D. Emmanuelis Thesauri ... Inscriptiones quotquot reperiri potuerunt operâ & diligentiâ d. Emmanuelis Philiberti Panealbi ... Cum eiusdem notis & illustrationibus

431쪽

REGIARUM AEDIVM

Niobes Fabula.

ΦΗΤΤhebanis Dianam solemni religione percolentibus indignata Regina Molo ; Diuae simulacrum isto illidit, Aram euertit, Mystas expulsat VIL E OGNI NUME A CHI SE STESSA ADORA . sese adorat, omne Numen despicit. II. Septem Mobes Filios, dum equestria Festa ad Populi spectaculum, plaudente matre peragunt , iaculatrix Diana in Geni tricis conspectu , frustra fugitantes e Coelo icit. CHE VALFVGGIR, SE VIEN DI CIELO IL COLPOὶ uo tela fugies, tela si Calum iacis III.

Eodem Arcu totidem Puella in Complexu Matris mactantur: Materque lapidescens, lacrymis perpetuo manat. MVORO A

ME STESSA , E SOPRAVIVO AL PIANTO. Miserum

es, mihi perire, lacrymιs vivere. Lyciorum Fabula. Zelotypa Iuno, Latonam cum infantibus Apolline ac Diana, tota Insula Delo arcet. CEDE OGNI FORTA A CHI DIFOREA ECCEDE . Excedit Ῥόι Vis, omne Ius cedit locum.

LaIonam cum Diana peregre siti enectas, agrestes Lycij sedibus amati, a palustris aquae restigerio depellunt. ESSER NON PVO CORTESE VN CVOR VILLANO . Humanus ansmus se in Agriata nequit. III. Rogante Iouem Diana, ne ab limosa illa palude Rustica gens

432쪽

Pereat in unius, quisquis undas denerat. ἔγγ

Quod Diuos omnes , pneter Dianam , muneribus Calydoni j decorallent, indignata Dea; portentosum illis okrum, dc incam tamentis invulnerabilem immittit, qui sata omnia, Sc vineta po

pulatur . VINDICE MAI NON MANCA A VN NUMEIRATO. Deesse Vindex Numini irato nequit. II. Fatalem contra Feram, Heroes totius Graeciae , deplorabili multorum strage , conspirant. Sed Atalanta viribus 8c formaptiestantillima Venatrix , ferino hastam iugulo validissime intorquens, hastam non iugulum frangit . CONTRO ALL' IRA DEL CIEL, VALOR NON VALE. Vis nulla contra Ninmen iraIum valet. III. Meleager, Atalantae amore incensus , immortalem bellum interficit: eiusque rictibus horrendis hastae praefixis, triumphi gloriam Atalantae decedit. ALL 'INCANTO D AMOR CEDEOGNI INCANTO. Fasimus Amoris vincit omuem fascinum. Endymionis Fabula.

End mion Astrologus, mathematica Dioptra nocturnum o seruans Caelum : Lunae praesertim quae Diana ipsa est in admir xione prunum , deinde amore captus , ab illius contemplatione dimoueri non potest. DOVE L'OCCHIO SI VOLGE, ILCVOR LO SEGVE. Suo tendit ocula cor I tendissequax. II.

433쪽

REGIARUM AEDIVM

Diana , licet Amoris inimica, Endymionis amore vicissim capta, argenteo illum curru Latmium in Montem secum auehit:

AMANTE. semetur eu necesse, qui vero HI Amans . III. Deposito arcu & pharetra, casta Dea , dormientem Enhmionem osculatur. CHE SARA' VN VANO AMOR , SE ILVERO E' VN SOGNO3 Si Ῥertis Amor es Iomnium; vanuae

quid e I p E G IV M CUBICULUM.

Vulgo, Camera di parata. Hoc in Cubiculo, ubi Regius splendescit Torus, Diana Nais talium, & Puerilitatis Fabula, discretis circa murum tabulis seriatim dc historice, ex hymno Callymachi praememorato,

continuatur. I.

