장음표시 사용
31쪽
cedamus ad eas,quae verbis vel literis celebrantur.& consentiet eum ordine Imperatoris in libr. 3.inlli.&in ptimis de restitutione aduersus contractus verbis ce Iehraios agendo videamus quomodo minores restituatur in integrum aduersus fideiussiones, nouationes, accepti lationes,liberatione . 8e cxieras stipulationes quaslibet, deinde de restitutione aduersus literarum obliga in
Quae omnia duodecim his articulit absolui possunt. Primo, An minor restimatur aduersus fideiussionem sibi datam. secundo, An minor restituatur aduersu sdeiussio- ου nem a se pro aliis secum ' regula. quod se. Tettio Quid si non aliter laeso a minore probetur,&restitui velit ex eo tantum,quia fideiussit.
Q iar: A. id si pro patre fideiussit. tintis. Quid si principalis dcbitor est soluendo.
sexiA,Quasi minor siccesserit ipsi princidiali. septimo. Quid si minor sdeii sit in rem suam. Oelatio. 4id si iuramentost mala sit sdeiussio.
Nono, An minor restituatur aduersus nouationem, vel delegationem. Decim3. An restituatur aduersus aeceptilationem , vel liberationem debitoris. Undecimo An reuiluatur aduersus quamlibet aliam stipulationem. D odecimis. An minor restituatur aduersus liter tum obligationem.
Arrisutiri Li A D primum. An scilicet ' restituatur minor adueriasu, fideiussionem sibi datam.
dotes non tangunt,quos olderim . sed breuiter
ego puto,quod quando minori datus est fideiussor munus idoneus adeo quod sibi minus idonee prouisum est,restitui potest contra talem sdeius,ionem,ut scilicetsbi de alio fideiussore magit idoneo prouideatura de-hitiare ita probat mihi lex not.in l. de die. .s seruus.K. qni satis g.cim plo .ihi.& alius text.in tui apud Edeminor. Ee ibi Bart. & facit etiam l. amissu I. i. F.de fideiussi , a Ex quo text.ampliari potest concluso, in procedat etiam .ut anto consdeiussore, plurex dati ipsi mitio idiuisisseni inter se oblinationem, vel in alterum eorum totam transtulissent consentiente minore. vel etiam ipse mi r amodo ex pluribus conueniendum elegisset,qui quidem electus,&conitentus fieret non soluendo, nam rectituetur minor, ut obligatio pristina in editeros consdeiussores sibi ex integro restituatur,vid. f. t.
Ex quo ad similes ea sus in propost inserre potes. Ανtieulas II. 3 Α D sec dum, An stilicet 1 restituatur minor aduersus fideiussionem a se pro alijssactam
Prim quia non videtur laedi cum habeat regressum eontra Ipsum debἱtorem p snripatere,ergo Aet. Secundo,quia in fideiustione adest acius et virtutis,&eharitatis,aὰ eo ut iuraret nim di no sdeicbendo pro aliquo non obliget tanquam contra charitatem , fle se te metaritim, ut per Abbat. plene in c. si x ere,sub numeri 1.1 ibi in ad .etiam extra de iure tu. sed non restituitiarminor aduersus actum charitatis.ut dixi supra q. r .aiet. . S dicam etiam infra,an aduersus ingresstim religi nis vel pacem saetam testituatur Ac .ergo decsed contra est veritas. Et repula est in iure clarissima , quod minor contra siletussionem a se factam renitui tur, pro qua est lixi. apertis, in L 1.C. desiliesam. min. S in I. ait pixior. s. i. st de minor. de in laltius S Sela. . side fideius.& Docto ubique tradunt ouos ex sequentihus articulis colliges , ubi de ampliat. de limitationibus
Ad contraria tela sic.Ad primum .nuod magis interest minoris ' non soluere, quam sellitum repetere. l. etiam K de compens, hi dolo. Ac ita respondent in terminis Pet de Bilh perii. Ae Iacob.de Sancto Ceorpio in l. t.nu. .C.de filiosam.min.8e ratione interesse istius id est vexationis litium restituitur minori L minoribus. E
Ad secundum resp. Ad procedit,i quando iuramen tum est penerale de non sdeiubendo unquam pro aliatio, nam cum possit accidere, quod aliquis indigeat fi eiussore, sicut pane, in tali casu esticitur indi lcretum hoc iuramentum, quia uiat prxcepto charitatis etiam in casu necessitatis, ut per Abb. in praeall. loco. Sed in casu nostro pr supuonitur, quod fideius io non sit sacta ex neces itate.& praecepto charitatis. sed simpliciter, Ad indisserenter,1 hoe modo facta est reputa. quod constat ex quario articulo sequenti. ubi de fide
iussione secta pro patre agitur, & se de casu charitatis in specie. Ampliatur autem & limitatur hie regula pluribus modis. sed ouoniam difficultatem sere omnes patiuntur , dicam de quolibet separatim in seqq. articulis. Articiatis III. AD Tertium, An stilicet minor f restituatur adue su fideiussionem a se sectam absque eo,quod pro hei se esse laesum ex tali fideiussione. Videtur, quod laeso omnino ab eo proba i debeat
etiam hoc casu. primo per tex.in Lait praetor g .non solum. F. de mi. nor ibi si minor st,Ac se circumuentum doceat. Secundis per hanc rationε,quia multoties, imo ut plu. rimum fideiussio continet opus charitatis, ut dixi supra in prMed.art. & consequenter,ut plurimum Issi
In contrarium est communis sententia, quam tenent Bariol.ini. sancimus,numer s. de Al.in auth .s Omnes,num.s n. C.s min.ab haer. se abstin. Alexan. in i nam Aepostea. Est minor,numen o.circa finem. Ede iureiuri, Bellam. in e studii iti sub nu.8.versie. tertiis ponit,de rest. in integ. Beto. in cap. . num.6. cod. titu. di in suis quaea' stionibus,q. xi .mim. r. Iae his des. Georgio in l. i. num. 1.C de filiosam.min. & Soc. iunior in consi. 4χ.numer 8.la,
Ex eo quia minor eo ipso quod fideiubet,' litibu, se implicat, quo laeditur Neo ipso restituitura.minori, E dὰ minor.& sacit illud Chilonis unius ta sapientias hus Grecis, 1 qui dicebat,quod fideiussio non est sineio iactura. Et hine est, quod marito nimium fidei ubente
uxor potest exigere dotem, sicut marito alienante,& da lapidante hona sua vi per Ang. in t .seoni lante, nua .ff. solu matrimonac ibi Bald.no uel l .nume 18.
32쪽
Teo puto dieendum, ut dixi supra in prima parte, quael . t Lartie. I. numer. 3 o. videlicet, quod praesumatur quidem pro minore,quod ipse laesus fuerit in dubio, sed quod si aduersarius vult probare contrarium,auditi de het.& de facili poterit istam praesumptionem tollere, de
hanc puto meram veritatem,qua stante.
Ad contrarium resp. Ad primum dupliciter. Pri a i ut per glossam ibi, quod scilicet aduersarius t ibi contrarium probauerat, unde minori incubebat onus probandi se esse vere laesum ex sua sideiussione. 11 vel secudo dici potest quod ibi sumus tin sideius imne iudiciali in qua minor propter decretum de praesentiam iudicis minus excutitur,constat autem quod de huiusmodi sdeiussione loquitur ex illis verbis, arbiter ad fideiussores probandos constitutus probauerit, an ad
Ad serendum resp. quod licet saepenumero actus, 3 fideiussionis sit actus charitat is,' quia tamen debet esse et factus hae intentione, alias non impedit restitutionem dari ut dixi supra q. 12. art. . non est iniquu quod si aduersariu minoris praetendit hoc animo etiam sactam sdeiussionem probare debeat, interim vero satis probatam habet minor inietionem, qu d fideiubendo illibus se implicauit,& iacturae se exponit maniscitae. Retenta igitur conclusione ut supra aimit primo nisi minor fideiussisset in rem suam quia tune in dubio iisnpraesumitur laesus, ut dicam insta proxi. art. . x 4 Limita secundὰ nis ex ipsemet 1 sdeiussione eo saret, quod minor non est lasus, vel saltem vehemen ter hoc opinari licereti puta, si pro minima aliqua summa fideiussit, Ad ipse diues est, vel pro homine diuite s- deiussit, vel pro suo principe, ves patria vel patre &ca his enim camus, cum non pr sumatur Iesus, necesse ha-hebit probate euidenter lauionem suam , alias non re. stituetur.
