad similitudinem. c.
de episco.&cleri. Hoc idem notat Specu. in titu. de laud. s. i. xij. quaest. Demum quod neutri gratificari possit ness alterum adiuuare, alleg. sos. s. in. e. li. extra de postillan . dum de clerico duarum ecclesiarum loquitur, ut aduersus alteram patrocinium praestare non debeat per illum tex.&. c. denique xiiij. q.v. Alii quod primum adiuuare debeat, argumento. c. veniens 4. 5c. c. ea te.
extra de iureiuran. e. filia. hic sinitur lex, deinde inci c5sue. reg. colla. X. c. insuper. g. illud. de Pr'-hib.seud. alim. per Frederici colla .X. dixi supra. adde illis tex. 5c glo. in . c. sina. xlix. distinet. quae illius triuialis versus meminit,
Deficit ambobus qui vult seruire duobus. Et alibi glo. per illum tex. alios versus refert, Oui binos lepores una seetabitur hora, Uno quando p,quando φ carebit viro P. Blo. n. l. sin. c. de asses . l. consiliar is. F. de ossi. asses. Nemo, inquit, dominiis noster Iesus Chri sus, duobus dominis seruire potest, Deo di ma
τὀ. Item ut Christus ait. de poenite. dish.3. Sed ste tex. in versicirram illud. videtur concludere, ut et is qui tenetur subuenire necessiari ὀ eligat cui gratificari velit. Similiter in versi . si vero. dum ait excusandum, quia quibusdam orem tu Ierit. Secundὀ, Iste tex. in vers. 5c magis . facit pro Opinione eorum, qui dicunt, omnibus si potest teneatur succurrere. dum iste t .ait, θί magis est ut si quid omnibus ferre potuit, quamuis quibusdam opem tulerit,supplicio afficiendum. Et sic si non potest per se, tamen per substitutum debeat.
Et hunc tex. nota pro his quae notat Bar. in. l. qui commeatus . per illum tex. in versi. dum tamen. T. de re milit. ut qui tenetur alicui subuenire,de bet saltem se ossierre: alioquin non excusatur. Et hic est tex. melior illo. si vis plenius videre, legς quae scribit Iason in . l. h. s. quod diximus. versic secundo qu. aerit. V. si quis cautio. ec in hoc dubio Hosti. consuluit, ut is qui duobus obnoxius est, studeat componere, quasi utriusque mediator, non ut aduocatus. hoc dicit in dicto .c.si. extra deposui Ian. in Verbo, pro extraneis. alleg. c. relatii. q. . s. extra de testa. Sed Hositen. moderatio nostris temporibus recepta non est, Urgete nos belpo Io r quod a Christianissimo rege nostio cum carolo imperatore electo iam multis annis inua
Iuit, quod multis prouinc is toti φ Christianitati exitio est. Det dominus deus his quo sine. Nare qui partes regis tutati sunt, bonis a Carolo Burgundo priuati sunt. Exaduerso qui Burgundum secuti sunt, bonis multati sunt. Marte nisi
utriusque principis animos deus cosociet) qua stio dirimetur, quum de hac re legibus concola re concedetur, nonnihil, quantum opis nostrae erit memoriae comendabimus. In hoc nolui So Ionis lege praetermittere,otius Pluthar. meminit
in libello u inscriptus est, de sera numinis vindi ela. Lex eni Solonis honore priuabat eu qui inseditione nulli adhaerebat parti, siue dissensioni