Prima in Tabula, Latona gemello grauescens foetu, tota Graecia, per contumeliam a Graecis deturbatur. DALLA GRECIA CRUDEL FVGGE LATONA. Latona iniquum Graecia ver iii solum. II. Delum peregre appellente Larona , aureo imbri tota Insula compluitur: auro frondescunt Sylvae. DELO L ACCOGLIE, ET ORO PIOVE IN DELO . Delus receptat, Delus auro pluit. III. Latona Dianam sit b Palma parturienti, malefica Iuno Vterum

alligat: Caelo demissa Iris feliciter soluit. OSTA CIVNO ALSVO PARTO, MI L ACCO GLIE. Infesta Iuno parari e t 3 Iris fauet. Iri. to

434쪽

-' scilata

sta IV. Diana natalitia, geniali tripudio , Nympharumque cantu, &choreis celebrantur. NASCE DIANA , ET OGNI NINFAMPLAUDE . oritur Diana; gaudia oriuntur simul.

Ex Apollinis puerperio laboranti Latona , praenata Diana Obstetricis nunishcrium praebet: atque inde parturientibus inuocanda Lucina. NATA A PENA, E' OSTETRICE AE SVO FRATELLO. Vix orta, Fratri accurrat ox emi Soror. VI. Perpetuae Virginitatis praerogatiuam ab Ioue Gcnitore Infamtula deprecatur. CONSENTE IL PADRE AL VIRGINALSUO VOTO. Calebs Puella comprent Votum Pater. VII. Uirginum Sociarum vndccumque pulcherrimarum strenuarumque delectum habet, sibique omnes Sacramento adstringit. DI CACCIATRICI VN CASTO CORO ADUNA. Gotim laboris agmen, VoIι, legit. VIII. Ab Sylvanorum Principe atque Protopastore Pane , egregios venaticorum Canum Greges impetrat . DAL FlERO 1 AN , I HERI CANI OTTIENE . Ferus feros, Pan tradit Infanis

Canes a

IX. Infantulx Diana Lemniam ingresta officinam ut Arma posse eat, Brontem C 'Apim, qui audacter blandus , in sinu sublata nosculari avebas, fuliginosam caesariem barbamque vellens , dc turpat. SCHIFA DI BRONIE IL TEMERARIO BACIO. Diam tela poscit, osculum Bronti negat.

in g

435쪽

i XI.

Aureum gemmatumque Currum Vulcanus Puellae assabre

vi concinnat . L AUREO CARRO LE APPRESTA IL FABRO

U- ε

lotas

In sinisia AEdium parte ad Meridiem. Hic, toto parietum ambitu , totam Iphigenta Fabulam consc-quenter, dc emblematice descriptam vides. I

Prima in Tabula, Dianae Cervam Sacro in saltu pabulantem , Agamemnon Graecae Classis Imperator , Religionis ignarus , venando transfigit. ALTO ESORDIO DI AFFANNI E' VNPICCIOL FALLO. Grauium malorum exordium es error leuis. II. Ab vltrice Diana rogatus Ventorum Arbiter, ne Graecorum Classis ex Aulidis Portu Troianam ad expeditionem soluat, immisia pertinaci tempestate omnino prohibet. IL DE LITTODI VN SOLO A TVTTI NVOCE. Plerumque cunctII error

III. Consulenti Agamemnoni, Delphici Apollinis nempe Dianae Fratriq) Oraculum respondet, nisi Agamemnonio sanguine si dari Ventos non posse , CHI GLI ORACOLI CERCA , ILSVO MAL TROVA. Oracla scrutans, inuenit quod non placet. IV.

436쪽

IV. Oraculi Interpres Calchas denunciat, sacrificandam esse Dia. nae A amemnonis Rham Iphigeniam , quam Versutus Vlyises ,

Achillei connubij simulatione, a Matre abducit. PRONVBO DELLA MORTE E L'HIMENEO. Monis cruenta Pronubus sepe in Hymen.