Anteatis IIII. 18 praesumptio pietatis operetur hoe t quod praesumptio
laetionis, & rei male gestae tollatur, sed non propterea relinutio in integrum, volente scilicet minore probare se est e Iisum grauiter ex hac fideiussione. Adeo quod licet alias restituatur minor aduersus fideius lonε absq. eo quod probet se esse laesum, quia in dubio praesumitur laesus eo ipso quisl sdeiussit, vi dixi supta articii l. praecedenti, hoc tamen casu restituatur quidem, sed non aliter nisi prius euidenter probata laesione, quia praesumptio pietatis tollet praesumptionem lasioni di hane puto veritatem,& est sublatum contrarium. Retenta tamen simpliciter communi. Is , primo, ut no' procedat, 1 quando minor si deiussisset pro patre erissente in carceribu , quia tune utique non restituitur, quia constat, quod nedum male fecit fideiubendo, sed male fecisset non sde iubendo. Aret. ins d.l. I .C.de sis.sam .minore, Ae Asm. super const. regni, lib. 2.rub. I 8.nu. I 8. & facit avit,.si captiui. C de epis.& cier.
1o Extenditur limitatis ad casui similes, i uidelicet si
pater erat captiuus apud hostes, vel ad triremes damna tu vel si me estateque laborans nam si ad hoc vi r periret qui eum redimeret propria pecunia, fideiussit pro eo situs limit.minor, non restituitur, ratione praeis. dicta. at Limitatur secundo, ut non procedat i s filius Em. patrem defendat, nam tune non restituitur, secundum gi Ias& alios ini exigendi. C.de procvr.per illum text.deratio disserenita est secundum praedictos, quia defendgdo patrem dicitur stius uti iure communi, quia naturaliter ad hoc tenetur.
Limitatur tertio, nis filius Decessisset patri, sed de hoc dicam infra an sexto.
Artitulus V. 3 Α D quartum, An selliret sminor restituatur, quano do pro patre fideiussit. IVidetur quod non . Hac ratione. Quia minor non restituitur quando sicit id quod quilibet vir bonus, de prudens saeeret, tune iure eommuni uti dicitur,& non circunscribi l. sn.Cderest. in int. l.inter eos. .cum inter.Ede fidei.Sed minor fideiubendo pro patre t prudenter,& pie agit quin imo alias posset ex haeredari tamqua ingratus situs.5.causas, authen.v cum de app. gnosc.ergo M. sed contra est text. de ibi omnes notant in l. i. Gesiliosam .min ubi Iacob. e S.Ceorgio late super hoc,&est communis omnium sententia, ibi, & alibi, id quiatm.clare hoc dicit,& contra stimulum communis opinionis ealcitrari non potest, ita tenendum est,ti ad contraritim superest respondere . Hane difficultatem semsit originaliter glosa in l.exigendi, in verbo condemnatione. C de procur.& Cvn.Petr. & Alber in d. l. I .Qdesit. min.illam ponunt, licet glossam praedictam non vi . derint. Pro solutione aulem dicunt,quod non est perpeia tuum hoc quod filius f possit ex haeredari a patre ex eo quia pro eo noluerit fide iubere, sed tantum quado pro reo carcerato fideiubere noluit, vid.*.causas unde argumentum illo tantum casu procedere posset. sed aduertendum est, quia non sola haec ratio timoris ex haeredationis videtur actum minoris h c casu iu- . si fieare,& laudabilem reddere, sed etiam altera ratio Pietatis, unde cessante ena, non cessat dispositio restatis,ins .do nupt. cum simit.
Ego igitur puto se satisfieri posse, quod scilicet ista AD Ouinium, Ali scilicet restituatur minor aduer su1 sdeiussionem, quando principalis dctator est
soluendo.t videtur quod non . Prout tenuit Placent.antiquus, per L cum mandaro. s.de minor. Sed contra est communis sententia. Ouam te milila.alius antiquus fossator, di sequitur glos .in d.lcg. i. C.de stiosam min.& ibi Bald. Bart.& omnes communiter nemine alio discrepante. Primo per regulam. I. ideo. Ede compens & s.s sipulatus in princi p. fide fideiusquae habet,quod magis in terest non soluere, quam solutum repetere. Secundo, quia quandoque locuples fit non soluens.l diuortio. g. a.gde ne Rest.& per Alber.in d.l. i. Tertio, qnia utile est non conueniri, damnum vero conueniri posse,i. si cui. g. si Titio.fide leg. i. Quarto, quia interest minorum litibus non vexari, Eeptile, tu huius interesse restituito eis danda est. lcg. minoribus. Ede minor. & hac ratione potissimum ita tenendum est.' Ad contrarium resp.vna eum Acin. in d. l. i. C. de s-a liosam.quod ibi ponuntur ' duo casus,in secundo con traxit quidam non minor, unde non est in proposito. In primo autem contraxit quidem minor .sed obli auitalium non se, unde non mirum si non restitui tui editer sus ilici obligationem nisi quatenus talis obligatio ptati set sbi in detrimentnm reuerti, quia alias resti imoalla reuerteretur inutilitatim maioris non minori , qunon debet seri, ut d ei, Letum manda i , tu iacipaliter in utilitatem iptius minoris icueritior o ii
33쪽
Artiolas VI. AD sextum, An scilicet restinia turmivraduersutfi letussionem , quantat ipse successit principiti debi ori
conclusio indubitata est quod non text. est in d.l. .Qde filio L. min. per quem ita omnes communiter ibi concludunt. R, is autem duplex est secundum eos. Prima,quia extincta est obligatio, eum nemo pro se,. ipso. apud seipssi fideiussor esse possit .l. si quis pro eo.
F. i m de fideiuss. unde non potadesse laesio, ubi minor non riotest dici astrictus aliqua obligatione.l. non om-ma.fi. de minori. Se unda est quod non potest dici amplius laesu, mi-λcircum insemet consenuatur bona ipsius principalis.l. Stichum. 3.aliquando. fide soluti Sed aduerte,quia ex alio Obligatio eius fiet irretracta. bilis, quia conuenitur hoc casu non tanquam principa-Ii qui principalis non poterat restitui,unde neque minor, i a quando minor succedit maiori,non restituitur ex periona maioris.l.interdum,cum ibi notatis. aede minoridi dixi supra in pri. parte.