se haud immiscere conabatur ciuili. Hoc tamen ex nostra lege habebis, eum qui duobus debitor est, teneri utrique opem ferre, non habita antiquioris domini ratione. 5cut capias,iunge exemplum a iureconsulto hic citarum cum estisdem decisione. Exemplum enim huius Imis est de seruis uxoris, qui si potius eligant domino subuenire quam dominae, excusantur, qua uis uxor antiquior sit. At in versi. ec magis. iure consultus vult seruos teneri tam dominae quam domino opem ferre, si omnibus possunt,corpo re mi, alteri voce: vel uni corpore, alteri ex bo nis aut alio modo succurrere: alioquin non excusantur. De vasallo idem diei potest. Nee obstabit rex. in . c. sina. hic sinitur lex. colla. x. ec in . c. insu per . . illud. de prohibi. seud. aliena. per Frederi. colla. x. Quorum casus longe diuersi sunt a casa huius. M. nam . . illud. de vasallo vasalli loquitur. . sina. hic sinitur lex, dein inci. consue. reg. V saltus aposteriore domino requisitus non erat, quum antiquior dominus vasallum Vocauit, ut i auxilio illi ellet. hic autem tex. loquitur r qua
378쪽
do seruus duorum dominorum requiritur ab utroque ut eos adiuuet oc liberet ab his qui vim in serre volunt. Et per hunc tex. seruus viri P suc
currere & opem ferre debet, si potest. Imo plus, debet se vitro offerre opem pra stare di auxiliu:
alioquin reus erit huius benatusconsulti. Et si Vtrique opem ferre non potest: alteri gratificari licet. Et praesitando uni auxilium,liberatur,e iam alter grauiter o si nasus seu vulneratus suisset aut occisus. Durum enim ciliat inquit iste tex. si qua duobus auxilium ferre non potest, altor auxilio esse, electione crimen contraxiste. & si is quem deseruit antiquior ellet dominus ut hic deseruo mulieris seu dominat dicit, quae antiquior domina erat marito. Similiter dici posset in vasalso, qui potest utrique dominorum succurrere,ut tenetur Utrique succii uere: alioquin laudo priuari poterit,secundum casum. c. primi,qui b. modis laud. amit colla. v. neu liberabitur vasallus,si dixerit se circa alterv d norum implicitu, qui viri placiliter succurrere potest. Et hic est text. clarus. sta Si r vero utrique a ioci liiim serre non potestito cus est gratificationi. per istum tex. N. l.sin. T. de religio resumpi funer . cum plerisque athsill hic pergio. notatis. N Spe l. in titu. de laud. d. iii
xii. xiij. ec alijs sequemibus quaestionibus. Ego
Vero,vltra quam alius dixerit, sentio no et Ieconueniens deseruo ad vasallum armi mentum: sed
vasallum a seruo in aliquibus diterre. Igitur sic
distinguendii ira esse existimavi. aut enim ambo domini inuicem praeliantur, seu unus dominora aduersus alterum bellum mouere vult: ec vasal lus potius antiquiori domino auxilium ferre tenebiti ir,quam posteriori: quia prius cui antiquiore contracta est obligatio. Non potuit igitur vasallus suo facto primat obligationi derogare, sima mina facere. per quem ab illa prima obligatio eliberare se possit. st praesertim quum sit iurata
seu iuramento firmata. c. de no .sor. fideli. 9 ve
niens. S. c. ea tu. c. intellecto. c. breui c. Veni etes.
extra de iureiuran. Et facit trita iuris regula, qr
prior. de reg. iur. in . n. l. qui prior is de iudic. cc in his terminis loquitur tex. in dicto. f. i. hic Ianitur lex. colla. x. N. c. insuper. illud. de prohibi. Dud. alle. per Frederic ea colla. Hoc idem tenet Iaco. de sane. Georg. in tractatu laudora. in verisbo, di promiserunt eidem domino suo q. p3 Ve sic. vltra quaero. In hoc igitur differt urat
Ius a servo: quia vasallus ex fide obligatus est,tertius autem noli. Et ista fuit consideratio And. de
