Disputatio juris altera De ætate canonica et qualitate, et ordine præficiendorum, quam in illustri ac vetusta Rosarum Academiâ præside Christiano Woldenbergio, ... publico eruditorum examini, in auditorio majori exhibet Andreas Rise, ... Mense Januar

발행: 1661년

분량: 35페이지

출처: archive.org

분류:

1쪽

SERENISSIMO C ILLUSTRISSIMO PRINCIPI AC DOMINO,

DOMINO

GUSTAVO

AD OLPHO,

Principi Vandalorum, verint,inace-

burgi, Comitiaverinensi Terrarum Rotiochii, ωstargardiae Dynastae,

Domino suo Clementissimo

Salutem perennem, Incolumitatem cum omniPrincipali fortuna sub felici hujus novi anni auspicio

apprecatur

2쪽

lloniam in primo mea de Am

rare Legali, ante annum habita di .stutatione bu in Ρι undae, de aetate Canomica mentionem feci, utique professonio ramissis secundum L ao. D. de per Libertor de θ. I 2. Disp. prioris conveniens est, ut ea, quae r stant, suppleam, o quae ex iure Can nico, huc transferri possint, diligenter

connotare allaborem Antam autem

de aetate nonica consscribendi dist lationem praebuit ipsum eo. EX tr de despons impub quod ita sonat: ubi non est consensin, addatur intextu)-ιriinque, ibinon ei coniugium. Districti inhibemin, ne aliqui, quorum uterque, vel alter ad aetatem legibus, vel canonibus determinatam, non pervenerit. coniungantur . nisi sorte aliqua ureentvsima necessitate intervenienteis: utpote pro bono pacistatuiso unctio toleretur, uti jam factum in GaIlia, ct Histania o feri potess in Dania, Syecia, Electoraribus Ducatibus, quibus hoc indultum, ct non ad privatos extendendum . Atias enim prohibetur c. haec quippe io causa cl. s. Unde versus: Pax ut semetur, moderamen juru habetur. ηtu capituli intuitu, cuius ob oculos positum est, Canones etatem certis limitibin in coniugio , Benestiis, o Iunctionibis, o dignitatiιin Ecclesiastiι-cirium ιribere , ut ita non inanem mihi iis fuerim operam locare sisque in Iare Cano-vijo, ac in iure Civili, uti in priori feci, aetatum istati observarem is inprimu Serenusmun tu Principibus, DIC CUR HIC demonstrarem, norae professionu novos stactru submusissime exhibrrem, da ratione . iustas in ηauguralli oratione postia querela legitimo tramite resticarem, planius 9 plenius loco competenti explicarem . Morita me

3쪽

quales' secundum affectus,&habitus, &aetates,

fortunas posthac explicemus ubi postmodum aetatem optime dividit, mores tuique aerati coUentaneos eleganter, uti solet insignat. De aetate ita intit. Ηλικι- δε ἐιρο, νεοτηc,' -- Κρος e. Et ates autem sunt juventus, vigor, senectus. Quibus indicare voluit baetate etiam certa indicia sumi Non enim Omnia scelera aeque omnibus statibus conνeniunt: alia puer concupisciti alia rir,ctalia senex vid. Bonifac. de surt. p.6o n. 37. Adde quae Magi rus habet in Polymnemone in verbo aetas , n. a. Ernestus Coth in Res p. Academ. 4 . n. Is usque 26. Et baec ita sese habere, ad oculum ex Ari oleis allegato loco, quem non piget huc allegare, demonstrari potest. ει α λουν νεοι, τὶ in liri eis υριηθικῶ κλοιο ποιμνωνῶν δὶ - λμησωστ. Κομ-το σωι λ ροων,μαλις αυMυντ-

4쪽

ειρ μενον ελν πστ i. e. Iuvenes quidem moribus μκt cupidi, o parati ad ea ιienda , quae comvirerunt , ct ex cupiditatibus, quaeirca corm versantur, maxime elus sectatores sunt quae circa res enerea ess, ct incontinentes ipsius. Et in horas rearabiles. Uusidis in cupiditatibus. Et palde quidem concupiIιunt, celariter,ero sedantur. Αι virenim voluntate eu sane, se non perduraηtes, culininodi sunt aegrotantium ames, ct sitiis. Et excandescenIes, acute exia candescentes, ct parati ad impetum sequendum. Et obnoxii sunt irae.

