Io. Caroli Morelli campani Opera. Sacri Tumuli. Sacri Hymni. Veteris Capuæ monumenta. Epigrammata

201쪽

a Soopibus sevi,alienos labores eonsumere, & extinguere. & , yt uno verbo dicam, degenerare . Ipsema ea contentus nobilitate,quae in te a tuis proficiscebatur maxima , propria comparasti ornamenta, quae non modo te seorsum nobilem reddidissent, sed maioribus etiam decus adderent, inq; Posteros transirent. Ab ineunte aetate celeberrima frequentans Gymnasia, parentum homzatu , maiorum aemulatione , magistrorum peritia, tuoq; impylsu eam nauasti operam , ut nulla fit facultas, in qua breui, feliciterqἰ proh ceris . . Cum Oratoribus de omnibus rebus varie, & co-Hose dicis , nsen sine magna actionis dignitate, de verbis ad dicendu iucundis, & sententiis ad per- Dadendum accomodatis; at innocentis vitae exel o Magis, quam dicendi copia persuasor. Inter Poetas grauis & ipseniosus, natura ipsa vales, de mentis viribus excitatus quasi diuino quodam spiritu assiaris . De minuto vero dicendi genere, ac argumentandi, cum Dialecticis acumine prae- fias . Cum Iuree sultis i ure caues, consilio iuvas , in solio sedens alterum oraculum consulentibus respondes Cum Philosophis de paturae occestis sapienter disseris, Cum Theologis reru arcuum peritus vera praedicas, ad Coeleste pa triam imitat, a terrenis cupiditatibus reuocas.'mrea. in c*t in capite Prudentia , in laeua

202쪽

l conficiunt sidus : Prudentia honestum appeti at turpe vitas : Temperantia sub rationis iugo cui piditates domas, teq; ipsum integrum, incorruptumq ; seruas: rtitudine nec temet8 mdes,nec inconsulte times: Iustitia quaeris recta,dirigis.& facis. Iustitia te religiosum, & aequum facit et Fortitudo constantem, &securum et Te mperantia . castum,& sobrium,& ipsa tandem Prudentia prouidum, & memorem. Nescio an in Coelo Hercules ille non monstrorum , at passionum domitor clarioribus splendeat stellis. Piaeuideo longin-: quissimas, at honorificentissimas legationes tibi, deferendas; praeuideo, vigζlias, labores , aestus, frigora, pericula, quibus pro Dei Ecclesia sis per: functurus; praeuideo tantum virum non ociosum, fore. Quatuor nostrae Capuae obi itinius ocium, i perfidia, luxus, superbia . superbiae Iussiti a mei dicabitur,luxui Temperantia,perfidiae Fortitud . Dcio Prudentia . Non temere aut casu nobist., Campani cives , vir tantus datur. succedit ardinati Bellarinino, eligit Cardiunalis Bella minus, postulat Cardinalis Bella inusy conco

, dit Paulus Quintus. O quam iniquo, optime pater Bellarmine, animo tui ferremos desidiri , . nisi tu ipse rebus nostris consuluisses; claruesecei testis vitae exemplum, verax supernae monstratorifidelia diuinorum oraculo,i m inis..i M 3 pro.

203쪽

Pres , profusus templorum ampligeatori ben , - lgnus peregrinorum hospes , laetus pauperum reparator , praesens aegrotorum subsidium , ia gus custodiarum redemptor , sollicitus vitiorum expulsor, dulcis calam itosorum consola tor, salubre consultorum consilium4-firmum oppressorum auxilium ; Vbi illa nostrae salutis vi'gilantia ρ Vbi illa nostrae imbecistitatis misericordia λ Vbi illa nostra fragilitatis patientiar ubi faeilitas , humanitas , humilitas i O quana

iniquo, optime Pater Bellarmine , animo tui ferremus desiderium , nisi tu ipse Iebus cons luisses nostris . Non fugiebat virum innoce tissimum quantam Campanus Populus, se nos redituro, faeere posset iacturam ἱ rebus uniue tis Ecclesiae maioribus a Beat. Patre PAV Lo. INTO. addicitus eligit nobis ex Vrbe Archiepiseopum , quo in toto terrarum orbe non inuenisset meliorem. Concedit P A U L vs I N T V s dignum digno successorem Pn aat hominis integritatem , dos trinam, vigila tiam , integerrimus, doctissimus, vigilantissimus. Age gratias k Capua,-Cardinati Bellumia

ignoti ad ignotos mittuntur Quid tibi Cale tanis notius ZHabes gentis Caietanae insignia,

.monumenta statuas, tabulas, aedes, sacella ; redolet adhuc totum Campanum hoc solum Id . I dani i

204쪽

dani Caietani Antioeheni patri rehae vestis gia , qui ab Eugenio Quarto Campanus mctus Archiepiscopus quinquaginta. annos hanc administrauit Ecclesiam. Coruscat adhuc idem solum Nicolai Caietani purpura , qui centesimo post anno , a Paulo Tertio eidem Pr uinciae praeficitur. Debebatur hic tibi , Capua, ex eadem familia tertius Archiepiscopus , eum vi ipsa ornatior fieres , tum ut in Campana

