Catalogus codicum manuscriptorum Bibliothecae regiae et Universitatis regimontanae

11쪽

sum abhinc biennium BIBLIOTHECAE REGIAE EIUSDEMQUE ACADEMICA REGI-

MONTANA administrandae munus ad me delatum iniissem, codicum quoque manuscriptorum ea copia instructam eam inveni, quae et librorum numero et argumentorum gravitate et auctorum nominibus minime esset despicienda. Quo magis dolebam thesarum illum, quod idoneo careret catalogo, Vix academiae civibus ipsis, nedum viris doctis exteris notum, intactum fere et inutilem et quasi sepultum iacere. Quamobrem cum ΑΕΜILIUM STEF ΝHAGENadol centem iurisprudentiae studiosum, libello quem inscripserat Bettrogeisur. υτω a Gerelicti de R iacten Reehι im Mutelalter harum rerum peritum istimatorem se iam praestitisse cognossem, rogavi, ut omnium odigum nostrorum qui ad iuris scientiam pertinerent describendorum operam susciperet. Quod cum ille liberaliter et meae adhortationi o suo scientia amori tribuisset atque eo usque Persecutus esset opus, ut recte iudicari posset, hanc rem et acado a laudem et litoris utilitatem esse adlaturam, adii MCHMANNUM. virum Excellentissimum, provinciae nostrae praesidem et universitati curatorem, ut librum sumptibus acadomiae typis describi iubere Qui, ut est summa liberalitate et optimarum artium amantissimus, et provinciae academiaeque usibus studiosissime prospiciens, non solum hae roganti libenter annuit, sed

permisit etiam, ut ceterorum quoque codicum, qui in reliquis huius urbis

12쪽

bibliothecis asservantur, subiungeretur descriptio, cum aliam describendi opportunitatem proximis annis Oblatum iri vix sperari posset. Habes igitur, lector humanissime, primum hunc fasciculum catalogi codicum Ostrorum tam do te tamque a Quinto luboratum ut iure mecum tam fausti huius operis initiis gaudere possis. Sequetur, ubi primum adiutores Peritos nacti erimus tuo tempora licebit, suo Ordine theologicorum, histori-EOrum, ceterorum codicum recensio.

BIBLIOTHECAE PRAEPORITUηLIM; I. ET LIT THEOTISO PROFESSO I' D.

13쪽

comminus.

14쪽

. a enim nobis semper animo insedit Meniis, eum, qui aeribere aggrediatur posse quislem in mulisrum reprehensionem ineurrere. Oratam: traxm a perpaucia rix emro obit, ubi omne Audistro di ea bibi. Cas. Tom. I. g. .

quamquam bibliotheca regia Regiomontana libris iuridicis manu scriptis bene multis nec contemnendis instructa est, tamen adhuc tantum de paucis eorum aliquid exteris in notitiam venit, pauciorum usus factus est. Quare, quum catalogi horum codicum conficiendi cura a clarissimo bibliothoeae praesecto mihi demandaretur, eam in me tanto libentius suscepi, quo magis videbam, catalogum, quem bibliotheca possidebat, nullo modo sufficere. Breviter autem exponendum est, quem ordinem et quam rationem in catalogo componendo secutus sim. Quod ad ordinem attinet, codices e potissimo, qui inest, libro disposui, et primum quidem sontes, deinde scriptores eosque chronologico, quem vocant, ordino tractavi, numerias autem, quibus nunc in nrmarii codices signantur, et notas, quibus olim insigni fuerunt ), ad marginem reieci. Ratio, quam in deseribundo inire placuit, ad tria

a Seiondum enim est, notas, qua pristino tempore odieos pauci meeptis Nr. XIV XV XXI, XXX, Ii acceperant, recentioribus temporibus mutata esse tamen, quia nonnulli codices a Viria Doetianotis priscis signati laudantur eas non omittendas existimavi et solum in iis voluminibus indicare non potui. quorum nota priscae propter tegumenta renovata perierunt neque aliunde restitui potuerunt Nr. I. . . IV.

XXVII. LXXX XCII .

15쪽

potissimum spectat. Primum enim externam cuiusque codicis conditionem indicavi i. e. m teriam, aetatem Foliorum numerum et formam Rhenana mensura definitam deinde internam indolem ita descripsi, ut Foliis, quibus singula opera seu opuscula continentur, indicatis, nomina auctorum si modo auctores reperiri poterant, quam in rem quantum temporis quantumque operae impenderim, vix dici potest et titillos, nates optime convenira videbantur, proponerem et, quaecunque singulis scriptis ad integritatem desunt, diligenter annotarem, im scriptiones vero, subscriptiones, prima atque ultima verba, nisi a notare attinebat, ne taedio legentes vicerentur praetermitterem deniquo libros protuli, in quibus codicum, de quibus agitur, usus actus est vel quaedam de iis dicta sunt et inde evenit, ut libellum meum OBeitrage m v. Savimy' G A. des Um. R. in Mittelalter tam saepe citarem, id quod mihi non tributum iri spero ostentationi. - Praeterea, nae in codicibus de eorum Possem ribus inveni, cum lectoribus continuuicavi. Ex his apparet, in missi iam seculo XIV et XV varios iuris civilis et anonici libros in usu fuisse Ante ceteros nominandi sunt libri, quos Bartholo mens do Radam, sextus piscopus ambiensis, ni viginti per annos 1358... 1378 beno rexit suam ecclesiam φ), undique conquisivit et Capitulo suo dono dedit, et qui insigniuntur his verbis: ADtum Hrum comparavi frater Bartholomeus de Radam, piseopus ambiensis, et dedit eum Capitulo suo

