De formulis o ti pathon et o ti mathon accurate scribendis atque explicandis [microform]

1쪽

MICROFILMED 992 COLUMBI UNIVERSIT LIBRARIESINE YORΚ

aS par of the 'Foundations of estern Civiligation Preservatio Project

Funded by the

Reproductions may noti made Without permission rom

Columbia Universit Library

2쪽

State Code -- concem the mining of photocopies orither reproductions of copyrighted materiai. . .

Columbi Universit Librar reserves the right to refuse toacceptra op orde id in iis judgement fulsiliment of the order ould involve violation of the copyright law.

3쪽

DE FORMULIS O l

GOTHA

4쪽

COLUMBI UNIUERSIT LIBRARIES PRESERUATION DEPARI MENT

BIBLIO GRAPHIC MICRO FORM ARGUT

Master Negative Restrictions o Use: Origina Maloria a Filmox Existin Bibliographic Record

TECHNICAL MICROFORM DATA

5쪽

Conti meter

M - -

l. 8

6쪽

Gymnasii illustris ii Gotha

7쪽

scribendis utque Xplicandis.

JTermirum sane accidit, ut libelli, quales iralaticio instituto raemitti solent scholarum indicibus in gymnasiis quotannis habendarum, ex nostro gymnasio aut nulli Prodirent aut paucissimi illi, quibus vel ad singularia scholae sollemnia celebranda magistri invitarent vel rincipibus et atronis res laetas faustasque gratularentur. Quae negligentia quo minus magiSirorum ignaviae atque socordiae, sed soli rerum, quibus sumptus fierent, tenuitati et enuriae tribuenda fuit, eo nunc laetius edicto Serenissimi Principis paremus prudenter scholae saluti prospicientis, cuius nos generosa liberalitas sumptibus ex aerario scholastico promendis iussit scriptiunculas latin sermone consectas quotannis emittere, quo ne usitata iusti honoris commendatione schola nostra diutius destitueretur. Cui ego legi saluberrimae rimus obtemperans hoc quod infra osui commentandi periculum feci. Subsequentur me ordine quotquot bonarum literarum in gymnasio nostro docendarum carissimi collegae provinciam sustinent. Et materiam quidem disserendi praebuit Platonis rapologia Socratis, cuius explicanda' viam Miscipuli. Classi electam adscriptis nuper traeivi Proficiscitur autem disputatio nostra a capite XXVI. ineunte, ubi pag. 36. B. d. Steph. haec leguntur: τι ξιός isti'adsit γῆ ποrissat, ο τι μαθώ ν ἐν τῶ βίω tuo συχιαν ὐγον.

Sensus loci perspicuus et facilis, sententiarum nexus manifestus et indubitatus. Socrates enim, rimis iudicum sententiis damnatus, item suam aestimaturus ex se ipse quaerit quamnam Oenam re vera conina eruerit, idque, ut graeca et latin et atrio sermone imitemur, sic facit Quam oenam, inquit, quam V e mulctam commerui,

halten habe. Sed in his quomodo expedienda sint o τι μαθων Verba, Saepe multumque dubitatum est. Et primum quidem Lambinus, arklandus, runckius, Elms Ieius,Bobreus in ea fuerunt sententia, ut, ubicunque legeretur τι μαθων Vel mutastosi' reponi τι tθων et om παθων iuberent. Quorum sententiae mulium ponderis eo accedit quod

8쪽

vir summus Godo fredus Hermannus eam assensu suo comprobavit in Praefat. ad Aristophanis ubb. d. II. . XLVI sqq. cuius de his formulis, quarum Vim atque naturam idoneis allatis exemplis exposuit, hoc est iudicium: Quodsi omnia colligimus, pro illo stant testes grammatici et exemplorum satis magna copia Contra eam formulam autem Primo quod non apparet, quomodo explicanda sit; deinde quod nondum rePertum St Xempluna in quo non τι παθsia dici potuerit denique quod in hac significationis affinitate, quae tanta est, ut disserentia indicari nequeat l), libri quoque inter