Nam propter studium bonoru non patiuntur se parrisieri, si moles. ferunt, si existiment se injuria assia. Et sudios bonoru quidem sunt.

sed magis victoria. Excellentiam enim cupit Iuventus Et victoria excellentia quaedam ess ct ambo haec magu sunt, quam ut sint studios pecuniarum. Studiosi aureo pecuniarum sum minimum, quia nondum indigentiam experti sunt quemadmodum Pittaci se habet apopthegma in Amphiaraum Et non malorum morum, sed bonoram, quia nondum conspexerunt multa mala. Et creduli, quia nondum in multu decepti sunt. Et bonae stet Liat enim temulenti, sic calidi sunt iuvenes natura: simul vero etiam quia nondum in multu opinione ais, O virunt utρω-rimumste Nam stes suturi est, memoria ver praeterin repetit hoc dictit c. seq. s. de moribus senum furenes autem futuri multum habent, praeteriti νer parum. Irim enim tempore se meminisse nihil arbitrantur, Perare autem omnia. Et idoneisunt, qui decipiantur, ob id, quod dictum ess Sperant enim facile. Et viriliores Iracundi enim, bonae stet, quorum idud, ut ne metuant, hoc, ut covidant, σι it. Neomo enim, qui irascitur, metuit. Sperare autem aliquid boni, asserendae dentia im habet. ulterius ora juvenes erecundos, magnanimos,

5쪽

nulla ciconia pinsiti a terga . liquando sunt in ut 'errasi simi, ον.

sem ευτ πιλίας non rectὰ hause aut θ verborum Iahrinthose inronpunt, ex quo pudore sulfusi vix se explicare, sunt. Hi manentur, ut tamdiu taceant, donec civisite asi istudere diui: erint.

In capite sequenti. I. de senioribis pergit, dicit quod prioribus contraria peragant, in morib- acrioniblu ipsis amiliare est in contrepersis o discursibis, de quibus infra: Forsan sor. rasse, τάχα , omnia dicunt sic assederanter autem n:bit, Omnia in pe-ivi interpretaηtur,o quae ibi pluribα tegi possunt In eapite autem ii de moribωνborum dicit A: ακμαἰῖοντὶς a. e. rigores autem

apparet iηterjectos inter hos moribus futuros, utrorumque detrahendo exsuperantiam, paulo post ut autem in uηiversum dicam quaeivns bi distribuerunt Iuventini senectis, ex commodis ea qui habent. QMecun rar excedunt, aut deficiunt, eorum, quod moderatum ess, ct bonνeniens. Piget autem corpus a triginta ann inque ad quinque, triginti animis Per circiter unde quinquaginta: de iuventute quidem, o senectute, ct Pistore, quales mores quaeque t. s h beat, tam multa Δ.Iasint. Et haec hucusque nostram proposit .r L in. ter. arassectare arbitramur. Quae in cap. s. de motabiis Nobilium . de in c. s. de moribus divitum, de in c. i7 de moribus potentum de

fortunatorum proponit, Oratoriae reservarum 4t haec ν.itione t.ιtis

euis. ν prioris disp. consentit, ab Aristotele diνi ae ct exbibite in anteresam avabuisse sufficiat Plura qκ de raria aetatis acceptione, existra illa, qua inpriori posita sunt, per numerum alphabet copios me tradita legi ρ sunt, in foro Romano,sub voce Etas, Basile re 78 ed ιto. Glossa autem in prooemio libri sexti decretalium, in Verbo perfectus auxit Aristotelis dimisionem, sex enumerat aetates hominu uti hi priori itidem tinnamin. θ. Io. Si ct sex fiunt generationes mundi.

