Guilhelmi Fabricii Hildani ... De dysenteria liber unus in quo hujus morbi causae, signa, prognostica, & praeservatio continentur item, quomodo symptomata, quae morbo supervenire solent, sint removenda

161쪽

sem. lini de

foenograeciana 3s. Fiat decoctio in aq. ad consiimptionem tetriae partis. Colainrae admisce burditi sine sale,& ol.lilior.albor. I fSi materia aliqua crassa & viscosa, pur,lapis, aut arenesae in ductu urinario retenta fuerint, fomentationes emollientes appli- Centur, aut aeger semicupio utatur. Deinde Casteter a genteus inunctus oleo amygdalar. dulc. in ductum urinarium ad vacuum

usque vesicae leviter, leniterque inimitte dus,quo utina emuere possit. -- -

C A P. De Lienteria.

UANDO aeger cibum indigestum pro ter stomachi & intestinorum debili-ratena, retinere nequit , tum si ventriculus humoribus stuperfluis oneratus, leviter V mittis provocandus erit; postea aeger Purga' dur potiuncula exiliabarbaro ,&myrobalanis, aut pitulis de mastice. Purgatus, ali-itulum de hoc electuario frequentami vae cydonior. simpl. c yiser.rosar.autiq ana. h.

162쪽

um cata L a DYsENTERIA LIBELLus. corallior. rub.

cornu corvi usti dc praeparicinam imiana A. confect. alherm. 9 s. Cum syrupo conservationis corticum citristat electi rarium. Traee Aut o c. specieriarom.ros

cinamomi electiana ventric.gallinat . praeparat. 3ij. sacchar: jj. F.Tragea. Poterunt & ex eodem pulvere cum sa charo tabellae fieri. Regio ventriculi,& venter sequenti ole

inungantur. Lintium M. Ol.mastic.

163쪽

tur 9. re ceratum sic erit multo praestantiu Hoc enim gummi, ut experientia docui ventriculum partesque nobiles corro, rat.Saepius quoque conserva rosar.uti &mva cydonior,&si febris non adest,per intevalla Tingibere,& calamo aromatico cordito utatur,itella aq.cinamomi sine vino distillata,uti & tabellis aromatici rosati , Dia rhod. Abbatis, &similibus, ventriculun partesque nobiles corroborantibus, qucrum usus post Dysenteriam semper requirtur. Itatur cibis euchymis, &a dissicilior

digestionis scilicet cibis abstineat, ut suo icratione a II sente A. RasERvATio Dyseliteri citi hi

consistit. Primo, cum morbi prupte peccata a Deo, ne cum mundo pereamus immittantur, ut poenitentiam agamus, vitamque nostram pravam sceleratam cor rigamus , deinde coram Deo demisso cord hos prosternamus, ipsin neque ut justissimam tuam iram a nobis avertat , suppliciter om

164쪽

Sequuntur remedia a Deo creata, & in- Prima . Rituta,inter quae victus ratio primarium ob- μψε, i tinet locum. Cibaria itaque calida, viscosa, dissicilis digestionis, corruptionibusq; Ob-

noxia,uitentur. Secundo ut corpus conser-

, Vetur purum. Ideoque per intervalla purgandum pharmaco,& venae sectio institu- enda si plethora adsit. Tertio utatur cibariis iis, quae ventriculum dc intestina corrobo

rari C.

In vitae regimine,ptim b aer infectus si caveri nequeat, alteretur de Corrigatur: aer enim crassus & occlusus hujus morbi semina diu in se continet, augetque. Suffumigetur' itaque saepius cubiculum & dornua , imo etiam vestes & linteamina, baccis juniperi, o- libano, mastice, radicibus angelicae, prunis in jeetis, vel ignito lateri, aut silici inspergatur acetum,ut fumus in de exhalet. Sequens quoque pulvis summopere

thuris

Hisce fiat pulvis grossur, de quo saepius pru

nis aliquantum injiciatur. ignis enim,Sata a- ΩZeno teste , Eccem exiccat, de malignam i

psius qualitatem aufert, qdo fit, ut si qua ε. .ibi K etiam

165쪽

'1 6 Gui L. FABRICII etiem in spersa forent contagiosa semina, dissipentur. Et si vero Sarra genus haec praecautione Pestis tradat, in Dysenteria idi , men etiam utiliter praescribi possunt.