vel similibus iis inscriptis r. IV V XIX XXXV LXXXI, XXXVIII, XCII, C . Tres

codices M. X LXXIV XXXVI olim fuerunt Ioannis Hamo demdanc gh, qui unum M. X in Studio Pragens emit, ultorum M. LXXIV a. 1415 a Ioanne Hamors dors semelen si dono accepit, tertium M. LXXXVI ii 1416 domi suae conscribendum curavit ψὶ Codicem LXP a. 142 Bel ders heim, Commendator antis canus, Paulo do Rus adorf, Magistro generali ordinis Theutonici, donavit Codicem LXXXVII a. 1449 Ioannes de Ast, plebanus Thorunensis, a Matthia. praedicatore Polono, emit.b Hos libros praeposito signo: - itavi, ut eos distinguerem ab aliis, ad quos historiae literariae eultores hine inde ablogavi. o Gebser, Gesebiehte de Domkireho Eumonigaberiun des Bisthum Samiand Regiom. 1835 8'. pag. 139... 155.d Alii etiam libri in Prussi scripti sunt M. XX, a XXV, 3 et XVIII, 23 LXXXVII CLI, 3.

16쪽

II Cossiem XI, UI, N LXm LXXVI LXXm, VH, XIX, CXXVI, CXXm olim

possederunt Ioanno Leas in de russia, Thomas erner o Brauns berg, Monasterium et plin Tito, septimus piscopus Sambiensis 1379... 13863', Ordo Theu

toniens in russia ecclesia ambiensis, Ambrosius te in hau pi de Biacho fa-werder, Thomas Bowta de Bariens te in Nicolaus uis a Dantis canus, Hermannus deme iligenti sit. Maxime vero memorabilis est codex Matthiae Sch linem an demdati cxh M. I , quum lecturam Institutionum ab illo in Studio Bononiensi seculo XV conscriptam contineat, quod perinde ac ridicula illa narratiuncula Simonis GrunausChronic Pruss. Tract. 18. cap. 2. g. h de hortulani cuiuspiam rus sic filio, qui

Bononiae iuri operam dederat et doctor creatus erat, apertissim declarat, otiam exriussi a iuvenes ad Glossatorum scholas concurrisse. orum autem librorum, quibus Ioannes I,

Episcopus Sambio usis, a. 1327s et Nicolaus, piscopus omaganiensis, a. 1374J Capitula sua exornarunt, sintne quidam inter codices nostros, in medio relinquitur. Ad Appendicem, quod attinet Viri Doctis haud ingratum sero putavi, si praeter codices bibliothecae regiae eorum, qui in Arellivo regio et in bibliothecis tum senatoria tum Walle oditana asservantur, optimos quosque et utilissimos describeremi), praesertim quum in his invenissem nonnullos, de quibus ne fama quidem ad exteros erat perlata.

e Getae l. α pag. 156... 160. D s. Casp. ennen iner, relerun de Preussiseben grossor Landiasset de Mappen Heiom 1595. sol pag. 478 Io Leo, historia russiae Brunsberg. 1725. sol Lib. VII pag. 319 Pisanavi, ritWuri de Preusa Litterargesch. Tom. I Regiom. 1791 8'. pag. 69. not. f. g Volgi, Gesch. Preusa Tom. III pag. 561. not. 3 Gebae l. e. pag. 84 i. f. et noti . pag. 85 i. f., pag. 87 88 Jacobson, Gesch dor ueli des irehonr dea reues Staata Pars I. Vol. I. ag 11h volgi, Gesa. Preusa Tom. V pag. 27 i. l. et not. V pag. 271, 2723 Jacobaon l. pag. 14.i Codex, de quo Hartvnoeti in disa de iure russor. post Petri de Dusburg Chronicon s. X i. f. pag. 348 es. Ait undineum reuas Tom. II cap. VII. I. I. s. pag. 570. eo 2 hae nobis prodidit: -Circa An. 435. dedit Provinciae armiens certas leges r. berhardus senisue Advocatus Warmiensis Episcopatus eum consensu piscopi, quae Leges, eum libris tribus Diatinetionum, aliisque Rescriptis Scabinorum a eburgensium, ut esuro Culmensi antiquo, habentur in codice chariaceo Caneellariae in russia Dueali nune proh dolor deperditus est aut certo alto pulvero sepultus latet neque, ut Homeyer die deutach. Mehta-hsita de Mittet ait und thromandaehri Bero 1856. . r. 361 opinatus est, in Archivo regio exstat.