Quarum prima ab Adam inque ad Noe in hac fuit instituti lapsis gener humani secunda inque ad ab aba, In hac fuit generu humans destructio per d. iarium, se renoratio Tertia inque ad Dapis In baifuiscircumcisionu, ct legu constitutio Quarta inque ad transimigrationem Ea0lonu Flo ruit lex in haι sub regiiso Propistu Quinta aeque ad adνentum CHRISTI, Fuit in hac populi captipatio, o redemptio. Sextamque adfinem secuti sub ba humani generu redemptis, o res secundum arithmeticos ibi uster sonantur. Adde can in causa. q. Felin,

6쪽

litem. super verbi complevisset Extr.de despons impub de Archidia c. in i de Cier .aegror. in Sexto. cui lene Iolla de Anania inrub. de deli est pueror ubi vide. Paulus Fuscus in singular. in utroque jure, in verbo aetas, is pergit. ι ex seunt aetates. Prima infantiam inque

ad septennium stam in mapalo, quam in sarmina. . si infanti i8 obib. Gl. C. de jur. de lib. Jkibi Alexand de in c. un. de despons impub in

sexto. Haec parenthesibus inclusa Iohannes Bertachinus habet inrepeit Orio mu d. pueritia, inque ad duodecimurn annum informi-mina,in masculo rero usque ad ια G in c. si pater i. de Testam inta Sexto Joli Andreae in rubr. Extr. de delict pueror. YTertia adole scentia inque ad ar. L. I. in fin. D. de Minota Quarta luventus, vel νμrilis aetas usque ad ro anntim. in c.juvenis 3 extra desponsal. in non aliter. 69. D. de eis. vide T. θ. I. Quinta senectu inqu ad O. annum. per texi in c. i. a de Renunciat in sexto Et habetur de ea

L. non aliter uena ct ultima dicitur esse senium , seu decrepitas alia.

rum aetatum.darans usque ad centum μη os, cum homo amphiis inera

communiter non praesumatur. L. fin. Q deSs Ecclesiadde, quias finis vitae longaevi hominu est. 46. D. de Usuis L. 8. D. de usurae, suis. leg. Longusima enim aetas dicitur,oo annorum. Licet grave sit tantum vivere, nisi pro servitio DEI, ut dicit Ecclem si fest B. Martini oenim vita hominu in hoc mundo quaedam peregrinatio, quae non cessat, nisi adportum salutu sit perventum. Sicut is ipse Christus peregrinis sui indo mundo. c. quod quidam Dri Opponitur,eausa r. q. l. Gl. in c. recurrat.α causa a. q. 4. Unde postolus in epist ad Philippenses. c. I.v.as scribit Cupio dissolνι θ esse tam Christo. Et Propheta Ps. so. V. io. Anni nostriscutaraηea meditabuntur, dies annorum, rorum in ipsis o si aurein inpotentatibinio annis, amplius eorum laboro dolor. Vide Luc. Flor in epit. lib. I. in procem. fol. 3. cOLa.

Thesabsitas Canonica est illud spatium, quo quis canonibus permittentibus, conjugia ineundi,&munera Ecclesiastica obeundi potestatem salutis publicae

causa consecutus est. Haec definitio est Accidentis, qua loco generis formam, disserentiae nomine materiam complectitur, ut de causas ex quibus consi in

7쪽

eonssita, ob oculos ponit. Definitum, nempe AEtas Canonica, etc. a. extra de destonsat. Impab nobis natum it, uti in procris me. moravimus. Genus est spatium, quod ex definitione aetatis legalis speciali retinuimus. Efficiens in hac definitione discrepat a priori. Uti enim ea usa Essiciens ibi Lecerat Italicen Canon , ex cu .jus praescripto, quis aptus ad conjugia, beneficia, & dignitates Ee-elesiasticas redditur 6 quae hisce annexa Materiam constituunt praedicta conjugia d. dignitates, subjectum exhibent personae habiles, juvenes, viri, senes, quatenus artatis beneficio, tam in civilibus quam in eriminalibus se tueantur, atque defendant. Video. aI.dit'. prioru de aetate Legali. Finis est salus pubIica, quam canones in omnibus sibi tanquam cynosuram propositam habent. Forma, uti modo dixi, est spatium, uti autem illud recte sciri possit, de aetatis probatione in priori disputatione. . r. agendum esse putavi, ad quam lectorem remitto, ubi habetur per quem, quando Vc quomodo probetur. Et cum aetas facti esse dicatur, eam