mo, ut non procedat, quando minor se cibiloasset ut
principalis, secundum eris Cyn. & alios qui sequuntur glosam ind. LI.C.de fit.min. Sed aduerte diligentius,quia illa glosa & quῆ eam sequuntur, non dicunt quod minor hoc casu restitui possit, uia inquiunt qσ minor hoc casu non dicitur laesiis quamuis remaneat Oblieatus', sed ficiunt tan rum disse' rentiam inter hunc casim, & praecedentem, quia ibi duabus rationibus in lebatur restitutio, hic una tantum, quia adhuc remanet obligatus, sed hue oblimatio non est cum laesione, propter lucrum hareditatis
parietantum pro qua fuit haeres non pro alia, secundam glo.m est. I. Ubi n. per illum text. & Odose.ibi.& Iac ob. de S. Georgio in fine. Intellige tamen recte. vis icet pro ea parte,& rata restituam Kpro qua non est haeres institutus,ut per Alex. d.l. I. Ha res enim pm parte non repraesentat cestinum nisi pro ea parte nee ad obligationem eius restringitur, nisi pro ea parie ut
haereditatem cum benescIo testis,& inuentarii, & haereditas non esset soluendo ecundum Alexan. ind.l. .nu. 3.& Iacob.de S.Geor O ibi sub numeras allelans Bariolum i a in terminis declarantem in I. generaster.st.de fideiuv. ubi notabit. concludit, quod fideiussor qui lii cestu principali,non potest conueniri ut principalis nis pro viribus haereditariis, quando adluit haereditatem cam beneficio legis, inuentarij, si vero nueniatur Vt tideiussor, potem astringi etiam ultra uires haereditarias, ta non est confusa actio in praeiudicium creduveneficio inuentarii. In proposito igitur eum efficaciter ut fideiussor, qui aduersus fideiussionem restitueretur neu ue vr D incipat si ultra uires haereditarias, quia beneficio Iezix.&iuuatur, sequitur quod limitatio sati, b d &2i dii quod si minΡr adire t cum bene Im res in di sus hane aditionem, si
reperiat haereditatem damnosa licet cimm fideiusso
nem restitui non possit,nisi quatenus conuenIatur ut si deiusscisi vi dicam insta in ea q an adbersus aditione, haneditatis &c. zy Limitabat etiam quarto Placent.nisi minor i in reo dico luccessisset,& in multum esset fideiusso eius. Sed elos.& di communiter in d. l. I. contrarium tenent,ut ibi per Petraee Bella per in sin. Ego dico. quod in summa tenebitur minor pro eo quod in haereditate reperitur,& ad manus eius in solida peruenit, alias secus, quod si confuse illam sine inuentario adluit,reltituatur, ut cum inuentario adire possit. &se satisfacere ut principalis de omni eo quod sibi de bonis ipsius principalis obuenit,& non ultra,vt in praeced. Emitationibus dictum est. Articulus VII. 3o Α D Septimum, An scilicet restituatur f minor aduer. Isus fideiustionem, quando ipse fideiussit in rem
Videtur quod M. & propterea si pro suo procurat re fideiussit, non restituatur,ut tenet Mauric. capit. 2 s. per regulam generalem, quod ubi minor laeditur, resti.
Per g. l. l. de die. Resp. Mauric.d capit. 2 3 s. qu3d ibi non dicitur, quod minor non restituatur, sed quod est idoneus fideiusses. licet alias secus. Ego breuiter teneo communem. Primo per d. I. de die ε. i. iuncta glos ibi,& text. in I. si Titius. & Sela. s. de fideiusLibi, ob incerium aetatis, & restituti nis N C. Neque mouet responsio Maurit ii, quia in pmposita 3t materia minor dicitur idoneus fideiussor, t quado restitui non poteli, nec iuuari beneficio aetatis, non idoneusve uuando iuuari potest aetate,seeundum g Libi,S est
expressum in I.minor fisside procur. Secundo,quia non restitui'ur minor, quando νtiliterdi prudenter nesocia facit.prout hic accidit, fideiuben do in rem suam dest in utilitatem propriam. Ex ouo
Ad contrarium responsio; quia nulla laesio adest sirim suam gessis. Articulus VIII. 3, Λ ΡOctauum, An scilicet trestituatur minor aduera L sus fideiussionem a se factam, quando illam tur
Videtur quod non. Primo quia iuramenrem tollit beneficium restitutionis in integrum, non solum in contractibus reciprocis Dd etiam in non reciprocis, quaIis videtur ese fideiu sit,ut accidit in donatione, quae secundm communem iuramento firmatur,ita ut restitutio aduerius illam non derer,de qua communi testantur Albe. in d. authen. s cramenta puberum.numer. I .Q si adu.vend.& IasibL
. di quia ira in specie in fideiussi diis minorum
suetudine seruatur,& in terminis Socaun. cons.4 .n
mero I libm di ego e sultus in ciuia Domini
34쪽
.' xempti in litisiuiduo. 43 Ampliaque ultra eam, i vitale damnum dicatur en,
me Bald .in die . minor. Quod est notandum, propter iuramentum,quod quidem non tollit beneficium restitutionis, quando damnum est enorme, ut dicam intract.lura menti.
Sublimita econtra nis secunda quoque obligatio hatilil ρε nobilibus de Ramnano ita resului. Ad obtinuuti reperi postea, di pro hoe est Me sm in torminis Petiade Ancha o l. 8 3. sub nu.3.verb.idem est si dicamus. Pro clara' res utione se dicendum eli, de aduerte. 33 quod eiustio verit videatur contiactus simplex, Arnon correspectiuusi, uere tamen correspectuus, S reciprocvi est,quia qui Meiubet, non intelligitur vested -- , --i nare id quod soluere promittit, sed velle repetere, unde 44 beret exemtionem paratam, i quia caeteris quoque pariti consereatio indemnitatis suboritur, cuius respectu sin bus non daretur resso. Alex. in I. si cum dotem. s. eoauiatuitu quis s delabere dicitur.
Modo dico, quod si mi 1 qui fideiussit est in totali 34 damno, puta quia non potest conseruari indemnis in aliqua parte ab ipso debitore principali, vel si non in
totali saltem in maxima quantitate, adeo quod enormi ter sue enormissime laesis dicatur,debet restitui, etiamsi iurauerit non contrauenire, ia iuramentum non tollit heneficium restitutionis, ubi adest enormis laesiti, i quia dolus praesumptus adesse creditur, qui enervat vi . rea iuramenti, ut plenissime dixi post infinitoa in ae. authen.sacramenta, de in tradiatu iuramenti, qui pinistum imprimetur Deci fauente, ubi de communi ,&inlatis communi apparebit in hoc puncto, ita famoso. hio, de hoemodo laesus erat D. Iulius de quo se xa,pro quo emcqn lalui,dc obtinui, & hoe modo proce
si vero minor est in megi eri damno , une puto rectitutionem non dari propter vim iuramenti.&dispositionem d.aum .dit ramenta, quae in hoc casu una cum prima opinione optime procedet, ex quibus sunt con .Hγrdatae opiniones,& contraria. i se . . Aniciatus Ixys ΛD Nonum. An scilicet minor restituatur 1 aduer sus nouationem eu delegationem debiti. Fae duo membra. 3s Primum est quando fuit sacta nouatio persenae,' &sae regulam,quod se.text.est expressus in i parti.f. pen. s.fle minor. Duram o tamen persona nouiter subro-xata sit minus idonea ad seluendum. qt m prima, ut
X - Secundum est,quando fuit sacta nouatio ' obligationis, S hoc quoque rasu fac regulam, quod sic. text.est in 1 minoreui per fidei inmissum. T de minor. e Can
- Limitaturq. ut procedat in casu quo prima obligati l g sublata t est naturaliter vel ciuiliter,ueus vetos prima adhue sustineo.&. secunda sutilis, Ad smulata est,ut habes exemplum an .si n*n singuli, de in Lexpressi. C
tem tempore,n I. s.ff. sol matriae ubi inter caetera ex
pla adducit,quado ex seri statuti ista serenda obligatio haberet executionem paratam, vel essemus in depo. Iito,in quo ita est etiam de iere communi, l .s quis, ubi Bart. in verbo istico .Qdepos
1 Subintellige nis depositum sit fictilium, ' ut depostum consessio natum, nam tune non habet execetionem paratam, ut in add.ad Alexan. in d.3.eo autem tempore, num.6.
. A me alus x46 Α D Decimum, An sciliret trestituatur minor aduersus acceptilationem, seu liberationem a se factam. Breuiter regula est quod se. Text. est expressus in l. patri. s. n.in princ.εde minori tant glosa, &doctores in l.qui proprio. 3.item o ritur, in glosa magna,in '
tipliciteri eq3 PH-,ut restituatur minor non solum aduersus debl tecirem principalem, sed etiam aduersus fideiu res, se Pignora pristina quae suerent extincta vel reddita viso - re aereptilationis, iuxta l. 8d per iusurandum. f. de si ti- deiussori .st de aecepti l . ita ampliat text.expressus in d.l. patri. g. n. & ihi surgos notat. 48 Ratio esse potest,t quia idem qum. in ine quod
me causa. l. illud. st quod metiarausa. Ratio autem i*
tionis est quia alias minor non diceretur repositus perit' tus in pristino statu,prout esse debet, ot dixi supra milia '
m Ampliatur secundo. t etiam si ex duobus reis unum
liberauit, alterum vero nommam in vutamque restinii tur actio pristina lex est in d. 3.pen. vet. etsi Sc. de eadem ratione prohatur. Ampliatur teritis etiam si non per acceptilationem,
suum litierasset.texaest in l. s. s.s quid minori, ubi doct.
