Lucii Annaei Flori Rerum Romanarum libri 4. Ex museo Ioh. IsacI Pontani. Accedunt Breves ejusdem notae atque observata praefertum politica

11쪽

, acuere ratione virtutem

moSuperbi illius importuna dominatio nonnihil, i nnin

crudium iniuriae, ut vix mutati status fidem eaneis

vis r lum, sestibus abrogatis urbe dimitterent. Itque substitutus valerius Poplicola, summo studio a sum est ad augendam liberi populi majestatem. Nam 'fisces ei pro liber eoneione submisit, de ius prov-Qationis adversus ipsos dedit. Et ne speeie areis ossenueret, eminentes aedes sinu in plana submisit Brutus vero favor eivium etiam domus suae elade& parrisidio velifieatus est. Aippe eam studere remeandis in iu-Dem regibus liberos suos ommisset , protraxit in . torum, d concione media virgis Meldit., seeurite

12쪽

adoptasse sibi populum Romaniiiii videretur Iaber iani

hine Popul Rom. prima adversus exteros armapri' imbertate corripuit, mox pro finibus, deinde pro sociis , tum gloria in imperio laeessentibus assiduh usquequa-

aue finitimis, quippe eam patrii soli gleba nulla es et

ed statim hostile pomoerium, mediusque inter Latium M useos quasi in quodam bivio collocatus , omnibus portis in hostem incurreret donee quasi contagione

quadam per singulos itum est , e proximis quibusquc ireptis, rotam Italiam sub se redig rex. PUlsis ex urbe regibus, prima pro libertate armam ripuit. Nam Porsena rex Etrustorum ingenti,ia piis aderat . e Tarquinios manu reducebat. Hune

tamen, quamvis armis di fame urgeret, oecupat uelaniculo ipsis urbis laticibus inomare sustino repulli: novissim etiam tanta admiratione pereulie, iis si serior ultis eum men victis amicitur Redera seriret. mune illa Romana pericula miricula moratius, Mucius, Cloeliam quae nisi in annalibus soront,

hodie fabulae viderentur. Quippe Horatius Coeles postquam hostes undique in statues solus submovere non terat, ponte reciso triansnata Tiberim, nec arma imittit. Nueius se aevola regem per insidias in eastria ejus aggreditur e sed ubi frustratum ei rea purpuratum ejus icium tuetur,ardentibus socis injieit manum,terro remque geminat dolo. Ut scias, inquit , quem viruna geris, idem trecenti juravimus cum interim immane dictu hie interritus, ille trepidaret, anquam

manus regis ardereti sie quidem vitri sed ne qui exus laude ossaret, Meedi virginum virtus una ob sdii iis regi data , elapsa eustodiam, oelia per patrisum numen equitabat. Et rex quidem tot tantisque vir tutum territus monitis, valere, liberosque esse jussit.

Tarquinii tamdiu dis sinorunt , donee Amitem illisum regis manu sua Brutus eidit, superque ipso mutuo viniere exii,iravit, plane quasi adulterum ad hiseros quo sequeretur. P. XI. Belium Latinum.

LAtini quoque Tarquinios asserebant aemulationa invidia , ut populus qui foris dominabatur .sdrem domi serviret. Igitur omne Latium Mami vo shulano duee quasi in regis ultionem tollit anim

13쪽

eulariis est novum Ec -- -mentum uti petere. ivreii v. Cossiis equitum ni sister exuere senos un-peravit , de hoe novum, quo aerialis incurrerent. Ea d mum atrocitassilit praelii, ut interfuisse spectaeulo deos tam tradiderit deos in candidis equis Castorem alis

me pinuom nemo dubitarit. Itaque & Imperator, neruus est, naetiisque victoriam , templa promisit. M reddidit plane quasi ommilitonibus deis stipendium. Hactenus pro libertate Mox de finibus eum eisdem Latinis assiduh&sine intermissione pugnatum est. Sora quis eredat Algidum terrori tuerunt Satricum atuue Cornieusum provineiae De Uriis, Bovillis pude sed triumphavimus Tiburnune suburbanum maesti- Praeneste deliciae , nuneupatis in Capitolio votis p tebantur. Idem tune Faesulae, quod Tapnrae nuper idem nemus Aricinum, quod Hercinius saltus,Fregellae,quoa