Iser. in .c.i. qui b. mod. laud. amitta. colla. x. Post eum Cardi. Alex in s. si a morte. de aliena. laud. pater. colla.x. Nullum enim, secundum eum,maius est vinculum iuramento. hoe dicit post Grego. in homilia de communi conselsorum. Nideo grati sicari in hoc no potest. ubi vero I iter domini essent, Tolle exemplum in vasallo plurium dominorum unius rei, ut si plures suntiati qui pitri succe unt,ec illorum simul vas allus effectus est: tunc verum puto vasallum posse gratificari cui subuenire malit, nisi ordo ei let in ter silios in succellione, quia plus uni quam alte ri debeatur, videlicet primogenito, cui iure pri mogeniturae plus deberetur: quia in plus esset illi obligatus: ideo praeferri debet,argumeto. l. si sertius plurium . . si iis delega.J. N. c. praeterea ducatus. de prohibi. laud. aliena per Frederi. in ratio
ne sui, in his verbis, ita tamen ut vasallus die. Et . ob id dicit Bal. in dicto. c. u. hic sinitur lex. τ d here vasallum iurando secundo domino, excipe re primi im,per. l. si quis locuples T. de manumintesta. Si vero alius alium non impetit, sed ambo vim patiunt, quia alii comites aut duces vel principes eis heIlum mouent: et dic vasallum iuxta vires fetidi teneri utrique auxilium praesare,ut hic quoniam utril pro quotitate rei insevdatae obligatus est: alioquin seudo priuari poterit. Et ratio est, quoniam ex forma fidelitatis inuestiturievasallus medio iuramento est utrique obligatus:
alioquin a re sodali cadet. c.unico. de no .sor.s deli. c. 5 .c. item qui dominum versi. praeterea. quae fuit prima causa benesi amitten colla. N. c.7- qui b. mod .s d. amitta. c. ad hoc. hic sinitur lex.
Et in hoc cessat ratio antiquitatis, prioritatis,ues posterioritatis: quia obligatio est personalis in
rione rei. c. unico in sine. de vasal. qui contra consti. Lotha .s d. alle. ec remanet seudum ad id specialiter obligatum. Vnde ratione laudi ocul ri non potest per praedicta. Mouere potest ratio Cleme. pastoralis de re iudica. inversi. denique. in his verbis, nisi ex natura seudoria debitam suis: perioritate habebat. et Papa enim quat unciin Robertu Siciliae regem ab imperio Henrictim
peratoris eximere arbitratus est, non valuit tamepffa obtinere propter seuda quae iuris imper ias terebat Henricusimpctator a Roberto Siciliae rege occupari seu possideri, quorum occasione fidelis imperio et imperatori eise debebat. Dum inquit ille t . nisi ex natura laudorum debitii superioritatem habebat. Circa cuius Cleme. pasto ratis .ec extrauagantium,ad reprimedum. ec, qui sint rebelles. veritatem,vide Bar. glos Eatorori earum dicentem in extralia ian. qui sunt rebelles. in verbo,rebellando. iuste reuocatam esse a pontifice in dicta Clemen. pastoralis. Henrici impe ratoris sentetiam latam in praefatum Robertum regem Siciliae. Quod non placuit Bald. qui non
ineleganter de ca scripsit in I. executorem. M. ecxij. colum. c. de executio. res iudi. ec Iaco . de sancto Geor. in sum. seudo. in verbo,& promiserriridem domino. in . xvi. causa excusationis vasalli. 6 Dicit et enim non excusari vasallum, quin teneatur saltem per substitutum seruire. Motus Per. l. nullus qualibet. c. de decurio. libr. x. sed inelius iacit. l. nullus qui nexu. in fine. c. de decurio. lib. N. quem l . Luc. de Pen. ad vasallum extendit,
qui propter dignitatem per substitutum seruire Potest. l. principes. c. de princ. agenti. inreb. lib. .l. ad
379쪽
.l. ad similitudinem. c. de 3 ino. ec cim. Me litui n. l. i. c. de praepo. agem in re. lib.xii. ec. l. fu
His adde quod idem Luc. de Pen. notat in. l.
inos. c. defund. limit r. libr. . Iaco . de sancto Geor. in. d. tracta .seud. in verbo,ct promiserunt ei de domino. colum x. versi .vigesimo quaero. ecquaestio. seq. quamuis per. l. interda. m. de Oper.