1x Ampliatur quarto t etiam si dolo Lisset inductus mi
nor ad debitorem liberandum, quia dabitur restitutiosi ceri .pet. vel latius deducit gl.in Ξl. si minor cui per si cessante actione doth tex. est in lquidam. Ede dolo. ciet m. in verbo restitui,& ratio est, quia tunc minor T32 Ampliatur quin tot etiam si pro hac acceptilitione.
39 Limitatur secimc , reprocedat it, demum i secunda obligatio sit minus utilis ipsi minori, quam prima, alias serus, glo. notab. Si magistra in dilaninoris verbo
restitui,ex qua habes etiam empla. '. . . .
Exemplum primum est, si prima obli ratio usuras tet iam contineat, secunda vero non,vel si minor ipse sit debitor,prima non contineat usuras, seeunda vem sic, ita glo. in dicta l.si minor. hi . Exemplam secundum est,si prima contineat usurast maiores,vel minore quam secunda,ut per eandem glosam Exemplum tertium est,& notabilius, si prima i oblugatio habeat executionem paratam ad fauorem minori secunda vero non,vel si minor ipse debitor sit, prima non habet executionem parat m,secunda vero sic.glo. Bar.& Bal. in d. I.si mino per illum tex. deperi. . s. si ex condemnatione. T de re iudi c. ex quibus habes seu liberatione minor aliquid accepisset. Quod probatur maiori, quia si minor rest miltur, quando liberat debitorem soluentem totum, si tamen solutiosbi damnosa sui multo magis si partem soluit, & residuum aecepto seri, restituetur, cuia laesio certa erit propter acceptilationem, & sic perditionem pariis, ut latit praetor. .sed hodie.ff.de minor. 53 Limitatur autem econtra, nisi liberasset debitorem qui sub tali conditione erat obligatus quae verisimiliter accidere non poterat,vt ponit pulchrum exemplum Atherie an l. . ε .quid si minori,versiquae sit Gul. stae .de minor. Et ratio esse potest,quia si iesio postea contingit, quia scilicet conditio illa insperata eueniat, dicetur Iesionem casu sertuito contigisse,& quam nemo vir prudenK Ae diligens expectasset, unde restitutio non datur' pinsetum ex hoe capite satis. l.verum.F. sciendum. n-
Bene verum est,quod si minor hane Iiberationem λ.
35쪽
est absque aliqua eausa, restitutionem ex hoe ipso mea setur, quia non potuit sibi aliquo modo esse utilis ipsa accepti latio, damnosa autem lici & consequenter impru
denter facta fuit aeceptilatio. Drocedit igitur limitatici A Dduodecimu n scilicet minor restituatur ad quando minor aliquo recepto, licet no aequiu lete ipsi μ a summae debitae, totum, de integrum debitum, sub ins . rata conditione conlisten , ii re remittat, aliti si sine aliqua causa reciprocae utilitatis hoc secit, restitutio dabitilrra' hoc aequius puto ias Limitatur se eundo nisi iuramentum t interuenisset mundum Iasin auth. sacramenta. C. si adu vend.num. 2.per multas ratione quibus. prubat . quod dispositio
illius authenticae habet locum etiam in distractibus. αre vera ista est comunis opinio. ut testantur Aluam. in . item sacramenta .nume. .in titide Notur firm. N A. lex. m l. Pomponii s.f. praeterea,nua . . s.& .st. de is vir. poss. dixi in tradi.iuramentum cum pluribus cono cord .
Et in specie in ipsis quietationibus liberationibus, de so relatationibus t iuratis tradit Affl.ὰ., item sacramenis
R Curiiun.in s. pactus ne peteret,numer.81 .ff. de pact. ubi de communi. Ego autem intelligo haec omnia procedere dummo. 7 do in tali acceptilatione, i seu liberatione,seu refutatione non adsit enormis laetio ipsius minoris, ut vertatim dixi latra de fideiushon Marti c. Praesertim. cum in accepti lationibus huiusmodi seris 3 cilius dolus praesumatur,t quam aliis in contractibus, ut est elegans text. in I. cum Aquiliana. ff. de transact. Elaeon sequenter iuramentum mi operabitur in tali casu
Arrisulas XL An Undecimum, An scilicet Minotirestimatur adis uersus quamlibet aliam i stipulationem est aduerso tendum quod Itipulationum, t quaedam transeunt in aliud nomen contractus, eui accedunt ad illius corroborationem.& firmamentum, liquae vero continent promissiones sine alisua causa,quae transeat in nomen conistractus nominati, vel in nominati, sed sunt simplices premistiones stipulatione tantum vallatae.
QAntum igitur ad illas spectat, quae nil aliud sunt, quam contractus stipuIati . superiluum est hie aliquid dicere,quia de quolibet dictum est supra,vel dicetur infra iuxta ordinem supra positum in princi huius se n.
dae partis c uersus 1 literarum obligationem. Distingue, aut sumus ante biennium transactum, &tunc restitium non erit necessaria,quia erit tutus minor exceptione non numeratae pecuniae, declarando tamen et dixi supra in prima parte. q. I .arrici II. de concuca exceptionis,& restitutionis in integrum. Aut sumus post transactum biennium, & tunc, aut Juaerimus an audiatur minor si vult a tota obligatione iscedere & dic ut dixi supra quaest. s i. circa reuituti ' nem aduersus mutuum, aut quaerimus, an audianirn nor si vult poste adhuc opponere exceptionem non uu
meratae pecuniae, di dico quod audietur absque ope restitutionis, quia huiusmodi praescriptio hiennii non currit ipso lure minoribu ut est ex prestum in l.fin.Cin quibus cauaesutinon est neces.in prirudummodo post M i rem aetatem completam non currat aliud biennium, quia tunc neque ipso iure audietur, ia maioribus ipis iure currit,neque ope restitutioni succurretur, quia in maiori aetate integrum hoc tempus cucurrisse dicetur. Videnda tamen sunt ad prori litum etiam ea quae Φ-cam infra circa restitutionem in integrum aduersus praestriptiones temporales,
x Minor an restituatur aduersas adoptienem, elaνragationem de sie factam. a Restitutio in interrum nou datur eontra Barari mal
3 Restitutio eontra patrem non datur. 6 Minor in hoc Osiu ridetur tutus actione in factum. Restitutio in interrum non datur,ubi mutatioflatus sit in totum,ahas secus. 6 Nyttius rosi tui tu integrum non potess.7 Retiituito datur etιam contra patrem, quando sumus mea a flatus.
8 VeI quando non eontra ipsum disecte , sed eo uras
Q antum autem ad stipulationει idest fimmissio. 'st sesito in quo coinflat is proposito easu. ne simpli e & nulla alia causa firmatas, , kEstiiij, 33 .it i r si emanc ipsionem. εI quam verbis, ic solemnitate stipulationi ,. t Conel 4 τε in si emancipatio sint facta ab ipso minore de filia
quod minor restituetur aduersus huiusmodi promissio. ιη' 'nes, quia ouo magis selemnitate verborum filiis Is Em-cipatio quoque dicitis mos misso. sunt, eo magis oblisant minorem, di e sequenter eo is Nine ν an ressi at Madue sua emancipatioηem de samagis restitutione indigent,iuxta l .non omnia. Me mi factam. nos l. . , sed utruma. d. r7 Ninor regulariter restituitur, ubι specialiter non reperitur cautum contrarium.