Getariaeum , Tiberis, Quod Euphrates Coriolos boqque pro pudor victos adebooriae fuisse. ut raptum ali pidum C. Marcius Coriolanus ouasi Numantiamus Astieam nomini indueret. stant de parta de Milo sq,

ii C. Maeni in suggestu bri, apta tu,

si, init. si tamen illa lassis , nam mi fuere rostrata; sed Me numeraculis initiis navale bellum fult. ν

tidiani, ut se dixerim, hostes. Sed hos praeeipui L. Quinctius domuit, ille dictator ab aratro, qui obsessa ac paenuam capta L. Minucii eonsulis castra, egregia

virtute servavit Medium erat fori tempus sementis ,

quum Datrietum virum innixum aratro suo lictor in ipso opere deprehendit. Inde in aetem prosectus , ne quid hrustiet operis imitatione eessaret, victos more pecudum sub iugum misit. Sie expeditione finita, rediit ad boves rursus trivmphalis agrieola Fides nuntinum qua-locitate , intra xvi dies coeptum pera humove morsus

est bellum ut festinata dictas ad relictum η- A P. XII. . .

ssidui verb& anniversarit hostes ab Etruria fuero

Irientes , ade ut extraordinariam manum ad- versus eos promiserit , privatumque gesserit bellum igens una Fabiorum . satis superque idonea elade Caesapud Cremeram treeenti, sex, patricius exerei us r seelerato gnatur nomine quae profieiscentes in praelium porta dimisit sed ea elades ingentirias apia a victoriis, postquam per alios atque allio duos robustissima eapta sunt oppida, vario ouidem eventu Fall-

14쪽

Merentur, mira visa est fides Imperatoris , nee immerito, quod ludimasistrum urbis proditorem, cum his quos adduxerat pueris, vinctum sibi ultro remisisset. Eam namque Furius Camillus, vir sanctus de sapiens sciebat veram esse victoriam,quae salva fide. integra digni rate

pararetur. Fidenae quia pares non erant ferro ad terro rem movendum laseibus armatae,&discoloribus serpen.

rum in modum vittis , ferali more proeesserant r)ed habitus ille feralis eversionis omen fuit Veientium quanta res fuerit , indieat decennis obsidio ne primum hyematum sub pellibus , taxata stipendio hyberna , adactus miles sua thonte iureiurando inui capta urbe non remeare spolia de Larte Tolumnis rege ad Feretrium reportara. Denique non scalis , nee irriiptione , sed cu-nieulo de subterraneis dolis peractum umis excidi uis.

deni due visa est praea magnitudo , ut ejus decimarinpollini Pythio mitterentur , universusque populus m. ad direptionem iurisii voearetur me tune Vei- es f re, nune Lim quis meminit quae reliculae rvddve vestigium Laborat annalium fides, ut Hos

tuisse credamus.

A P. XIII. HIne sive invidia desim , sive fato , rapidissimus proin

eurrentis imperii cursus, parumper Gallorum Senonum ineursione supprimitur. Quod rempus repulo Romano nestio utrum clade funestius fuerit, an virtutis exemtimentis spretosua. Ea cerctfuit vis ealamitatis, ut an experimentum illaram putem divinitus, scire se rentibus immore libus diis,an Romana virtus imperium orbis mereretur Galli Senones, gens nanira ferox,ni

oribus ineondita, adiiseipia eo oritin me perinduat armis ingentibus. Me omni genere terribilissiit ,

it plan nata ad hominum interitum, urbium stramgem videretur. Hi quondam ab ultimis terrarumoris , cum cingerentur omnia oeeano ingenti Umis ne profecti, eum jam media vastassent, positis inter Alpes e Padum sedibus t ne his quidem contenti per mediam Italiam vagabantur. Tum Clusium oppidum obsidebant. Pro ociis ae foederatis populus Romanus intervenit. Misit ex more legati Sed quod jua apud barbaros Feroeliis agunt. Movent exinde er- tamen. Conversis igitura Clus , Romamque venie tibus,ad Alliam flumen cum exereitu Fabio consulo currit. Non Cremerae foedior clades. Itaque hune diem

finis Roma mandavi Fus exeret tu, iam moenibus urbis appropinquabant. Erant nulla praesidia. Tum

uini , aut nunquam alias, apparuit tia illa R

15쪽

mana virtus. Quamprimum majores natu amplissimilusi honoribu in forum oeundi ibi devovente Ponitisfice, diis se Manibus consecrant statimque in suas qui que aedes regressi, sicut in trabeis erant ,4 amplistimoeulti, in currulibus sellis sese posuerunt , ut, cum venisset hostis .in sua dignitate morerentur. Ponti fiees di