Ante flammantem Dianae Aram mactanda sistitur Puella P, a tris dolor : iamque Calchas nudato gladio , solemnia concipit lat

verba. DEL SOL FVOCO D'AMOR VITTIMA DEGNA. RHeu solo Amoris igne digna V tima lVI. Dum virgineo iugulo cultrum immergit Calchas, pro Virgi- l; ne quam Diana mire summouerat) Ccmam mactat : unde

adagium , Pro Virgine Cerva. ESSER CRUDA NON PvO DIVA CH' E BELLA . Crudelis esse pulchra non potest Dea. I

Pulcra facies, piulcri index animi. VII. Seruatam Puellam Diana, in Bosphori Thraci j Peninsulam , Tauridem transfert, ubi Graeci omnes aduenae a Thoante Rege Ferinae Dianae sacrificantur . CANGIA SVOLO , E NON SORTE VN' INFELICE. Sedem Asser mutare, non sortem polin. VIII. Iphieeniam, Graecorum aduenarum sacrifici js Ancillitam praeficit Thoas . DA' PROPRI CASI AD ESSER FIER S'lMPARA. Vua aut ue patitur dira, feritaIem docent. IX Orectes Iphi tuae Frater, in Tauridem vcnto pullus, Ceruam Dianae Sacram quod Patri acciderat in inscius Venator saucissi

PASSA IL FATO DE' PURI ANCO ALLA PROLE .

Etiam in Nepotes Fata Maiorum migraης. iis a. . et M Dum mactandi Orestis humerum nudat Soror, noto e vestigio ε-

437쪽

REGIARUM AEDIVM

ignotum Fratrem agnoscit; & abiecto cultro; stupore, gaudio,' dolore confusim perculsa, in illius complexum ruit. CON IRAL AGNATO SANGUE IL FERRO EA IMBELLE. Imbellis

est in sanguinem agnatum manus. XI. Iphigenia dc Orestes, impium Thoantem interficiunt; legem abolent, thesauros deripiunt. NELL'AVTOR SI RITORCEVN' EMPIA LEGGE. Imusa recidunt Ara rn authoras caput. XII. Iphigenia cum Fratre in Italiam profuga, humanioris Caeli

suavitate , ad mitiorem Dianae Cultum curas omnes intendit .

INFLVISCE PIETA DE UN DOLCE CLIMA. Pios Dauis

Regio mores in ιI.

eAd Meridiem. -- Continet hoc Cubiculum celebriora Dianae Templa, moratis sententiolis emblematice inscripta.

Prima Tabula, Ephesia Diana Templum omnium celeberrimum, quale habuerit exordium docet. Cum nimirum Am Zonum Regina Simona Dianae Sacerdos, Lunae insigne in Pelta gestans, Scythico e Caelo in Asiam minorem cum pellato Vir, ginum Exercitu velificata; Ioniae Regem prope Ephesum aperto Marte prouocat, Sc prosternit. Insicriptio. DONNA DI CVOR VIRILE, E' VN NOBIL MOSTRO . Hemina virili corde, Agon trum est nobID. II. Eadem Regina, in ipso Victoriae loco, auspicis Dianae simulacrum super Aram , monumentum aeternum, collocat. ANCO

438쪽

ORNAMENTA.

' ε 3M ς ITTICO IN SCITTICO PETTO ENTRA PIETADE. Pietas cor etiam barbara ingreditur Scythae. Magna enim Religionis est vis. III. Asiae totius Reges atque Populi , circa illam Dianae Aram remptam Lybesisum Orbis miraculum, ducennali opere, cotilatis opibus moliuntur. SEGVE Α' PICCIOLI E SORDI VNFINE AVGvSTO. Sequitur initium, finis augustus, leue. IV. Idamus Thracum Tyrannus , Ephesinum Dianae Tem plum igni ac ferro demoliri aggreditur: omnesque Barbari arma, faces deproperant. NON PURE GLI DII NON DALU INVIDIA IMMVNl. Nediam supremos exclιt liuor Deos. Eximiae virtutis viros subaudi.

