De vi ancorae in electromagnetes et chalybomagnetes ...

3쪽

R CRIPSIT

PHILOROPHIAE DOCTOR ET PROF. PUBL. EXTRAORDINARIUS.

5쪽

I. DE CONVULSIONIBUS PER ELECTROMAGNETES EFFECTIS. uum antea in conductore pilae voltaicae convulsiones corporis humani non possent essici, nisi si ea ex pluribus paribus laminarum constaret, Fara da y primus in serie nona disquisitionum suarum monstraviti etiam singulis laminarum paribus adhibitis talos con- vulsiones Oriri, si admodum longo silo ad conducenidum utare; attamen tum tantum, Cum aperiatur, noni item cum claudatur catena. Idem ille docuit, convul-ssiones fortiores reddi, Si sinum in Spirae modum sit

6쪽

ilexuin, et crescere etiam, si in spha ferrum molle insit. Explicatio, quam ille de ortu harum convulsio num dedit, hac re nititur, quod a flumine electrico ex anescente alterum flumen eadem directione manans, in quaVis propiore ma88a metallica, quae conductorem

in se ipso clausum formet, gignitur. Uti igitur, cum aperiatur catena, in metallo, qnod prope Sit, flumen ejusdem directionis nascatur, ita etiam in ipso conductore tale flumen gigni ille dicit; hoc autem flumine electrico, cum eadem directione manet, vim principis illius fluminis augeri. Fara lay hoc flumen, quod eVR-neScente altero genitum est, nominat per inductionem ortum. Ex eo pendet, quam sortes sint convulSiones, quae erunt eo fortiores, quo longius est 1ilum vel spatium, in quo flumen per inductionem naSCitur. Cum silum conjungens in spirae formam 1lectitur, flumen interruptum non modo per inductionem fortius redditur, ut in recto filo, Sed praeterea etiam flumeneVaneScens ex singulis flexibus per inductionem in flexus prope jacentes hanc vim habet, ut denuo flumen

augeatur.

Denique cum in spira praeterea serrum molle inest, quod, dum flumen per conductorem Spiralem fransit, in electromagnetem, qui dicitur, mulatur, hoc Sumere pOSSumus, ut magnetismus in eo hac re nascatur, quod etiam in ferro flumina ejusdem directio nis atque in silo conducente gignantur. EVaneScente flumine, quod in conductore spirali est, etiam numina,

7쪽

o tuae in serro fluuiit, evanescunt, eoque item per inductionem in conductorem sic Valens, ut flumen eo ipso tempore, quo interrumpitur, denuo Augeatur.

Λd ipsas illas convulsiones gignendas adhibui electro magnetem, qui hanc constructionem haberet, ut sei rum in eo, It digitos longum et I ,6 digitorum per

diametrum, circularem sectionem haberet et soleae equinae sere formam exprimeret. Filum cupreum Serico circumtextum, quo serrum circumdederam erat, i , 5

digitorum per diametrum erat. Longitudinem ejus Accurate definire nequeo, minimum tamen I 400 pedum suisse conjicio. Filiam langit non ferrum ipsum, Sed duos solliculos aurichalceos in spirae modum ita Ambit, ut spiras Septingenorum pedum efficiat. Par illud laminarum, quod nil flumen electricum gignendum inserviebat, constabat ex Iaminis spiralibus, Una Zin ea altera Cuprea, quae Singulo S pedes quadratos per superficium habebant. Eodem Semper laminarum pari utebar nec augebam flumen nisi eo, quod sortius acidum adhibebam. Flumine satis valido olecti O magnes hic I 40 pondo portabat. Eo loco, ubis in electro magnetis in lintellas argento vivo repleta S, quae laminae cupreae et Zinceae adhaerebant, immergebantur, ansae aurichalceae cylindraceae aifixae

Qui ansas has manibus humidis prehenderet et

nitora sublata conductionem interrumperet, conVulsi 3-ueS, quae HS que ad CBrptim Porrigebantur, sentiebat. Fila illa spiralia plerumque ila inter Sese Con-

8쪽

nexa erant, ut serrum in utraque sua extremitate duos contrarios polos haberet, sed poterant etiam ita necti, ut cognomines essent poli. Intensitas magnetica electi Omagnetis tum adeo erat debilis, ut ancoram suam portare nequiret; convulsiones tamen eaedem Omnino erant ac polis non cognominibus.