Flamineri quidouid religiolissimi in templis erat, partim in doliis defossa terra recondunt, partim imposita Pla stris reum auserunt virgines imul ex sacerdotio Vestae , nudo pede 'gientia aera comitantur. Tum excepissi fugientes unus e plebe fertur L. Albimus, qui depositis uxore Afiliis , virgines in plaustrum mempit. Ade tum quoque in ultimis religio publimi privatis assectibus antecellebat Iuventus -- , Damia tu constat vix mille linminum fuisse, duo Manlio a eem Capitolini montis insedis , obtestata sint quasi

praesentem Jovem , ut quemadmodum pii ad delem. dendum templum eius eoneurrissent, ita ille virtutem

eoruin numine suci rueretur. Aderant interim Galli , apertamque urbem prim trepidi , ne qui subesset do- Ilici mox ubi solitudinem vident , pari clamore m. per invadunt. Patentes passim domos adeunt Lubi seindentes in eurulibus sellis praetextatos senes esu Deinos Geniosque venerati , mox eosdem , postquam me homines liquebat alioqui nihil respondere dignanistes , pari vecordia mactant, facesque tectis injiciunt. ε totam urbem ignes, ferro , manibus , solo exaequanta

septem mensibus barbari quis erederet cire a monistem unum pependeriint, nee diebus modessed noctibus omnia experti ; quos tandem blanlius nocte subeuntes, clangore anseris exestatus, ἰ summa rupe dea eici, ut spem hostibus demeret, quanquam in summa fames, tamen ad spem siduerae panes ab arce aeulatus est. Et stato duodam die per medias hostium ustodias

Fabium Pontineem ab are demisit, qui solenne saerum in citurinali monte obseeret Atque ille per media homini tela ineolumis religionis auxilio rediit, propitiosque deos renuntiavit. Novissim es m jam obsidio suo barbaros istisasset, mille pondo auri tecessum suum venditantes, idque ipsum per insolentiam , eum ad inl- qua pondera addito adhuc gladio , superbe vae viciis, in ereparent , subit,aggressus a tergo Camillus aded e eidit, it omnia ineendiorum vestista Galliei sanguinis inundatione deleret. Agere gratias diis immortalibus ipso tantae eladis nomine libet. Pastoriam eatas ignis ille , Se flamma, paupertatem Romuli , abscondit In-eendium illud quid git aliud , nisi ut destinata hominum ae deorum domicilio ei vitas, non deleta non obruta, sed expiata ocitius de illustrata videatura ui- rurpcst assertam a Manlio , restitutam a Camillo uris

dis , aerita etiam vehemqntiusque in finitimos G

16쪽

sirrexit. Ae primum innium illam l=sam Gallieam

Eentem non contentus moenibus expulisse, exim per Ita I iam naufragia sua latius traheret . se perseeutus es duee Camillo, ut hodie nulla Senonum vestigia lu- Persinr. Semel apud Anienem trucidati, eum singulari certamite Manlius aureum torquem Barbaro inter spolia detraxit inde oro uati. Iterum in Pontino agro , eum simili pugna M. Valerius , insequente Gallo, saera alite adiutus retulit spolia inde Corvini. Nec non tam me post aliquot annos , omnes reliquias eorum in Et

ruria ad laeum vadimonis Dolabella delevit , ne quis exstaret in ea gente, qui incensain .se Romam urbemaioria turi A P. XIV. ' Belium Latinum.

Conversus Gallis in Latinos, Manlio 'inmto,

Decio Mure eonsulibus , sem De quidem, lotione imperii magistratuum infestos, rum verbion. temptu urbis neenta, elim jus ei vitatis, partem impe Tii ae magistratuum poscerent pari imperios atque jam amplitis quam eongredi auderent:quo tempore quis ees s Ah hostem mirabitur teum alter eonsulum filium suum squia eontra imperium pugnaverat , quamvis victorem , oeciderit , quasi plus in imperto esset , quam in victoriar iter quasi monitu deorum capite velato primam ante aetem diis Manibus se devoverat, ut in eonfert insima se liostium tela jaculatus, novum ad victoriam um, guinis sui semita aperiret.