17쪽

ta fine, ne quid ad commodum utentium deesset, adieci Concordiam numerorum et Indicem bibliographicum. Sod hac quidem de libro me hactenus. Finem denique praefationi imponere non possum, qui debitas, quas habeo, gratias agam duumviris Iulio Zacher et riderico Adolpho Mechel burg, qui viri mea quidem laude maiores promptissimo semper mihi adsuerunt auxilio et varia, qua ocellunt, doctrina opus promoverunt et adiuverunt. Scribebam Regiomonti M. Martio A. MDCCCLXI.

19쪽

Pol P ... 260 : Ixphiam Mas, cum glossa Accuratana Accedunt gi sae a diverat manibus recentioribus margini aggi aspersae, quibus praeter aliorum nomina saepius subseripta sunt nomina Iae obi, Pontii. do redi. Dini, Ioannis Andreae, Barioli. - CL Sebraderi editionem Titulor. Dig. de condici ob tum caua et de test. Tubing 1819. praef. pag. IX. pag. XVII. .. XLVIII; Dirus en, civit. Abhandio Tom. I. r. 5.

a. Codax mombrana va, oeuli XIII. Foliorum 240, 6 iadiis et D l, Matua. Olim Capituli ambiensia.

20쪽

tribuit rectius vero aeno in Greg. Cod edit. Tit. do nupt. 5, 1 no sup eol. 29, 30 ex Gregoriano Codice receptam esse censet M. Biener Bestr. Eu Revia des Ius Cod pag. 229 Savigura. o. pag. 372; Motae apud Sav. Tom. IV pag. 77 . - Dirhaen civit. Abhandign. Tom. U. r. 3 et em Here- manni odit Cod.

V. de membranaee is sirenti XIII, Foliorum 253, IIvi alti et V, latus. Olim Caminii Samhlanata.ὶ

Fol. 6 ... 252 alamea arvam, cum glossa Accursiana a FO P. . . bT' Insiliuitanea. - s. Dirksen in Zeitaehrist Alriesehichil. Reehtεπ. om. Nr. 6; Sehrade in Prodromo orpor iur civ et in edit. Inst.b FOL Th. . . by l.aaala aMlaal arbor actionum, eum glossis marginalibus. Hoc opusculum novissime Brin in lucem edidit Arbor actionum iterum edita, illustrata ab Aloysio Bring. Hang. 1854 8 , sed odiei nostri notitiam non habuit quare eum aecuratius describamus. Ut omnes, quos hodie superesse scimus, arboris aetionum codices ud Brin pag. 2 , ita noster non arboris eminem, sed bina tabulas in cellulas quadratas et in circulos digestra meri. Quarum tabularum altera et ea quidem priori loco posita praetoria actiones, altera civiles continet Litora autem et puncta, quibus Ioanne singulas actiones notavit, ab inscio librario omissa sunt. Neque adest actionum timina, unm Ioannea, teste Pontio' , de ignavit, quamque Brin una cum arbore vel potius tabulis actionum e Mice Erlangens delineandam curavit. Glossarum vero marginalium cum Brintio pag. 5 qq. distinguo duo genera, et prioris quidem generis duas species alteram, quae incipit is Q JUeritur primo, quare pretorias posuit ex nobiliori parte , alteram, quae incipit: benefleto ten bene actoJ Me duo pune a ' et exit: Nescio, euius respeetu dieatur simplum, et ideo non meto leg punctoJ, Me posset unetori in implum. Alterum glossarum genus a lieitur tabula ei vilium actionum et in tria apita seinditur. 'rimum caput hoc est δε oeiensqungue de natura ali ho ara'. queris primo diuisiones, reeundo figuras, tereto tinet eonsiderabis. Omnia num in ir Dposita totam designa diuisionem, quota ipsa in ireulo uel in alphabeto reperitura. Omne punctum in gura postium totum designa distisionis membrum, quotum in illa reperitur, per add. quam diuisio designatur. Diuisiones, que uni in arbore, et prosemius est O , extenduntur usque ad xij uncia, usque ad iiij cf. Brin pag. 8, not. 4 et tab. . Secundum caput orditur ab hi verbis: Aetionum omnium alie runt

preloris, alte eiviles is est de actionum divisionibus, sed praeter duodecim divisiones a Ioanne positas a. Brina pag. 8 . not. 5 et i . habet quatuor alias Tertium denique caput incipit: Ad euidentiam omnium punctorum es Brin pag. 8 . not. 6 et coniungitur cum duabus glossia ,In istis leg multis 3 tamen satiris et ,Noe notondum est ' a BrinEla in extrema tabula e libro Baptista de Sancto Blasio repetitia; sitne autem, quod Brinc pag. 9 existimat, Ioanni ascribendum, valde dubito, quia cum Posterior glossatam notandum est , quae Ioannem tamquam extraneum appellat eiusdem auctoria est, quod ex his verbis elucet: et e hoe die, ut in notula infra eripta, quam feci, que incipite hoe notandum est. aee

hactenus.

e Fol. 5s ... 129 Trea Libri. - 1 inrisen, iv. Abh. Tom. IL r. 3 et Aem Hermanes edit Cod.

Wallen poetis num in