Quod quidem non solum in eo electrom3gnete, quem modo descripsi, evenit sed etiam in quolibet si

militer constructo, dum animadverterentur omnino Convulsiones. Itaque patet, inductionem, quae eVaneSCente magnetiSmo Oritur, non lam ex intensitate magnetica totiuS massae serreae, quam ex summa Singularum intensitatum ejus partium pendere. Quippe quod illa

intensitas totii s massae serreae diversissima est duobus polis electromagnelis aut cognominibus aut non Cognominibus, haec vero summa intensitatum Omnium partium ferri utroque casu eadem manet, uti seri neceSSec8t, quod convulsiones eaedem manent.

Simul confirmat haec Observatio, quod Sane jam

aliunde nolum est, vim inducentem eandem Semper QSSe, quacunque directione magnetismus QVaneSCBl.

Cum enim quaevis ferri particula, quae per alteram Spiram magnetica redditur, Oppositos polos habeat Ρο-lis ferri per alteram spiram magnetici lacl , is indu

cens utriusque partis, quoniam Singulae Spirae maSSAS serri sere aequales magneticas reddunt, invicem per Se tolleretur, si evanescente magnetismo polorum directio quidquam Valeret. Si vero duae illac spirae ita inter Se connectebantiir. ut electi Omagiles duos non cognominus polOS

9쪽

haberet, id quod in omnibus experimentiS, quae post

enarrabo, feci, convulsiones ad libitum vel fortiores vel debiliores ossici poterant, prout catena clauSa Vel subito vel lentius interrumpebatur. Opsimo autem diversi offectus ex interruptione catenae Nascuntur, cum illa electi Omagnetis in laxio res patellas argento ViVO repletas, quae rUI SIIS Cum pari galvanico juncta Sunt, ducuntur. Etenim si tum catena ita interrumpitur, ut alterum silum ex argento vivo tollatur, convulsiones, cum silum celeriter recta

linea ad perpendiculum tollitur, admodum debiles sunt. Cum lento tollitur et Oblique, quoniam sic pluS temporis in discedendo a supersi te conSumitur, COI VUI Siones mulso vehementiores sunt. Si vero interruptio catenae pari celeritate sit, celeris paribus, etiam Convulsiones pari sunt vehementia. Haec observatio confirmare mihi videtur explicationem, quam Fara Jay de ortu convulsionum dedit: si tamen enim inductum, quo conVulSione8 gignantur, Per alterum flumen evanescens nasci dicit. Sed illud tum tantum oriri poterit, quamdiu conjunctio melallica re Vera extat, quae repente interrupta, eo tempore, quo flumen inductum gigni posset, non amplius extat, ita ut hoc flumen provocari nequeat. Itaque, Si situm celeriter ex patellia tollitur,inon salis temporis ad formandum flumen inductum videtur adesse; Sin sensim ab superficie argenti vivi separatur, flumen in ductum per omnes partes sili persecte oriri et tanto

majorem vim exercere poteSi.

Si experimentum hoc, quod cxpOSDi, eadem ru'

10쪽

tione instituebaim, nisi quod electomagnetem, priuS- quam interrumpebatur catena, ancora inStruxernm, Convulsiones, quamviS interruptio eadem, qua antea, Ccleritate fieret, adeo debiles erant, ut eas initio evanuisse omnino putarem.

Ancora magneti applicata et ipsa sit magnetica, contrariis tamen polis, qua re vis magnetis tollitur. Eodem modo ancora in electi Omagnetem valet; itaque probabile erat, eam. tollendo vim ferri inducentem, convulsiones fortes deminuere. Quae cum in electi O- magnete partitii per illum in se ipsum, partim per serrum in silum inducens signantur, ancora alterum hoc ita tollere poterat, ut conductor in se ipsum Solum inducendo valeret et debiles illas convulsiones effice rei, quas ancora applicata inveni. Itaque necessarium videbatur vim inducentem et ferri et fili seorsum cognOSCi. Primum igitur conductorem solum adhibui sine

ullo ferro, quod ex solliculis aurichalceis, quos dixi

ambiri sto, exemi. Convulsiones, quae SiC NASCebantur, multo VehementioreS erant, quam quae cum ferro adhibita etiam ancora gignebantur. Hinc sequitur, Vim Ancorae non hoc Solo Con Stare, quod ea inductionem serri tollat, sed ei etiam aliam vim inesse, quae sto in se ipsum inducenti contraria sit. Ceterum non est praetermittendum, conVulsioneS, adhibilo solo conductore spirali natas, paulo tantum fuisse debiliores quam quae cum serro, ni,Sente nn