Artis obstetricariae compendium tam theoriam quam praxin

81쪽

tempore nati, quasi una adolescunt, consenescunt, decedunt. Et haec sola sunt certa Morborum Signa alia Signa, sive Symplomata quae Morbum non immediate sequuntur, ejusque ejectus proprii non sunt, quippe quae non semper adsint, fallacia sunt, quibus Fides minime habenda est, dc quae in errorem duxerunt aliquando Homines scientissimos. Signa igitur haec Fallacia, inter protria Symplomata alicujus

Morbi non sunt numeranda, sed inter secundaria scilicet provenientia ex quodam proprio Symplomate, dc nimirum sunt Sym-Ptomata Symplomatum vera enim propria Diagnostica Morbi cum illo pariter Initium Finem sbrtiuntur, pariter maturescunt, conssidunt, lavanescunt, ex his Signis Indicationes curativae omnino colligendae sunt.

De Symplomatis Morborum.

QUOD ad Symplomata alicujus Morbi attinet, imprimis

Symplomata universa ab ipso Morbo caute discernenda sunt, singula deinde inter se distinguenda sunt id est, ea quae continuo ex Morbo oriunturin simul vanescunt, ab iis distinguenda sunt, quae non Morbus ipse, sed ejus Symplomata tantum pepererunt. Et ea Symplomata, quae usque ita Morbo adhaerent, ut simul nascantiar, simul decedant, sicut supra observavimus, sola certa

Morbi sunt Indicia. Ut Exemplo familiari autem, dilucidior fiat haec Res eodem

quo supra, iterum utamur, scilicet Dolore Dentium Hic Movia praecipuum est gravissimum Symptoma, non tamen ipsus est Morbus, nec orbi Causa, imo haud simplex Symploma est, quandoquidem ab ea alia etiam nasci solent, Rempe Rebras, In m-matio, Genarum Thmores&huiusmodi, praesertim si Molestia fiat acerrima quae quidem, cum e molestiae acerbitate prOVeniant,

82쪽

6, Symplomata sunt Symplomatis tantum Misis porro, Insommatio, c. nec totaliter, nec eX parte, Dentium Dolorem pariunt; Dolere enim Dentes possunt absque his, idque saepissime evenit: Tumor autem neque simul cum Morbo oritur neque considit, imo non semper adest, neque est ejusdem generis atque Humor olestiam exciens; sed solum symptoma est hujus orbi, vi Molestis excitatum, Partium consensu Humorumque assiuX conflatum.

Jam tandem, uti speramus, ob oculos ita perspicue posita est Naturam clausam Morborum investigandi Methodus, explorando scilicet Sedem, artesque affectas ct dignoscendo Diagnostica Symplomata, ut manifeste pateat, quam necesse sit, non tantum Diagnostica , Symplomata a Morbo, sed haec, etiam ab illis, rect e distinguere: Hinc autem quae potissimum Remedia adhibenda sint, ad sanandum quemvis Morbum meliusjudicari potest neque sane prius speranda est sanatio, quam penitus cognoscatur morbuS.

Ex hac etiam Methodo, dum morbum perscrutamur, ea simul discimus Indicia, per quae sola fidenter de Morbo prognostica re licet, huc es, quis Casus grotum maneat praedicere id autem recte fieri non potest, nisi, Xplorata morbi natura ejus Quantitas&Vis, simul cum robore naturali aegrotantis, medicinae virtute, quasi trutina suspendatur Prognostica igitur non nisi ex

disquisitis morbi diagnosticis, possunt colligi ex quibus, qualis

quantusque sit morbus, quantaeque simul aegrotantis vires comperimus. Porro ut hac methodo medicinarum quoque vires, est caciamque docemur, ita ipsa medicinae lucem reserunt, is a.

gna ex parte judicium de morbo obfirmant, sicut Hippocrates scienter dixit. medicina est morbi index.

Hac igitur methodo morborum omnium, quibus humanum Corpu unquam tentatum est, Vel tentari potest, Naturam investigamus; liquando novus, , adhuc inauditus morbus enascatur, hac

83쪽

hac Naturam ejus enucleatam habebimus, hae quibus Remediis sanari poterit, discemus Morbum enim dignoscere, est San tionis Principium. Optimus ferme quisque Medicus eam Morbos curandi Methodum, quae Indicationibus de diuestiis experspectis causis conjunctis

nititur, comprobavit. Harum autem causarum cognitionem nemo sine diligenti Dassidua observatione Recognitione Ph-omeriorum istorum quae singuli suis Temporibus Morbi exhibere solent, potest assequi: Quicunque igitur Historias Morborum

percalluerit, eorum etiam naturam hac mothodo investigare poterit; nam manca foret Ar Medica, nisi Ph ea Scientia Histo riae morborum Cognitioni accedat, nemP Asterius A altera poscit opem, ut hac recte uti absque illa nequeamus; inuo plenius Oeconomiam Animalem perspexerimus, eo certius facilius Morborum Naturam Xpiscabimur. si omnis enim Philosophiae Di ultas in eo versori videtur, ut a