Eeclesia tanta gans absolutum numerum, Per fictumque suum obtineret ordinem . Anteceperat Patriarcha primum dextra Iocum, eon cesserat alteram in partem Cardinalis ; at quoniam diuino iure Leuitico saeerdoti dignior debebatur: locus , ut honestum tandem Purpura suum locum consequeretur, ut media fieret. dandus erat alius , qui assideret ; non alius dandus erat, nisi noster hie Antonius, qui aeta' ei, & ipsi ordini eoneedens eodem tςmpo s& Patriarcham ; & Cardinalem orchiepiscopus. di suos maiores nepos,& se Caietanus debito honestaret loco . o imparem, trinumque omni veneratione dignum numerum,o bene dispositum o dinem. Dextram Patriarcha, laeuam Archiepist pus, medius Cardinalis; laruam crux una,dextra quatuor Purpuram nobilissimum Apostolicae dignitatis insigne complectuntur medium; omnibus, Illustrissime Domine,cariss imus venistiat his M vetc-

205쪽

veteris Capuae monumentis earior . O utinanti vetus Illa Capua, Vrbs pulcherrima, & opulentis-ssima resurgeret, ut iis te aeeiperemus modis, quos & tua dignitas, & nostra in te, tuamq; Omnem fa niliam obseruantia postularet; resurgeret vetus illa Capua, cuius reliquiae non sine magnae admiratione tibi ad nos. per Appiam venienset, ecurrerunt in via: euius modo solum tenes intra euius diruta moeaia , & ex cuius superbis mohu mentis hoe magnae Dei Matri augustum , Hegis opus, columnis- centum sublime, priua

diis ecesi Auoribus munitum , dignissimis Angem manibus consecratum, praecipuis summo-riiny ontifieum gratijs ditatum, innumeris , de

assiduis mraculis clarum, nobiIe est positu tem-vium; refugeret,inquam,vetus illa Capua, quae ub eiusdem Coeli Dominae, at clariore nomines iram ab; isse non dedignatur. Campanum te triumphantem exciperet. Capitolium, perpe tuum te Civitas omnis situm decerneret Mediastuticum, sesita Theatrum ederet spectacula, suu Amphitheatrum exhiberet Naevium, sua Sephissiae e nderet unguenta, publicum Albana vid reresbu tum , omnia auro,argento, gemmis , pi ii inpellucerent tapetis, ipsa deniq; clara Di ne templo Tiphata laeto resonarent plausu, meq; hodie Usta dicentem lingua, quam tanti vir ille

sapientissimus faciebat, audires. Si ingrediem

206쪽

ee Capuam A nnibale , ylivn-Campanus Praetor

consecrat diem , cur nobis non longe solemnior ille censendus dies, qui non Romanis Capua adimit, non Campanis perfidiae notam inurit, non in Campanas Sceruices Romanam armat securim , sed multo , quam ante coniunctiorem, fi- delioremq: efficito Pacullus alius, at melioris mentis Campanus Ciuis te domi acci pere tέ gauderet Perota filius; multo magis Decius Magius, qui nulli Campanorum secundiis , Romanorum cupidissimus , non eatenis vinctu S, non capite aperto , non pallio obuoluto, extra Vrbem tria castra Punica traheretur, sed primus in conuiuio tecum discumberet e. Miusto ante , quam ipsa Metropolas sub Caietanorum: fuimus clientela, multo ante te, Illi strissime Domine, his buimus patronum , quem laudem npcti sumES patrem.notus, & nostri te Leuitα Laurentij capere potest obliuio , unde tibi annuum illud vectigal. quo egenis nostrae patriae ilat. honestis puellis: nnuae subsidia dotis , & iacerdotibus ipso in Martyris templo sacrum saeitaribus stipendia suppeditas. o magnam Bellamini prouidentiamin: o. ma-

gnam Pauli Quinti largitatem: b magnam Cam-

' panorum, & nostram inprimix Artunam. O ve- re inter filices felicis Campaniae Urbes Ertuna

tissima Capua, non quod pulcherrimam non modo italiae, sed etiam totius Orbis habeas regi

nen a

207쪽

nem 3 euius nihil mollius coelo, nihil hospiralius

mari, nihil uberius solo; quae bis floribus vernas , quae magnum Liberi, Cereri'; diceris cere tamen ; non ob illam veteris Vrbis salubritatem, descriptionem, pulchritudine, magnitudinemq; in planissimo Ioeo explicatam; non quod caput, & domina esses Campaniae, & Ionga felicitate, omniq; fortunae indulgentia olim luxuriaveris,&hae etiam tempestate luxuries, non quod instructissimos olim habuisses exercitus, quos non modo ad Romanas ulciscendas iniurias, caedesque, sed ad ipsum etiam opprimendum victorem An nibalem satis Romanus censeret Consul ; non quod inter tres maximas olim Vrbes Roma,Carinthaginemque numerareris , & ea esses,quae etiam in terris Impem nomen, grauitatemq; sustinere posses ; non quod hoc etiam tempore pristinae illius dignitatis, de regi ' spiritus non parum reti neas , habeasq, Magios, Blosios, Calauios, Mianios , Celeres, Alphios, Iubellios, tuisque Re gibus tua opera, nauitate, animoque sis inprimis cara , cuius Ciues ipsi Reges ob egregiam virtutem , fidemque honestis honestant titulis; cuius ciues ipsa Roma &, purpuratos vidit , dc in Petri solio lorauit, ne dum alijs praefecit Ciuitatibus, . Sed quia tantae sis Romae curam, 'ab ea semper insignes acceperis pastores. Ipse Ap stolorum Princeps Petrus Priscum ex . amiquivi