probandam esse notavimus. Quae enim facti sunt, de his in genere eonstitutum legimus, quod non praesumamur, sed allegata pro 'bari debeant. idec cum in jure Ii extra de σι Iud delegat. c. r. de constit in sexto Quando autem quaeritur: Cui incumbat onus probandi aetatem communiter concluditur, quod fundans se super aetate majori, vel minori debeat illam probare. Vide Felin inc δ extra de Probat. n. I. c. PresbIter. 4. D. I. Et ideo volens impugnare electionem ex desectu aetatis, debet illam probare, si eleelus, de cujus aetate dubitatur, petit confirmari, debet probare se minorem. Et hoc est verum, ubi principaliter allegatur aetas, se-eus si allegatur actus includens aetatem accessori ad sui validitatem, quia probato actu, praesumitur artas ad ipsum idonea.

Divisio ex praedictis s. ia prioris disputationis tua sponte eluoestiti nempe in civilem, canonicam, de illa in priori, de hac in praesenti ulterius telam carptam pertexturi sumus.

Thes III. . tas Canonica vel est legitima, sive justa vel pupillaris, sive minor Et utraque subdividitur inieram

8쪽

ωfictam. Legitima est, quando quis expleverit pubertatis anianos, c. p. I. Io extra,de desponsit. Nub d altera νide θ. ao. Thes. IV. Considerabimus autem aetatem canonicam, primo, in m a

teria conjugiorum, secundo in Beneficiis dignitatibus Ecclesiasticis, virtute tituli, de Eluteo qualitate ct ordine praesciendorum. Tertio in aliis civilibus sic riminalibus actibus.

In matrimonio itaque Jure Canonico non consideratur principaliter aetas, sed potentia generandi, e puberes I. Extra dei potis impub ibi Puberest pube sunt vocati. i. e. apudentia corporis ibi legendum a pudendis corporis nuncupati, quia haec loca primo unuginem ducunt. Quidam tamen ex annis pubertatem aestimant. i. e. Eum eis puberem, qui quatuordecim annos impleverit, quamvis tardissime pubescat. Certum autem est eum puberem esse , qui ex habitu corporis pubertatem ostendit de generare jam potest, Vide Cujac ad d. c. cluae in praelectionibus ibidem monui, praesertim ad ultima verba d. cap. Puerperae sunt, quae in annis puerilibus pariunt, quod falsissimum esse demonstravi.

Alias Anna, Margareta, vel alia quadragenaria pariens non esset puer pera Ancharanis in c. Extra de Testam in sexto in 7 collat de Taxationibus temporum, nulla ratio reddi potest, nisi quod ita placuit legislatori, adde Bartholomaeum Capessam in tr. sua Emption o Vendit.

The VI. Unde infra duodeeim annos quaedam esse uxor potest, si malitia supplet aetatem c. p. Extr de de ponsat. Nub G in c. 2I. Extr. de ponsat Thes. II.

Alias communiter aetas ad matrimonium contrahendum tam secundum Leges, quam secundum Canones est ia annorum in sae-mina,L. . . Dde R. N. θ quaeib.not. c. 2. N. ros ubi quindecim anni po vnntur,oc continebit turis Exir de despons Impab. In viro I. annorum c. attestationes to d. t. c. illud. o. causa ao. q. r. c. ad nostram. Extr.de Regular. Nec reseri, quod puer quidam novem annorum nutricem

suam impraegnaverit, referente ex Gregorio, Glossa in summa caus

2 o. q. ἔσ

9쪽

υ qui, hoe est exemplum rarum 'quod non debet venire Inta

conlideratione Lis i. de L L. Praedicta aetas requiritur etiam in pro . silente . c. Ia. q. Extra de Regular ct transeunt ad relig. Quia vero in Insulis duraci congregatio mori a ciuirum , ideo pueri in eorum monasteriis antei annum suscipi prohibemus. c. 6 de Regu,

Quantum autem ad ponsalia attinet, tas septem annorum sussiciti in Sponsul. . . de Sponsalis literas. 4. Extra. de Desponsat. Impub. ct dao. ra. t legitima aetas dicitur, quando quis expleverit pubertam annos c. r. 8. o. Extra. d. t. L. a C. Simater indemn.