,, Phoenomenis motuum, investigemus Vires Natura , deinde ab ris ,, Viribus demonstremus Phoenomeua reliqua. ,,

Haec est magni Newtoni Observatio. Ita mutatis mutandis confido, de datis cujusvis Morbi Symplomatibus, ejusdem etiam Natura, his modis investigandi facile eruid explicari potest. Hanc Morborum Naturam investigandi Methodum, quam ex optimis Auctoribus dudum collegi, propter eam quam mecum institueram medendi rationem, omnibus iis Morborum Historiis, quarum Auctores Causas certas, Signa Symplomata rite descripserant, di diversas ejusdem Morbi Species accurate distinxerant,

84쪽

rant, omnibusque iis Morbis dileorum singulis Phoenomenis, quorum curationi ipse interfuerim, sedulo semper accommodaui: cum plurimum utilitatis ipse inde perceperim, nullus dubito, quin hi omnes, qui ea qua par est diligentia, his institerint vestigiis, id commodi sint inventuri, quod AEgrotantibus prosit, sibi ipsis satisfaciat.

Quo tempore tali

Vomitus p s

Venaesectione. Curatio: Leni Catharsi. J Stomachicis.

I suis 3 secundum Naturam, Uteri Expansio ' Lumborum' Qualis 3 Desor. Renum nde Θ' Situ. 1Inguinis Curatio: Oleosis.1Venaesectione. Unde 'Leni Calore. Dolor Mammarum Oleosiis. o Curatio o Venaesectione.

Unde Z

85쪽

' Fomentatione. Diureticis. J Scarificatione. Iaxitate naturali.

Effectus ueteri π cri Descensus Uteri . s Tentio. Quiete.

Di Situ Corporis. Curatio 'Pessario.

Adstringentibus topicis. Defeensis Uteri, omnibus temporibus, quibus-eunque mulieribus, nonnunquam etiam Virgini bus potes areidere; sedui funditus invertatur Gerus, non nisi ex continenti pos Partum accidit. Mulieres ante Praegnationem Uteri Descensem palpae, inter Parturiendum incedere es assurgere non debent, iisque lecto incumbentibus , facilior aetutiors Partus, quam Sed insidentibus. Si alimenta, quae apprime appetunt Gravidae, optimaes admutritionem maxime idonea non homnis tamen anteponenda sunt iis tamentis, qua

fugium ae oderunt. Simulieres gramida quidquam frigidius, veteri glacies ines biberint, exinde Colleam Possionem Iaepe patiuntur, ν Abortisarem facilluc

86쪽

Aivio RIs MI Mulieres gravida, gitibus aegcere sive ardorem pati solet tomaehus, ab acidis fructibus immituris, saccharo abstineant, vel etiam vim Iagiant, nam vinum ut alimenta in Stomacho acescant, Grit, ipsi mque es acidum. Mulieri Abortioni obnoxia, pos Conceptionem

a Coitione omnino abstinere debet. Mulier praegnans sub mensem futremum termini debet quiescere, quia circa hoc Templissese vertit Insons, ut naturalem jum capiat, P praegnantis motus potes e cere, ut Infans, non re ut debet, sed obliquo motu, Vertatur. Adstringentibus inter Curationem Doris Ibi nunquam utendum es, si Corporis lenitudine purgationibus, detractione Sanguinis, ου i genus idoneis remediis jam satis diminuta. Fisorem album uellis etiam posse accidere a tertio adquemlibet talis Annum , observare licet. Aquae miseratis Dore albo laborantibus, modo non gestent utero, plurimum prosunt. Uteri Suscatio ex Suppressis ae corruptis meu- Iruis De Lochiis, oritur.

Odoramenta quaeque mulieribus, quarum Uterisi ocari lueverunt, nocent , maxime autem si

post Partum serisolet.

Si mulier praegnans lue venerea Getatur, δε-

87쪽

Apsso Ris ML-- mis remediis insex prioribus gestationis mensibus impune potes uti, in reliquis autem tutius es Portum expectare.

incera venerea labiorum, vagina, a salivatione facile sanantur,muae vero sum uterum ejusve os occupaverint, sis nuda medetur Arte. Si res postulae, ut muliergravidapurgetur,sam guis e brachio amittatur ante aliquot dies. Mulieribus gravidit, quibuslter Angumfaciendum est, sanguinem e brachio feme amittere δε-bent, aliquot dies antequam iter capesunt, quo melius injurias, quas itinerandi motus inferre potes, vitent. Varices crurum mulieribus gravidis aperiri non debent, quia Ea evacuatio eundem essebum, aes sanguis expede extralatur habet. Mulier gravida vel non gravida, Haemos sin,

Tussim, Ardorem Stomachi via teri Flaxionem patiens, purgari non debet. milieres, quibus sanguisuterinus in primisν- sandi mensibus minuit, anguinis quantitotem modicam e braclio amittant, mulo quiescant,

Oumnino non coeant.