Matinis araretas est gentem similioruin, qui lim

Memores si sub Tito Tatio affinitatis, quodam contagio belli se Latinis adjunxerant. Sed Curio Denis Iatoeonsules, omnem eum tractum qua Nar ambit sontesque Velini , Adriatico tenus mari , igne ferroque vastavit: qua victoria tantum hominum , tantum agro rum redactum in potestatem , utin utro plus esset, o s

Bellum Samniticum. PRecibus deinde Campaniae tholus , non mit se, sed quod est speciosius , pro sociis sa ira lavadic Mat taediis eiu utrisque percussimi sed e campa--4 sanctius a prius , omnium suoriis, deditione morinti sic ergo ominus belui Iamniticum tam .

quam

17쪽

quam Gl gessiti nullum non mod Italia , sed ista orbe terrarum puleberrima Campaniae- plaga est. Nil mollius ecelori denique bis noritas veniar. Nihil uin ius solo rideo Libis Cererisove eertamen dierutur. Nihil hospitalius mari Hie illi nobiles porrus, C eis Misenus de te=entes fontibus Babae, uerlnus M Averniis i qumsam maris ostia line amicti viribus nunties, Gaurina alarmis. Massimis , de mulier anus omnium vinosiis , Multa isnis imitator inires

ad nino, Formiae, Cumae , Puteoli Ne polis , Here laneum tompni δε ipsa eaput urbium Capua , quon fdam inter aes maximas Romam, Carthaginemque numerata Pro hac urbes, iis regionibus poeulus Roma 'nus Samnitas invasit . gentem, si opulentiam quaeras , aureis M argenteis armis . di olori veste usque ad amis

bitum armatam. Si insidiarum fallae iam , saltibus ser. ω montium fraude grassantem. Si rabiem ae furorem , saeratis legibus, humanisque hostiis in exitium urbis agitatam. Si pertinaeiani , sexies rupto foedere eladibusque ipsis animosiorem. Hos tamen quinquaginta minnis per rabios iapirio patres, omnique liberos, ita subegit ae domuit, ita ruinas ipsas urbium dilauit,ut -- die Saninium in ipso Samnio requiraturi, nee facith appareat materia quatuor Se viginti triumpho m. axlini, tamen nota di illustris ex hae lente clades arulcaudinas suos veturio Postumimus consulibus a opta est Chuis enim per insidias intra eum silium

exercitu, unde non posset evadere, stupens Mosonomulia dux hostium Pontius , Herennium patrem Eons luit iacille, mitteret omnes, vel occiderer, sapienter ut senior suaserat. Hie armis exutos mittere sub iugum maluit,ut nee amiei larent benefieto,ae post flagitium hones magis. Itaque Meonsules masnifie voluntaria deis, ditione turpitudinem foederis dirimunt, ultionem sagitans miles Papirio due i horribile dictu subjectis ensibus per ipsam viam ante pugnam furit, in eongresissu arsisse omnium oeulos , hostis auctor fuit nee prilis

finis aedibus datus , in avgum, hostibus, ia

capto reposuerunt

X lentium i mox aeervatim, tamen se quoque Daromnibus Etruseorum xii populi in id tempus inritati , antiquissimus Italiae populus Samnitium, liqui in exeidium Romani nominis repente oriurant. Erat terror ingens tot simul a tantorumque populorum. A latere Etruria infesti , quatuor agmi-

18쪽

di , ante invius plan quasi Caledonius, vel Hercles- us, adeo tune terrori erat, ut Senatus insuli enitiis maret,ne tantumpericuli ingredi auderet sed nihil si rum terruit ducem, quin fratre praemisso exploraret,

reus. Ille per noctem pastorio habiti s e bitiis omni ioseo. Tum si Faesus 'cimus perieuiossimum --rum , periculo explieavit. Nam subit ine duos atque palantes aggressio est, aptisque superioribus jugis , in uiriectos tuo more deton iit.Ea namque species Lit illi

velli,quasi in Terrigenas hecelo ae nubibus telam irinserentur ne inementa tamen illa victoriamanti oppressus in sinu vallis alter eonsulum Dectus more patrio deis votum diis manibus obtulit aput solemnemque fami-ιiae mae consecrationem in victoriae preuum redegiti

SEquitur bellum Tarentium, unum quidem titulo nomine, sed victoria multiplex Moe enim Canii. Panos, Apulos, atque Monos, de eaput belli Tarentinos, idem totam Italiam , de eum istis omnibus Pyrrhum elarissimum Graeciae regem, una veluti ruina, riter involvit, ut eodem tempore de laesiam eonsuirim re , ω transmarinos triumphos inspi Huri armineis etiam cedaemoniorum opus, Calabriae quondam de Apuliae totiusque Manli eaput, tum magnitudi-