liber. videatur posse a seruitio vasallum excusari si dignitatis talis esset vasallus, ut dedecori esset domino seruitium praestare, siue per se, siue per substitutum ad similitudinem liberti, per illum tex. Cui concor. diei, Clem. pastoralis. s. denim. ec dicta. l. ad similitudinem. in verbo,vetetur. Scyr dii H. l. nullus qui nexu. t Idem ergo in vasallo pluribus dominis obligato,ec ab omnibus eodE tempore rogato ut suppetias serret, dici debet, quibus per se simul Ac eodem tempore auxilium Gre non potest, ut per se antiquiori dilo subue nire teneatur,& alteri per substitutum si sus ut facultates, seu seudi qualitas suppetat,dicto. c. h. hic sinitur lex. 5c dicto. e. insuper. f. illud. de pro hibi. seud. aliena. per Frederi. colla.x. Et in hoc vasallum puto a seruo distore per rationem supra relatam. quia qui prior est in tempore obligationis 5c fidelitatis, potior erit iure, per supra di m. Et potissime per rationem dicti. g. insuper. in his verbis,nisi in seruitio alterius domini sui hoe secerit, quem sine fraude antehabuerit. Et idem firmat Roma post Spec. intit. de seu d. g. ι versi.
duodecimo quaero. Nes poterit alius dominus coqueri secundu o. per. I. atqui natura . . qua me absente.versi. nec videris. T. deneg gest. quia
ui iure facit quod licet, in neces litatem trahi noebet. l. quis sit sugitiuus . . apud Labeonem. T.
de aedili. aedicto. Cle. Unica. in princi derer. per muta. in his verbis ne concessione iuris utetibus
ps ece. t Iura nanq; admittunt aliquem posse duoserum dominorum vasallum esse. argumdio etiam est. l. i. . deniq;.i. ff. de aqua pluuia arcen. Si autegratificari non vult: oc tunc sorte inter dominos dirimeda erit quaestio, per supra dicta, videlicet
t. sin. .i. c. comunia delega. . optionis. Instit. delega. l. sed quum ambo. ff. de iudi. Si vero omnes aut uales in tempore N qualitate erunt: cosentio gratisi rationi locum esse per hunc rex. ec ea quae prius dicta sunt. In confoederatis idem obserua dum esse iudicarem quum utrique communis sit
paedicta ratio, videlicet iurisiuradi. Et quamuis
toma. hic post Specu. in loco praealleg. de stud. s. i. Verst. duodecimo quaero. longiorem faciat distin monem, non videtur mihi multum vas allops accomodari de iure possse dum quaeriint ideo sillo duobus dominis oblieato, neque sciri potest cui primo obligatus est: quia non releuabit hoc vasallum, quo minus utrique opem serat se eunda vires seudi: sed in hoc gratificabit cui per se mavult seruire an per substitutum,per ea quae
supra dicta sunt. Nec mouere debet in hoc Ico
ma. eonsideratio, dum distinguit inter dominos
uter eorum melior est, secudum. s. si quis autem. in authent. de haeredi.& falci. colla l. l. liquis. c. de natura. liber. l. contra pupillii. s. qui ad maius. T de re iudi quae nihil cocludunt. Et contra It
ma. est tex. cuius memini supra in. l. generaliter.