Multum periculi 'matri ae infanti ferum afferunt convulsoves, ideoque majus η, intermissis parora is animum mulier non recodigat.

88쪽

Ap RORIs MI. - P=imipara saepius onuul nibus Gelotum, quamosae quibus plures partus contigepunt. Conuvlsones ante partum periculosiores sunt quam post Partum. Mulieres convulsoniblis correptae, anteve post editum mortuim o putrefactum Infantem, si 're discrimine laborant, quam 'vivus foret Infans. Puerpera convulponibis anteves esto post Partum correptae, nocent emetica, unguinis autem metos utrinque maxime eouvenit, ns a prestuvio sanguinis convus oriatur. --. Incontinentia. Unde Θ

b ab Utero comprimente Pulmones

Effectus - Abortio.' ensesectione, Curatio Oleosis. b Lenitivis. Ap Mollis Mi. - si Diουntior, frequens Mulieritus gro, vidis abortionem V pro via saepe adfert. Et coitus pragnatioplurimum mulieribus ha- inoptas laborantibur, nocent.

89쪽

Apuollis MI. - Venafectio in braebio lae. jus tepidum, tam turnitas, intestina parum ad ricta, eoitus abstinentia perquam neeessaria sunt mulieribus gravia

senteria, quae abortionem attulit ultra quatuor dies manens, plerumque periculosa es.' Unde ZEffectus' Haemorrhoidst tentatione. Curatio FVenaesectione. J Apertione.

'Definitio 3-Quae 8 Causa proxima resemper conjuncta -- Quae Partes affectae seu Situs Vise Meatus, per quos Malum progreditur. Quales 3

Signa diagnostica inseparabilici l seu pathognomonica, a qui- m. - Ο

semper sumi debent. JSymplomata Plerumq; concomitantia--Qualia 3 earumq; accurata distinctio Quare Indicationes curativae-Quales ΘPrognostica-Quae ΘMethodus medendi-- Quae Θ

3 3 Mulieres

Febris continua intermittens dic.

90쪽

hre vel continua vel intermittente laborant, doloribus plerumque ita assiciuntur, ut parturire Videantur Sanguis enim in Uteri Pueentae vasculis, Humoresque quibus Infans circumcluditum, Ardore quem Febris Exacerbationes afferunt admodum rarefiunt, Membranas distendunt inquietudinem Infanti inserunt, unde Dolores, iis quos parturientes patiuntur simillimos excitantur. Obstetrices autem caeterique obstetricium XercenteS, cum Veros instantis Partus Dolores adesse credant, hos saepe proritantecPartum maturare student; quod si jam ingravescente Febre, Vasculis circa Mulieris genitalia supra modum distentis essiciant, Mors siepei Matrem Infantem simul obruit. Illi vero, si sibi de aegrotanti sic consulerent, ut prudentes decet, peritum aliquem Medicum, qui rebus hujusmodi dubiis interesset, accersirent, ut illius opera solerti causis horum fallacium periculosorum Dolorum sublatis, eniXuisu tempore accedat, Parius feliciter conficiatur Interessis omnium etiam mihi videtur ut caveatur, ne obstetricibus iisve, qui imperiti rei medicae obstetricio dant operam, in rebus arduis, negotium omnino

committatur Admonent enim puerperarum crebrae mortes, quanto periculo temerariis manibus traduntur, inuam necessaria sit Medicinae scientia, siquando diVersis causis, gestationi non cognatis obstetricium implicetur, quarum Periculo occurrere omnino medicorum est: Neque Vero Priu occasionem hanc, unde natus

est hic sermo, possum dimittere, quam obstetricastris illis ut ita dicam Letiam atque etiam suaserim, ne se solos, antis Periculis opponere praefidenter audeant, quin Medici alicujus periti conssi lio adhibito quam cautissime agant, ut non solum vitam, sed Incolumitatem puerperae conserVent. Nam magna licet scioli de se suisque dotibus temere sperare soleant, haud facile quisquam eva.dit Medicus, Mnemo unquam repente fuit peritissimus multa certe prius sunt discenda, multa PriuSPerscrutanda, quam ad Me.

diei Artis Prudentiam perveniri possit si igitur isti rem sequoasimo perpeaderem, necesse essset fateantur summae esse temeri.

tatis,