μαθων et παθων fluctuant, quorum verborum etiam praeter hanc formulam creberrima permutatio est. Ex quo consequi videtur recte iudicare eos, qui, ut Brunckius, Elms- Ieius, Obreus unice τι παθων probant. Ad grammaticos autem quod attinet, eos erisimile est, quum illo ipso librariorum errore saepe τι ιαθων pro τι παθών Scriptum inveniSSent, illud quoque ut usitatum adnotavisse. Natum est hoc viri summi iudicium e curis osterioribus. Nam in annotationibus

ad Vigeri de raecipuis graecae dictionis idiotismis librum pag. 759 sq. idem, altera

formula ri αθων minime sollicitata, tantum quo differret ab altera exponere Conatus St.

Praeiverat Fr. Aug. I, olfius, acutissimi vir ingenii, ad Demosthenis Orationem adV. Leptine g. 127. Pag. 495. v. 20. d. Reisk de utriusque formulae discrimine haec

statuens . . Equidem excussis sedulo et Aristophanis et aliorum exemplis plurimis, ubi constanti si de librorum scribitur τι αἱ tibi , Onapertum habeo utriusque formae diVersam PoteStatem esse, Sed discrimen tenue. enape τι παθ6M saepius locum alterius bene occupare Poterit, interdum tamen sine detrimento elegantiae non poterit. - Etenim τι παθ6a omnino est quanam re affectus quo casu quibus intemperiis agitatus qui fit ut etc., et lane ad rc θος quoddam, quod aut Olentes aut nolente Patimur. Pertinet. Contra τί ας oh , ne hic quidem obliterata rima verbi Potestate, forma est exprobrantis inconsiderantiam, temeritatem et pravum iudicium, ac Pertinet ut e Sch Vle verbo utar ad sic θος quoddana quod in nobis desiderari si immo Vigere Patimur. Veriique debet quo argumento quid secutus qua ratiocinatione usus V Quae quidem nisi tam et vere investigata et plane luculenterque eXPlicita Sunt, ut vix habeas quod addas, dummodo de sola vi ac potestate formularum Tl πcti in Et τι Gθων quaestio sit. Comprobandae gententiae causa, quam alii quoque amplexi sunt ut tali hau inius in edit tertia apologiae lalonicae addimus nostrates

paucarum locutionum terminos non excederet. Parum autem commode Hermannus in Praefat. ad Aristophanis ubb. ag. ., ut propositam interpretationem credat formulae isti recte accommodari, requirere se huiuscemodi exemplum dicit: τί ἔμαθες, ω ε τουτοποiγῆσm; Ubicunque enim in nunciatione interrogativa simul et de eo, quod quis velit, quaeritur et de via ac ratione, qua quod Velit consecuturus sit, ex usu sermonis graeci illae duae interrogationes in unum quasi corpus ita coalescunt, ut ratio consequendi consilii articipi enunciata inseratur alteri quaestioni, quae ad ipsum consilium spectat vide Grammat nostr in us scholar. g. 166. . . b. ag. 442. Atque haec est causa, cur talis dicendi ratio, qualem requirit Hermannus, frustra quaeratur in graecae linguae monumentis, saepisSime Vero reperiantur huiusmodi exempla τι ἱμαθων τουτο ποινὶσας; Sed iam missa quaestione de formulae τί μαθων usu legitimo ac peculiari potestate, de nostra quidem sententia satis stabilitis, progrediamur ad id, quod maxime spectat haec nostra dissertatiuncula, ad naturam atque indolem earum Sententiarum explicandam, in quibus locum habet formula o i stαθων. Id ut via atque ordine fiat, tenendum est primum, de quo in vulgus constat, Vocem O τι Vel Pronomen esse relativum quod roprie dicunt, Vel pronomem relativum adiuncta interrogandi i Utriusque usus exempla adiuncto μαθων articipi reperiuntur. Et ubi ronominis relativi vice fungitur O , subiectum μαθων articipium ea significatione accipiendum est, quae Propria atque primaria est Verbi uavstic νειν, discere, edoceri, ut in Platonis Lachete cap. I. ag 182. E: Λακεδc istorioi ουθεν αλλο μελε ἐν si sisto τουτοίγειν in επιτοευειν, O et lev