f. proinde. vers. quod si ordo. T de si deleo minis. liber. in ratione illi us. l. ne aliquam inquit ambitionis vel gratiae suspicionem praetor iubeat, aut
meritis cuiusque es legatis arbitrari eos oportet-ec tacit supra memorata ratio, quamuis no aeque unus dominorum bonus sit altero, ex eo tamendis Iuta obligatio non est, sed remanet vasallus iure laudi domino obligatus, die o. e. insuper. s. illud. circa si de prohibi. seud. alle. per Frederic. in his verbis, 5c nisi vasallus idem in dominus a
domino suo requisitus,eum qui maiorem dominum offenderit, requirat ut satisfaciat,suum scu/dum amitti , dirio .c. unico. de no . form fideli. inversi. ec si contigerit te rem aliqua. 8c in his ver bis, de nunquam ex persona mea aliquid faciam scienter quod pertineat ad tuam vel tuoru in tu riam vel contumeliam. Nec refert quado conuocatio a dominis facta erit. ii id em si unus prior altero ab hoste adorsus est, oc ob id citius altero denunciauit: an ex hoc seudi obligatio extimis 1 oo crit certe non. t Alioquin sequeretur,si poste rior creditor prius antiquo creditore agat conditionem suam faciat meliorem di ob id extinguat
priorem hypothecam: quod salsum est. l. i. c. si
antiq. credi. Nam non nisi solutione aut obliga
tione 5c depositione debiti, di quod in usus suos
pecuniam depositam non conuertar, tollere po- restius prioris hypothecae. l.i. 5 . l. prior. &. l. di uersis. c. qui potio. in pigno. habe. l. potior. in Princi. T. qui potio. in pigno. habean. l. fin. in otione legis. in se. c. debito. vendi. pigno. impedi. non polis. l. sin. in sine. c. de coi seruo. manumis. τοι Vnum tamen circa istud non omiserim. r Si posterior creditor debitorem fugientem cum re pι norata apprehendit, et ex ca persecutione suum a debitore consequatur: non poterit antiqui creditor a posteriore creditore pignus repetita auocare. l. summa cum ratione. in princi. T. de pecul. l. pupillus. T. quae in fraude credi. Sola enimnmligentia aut cupiditas prioris ereditoris circa pignoris persecutionem impedit reuocationem
prius soluti posteriori creditori. Alioquin si per debitorem posteriori creditori gratificando se
Iulio facta est, solutum repetetur, dicta. l. pupil lus. T. quae in f aud. credi. s. l. si non expedierit. s. pupillitis. T. de bonis auto. iudi .po TCaeterum in persecutio e hvpotheeae aliter est, quia praeuentio in c5ueniena o no inducit poste rioritatem, sed ad quencians perueniat res hy Pothecata dum tamen ius hypotheca praescriptunon sit,uel iudicis decreto alienatum.res dii causa antiquioris creditoris truit. l. R. g. 5 post praefatam. in princip. ibi, ec cis satisfaciant θω. c. de
380쪽
iure deliberan.l j.M. quaesitum. T. de separa bon. l. inter cos.ff. de re iudi. ec melius in dieta.l.sn.f. sin vero hamedes. c. de iure deliberan. die a.l. i.
c.si antiq. credi. ubi plus ille text. stringit dum io, loquitur de debitore et qui r pignori obliga
tam antiquiori creditori in solutu dedit vel ven didici ob id tamen non erit hypotheca posterioris extinetii, quin ea posterior creditor pollit re uocare,di hypothecaria agere, atque si extraneo vendita aut in solutum data suis let. quato minus
si solutio esset posteriori, quum potior sit
causa antiquioris creditoris. Nec potest moueresia.I. si non expedierit.=. pupillus.versi.quod si Vtroque isde bon. auto. iudi possi perque ill hic glo. colligit locu esse gratificationi debitori cui malit soluere. In primis non sit causa posterioris. creditoris melior p persecutione debiti Muersus debitore in praeiudicium antiquioris creditoris, diaeta l. sin s. sin vero .ibi liceat alijs creditoribus die. c.de iure deliber. nisi per eius negligentiam aut cupiditatem, ut in eodem. dicitur. S in di rei. l. pupillus .is quae in fraudem credito .R. N.l.