. Diana Sindex, Virgineo allaboran e Choro , gladiis telisque horribilem Thracum stragem edens, suas Rides i cruat. NULLA

VI.m-stratus Ephesius immortale idem Templum, ut obscuritati sui nominis lucem aliquam venetur , inflammat. NELLE INFAMIE IL FELLON CERCA LA FAMA. Infamis, et Iam e turpibus, famam petit. Et sane maius miraculum fuit, Templum illud una manu destrui, quam tantis construi.

hesiorum, Asiaeque totius donis, Templum, a se minime degener, reuiuiscit. Quodque admirabilius, MaIrena omnes ac nobiles Puellae, sexui fauentiores ; annalias , inaures , atque specula, Dianae contribuunt. VN CRAN DONO E DONARCIO CHE SI ADORA. 2uod quis colit donare, donum es1 Nam Geminae, Foeminarum Idola sunt.

VIII. I Strabone Iesse, rediuiuum hoc Templum primaui magnificentiam aequabat.

439쪽

REGIARUM AEDIVM

Agamemnon Rex, ob 1eruatam, uti diximus , Filiolam, sed, tamque tempestatem, voti adstrictus; Diana dulidi, ubi Filiam sacrauerat, Templum secrat . QVANTO CARO TALOR si COMPRA IL VENTOl Mercede ventus emitur quamά leuis IX. Diana Parthensa, hoc est Virgineae, Fanum visitur in aptico eius nominis Clivo, quo confugientes Cerui, occulta Virtute Canes cohibente , securitatem obtinent, atque audaciam; usque adeo , ut Canibus sint terrori. RENDE I TIMIDI ARDITIVN FIDO ASILO. Securitas audaciam ignauIs DGI. Potentium patrocinium intellige.

Britomartis Virgo , ut dictum est , retibus expedita; augustum Dianae Templum uouet , insigni Simulacro aurea Retia Vtraque manu ostentante . CONSERVATO CANDOR MERITA ALTARI. Seruarias Aras candor augustas meret. Angelica enim Virtus Virginitas est.

Diana Persica Templum, ubi Sacra: Virgines, ardentibus illaesepede prunis insiliunt. NON PUO SEN TIRE ARDOR CHIMA IL CVOR DI GHIACCIO. Calere flammis algidum y

ctus nequit. Dianae huius Simulacrum Taurina facie , facem ventilans, colebatur. XII. In ampla Elidis planitie, ante Eleae Dianae Fanum, diuersis s lemnium Ludorum spectaculis Competitores exercentur ,: quitatu , curriculo, pugilatu, lucta. Ac sere talia sunt mortalium n

GIOCO. Cursius. labor, sudorque: ludus omn/a. Templi huius Aram insistebat Dianae Statuam ; Leonem dextra , pardum sinistra valido retinens loto.

440쪽

si TVOR CONCAMERAT A CONCLAUIA. lis AEdium angulis Aia. 1I

m sic ad quadruplicem Venatricis Dianae Potestatem, AEthse

rram, Aquantem , Terrenam , s Infernam , emblematice alludunt.

PRIMUM CONCLAVE ANGULARE

Ad Aquilonem.

De AEtheria VENATIONE. MEdia in Testudine, Diana ijsdem iaculis , quibus usia est

contra Feras, contra Grantia Mos a Cadam temere aggressa, promiscua eorum clade Potestatem experitur . MAI

DIANA NON FE CACClA SI DEGNA. Nulla est Dian.

I iis

Venator Cupido ad altivolam Cruem, Venatorium. δε ρη P. nitrato fartum puluere displosurus, colliniat. Inscriptio ad fem 3 reum Sciopi Canem symbolice alludit. PIV FI ER DI VN ε' CAN CHE LATRA, E' VN CAN CHE TACE. Latrante tacitus es Canis peior Cane. Ad tacitos Amatorex alluditur. E MIA . , . t In arbore desidentem Aeripatrem Auceps Cus , rotato agruni Cordis simulacro ad pedaeas reuocat. VN FINTO CVOR LALIBERTA MI TOGLIE. Captiuitatem Cor mihi scrum parat. M