Emancipatio en utilis, o bonoratilis ipsis filiis. Et hoc intellisto, quando ipsemet vellet ab huiusmodi obligatione liberari, lienim contra eum ageretur. 186 - ωi qmaha is uin, an reBitiatur adaersus maninnsionemdiae I beret execeptionem doli, prupter desectum causae in bertatem a se datam seruis suis. stipulatione deficienti luxtata .Lcirca.st.de excep. do xo Miser annis i .non poten manumttere auesque si se Ii. Sed di ut dixi supra In prima parte , quaest. II. artita .., alii. .. a I minor manumittendo seruu ipso iure levia tur,sinam ij exceptionis cesset rectituti is beneficium. Et ex praedictis potest inserti ad id quod dieit Ane
43 cmi l.8 I. numen videlicet, quod restituitur m Minoi 22 L Μrta Ost remn timabilis remo. qu ndo promisit restimere dotem pis alio, ut per 33 ι ος necebit aqua parat M. Erideo eum,qui loquitur etiam in casu quo minor iurauit. 'μ isto non conceditur minorιbus pessim absque cosam noae. Liber
36쪽
Liberiatis datio qxare pre restitutionem in ititurum V AE s T I O.
LV.as Libertas semel data ea falsaeausa non retractatur. sci Libertatis tu μον an faxora statio praseratur. 27 Libertas est rum n ιιών at . Libertatem struo corcedere est secundum aquItatem iuris naturalis facere. 28 Μιnον non re Iuruitur eontra sqvitatem naturalem. as Libeνtas a principe retractari potest. 3ci Dbertas est causa pia, o mιna contra opus pietatis non restituitur.3 I. 3a Pium opta qui faeit,licet de suo eruet, tamen locus tam iertur ex eo acto. 3 Et u detaer restuarto aduersis manumispo ne ins indirecte petatur,exevum,qui 3s minostraum ast vendatum operenιtuti is recuperare non potetes emptor 1ltam manumisit. 36 Minorsi restituatur aduersus hariolatri aditionem, ν' tbertates ast pi a lita ινθα tenatoris non retractau
37 Minor si rectituatur aduersui bsreditatis omi pons,
inteνιm bona fucrunt adιecta Duo eausa libertatum conseruandarum, huiusinod liberιas cc seruata non
33. An procedat pravicta in libertaxe concedenda, sicut istam concessa. 39 sententia βοσι bertate concedenda spe restitutionis rescindι potest. o Minor δε vendidis solum hae lege,v manum I tatur.
I Libertas licet non post retractari ope rectitistionit . a 3βntentia tamen supeν libertate lata appellari potest. et Minor si acceptauerat legatum eii onere manumit levia struum,potest rem tui a Me sus hvi moda accepta is , Bem legati, ιιeet libeνtatis dario veniat impedunda. 3 Ecclesea rem tu ιιουν aduersas tibertatem ast concin 3
temium. ρ Ma numiso hoe easa tenere non videtur.3o Qui minor institutui fuisset sub hae e ditiones e
s et Quid si propter banc manumisponem tota domus minoris rusverteretur. 3sa auidsi principi videatur, ut a tali sententia appellare liceat,quia iuves non poterit remim, appellMe t
s 3 didystruus esset talis Mauria, ut non posset mis. 6earere hoc β ο, sine euidenti pericHo erectatis. 33 Restitutio in huiusmodi casibus ex magna caUa, an ab ιημνι ore a principe concedι pessu.
Derectitutione in integrum aduersius contrais Lus qui consiensu celebrantur. Et In primis aduersius adoptionem, vel
NVne offerunt se contractus qui consensu eeles
brantur, quales sunt emptio, venditio,iocati coducti mandatum. societas, permutatio, adoptio, emancipatio & interi similes,qui omnes Unica quaestione comode includi non possunt. Et ideo tribus breuiorib. quaestionitasacilius absoluentur. Et primum de restitu rione in integrum aduersus adoptionem vel arrogatio rem .emancipationem,&manumissione dicemus. Qui quatuor atticulis absolui possunt,videlicet. Primo, An minor restituatur in integrum aduersus adoptionem,Mel arrogationem Secundo. An minor restituatur in integrum aduerta isus emancipationem. Tertio, An minor restituatur in integrum aduersus manumissionem seu libertatem a sedatam.
Quarto, Quid si magna musa subest, ut libertas reuo
AD primum. An scilicet restituatur ' minor aduersus adoptionem, vel arrogationem de se saetam videtur quod non. Primo per Hi ex eausa. f. Pomponius.R Je mino.vbtexpresse dicitur,quod contra mutationem status t non datur restitutio. Secundo. quia non datur restitutio 'contra patrem,
Terti quia cum hodie bona arrogati quandoq. notranseant in potestate arrogatis potius emolumentum, quam laetionem lenti et minor ex tali arrogatione, de conlequenter restituito cessabit. l. nam&postea. s. si minor.stde iureiur cum simit. Quarti uia videtur esse tutus alio remedio ordina fio ipse m inor,videlicet actione in factum, t ut vult E- man. Colla in repet g.& quid si tantum, n. I 28. Sed contra est veritas, ex.eli exeresus in I. .ν.sinii nor. εde minor.& ita tenent AZoinrubr. C. de restit in intemn. I 2.Ioan. de Deo lib. a. s. m.7.& FulgoLLs .in lin.st.de his qui sunt sui &c. Et sicit ratio de qua in L 1.sside rest in int.s, scilicet re .stituitur minor ubi unque propter status mutationem laesus est. - . Ad contraria resp.sic.Ad primum, primo secundum doctores,quod ibi tuit sacta mutatio i in totum ipsius status quia ille qui se vendidit ad precium participandum ut ibion iure eivili fingitur mortuus,unde cum reinstitutio non possit se sumare super aliquo, quia qui mortuus est.non potest restitui ut vivat, quia a priua tione ad habitum &e.merito &c.3e ita dicebant gl. Bar. Alber. Si melius Balan d. F.Pomponius. Us seeundo dis,ut dicam insta in q. an aduers venis
Ad secundum resp.quod restitutio in integrum datur etiam contra patrem, quando sumus t in causa status, ut l. 1.C.si adu.rem iudac.ubi Iacob. de S. Georg. de
37쪽
Pett.& Alber.dict.l. I. ag Item datur contra patrem, quando non conera r ipsum directe sed contra factum ab eo datur,ut hic prout declarant communiter Bart. Bald.Ang.Fulg. &Hin l. fin. C.qui S adu.quos. Ad tertium respon. I. gloss.1n d. .s minor, quod lat-s tem quo ad hoc dicitur hesus, i quia pater sit dilapida- xo' tot,vel inhonestae vitae. Sed sv duertit Mauricita.a 1 .) hoc casu prouisum
erit ipsi arrogato alio remedio ordinari vi l. Imperato. retis ad Trebess. .sn.C.debon. quae lib. 4 i.
Vnde secundo respon.Mautic.quod illa lex loquiter secundum tempora digestorum,quibus adoptati tranfi-io bant i in potestatem adoptantis. & hax sol.suit Azo.ut ex Accur.colligitur in d. .s minor. sed huie etiam obstat, quia text. loquitur in arroga-xi tione, de hodie etiam transeunt in potestate t arrogam iis ipsi arrogati.s.sed hodie. at Dic igitur quod oppospotest proeedere quantum ad χχ eos qui adoptantur ab extrane , di non transeunt in potestatem eius,& tune sol.erit,quod interest minori, aliis 2 3't1 de cautis,t puta ob iurpitudinem vitae, & morum ema fi et Epari ab hoe patre,seu restitui diduersus actum adoptioni de reponi in eo statu quo erat ante adoptionem.
x3 D secundum, An scilieet mino restituatur aduerri. sus emancipationem aDuobus modis potes intelligi quistis.14 . Prim8 de emancipatione facta ab ipso minore. ' Et 2s e Din.non tangunt, potest tamen dici, quod non re ,
stiluatur exemplo manumissionis, aduersus quam non a s restituitur minor,/e emancipatio quoque dicitur ' manumisio, ut l. Pantonius.Qsi quis a patiman .suer.& traditur per Castr. mil gloss.in l .scire lege .fide legibus. re simit. Et de manumis, ione dicam tit sequenti plene. Secundci modo intelligi potest. An minor restitu Is tur aduersus emancipationem de se factam' sit . Videtur quod se, quia non reperitur prohibitum flex regula est, quod ubicunque minor 1 non reperitur prohibitus restitui, si laesus sit, restituitur, ut dixi supra quaesis.s tart. . . . Et quamuis emancipatio sit honor ipsi s. i ho,tamen laesio quandoque contineri potest quae praepondhret honori, data ergo laesione quid proniuetre. stitutionem contrarium tamen determinant Cyn.8e Bald.in leg.
non omnia . q.de minor.& idem Cyn. Et Bald. in leg. cum oportet. saeum autem. Cale hon.quae liber 3 pro . sngui tradit peir.Rauehnas sing. t 3. 'uPrimo, quia mutat statum, ergo deci l. si ex causa. s. Pomponius. s de minor. Sed resp. potest: quod ibi alia ratio est,quare non re stituatur minor, de qua dixi supra art.praeced. nu. 33 s. 28 ibi e clusum est, quod restituitur minor etiam aduersus mutationem status.