o3 Sed r utroque prosequente si debitor gratitimuerit,si utroque satisfieri non potest, prius eandem portionem solutam priori creditori acqui ri.Si vero utrique satisfieri potest, aut saltem notantu debeatur priori creditori,quin o eo quod posteriori creditori solutum est, aliquid remanere possiti tunc ex re soluta coiniimcadum erit primo creditori quod debitum secundo creditorieritata quamuis do. plurimum laborauerit indicta. l.i. si antiqv. credi. circa huius difficultatisabsblutione,quamitis de dicta. . si non expedie
rit .s.pupillus. mentionem non saciat Non tamemeo iudicio recte accepit illam. l.i. c.si antiq. credi. quia illa l.i. rationem non habuit antiquioris creditoris non magis quam cuiusuis alterius ex
tranei possesIbris,cui nullum ius pignoris vel hypothecae competebat. Qitod vcrum sit, quaeso, diligenter lege tex illius . t i. in hi Uerbis, o ma
gis tibi persecutio adepta est, quam si aliis easderes debitor vendidisset: indubium est posteriore
creditorem a priore rem pignoras a recuperare, ut in toto titulo. c. de his qui in prior. redi.loco
succed Sed hareno solum ex vi solius oblationis o 4 sed sua hypothecae, τ ut quemadmodum res pignorata alteri vendita eum causa sua transit. l. si conuenerit. f.si iundus. T de pigno. actio.simili ter etiam si antiquiori creditori vedita, per dicta l.i. c.si antiq.credi.intantum si plus valeat res in solutum data,vel per debitorem primo creditori vendita per secundum creditore iure suae hypo
thecae reuocari poterit quatenus precium conuetum excedit: quod facilime discutietur si poste rior creditor quod debitum erat priori creditori offerat. Et ex hoe disputatio glo. quae illitic facta est, non recte absoluta videtur, dum quaerit, sed Muomodo secundus auditur contra primum, ve, offerendo,vel ullo alio modo:qirum primat sibi in pignore prouideat et rcspddet licere debitorificere primi creditoris conditionem deteriorem
adiiciendo secundo. Sed haec responsio illi. l. i.
non satisfacit: quoniam debitor non intendebat deteriorem primi oditoris conditionem facere, sed potius meliorem, dando ei rem pignoratam pro credito in solutu, vel eam pro credito ei ven Osdendo,quae tamen pluris valebat. et Secundὀ, si liceat creditori posteriori suam condicionem meliorem sacree in priorum creditorum pra iudi .cium, sic ut antiquioribus rem sua diligentia sal .uam iactim di in suum debitum conuolam auo care non liceat,dicta. l. pupillus. T.quae in fraude
credito si.et. l.summa cum ratione. is de pecu.ec
dicta. l. si non expedierit. s. pupillus. ff. de homautor. iudi.possid. quanto magis hoc debet lice re priori,dummodo,inquit illa.l. pupillus. edi tor iuste exegoit. &sola ratione res ouatur haec gratia ci editori antiquo, si simul cum secundo prosequutus est. Glo. ill hic voluit liccte debito ri cui velit gratificari, ut solutum remaneat so
lutum. Sed hoc non concedo. sed puto sic illum tex. debere intelligi ut supra memini, data aliorii creditorum negligentia circa suae hypothecae vel debiti exadtionem seu prosecutionem. Sed ubi omnes in prosequendo dili sentes erunt, prior oeditor potior eritivbi vero viris satisfieri potest, communicandum eine ab eo cuia debitore
gratificatum est quod accepit. Et si glo. interuexo 6 ratio recipienda esset, r ubi omnino solutu elset priori editori per gratificationem, posterior repetere non posset.& tamen in dicta. i. s.s.sin ve τό haeredes. c. de iure deliberan..in dicta. l.i.c si antiq.oedi. dicitur contrarium.Tu ergo se
quere qa prius dixi. tu circa praedicta adde quae
notat Dinus in regula,qui prior. de regul.tur. in .ex Bart. Sc Ange. in dic a. l. pupillus.& dictat. si expedierit.f. pupillus.& Arcti. in.M. introd xit. Institu. quod cum eo qui in alte. potesta. est
post Ioan. Fab. eosdem Sc Moder. in. item siquis in fraudem. Instit. de actio. Fulet. in. l. procuratoris.s.si plures versi. plane.&.f. tin.per illum m. T. de tribui .actio. exiges alias distinctiones.
Quare distinctio Roma de denunciatione prius Per alterum dominorum vasallo facta considerari non debet per praedicta. Multominus attendi debet Roma.disputatio, quam de uxore & mari rito ii uerse pugnantibus facit duplici ratione. Quis enim tam supinus assertor, qui assirmare audeat uxorem ab Ninione mariti dissentire
Quisvxorem iurgiorum nouit quis non mutam
loquente marito non popedit o uis tam audax dicat caeca se magna cupidine ductum petere coniugium, quum cuique notum sit, qui liberi qualisve sutura sit uxor absit tantum scelus uxorem quaestioni aut ferulae mariti subdi,quod protinus castas mulieres exasperat. Nam Iustinia