niis nihil aliud curae est in vita nisi hoc, ut quaerant et tractent, quod discentes et tractantes i. e. cuius usu et tractatione praestent aliis bello, die Lahediam onio trachien in threm Leben inai unia allein anach das a Studire unci u reiben, clurch dessen Erlernun unia et reibun si Vortheile ibor Andere Erlangen honnen im Erlege.

Alia est eorum locorum ratio, in quibus O τι ιαθων interrogative usurpatur, quod fit in interrogationibus aliunde suspensis eodem modo, quo, si absolute proferas interrO-gationem, utendum est formula τι μαθοιν. Exemplo est hilOStrati vita Apollon. I, 28:γηοετο ιυτον ὁ πρεσβυτατος, ο τι μαθs,3 χc Tago νήύει του βασιλε63ς quaesivit ex eo natu maximus, quid sit quod vel quibus causis motus contemneret re

In his nihil insoliti, ilii eiusmodi, quod non quovis ali participio Oculae 7 τι subiuncto et commode potuerit dici et facilem habeat explicatum. At sunt loci ali tuot Singulares, quibus expediendis neutra istarum explicandi rationum satis convenit. Pertinent huc praeter locum ex apologia latonica iam supra exscriptum latonis Euth dem.

9쪽

sententiarum nexum et quid fere Valerent Verba explicans apposita interpretatione latina Pro Pterea quod Verum qua ratione L ipsa forma orationis interpretatio illa proficiscatur non monstrans. Sta libaum ius vero, sermonis Platonici existimator sagacissimus scriptorumque Platonicorum interpres doctissimus ut compensaret quod omissum

est ab Hein dorsio. In novissima apologiae Platonicae editione pag. 116. ita disputavit:

-Νο quidem nunc pro accusativo absoluto habendum arbitramur quasi scriptum sit κατc τὀ ο τι ζαθων. suam rationem Probabilem esse comparatio particularum καθ ι et διότι arguit quae ritem ex ri prodierunt. Etenim quemadmodum oro καθ' , i. e. circi του θ' O dici consuevit, de quo usu vide quae ad EuthJdem cap. XII. monuimus, ita etiam interrogativum relativum in talibus usurpatum videtur esse pro κατὰ τοsθ'ο, i. e. 'πιτα sci s. 'rai siri Quocirca in istis docis Omnibus formulae denique nihil aliud significant quam quia quid . propterea quod quid. habetque ciniis locum audacior quaedam interrogativi relativi usurpatio, exorta illi exinde quod in recta ratione τί παθων et ' in Ἀν usitatum fuit Germanice igitur hunc locum Apolog Socrat. cap. XXVI. τί Mς uti arci P a Urrori Icti ast ia)ν ἐν τε, ikia υχοσυχὰ ν λ γον ex nostra ratione ita interpretamur: uas Derclisne ich u eice odor u

Probamus nos quidem hoc vertendi exemplum non item rationem assequimur qua quis a verbis graecis profectus ad illam sententiam recte perveniat Manifesto enim

e nunciati a Verbis O l E in exordiens causam continet, qua Poenam Commerui SSE

Socrates videatur. Iam facile qui usum linguae habeat concedat seri posse, ut in locum enunciationis causalis succedat nunciatio cum exclamatione, quae in modum in directae interrogationi egi conformata. Quo dicendi modo Graeci utuntur saepissime, ubi indicanda 1 Cau Sa animi uiu Silam affectus, qualis est vel admiratio θmῬαγ eiusque declarandae rati quaelibet sua o ζω, Ddatu ον ζω, Ddaiuων io φαινεταί τις et νῶ), Vel misericordiari τοι κτεios , ἀποκλE is, , vel indignatio νεαεG Ducit, ροχος α ιβάνει με, ἀγανακτ J, ἰύχυνοuc ix vel sollicitudo fuέλει μοι et similia. Qui usus, a grammaticis et lexico graphis vel omissus vel parum sedulo tractatus, ut et lanius et rectius cognosce Teiur. Vi Sum S exemplorum copiam addita germanica et ubicunque Latini hanc dicendi rationem S Sequuntur etiam latina interpretatione afferre:

giit M. S. c. avst ahmθ, in eo hoc rimum mirabar, quam benevole quamque comiter eorum Vocem excepisset, Platon Phaed. cap. XXXVIII pag. 89. A. Coll. Platon Criton cap. 1. Pag. 43. B.

Eνιοι δε καὶ ἐπὶ τοim' το γῆρας μυνουσιν, σων κακων σφίσιν ωτιον, inigestimmen aucti aus dem Grunde Elagelleder bor tis Altis an wie Diele eschwercle es thnen erantasse s castis es thnen o Diele eschwerden erantaSSE , non nulli carminibus queruntur de senectute, quam multa incommoda Psis afferat. llaton de rep. I. cap. ΙΙΙ. pag. 329. B. Tri ἐμαυτου τυχνὶ ἀπέκλαιον, ibi ἀνδρος ταωου ἐστερηuένος irin, ich vergUS Irariane liber mei eigenes Schichsat, a fur inen retin icti Deriore hiat te da' ch einen Olchen Freunivertoren halle , meam ipsius sortem de Plorabam, quam rae Clarum amicum amisissem, Platon Phaed. cap. XLVI. pag. 117. Q, coli. Xenophont Cyrop. VII, 3, 13 κατοικτείρων ini γυνaῖκα, ιου νδρος στεροιτο.Aισχυνεσθαί μοι δοκω, οἷους rus σεσθε του ἐν τr χώρα δντας ἀνθρώΘους, chgἰGube mich chamen a mussen, in Delcher ualitias cl. i. vi rebiarnalich thrmein Lancifleute finden erdet, arbitror fore, ut me pudeat, reputantem qua les Inventuri sitis populares meos, Xenophont Anab. I, 7, 4. E μακάριζον τὴν μητέρα αντων, οιων τέκνων ἐκυρησε siepriesen die Mutter derse

10쪽

scien , matrem eorum beatam raedicabant, cogitantes quam praeclari liberi ei contigissent, Herodot. I, 31., coli Platon. Phaed. cap. II. Pag. 58. E. ευδαίμων sιο ανη ἐφαίνετο καὶ του τροπου και των 1πων, ὼς ἀδεῶς καὶ ε aiως-ελευτα.

Attulimus exempla Vulgaria, quorum communis haec est ratio, quod sententia primaria verbum habet vehementiorem animi commotionem significans, simul autem ita comparata, ut ad Verbum germanice expressa non abhorreant a nostrae Iinguae indole. Verum latius etiam hunc apud Graecos usum patere exempla nonnulla docent ex Homero

schloge hast). inter ipsos tu quoque, qua mente es, nec aberi S. Attende iam Propriam horum exemplorum rationem. Facile invenies opus esse in sententia secundaria Ocabulo aliquo gravioris Ῥοnderis, qualiae sunt ironominalia iσος et οἷος et adverbium π63ς cuius in locum substitui potest a modo addito alio adverbio. siquidem dicendi ratio Ista usurpatum tantummodo, ibi res qui afficitum animus, habet aliquid insoliti vel quod moveat mirationem aut indignationem. inde sua sponte apparet Pronomen ο τι simpliciter positum non aptum esse huic dicendi generi Quare frustra quaeres huiusmodi exemplum: dio ἐστι iuωοιας, ' i' γ συχναν ὐγεν, tametsi nihil issensionis 'abet sententia rii hunc modum conformata: χρος ἐστι tu639ιας, ιαειργασατο. At, dicat quispiam fortasse additum ui αθώ ν participium illud 4psum efficit, ut Pronome aptum fiat eidem dicendi rationi, a qua nullo addito alio verbo alienum est on id quidem negaverim fieri posse, praesertim quum formularum τι παθών, τι ut doli', ut iam Supra monitum est, hoc sit proprium ut aliquid esse factum significent, quod offendat eum qui loquitur quod abhorreat a communi consuetudine sanave agendi ratione. Admis S igitur interpretatione in Iocis allatis. Socratis verba τ αξιος εὐιπc θελ ῆ ἰποτῖσca, ο τι μαθων ου nisi χιαν ῆγον ita ut fidem verborum servemus elata