, - 'ue nobili, tum mirabili siti quipis ni ipsis Amriatim maris faueibus posita , in oras no- is, striam , Illyrieum, Epirum , Aehajam , Αθl--, Siciliam vela dimittit. Imminet portui ad proinspectum maris eositum urbis theatrum , quod quidemeausa miserae ei vitati fuit omnium suarum ealamitatum. Ludos Bri celebrabant, quum remigantes littori R manas lasses inde vident atque hostem rati, emicani,nne discrimine insultant qui autem, aut unde Roman Is nec satIs norant. Aderat sin' mora querelin δε-

Tens legatio hane quoque foedias per obseenam tur. lemque dictu contumeliam violanti Echine bestum sed apparatus hyrribilis . ctu tot simul populi pro arentinis eonsulorent: omnibusque vehementior Purrhus, qui senui eam ex a Medaenumiis eonditori, Thessaliae, modoniae, in gnitisque in id temius elephantis, mari, terra, viris, equis , armis, adisitolauime malum terrore veniebat. Apud Heracle--i,se Campaniae fluvium Sirim , Laevino eonsule, pri-' pugnat quae tam arro fuit, ut Ferentana turmae Uriectus Obsidius , invectus in regem, riirhaverit

eo eritque projectis insignibus praelio excedere. num erat , nisi Hephanu conversi in spe Mulum

19쪽

De ii pro riissent quorum tum magnitudine , ita

erant suspinarentur , fugam trademetue latra ei,ri

is, 2 - in hostium agmina ardentibu ruinis operuerunt me alius eladi finia tale hue:

in Meriit qui eum per stragem suo iam πEx :

-a exsinuit tum omnia eire quis hodilia isti et 'ore permiseuit ae si eaedem seis ista E-,-

ilgenter delegati piiram recipereruL. C. ιι α Pac s oris a

I magis quam Tarentina victoria ostenis die populi Roma itudinem, senatus Apraam ei. 'Τ-ηρ Πη'0px pli obrutos aerepimus pol tum vulnera in pectore , quidam hostibus ciζim vi tui, omnium in manibus enses ,reu Uyrrhus ' ratus est, ut diseret O quis isb. QN ni 1 Quae autem eorum qui Epe

20쪽

les porrhipsi duces vel in castris eum medieum vena Ie regis Pyrrhi eaput afferentem Curius remisit Fabriis eius oblatam sibi a rege imperii partem repudiavit vel inpaee eum Curius fictilia sua Samni Deo praeferret aurora Fabricius decem pondo argenti facti et rea uis finum consularem virum , quasi luxuri an censoria grais vitate damnaret. Quis ergi mirerii his mori biis, vir tute militia , victorem Popul Romanum fuisse Duno- bello Tarentino intra quadriennium mari instris Italiae, fortissimas gentes, opulςncissimas ur- , uberrimasoue regiones in deditionem redegisset Aut quid aded n superet, quam si prineipia belli eum exitu cons dirantur' Victor primo praelio Pyrrhus, totam trementem 1 liam, Campaniam , Lirim iregellasque populaxus, prope apram urbem a Praenestimaree prospexit, a vigesimo lapide oculos trepidae eiritatis fumo ae pulvere implevit. Eodem postea bis

exuto eastris, bis saucio, ehi Graeciam trans mare , ae terras fugato , pax , e quies ,- tanta adeo de opulentissimis tot gentibus spolia, ut victoriam suam Roma non caperet. Nec enim ullus pulchrior in urbem, aut speeiosor triumphus intravit, eum ante hune diem nihil nisi eeora oricorum , greges Sabinorum , caris penta Gallorum , facta Samnitium arma vidisset. Tun Ceaptivos aspiceret Molossi , Thessali, Macedones Bruttius, Apulus, atque Lucanus. Si pompas aurum,

Pureum, Ua, tabulae, Tarentinaeque deliciae. Sed nihil libentius Popul Romanus aspexit, quam illas zas timuerat eum Hrribus suis belluas, miae non sine

mla optivitatis summissi, cervici a victores emissiriuebantur. A P. XIX. Muin Picenum. Mnis mox Italia parem habuit. QuJ enim post v

rentum auderenta nisi quba ultro persequi socios hostium plaeuit Domi ilhine Picentes,' caput gentis Αχulum , P. Sempronio duce , qui tremente inter erasium campo, Tellurem deam promissa aede placavit

C A P. X X.

Belium Salentinum. SAlentini Pleemibus additi caputque resionis Boi dinum inelyto portu , M. Atilio duce. Et in hoe eese

tamine , victoriae praetium, templum sibi pastoria Palea ultro poposcita

C A P. XXI Bellum Fulmi ηρ.