Meundo quia minor non potest esse laesus per huius. 3omcidi emanet pationem. uuia est viilis de honorabili, ipet g ss si ijs.' unde erat quod iure veteri in premium emancipationis aliquid patri praestabatur. Sed tamen respon. potest,quod patria potestas quoque multas assert utilitates ipsi filiosa.ut per Mod. Ame ar
Ego igitur puto, quM s minor mluent probare se esse laesum ex huiusmodi emancipatione, audiri Aebeat, sinit euenit in pluribalijs casibus, in quib. Doct.dicunt denegandam restitutionem ex defectu laesionis, dei qui di i supra uti.
Articulus. III., D tertium, An Icili et restiuratur minor aduersus
t manumissionem seu libertatem a se praesitam. . Ne quaestio superflua videatur, praemitte, quod mi nor decem n septem annis non potest manumittere seruum tuum sine cause cognitioncit de si aliter sar tenet manumissio, .eadem lege sita sentia.Instit. ita
ex caus man non lic. Vnde intelligenda erit quaestio in casu quo minor a 3 .annis suerit maior II annis quando ...
manumisit seruum suum, vel si fuerit minor I 3 .decretuiudicit icteruenerii. Hoc praemisso. Videtur dicendum quod sic. Quia minor inicunque laeditur, neque tempora uis psa sunt, restitutio negari non be .Lcum minorem.
Sed negari non potest quin manumitudo seruu, ira norisdatur, t imo ipso iure laesus dici potest. Ergo Stringiturque hoc quia libertas i in res inastimabitu.
l.liberias. fide regulis iuris. imo aequa paratur necetia tali, i linon est. I. ins nita. Elo. de i/eo propter grande damnum manumissionis i manumissio non passuuconceditur sne causa, ut d. .eadem lege. Sed contra est veritas, vi est exprellum in l. 1.2M 3.ns.C. i aduer lib.deint .s ex causa. s.sn .Ede minor. Ee ad literam in i de eleganter. in prino fl.de dom, im tnam aduersus manumissionem minor non restituitur,
' Ratio autem est secundum quosd4. quia poli quam bEherias semel concessa est non retractatur. 1 f.semel, insit.quitaex caucmaior. unde cum speciale lil In ea,
quod sententia ex salsa allegatione lata no retractatur, , , ita neque restitutio detur aduersus illam, sed naec parumsubtilis est. Concluso igitur sit quod minor non restituitur aduersus manumissionem, seu libertatem a se datam de probatur in d .ll.praealtest.' Et ratio est primo, ut dixi supra, sed quia debluis est,seeunda ratio assertur ex Paul de Castriin l. 3. C. 1 adu.
liber.q d scilicet speciale si fauore liberiam,& quod hietiuor debeat pissem savori aetatis. Sed haec qum. Λpeceat eadem debilitate. Tettia igitur elegantior elicitur ex Bald in Lmo eminor. 8e clarius illam assignat in l.3e elegante num- - fide dolo videlicet,quAd ex eo sal,quia libertas est m-ris naturalis 1 N eoncedere libertatem seruo sit reponore eum in suo pristino statu naturali, unde vult dicere ne Bald. unoe eum aequissimum st seruum illum iasactum liberum in ea libertate remanere minor contra hanc t aequitatem restitui non de hex his quae late tradit Amo. Crau.consar . num. . c' Sed conira hanc quoque rationem secit, quia li libertis esset ita naturalis, re a principe retractari novosset, i cum iura naturalia incommutahilia snt, ε. sed ea .ma sit.de iur natur. de tamen a principe retractari potest.' s illi videatur. l. nis.sde minor. quod sentiens forte t rBald .dixit in Z.locis, quod princeps potest derogare tiri naturali, quod tamen ipse non probat,& puto in- γsum, tum ex d.f.sed ea, tum ex his quae tradit D.T .
Quarta igitur ratio esse potest, quia libertas in cam . . si serit ut plene per Thaq.in tract de priuilenpiae fammi r contra opus pietatis p. res itu tur, ut dixi supra circa quaestionem solutionis indebiti , post Bald.de Cyan l. inad i. sal .ergo dcc Ex qua ratione patet quoque responsio ad contrarium, qualiter minor ladatur etiam grauitentamen si laesio cotait circa res de opus est pium, di e tinti em lumentum
38쪽
31 mentum salutis an rex, non potest Hirici facta hae e5sessione aliquo modo laesus, imo locupletatus. l. iube mus C de sacrosee les. Ρtaeterea δι silesus diei posset, tamen eum pruden-33 ter se gesserat,ita agendo,non debet i restitui, l .vetu. 3. sciendum Ede minorinum sim.de quibus supra qq.ar.
praeterea damno minoris plerunq. occurritur,ut de
elatabo infra in vit.limita.huius con lusionis. Ampliatur haec conclusio, vi procedat non situ sue 34 per viam directam siue simpliciter i petatur restitutio contra dationem libertatis, ted etiam si per viam indirectam siue in consequentiam rescindi postuletur. Exemplum est in l. minor se in id. n. de min. ubi mi 3 1 nor non potest 1 seruum a se venditum, & ab emptore manumissum restitutionis in integramaemedio recuperare, petendo scilicet restitui se contra talem venἡitionem.
Eetemplum aliud est in l. libertas. C de man.test. ubi vult tex.& Bal .pro notatasgnat, quod si minor restitua36 tur i contra aditam a se haereditatem, non tamen talis restitutio porrigitur ad libertates a minore iussu testatoris datas,quod est sng.
Eetemplum aliud est in s. si is qui instit.de eo cui lib.
caus na aestic. quando s ilicci restituitur minor ad 3 uersus ' omissionem haereditatis, ct in crim antequam restituatur sucrunt bona adiecta seruo causa lihertatum conseruandarum S sic libertates fuerunt praestitae. Limitatur econtra plurihus modis, ct primo ut pro 38 radat in libertate iam concessa, s secus autem in conce-- denda Batet.int. I. csadu. vend. ubi notant paul.&cΣ-teri communiter. Adio in rub.C.s adueri liberti Are in I. I. in princ C eod. Ioan . And. in c.snaol. s vers .quaeritur in s ne de restitiin integ.
3η Et unum exemplum affertur in gu. i.ini t s pronuriatum sit a iudice libertatem dandam, ab huiusmodi sententia restitutio peti potest, si vero libertas iam data
sit a domino,restitutio peii nequit.de hoc Card.in cap. s.quaestisne septima, in s.de restitiin integ. Alterum exemplum elegantius est in l. verum. I. qtrM s minor. ff.de minor. ubi si minor i vendiderit seruum hac lege, ut manumittatur, potest restitui minor sima num ii sio secuta non sit, si vero sit secuta. secus, Ampreal. tertium exemplum infra, limita terna. Limitatur secundo. ut quamuis restindi non possit t sententia super libertate latalper viam restitutioni possit tamen appellari,i .est, ubi omnes notant in I.fin.C.s adu. lib. Ratio diuersitatis quaeritura Bart.in l. prima, Q si aduer.solui.& ibi eam affert,lia Maurie.ca. 2so.ilbm impugnat , postea sustinet, ego dicam in q. An aduersus sententiam restitutio detur &e. Limita tertio,ut non procedat in hoe cavi, si sciliere minor acceptauerit 1 legatum relictum sibi cum onere manumittendi seruum nam licet accepta uerit legatum restituetur adiuersus huiusmodi acceptationem, ne -- Latur seruum manumittere, si ex hoc damnum passurus sit. Fulg.in l. si minor xxv.annis, per illum textum.ss. de minor te haec limitatio est potius exemplum pro cofirmatione limitationis primae de qua supra, ubi applicanda est.