ἡ . . Vetum non possum silentio hic praeteri

isto ad re praeceptum quoddam Conr. Gessieri puta lyriim memoriae , qnod etiamsi ab ipse in Pes

praescribatur, in Dysenteria tamen Imultu conducere posse, rationi consentaneum et

Locus, inquit, in quo aeger decumbit, soromen apertum habeat superius, ut halitus pestilentes exeant, praeserti m aegro sudante. Id foramen modo aperiri, modo claudi poterit : cum enim suffumigia idonea fiunt,

cum aqua rosar. camphorata, claudatur

quandiu locus, deinde rursus aperiatur Hactenus Gemerus. Sed conclave in qu foramen illud desinit,quia tetris&maligivaporibus, qui ab aegris expirant, infectu test, a sanis hominibus, cum in Dysentetia, tum etiam Peste, sequentari minime convenit. Ego in nonnullis Magnatum e ubic lis , soramina, quae ad supremam contignationem, &tectamusque desinebant,obsedi lvavi,epsque tam sanis, quam aegris in primis linultum conducere, non est, ut quispiam ambigat. Cmod ii locus,&commoditas α- lges non permittant extruere ejusmodi fora mina, cubiculi, in quo aeger decumbit, ad minimum, laquear ut celsum sit,necesse est. Si enim humile fuerit, aeger,imo etiam sani

166쪽

vapores putridos sursum astendentes, de nuo attrahent, quod periculosum, aut saltem prolongationis morbi causa facile esse potest. Convenit & maxime sequens sissumi-giunt pro sorrectione aeris. N. corticum citri contusor. gario phyllor. inacis ana j s. rosarum Odoriferar. lj. Incidantur & contundantur omnia grosso modo, postea immittantur in ollam vitreatam, aut aliud ad id vasculum aptum, & siu- perinfundantur, aquae rosar. dj. aceti j iij. postea stiper focum mensialem coquantur, fumus enim iste qui exhalat, suavissimo de saluberrimo odore implebit cubiculum. Sed diligenter prospiciendum est,ut domus a sordibus , spurcitiaque omni & foetote quovis, longe sit alienissima. Magistratustem curam habeat,ne aegrorum excrementin publicas plateat & faricas, sed in scrobes projiciantur, & terra cooperiantur. Quod ad cibum & potum attinet, caro D' si ssalita,& ria famo exiccata praecipue porcina, item suffocata , qualia est artocrearum, item ferina omnis, quadrupedum & avium in aquis degentium summopere nocet, prae- cipue si zingibere, pipere, alliis, & caeteris hujusmodi, cocta & praeparata fuerint. Exintremitates etiam quosumvis animalium

167쪽

nocent. Utatur igitur carne recenti vervecma, agnina, ovilla,vitulina,gallinariim, caponum dc avium in arboribus degentium veluti perdicum, coturnicum, alaudarum. rusticularum, merularum, passerum,turdo rum,& similium, prout anni tempus, & fa cultates aegri suerint. utatur cum carne,si1cco citronum, aut au rantiorum ,aut agrest ei vel acetosae. Ova recentia &sorbilia quo que conveniunt. Cum carnibus coquantur rosmacinus, salvia, majorana, cere folium,

acetosa, borrago, folia &flores calfndulae, radices & folia petroselini, foeniculi, cichoret , summitates lupuli de si milia. Hordeum

item, avena ae corticata, & farina avenacea tosta, nobis Dilberi β dicta, conveniunt. Nocent pisces omnes spraeter trutam, per cam , & minores lucios praecipue sale cor diti, aut sumo exiccati. Nocent & acria o lania & summe calida, veluti piper, Zing ber, gariophilli, cardo momum, raphanus, allium,caepae, porrian sinapi,& cibaria,quae cum huiusmodi rebus confecta sunt. Pitii. tem, fabae, lentes,&phaseoli;juscula tamen, in quibus pisa, aut lentes coxerint, ccinceduntur, praesertim si cum iis rosmarinus, salvia & majorana coxerint. Caseus, lac, de lacticinia omnia butyro excepto) vitanda sunt. Fructus omnis dulcis, de corruptioni obnoxius, ut sunt pyra, poma, pruna, cerasa, e mala Persica de similia,graviter obsunt; Ce-

168쪽

rasa vero acida, ribes, mala cydonia, item malo de pyra cocta hui, prunis, aut in aqua cum butyro, semine foeniculi dianis onisce dantur. Panis debet esse probe ferment tus,& coctus: Contra vel o gasteria, lagana, collyra, bazinia, de quilibet panis non fermentatus, mirum in modum nocent.