promiserit, ct apud Arno in ps 8. Non tantum, inquit, aetates legiti-inas, sed etiam infantes Sc lactantes ad laudem DEI erumpere .i X. Quaeritur de filio adulto, quem pater matrimonium contrahere vult, an sine voluntate filii adulti hoc facere possies Decisioli. q. et Inc Laxtr de desip. Nub cujussu inma haec ess. Quod pater promio impubere matrimonium contrahere possit, A filius postquam pervenerit ad perfectam aetatem matrimonium omnino adimplere debeat. Pro pubere vero non possit, nili consentiat idem habetur, incan. Tuasanctitas a causa It q. a. verba ita sonant: Tu sanctitas nos requisivit Dater venerande de filio adulto, quem pater matrimonium contrahere vult, si sine voluntate filii adulti facere potest. Ad quod dicimus si aliquo modo non consentit filius fieri non posse. Potest autem de filio nondu adulto,voluntas cujus nondum discerni poteli, pater eum, cui vult, in matrimonium tradere, Bd postquam filius pervenerit ad perfectam aetatem omnino obseris vare Se adimplere debet. Hoc ab omnibus orthodoxae fidei cui toribus lancitum a nobis tenendum mandamus. Ratio, Teste ian. svauer. addis quoad filium impuberem est, quia voluntas ejus discerni non potest. G. . ante annos discretionis eamuη.causa I q.a. Unde videtur pater in hac specie ejus voluntatem atque consensum supplevisse, perinde matrimonium, quod pater feci , ratum ac firmum esse atque si consensus ipsius filii intervenisset, secunduntii

Cujat . a d. c., Quod vero dicitur in c., g. porr ex sponsalibruxe d p. Nab in Seno Filius impuberes non ad iter obligar ex comtracto

10쪽

tracto per parentesim trimonio, quam si de ipsi eonsenserint, hoe ita videtur intelligendum, nisi impuberes justam habeant resuestandi

causam, ut quia uxorem a patre sibi datam aversantur, quam nor . enentur contra suam voluntatem retinere, quia invitae nuptiae

dissiciles solent habere exitus c. regni tr. Extra de sponsul Ratio vero quoad filium adultum est, quia ipse habet tonsensum atque voluntatem, unde sine ejus voluntate matrimonium a parente contrahi non potest. c. tua nos. ao Extra de Sponsal. Thes. X. Ratione aetatis matrimonialis adhuc quaeritur. Ait corrumpens virginem immaturam, i. e. minore inta duodecim annis, aliter puniatur, si sit nobilis, aliterii sit vilis Quod affirmatur per vulgatum illud L. si quis

3I. g. a. D. depan Guid Pap. decis II. Gram. Decibaa. Bos in ramica Crim in it de coita damn ct panibili n. . p. 236. Mihi cum Paulo Fusco Episcopo Raveli placet opinio Baldi, qui in utroque ultimum supplicium imponi debere arbitratus est, Adde Iulium Curum. Hamburgiic 9. D. de Gratia, Nobo Tirotensis S S. Theol. d. Juris Doctor,non mitiorem quovis pleo ejo paenam invenit, sed in minose contra naturam commissam luxuriem capite luit. Praedictus B ius in tit de Extraordi Crimin. n. reseri, quod Iacobus Trivultius vices gerens Regis Gallorum Mediolani, securi percuti jusserie Gallum , qui rapuerit osculum Domina Susannae Trivultiae muli ri nuptae. Vide notabiliterio tum inuit de coitu damnato. u. ao, ar, Thes. XI.

Progredimur ad Beneficia, de dignitates Ecclesia

sticas, ubi primm l 'αραν, deinde praedictas functi

nes repetemus. Videbimus proinde, qui incapaces hujus muneris, ut ita appareat ex contrariis juxta se positis, qui partis admoveri condigne possint. Removentur itaque a Beneficiis, cu dignitatibus Ecclesiasticis quidam natalium vitio. Vide Tiraquest.

de Nobil. c. tr. Unde ab ordinibus arcentur inprimis filii Presbyterorum, aliique illegitime nati c. a. ua. Extra de fili Pretht. Unde idem iit in Sexto habet, de filiis Presbyterorum c aliis illegitime, a ris.

SEARCH

MENU NAVIGATION