3 Limitatur quarto in ecclesia, nam illa restituitur contra libertatem a se concessam, ita dicit Alber. si adu. lib. 8e Zanetlin.in tractati differen. iuris ciuit.& canon. num. 3 3.vhi dicit hoc esse verum de iure canonico, secus de iure ciuili.
Sed aduerte,quia non ex eo, Pecclesia restituatur co
tra illam libertatem,ut glos praesupponit, sed revorat libertatem concessam, quasi nulliter concessam, cum ab iis qui dare illam non poterant,data suissen,quod, ut diximus in praemissis huius articuli,nos non praesupponu
Limitatur quinto,ut procedat quantum ad hoc ut libertas data non reuocetur,neq. retractetur.
44 Sed tamen minoi non det propterea i in damno estimationis serui iemanere.Nam debet ei succurri aliquomodo, ut damnum s stimationis ei reficiatur: Et hoc, vel 41 cogendo manu massum ut ei satisfaciat de precio, vi probat expresse d.l minor s.f. i .ffde minorilicet gi intelligat hoe verum, quando dolo fuit inductus minor ah ipso manumisso,ut eum manumitteret, nam Doctores teu.smpliciter & teneraliter intelligunt, ut per Iacob.Butrig.& Iacob.de Arena ibi,& Alber. refert & sequitur in l. verum .in princ.de in d. l. minor s. .iIHemi
Fulg.in l.eleganter.n.8.f.quod metus causa. 46 'el conira ' tutorenti, curatorem suum minor habebit regressum pro hoc precio,vt per Per de Bella penin dict. l. 1 .R pen.C. si aduer. liber. Limitatur sexto,ut non procedat si magna causa adissit rescindendi d.libertate ut dicam art. seq.Articulus IIII. 43 Λ D quartum, An scilicet f minor restituatur adueria
LX. sos manumissionem,quando ex magna causa principi ita uideatur Videtur ouod ἡ. Quia libertas est iuris naturalis, contra quod dispensare princeps non potest ut considerabatur supra num.3 .& seq.ex mente Bahe Sed breuiter. Contra est vetita , lex .est ad literam in
ta empla autem huius magna eausa inquirεda sunt. Quorum quidem plura ponit glos. in d. l.nili. o primum exemplum est,si minor eoactus suisset ladmanumittendum vi vel metu.Ita gloss. Naadper i .metum. fl.quod met. causa.
Sed aduerte, quia hoc ea se videtur supersua restitu-49 tio, cum manumissio non teneat, i l. 3. C. s aduer.liberi ibi,culpa vel dolo, icto princ.inst. de except.dt m ibi aequiparantur dolus,& metus,& error contrahentis. so Secundum exemplum est, si minos inllitutus suisset sub hae conditione t si semum non manumiserti, ita ut manumittendo illum veniat priuandus nen solum illo, sed etiam hareditate, nam propter hoc grauedamnsi principis decreto potirit tetractari huiusmodi damnosa ma numissio. ita glos praeall.& facit, quia sorte dolus eorum ad quos alias spectat hetreditas,praesumitur hoc casu.Facit etiam exemplum sequens.sI Teitium exemplum est,s propter hane 1 manumisia 'sonem tota domus minoris subuerteretur. glossi in Ll.nis. Aro in rub.Qs.aduen liber.& ibi petilae Billa Ang. in I.fin. fide os praesid.Scin I.scripto. mde relis. Quartum exemplum est,si principi videbitur saltem 1 2 appellandum esse a tali sententia , t quia tune si non restitutio, saltem appellatio concedetur,ita gloss.8t Mauri praealleg.ca. 1qq. per t.sciendum st. de appell. reci p. Sed videtur superfluum hoc,quia hoc permittitur minori iure communi sine aliquo beneficio principis, ut est expressum in l. sn.C. si aduer liber.& dixi supra art. praeced.num4I.de ad i.sciendum. resp. quod ibi loquutur,quando appellari alias non potest. 33 Quintum exemplum est , si seruus tesset talis indu-' stri ut non posset minor catere hoc seruo sne euidenti peri
39쪽
ti periculo etestatis, ira Mauris. p. 249.& placet, γ' di fin. per ea quae dixi supra in tertio exemplo. Haec omnia intellige, dummodo a principe t concedatur hoe casu rest initio, causa hac magna cognita, aliti enim ab inferiore a principe concedi non pollet. Africt .in titul.qui sint reges. num. I 8
x minis an restituatur aduersus mandatam , vado uterque tam mandam,quam mandataru est minorin - cui detur contra quem hae renitati mo n. s. 4 Ninor contra minorem agentem de damno vitando non reminitur. ε Μικον an ν s. Iuattir eontνa mandatum ,quando u quι mandavit eu maior ipse vero madata νικε es minor. 7 Min ον mandat rivi postquam acceptus ii mandatum posse ressistit,ut illud ιmpli νe non teneatur. 8 M ον mandataris, an post reflatis, vi quod maleges Οι cirea sus eptum mundatum sibi non noceat , πιι
ς Ninori qui negotiis suis munda ν sibi imputet. Oc.
. ten petera sereni tui acie sua id qaod pro eo Iesit
eae transecum. . ag Ninor an restituatuν adumsas mandatum, quando ipse an a.duns omitioν, mundatarim vero mathridininguitur
is Quid si mando torius rem bene gessit taed minormam. dan ex ipsomet mandato usus en,quaaremsbι da.
ae Quid econtra, o in primis quid si maior es solam.
do aria a Quids mantata ias noa Usotiendo, an detur resti. tutio adaersus emptorem. 13 Trocuratorviti mandatarius in rati s inast abium ut libertisti nunquam dicitur foliae do. a 3 id si piutitus prouidetiar minori per νιRιtistronem quam per actionem mandati. 26 Ninor an rectituatar aduersus societa'ein a se esu tra- Et quid statin iuramentam,ta .E enormictim adsit., g ει quid si dolo inita fit societ σε. . . . , - .as Resitutio haem seruit ad societatem diuidenda, quia ex natura actia diuidi potest, sed ad liberaa m ab iniquis pactis.
o Minor an rectituatur aduersus permutationem. 3r In empsione O mendatione qua daeentur in hae mateis r a. procedunt in peνmutatione. 33 minoras restitua ar aduersis locatιonem, oeconda.
6 31moν restituitur aduersus non factam nasiationem conductoribus se in iecisse. 37 An procedant pradια in locatione ad moricam tem
4 a Minor an restituatur aduersus eontractum censialem. I Minor an rectu Aatur in contractιbM hodiernis censu, late diiunguitur Uque ad n . I. 47 Aduersus fructus ceu M decursor an minor restituatur. 48 An idim si minor vel eι custa pecuniam sam ira ad censium dederim. iden quod huismodi censum a domino impostum suo pradio perpetuo emi rint .so Minor au ristit paέων adversus contractum m demnum, qui dicιtur ad socie a em es torum, late di- πυνntur capita super quibus cadit dubι ratio usq- ad n ι. I. a Mino ante tituatur adverses contractum praecarru,
quiatias dicit tir ad te notiandAm de noui nn O ιnn Mennium Oe. Et an aduersua non petitam ν ustuationem, Oc. remissi M.
Q V AE S T I o L VI. De restitutione in integrum aduersus manda sum, societatem ocationem, se conomonem,emph teusim, o permutationem. A Ui quoque eontractus sunt,qui consensu ceIebratitu & frequentiores quam princedentes, Uidelicet madalum, societas, permutati riatiis,conductio, em
tutio in integrum danda sit minoribus aduersus hos cotractus.hisce sex articulis sequentibus abloluetur. Primo, An minor restituatur aduersus mandatum, Quando aduolarius quoque minor est. Secundo, Quid, quando mandans elimator, mandatarius Uero minor. . Tertio, Quid quando mandans est minor,manuatatarius vero maior. Quarto, An restituatur minor aduersus loci reatena a se contractam.