hoc dicunt quam poenam commerui, quae animo Volvens quietem non ErVRVerim: Melche Stras Derdis ne ich, as mir infallendassen d i h nichiivh hieli, significatque Socrates per simulationem sibi ipsi iam mira et improbanda videri quae molitus sit.

Grammatica autem Verborum ratio expedienda ita est, ut O et accusativus sit quem dicunt Obiecti, Penden ex icti Ga Verbo, non accusativus absolutus quem sibi ranxit talibau-mius Eadem explicati verborum, quibus in Dionysodorum invehitur Ctesippus in Ialon. Euthyd. cap. XII. σοι εἰς κεφαλλην quod lene dicendum fuit σοὶ εἰς κεφαλνὶ τρε-

mentitus sis, Fluch avis dein Havpt was di ei allem lassen clu mi und den

andere sine sol he Absicht unierschic best , quibus significare utandus est Clesippus DionySOdorum, parum recte Percepta sua Sociorumque mente, falsa quaeque de iis mentiri. Subiicimus reliquo locos addita interpretatione Platon Euthyd. cap. XXV. :

At ut serenda sit haec interpretatio, facile tamen apparet valde quaesitum esse dicendi genus in sententia lana et ab Omni emphasi aliena, desiderarique in membro posteriore rationis causalis simplicem et finitam significationem. Quod sentiens ut t- mannus in Gr. gr. g. 150. ag. 453. d. XIV. iunctim scribit τι propterea quod) ita ut ipsa causalis articula in locum pronominis oblique interrogantis sufficiatur. Qua inita ratione iustus quidem orationis contextus dilucide verbis expressus luculenter perspicitur, articipium autem stαύων seorsum positum displicet et, Si Sensum spectas, dubitationem movet haud facile solvendam. Nam quam utimannus vim illi articipio

tribuit, ut sit ubertex ter mei se prudenter, de industria), ea neque inest nec potest inesse, quum nil valeat nisi vel edoctus gelerni habe id mi Non ni-niis de Geschichii ch hcit', vel compertum habens et proinde sciens in Ery ahrun ge brachi habend wissonia, issent lich), Vel cognitum habens et roinde perspiciens cingos ehen uer egriae en habenu, er-8tiandiger ei se . narum notionum quamcunque elegeris, nulla convenit in locos allatos quorum Proprium hoc est, ut ratio, qua quis ductu quid erpetraverit, tanquam singularis quaedam et a communi sensu aliena pronuntietur, ex quo Simul apparet, quam parum apta sit etiam fici ista significatio. Iam Ver quum Sententiarum nexus eiusmodi sit, ut membrum Osterius causam denotet tu rei, quae declaratur membro priore, apertum est iustam simplicemque dicendi rationem requirere articulam causalem ori, si non accedat alius cuiusdam Sententiae significatio. Ergo non haereremus in sententiis hunc in modum conformatis τι ἄξιος εἰἱι παθεῖν η ποτissat, τι υ γ γον γ GDba P. Vel σοὶ i κεφαλλιν, τι ιιου καταχ ευδει, aliis, Sed quivis agnosceret genus loquendi tritum et consentaneum. Iam si accuratius indagamus Sententiarum, de quibus agimus, naturam, causam, e qua Prosectum S id ipsum, quod in membro riore ostium est, non simpliciter indicandam esse intelligimus, sed admixta quadam reprehensionis notione, qua significetur eam PSam rem, Cuiu Con sequens Sit quod in sententia primaria positum est, effectam esse Subito quodam mentis