Quoad potum,in primis nocet mustum. α vinum acre , quale ex fructibus acerbis . CT primitur: tormina enim generat. Vinum item valde calidum, quale est malvaticum, tum Dy senteriae, tum pestis tempore, plurimum obest. Excessus omnis, tam ita cibo, quam potu Vitandus; quandoquidem non semper qualitas , sed praecipue quantitas I Nocet, & morbos genetat. ideoque sobriὰ P cq si v Vivendum est, & ut Plutarchus recte admo VH ς φ nuit, vesci citra saturitatem, saluberrima res est. PostpAstuma potu abstinendum est: interrumpitur enim concoctio, hinc cruditates multae, pravique humores generantur. Exercitium quoque ad sudorom ante pastum convenit, post pastum autem leviter deambulandum, ut eo facilius, & sine ii terruptione, digestio perficiatur. Caute ramen hac in re agendum: Si enim Dysenteria ex corruptione accis procedat, aut cum aegrotis nobis versari necesse sit, tunc exercitia ad sudorem usque periculosa sunt; aper- tis enim poris , corruptu aer facile intrat,

primum in venas,& paulatim per eas ail parte ob ea commeat. Κήs-A-

169쪽

Gur L. FABRI cIi H DANI

Animae passiones, veluti tristitia, gaudium immoderatum,ira,timor,&similia sunt s. uis , qRO lde diligenter vitanda. in Milo. Toto contagionis tempore alvus lubrica esse debet. Si constricta fuerit, clysteribus, suppositoriis, manna,syr.rosato solus.casita, . vel jusculis carnium recenta in quibus borrhago, folia violar. mercurialis, & hujusmodi coxerint, laxanda est. Per intervalla quoque corpus purgan- ldum est. Iisque adultioribus exhibenda est 'l sequens potiuncula. opum iliabarb.electi Sis.

spicae gr. vacinamomi gr. Incidantur omnia minutim , deinde vino generos irrorentur ,& per horas octo macerentur sub cineribus calidis in Jiiij. decoctionis sequentio. agrimoniae

cusculae .

scabiosae anaMs. uvaripassul. - sem .etnisi folior. senae anagii. Coquantur ad consumptionem tertiae par- tis. in colatura maceretur rhabarbarum, ut

diximus. Deinde forti facta expressione,ad de syr.rosat. solui. Jis.Misce fiat potio. Aliapbiis. Alia potio ad eandem intentionem. electuar. Diaphoenic.giiij.

170쪽

Pro pueris. N. liabarb.electi gr. sp ae gr. lj. Maceretur in gij. aut Su j. aquae cichorei, expressioni adde syr. rosa r. sol at. . Misce. Si potiunculam hanc sumere non possit, ex- , hibeatur 2j.aut P. pulV. radi c. mechoacae jia siculo carnis receas: est enim radix illa insirida,& clementer purgat, quare pueris &ielicatioribus aptissima. Sed vinum gustare

minime convenit donec medicamenti pur-

Operatio racia lit: impedit enim Operationem ejus. Si plenitudo adsit,&aetas, Vire que consentiant , incidatur basilica dextra, extrahata: qae sanguia, plenitudinis ac virium habita ratione. Si humor atra-bilaris abundat, incidatur splenetica. Habenda est quoque cura,ne purgationes con suetae intermittantur, id enim periculosiam est. Quapropter si haemorrhoides aut menses substiterint, secandae sunt venae pedum, aliisque priuidiis provocandata Tertia & ultima praeservationis intentio et in usu eorum, quae stomachum, intestina, tentio, partesque nobiles corroborant,& corrupto aesi, & humorum putrefactioni advertantur, consistit. Itaque singulis hebdomadis resam qua cerpatum theriacae, aut Mithridatii cum aqua cardui benedicti aut florum