Quinto, An restituatur minor aduersus permutati 'Texto, An minor restituatur aduersus location conductionem, emphyleutim,dccaeteros contractus tanta generis. Articulus I. r Α D primum, An scilicet minori restituatur in interiimum aduersus mandatum , quando uterque tam mandans, quam mandatarius eliminor. 1 Quemadmodum dubium non est, quod quando I Wrerque maior est, restitutio aduersus mandatum nou
Ita quoque dubium non est, quod quando uterques minor est,catur.Sed dubium est, cui detur, t & contra quem Et quo ad primum,concedi debet illi qua ex tau
40쪽
mandato laesus est prineipaliter , 8c ante ominia, v. g.
minor mandauit minori, ut venderet rem suam,quae valebat ro.8e mandatarius vendidit. 3 3. tantum, non dii hium est quin uterque restitutionem hήibent: mandans, uia laesus est, de mandatarius,quia tenetur actione ma, ii ipsi mandanti propter rem male 3 se gestam, & cuminor excusari debet & restitui, sed quia lae sus est plincipaliter ipse mandans, quia in primis i pse danum sensi & si agerei contra sum mandata filam minorem nihil ageret quia ipse quoque minor est, de de damno vi tando aperet, 1 lima ea quae habentur in l. si minor fi liosam. Edernino.&dixi stupra q. 8.art. s. dicendu est igitur quod ipsi mandanti debet dari restitutio, ut circuitus evitetur.3 Quoad secitndum autem die, quod eontra ' tertium posse direm qui cum minore contraxit, dabitur resim tio ipsi enim imputari debet,qui cum huiusmodi personis contraxit. Artie; Di II. 6 Α D seeundum An scilicet' restituatur minor a/uero sus mandatum,quando is qui mandauit est maior, ipse vero mandatarius est minor. Dux inspectioncs faciendi sunt . prima estant iste mandatarius postquam accepta uti man 8atum possit resilui ut illud implere non teneatur. Et quamuis non reperiam decisum, crederem quod sic, si item tenerali ratione, quia immiscendo se negociis alieni, hoc ipso laedi videtur minor, quia se litibus implicati l .minoribus. st .de minorib. 8 Seeunda est, an iste 'madaiatius si male gessit, quod in mandatis gerendum suscepit restituatur, & haec est subtilior.' Videtur autem quod si per t. q. s.utrum isdemin r. rubi filiui qui iussu patris contrahit restituitur, praeterea si minor iste male gerat, tenebitur domino actione mandati de sic obligatus ei remanebit ex gestis a te imprudenter,erso restitui debebit, per s. sed vitu,
4bi ex omnibus causis minor restituitur, ex quibus obligatur. In contrarium est veritas, text.est exprestis in l. cunimandam. Ede minor.de tradit Bellam.1n c.non iniuste.
Et ratio est quia potius consuleretur maiori cuius damo sit res cessura,quam minori ut dicit d. .eum mandato, neque mouet ouod videatur iniquum, quia ipsi im. 9 putari debet,qui negocia et sua minori gerenda commisit ut dicit ad literani A. l .cum ma dato,ad snere, de tex. erans milis in l. r. s.f. q.erede minor. Ad contraria re p. sic. Ad primum,qd 8 d.I. sed viis, Io Ioquitur,t quando minor se obligauit,vnde non mirum si res imitur, per regulam Η.tex.ibi ex quib causis obli natur,restituimr,nos aute loquimur quando minor oh - inauit suum principalem alicui tertio, cum quo nomine sti principalis coni adiit, unde si restitueretur minor, non contra suam obligationem, sed aliena restitueretur,
it quod in t absurdu, vi pruixi, & ita voluit Bar. in d. g. sed verum, quattulis Mauric. cap. 243.late ponat hane sol. Pro sua. Ad secundum,de praeiudicio minotis qui si non restitis athar, tenebitur domino de male gestis. responsionem collige ex limit. sm cum exemplis ibi postis. Conclusio igitur est quod minor mandatarius non restituitur ad Mersus mandatum, de male gestum negotium .d. l.cu
, x Limitaturq.dupliciter.primos ut non procedat, si minori sit necessaria restitutio quia ipse alias damnum serita tire vi da.cum mandato in princ.ves. sed-notat
Didae. pract.q.c. I q. num. eum exemplo de quo insta proxime.
i 3 Et ex Epia plura asseruntur. Primum est 1 quod s mi
nor in iudicio pro alio intre uenit, restimatur si sua intersi etiam si eius principalis maior restitui non posset, vi per Dida.d.n. 3.& exemptu in indiuidi ci ponit in eo minore qui defendens aliquem maiorem non produxiti telles t antequam in causa concluderetur vel publicaretur processus dicit enim quod potes Et postea Ope restitutionis.ne ipse damno asscia iur, dicens ita collisti ex glos in l. si parentes. C.de ici .in verbo,ex persona, Aelbi Pet de Bclla pert. Anchar.in c.ea quae .de rig.tur.in 6. q. t .& Αmict.decisi s.& dicam infra in ea quaest an aduersus iudicialia 3de. Exemplum secundum miligitur ex d l. lcum mandato, quando scilicet iste minor in exequendia mandato is expendisset de suo de mandans non esset f soluendo,&hoc pro sing. ponit Bella. in c. non iniuste, nu. a. de pro
r. Ratio est quia minor non haberet hoc casu contrariam mandati contra eum,& se in damno remaneret. is Exemplum tertium quando minor 1 c5uenitur 3 domino actione mandati directa, ut in ael. eum mandato, versergone.& ratio est quia imputari debet domino, quare mandauit adolescenti negocia sua gerenda, ut d. ver.ergo,& d. l. 3. s.fin.'.de minorito Limitatur serendo, nisi minor 1 vellet restitui propter interesse suum extrinsecum. i. proprer molestiam quam habere posset ex obligatione hac pio suo principali suscepta,Bal.in d .l.cum mandato. Artietilus III. 18 A D tertium, An scilicet i restitnatur minor afluersus man/arum quando ipse mandans est minor,
Distinguendi Ad subdistinguendi sunt diuersi casus.19 primus est . quando procurator 1 non excessit fines mandati, ted ipse minor in mandando la sus est, quia mandauit aliquid fieri, quod sibi damnosum erat. Veria hi gratia si minor mandauit maiori.ut venderet equum eius pro Io.qui valebat lo .de mandatarius vendidit pios.de hoc casu restituitur minor contra emptore glo.in .l. tum mandato,& ibi Ather. in verbo possit. Ratio clara est,quia minor imprudEter se gessit ita tradando. 2o secundus casus est,quando minori ut it m sibi rem mandauit, sed mandatarius excedendo sης mandati laesit ipsum minorem,verbi gratia mandauit minor ueridi equum suum,qui valebat 1 o.& non expressit prictu, dicens quod venderetur pro iusso pretio mandatatius vedidit pro 3o.& tuc subdistinguedia saliox casus.11 Primus, quando maior est soluen8 , t unde minor potest agere contra eum directa mandati . de conclude quod non restituitur minor.ita glosAlbet.& alii in d .l
Αim super conssit. Regni, lihr. r. num. 9.Grat. tonsa i0.num. Σ32. Ratio est,quia minor est tutus ipso iure ordinario, absque eo quod deueniatur ad rem dium extraordinarium, ergo Edc.l .in causae. st.de min. 22 secundu quando procurator 1 non est soluendo unde minor non potest agere contra eum actione Desina. Ha At tunc restitui debet aduersus emptoren ta pretatis leg. 8d est text.in d. .cum mandato,in verss autem ipse dominus, ibi frneea procuratore seruari res possit,&hoe in terminis tenet Grai.const i q. num. I 32. libr. . Hos .inc. h. col. .super verbo restituimus, hane eandε
affert distinctionem, & infert quod in causa inaestima dis bili, ut est causa status vel libertatis,' semper restituitur
minor, quia procurator nunquam dicetur soluendo. de Bellam.in cap.querelam, num. 3 .ad finem. st. de procur.