208쪽

i is

ii 1 s Ti Aseipulis mittit tibi Episcopumi; in pollinaris Petri discipulus Rufum suum ; habes

Aristeum , atque alterum Priscum Africanum ,

qui te , & sanctis instituere legibus, & suo pro . CHR I S T i nomine fuso nobilitarunt sanguine. Tuus est Germanus, qui suarum laudum magnum illum Gregorium meruit habere bucci natorem. Tuus est Victor, quem sanctissimum venerabilis ille Beda appellat. Tuus Rufilinus, Decorosus, Vitalianus & vitae sanctitate, & mi-taculorum multitudine clari. Quid memoren Rrchiepiscopos, religione, vita, doctrina, &g pere praestantissimos viros Vidisti, Capua, eum primum Metropolis ob tua in Romanam sedem merita facta es , Ioannem Pandulfi principis tui fratrem primum Archiepiscopum ; vidisti Casesinates Monachos ; vidisti Aeetapacium, Esten . sem, Scombergum, Caraeciolum, Arcellam,CO-stam, Bellarminum,& inter eos non solum ipso Archiepiscopali honore claros viros , sed patriarchali extam, & Cardinalitia auctoritate fuse gidos . Micant maxime nostri Caietani, nec vl- li unquam suo se splendore ostenderunt inferiores. Vide, Capua, quanti te nouissime fa-eiat Roma; Illa auium Regina, quat passis alis s uniuersum compscctens Orbem in Capitolina regnat Arce Burghesia Aquila hanc. tibi con- ἡ cedit Aquilam ; nec quod est candida, supe

209쪽

ni negat esse generis ι mittuStibi adsolent non

omel probatam, ut sub feliςibus cindidae auis auspicijs ipsa etiam eandida fia, ; commendathae in Aquila colorem I qui animi refert eandorem . Cedat falco, sub cuius augurio olinia, es condita a deq: Tusco nomine Napua dice- 'ris , cedat nouis aulicijs : linge en rna seruari, quam condi melius . Si eco orationis gener

nostri Archiepiscopi laudes attigi 'us I nec propterea contemnenda. quemadmodum in nummo i ton artificis manus , & sculptura spectatur, sed materia; Sc pondus, ita non refert, quam elegans sit oratio '. sed quale habeat argumentum .

8Aurea est nostra, auditorei , oratio, cui tanta generis , & viri honestas splehdorem, graui ij tem, utilitatemq; suo tribuit argumento. Quae tibi a Pastore tanto recipere noli poteris,Capua pascet hic pastor suas oueh. qui pastorem suum amat C H RJ1 S TVM: pascet instructionis vesin bo, morum exemplo, Eucharistiae saeramento, subsidio temporali; talis Pastor CΗR ISTI exemplo opportuno tempore animam suam pro

ovibus exponere non timeret. non abutetur talis pastorsio baculo, attrahet prim6ἰ reget me- dio , planget imo; attrahet peccantes Ireget iu-',stos , punget contumaces; punget lentris, reget morbidos, attrahet vagos . Mustiplicem laetan-cli habes , Capuar causam ; habes' virum nobilissimum

210쪽

siritum, habes doctissimum,prudentissimum, atq; inteῆerrimum .. Habes, quod imiteris, haberiquo regaris , hab*s, quo instruaris, habes,quo glorie- ris. Vtinam , Illustrissime Domine, quemadmodum extrinsecus nos hodie vides, intrinsecus videres et triumphum diceres nostrum hoc hodiernum gaudium. Vtinamallustrissime Domine, nostra pectora fenestras haberent, quemadmodum Momus ille, si poetas audire volumus, diligentissimus, ac perspica intinus operum omnium

Contemplator . ac reprehensor Vulcanum hominis opificem carpebat, quod fenestratum ipsi homini non fecisset pectus, ut sciri posset, quid in

animo quisq; strueret, mentiretur, an vera diceret , ut nostram videres laetitiam , beneuolentiam , obseruantiam, obsequium . longe maiora videres, diceres laetitiae, beneuolentiae, ob seqvij scintillas esse, quae cernis, tamquam e rimulis erumpentes ; quae vero intus latent, immensos ardentissimae fornacis arstus. Tu, Virgo,, veteris huius Capuae propugnaculum, non te ,

Diana, falsum, & fallax numen, spurcissimum Doem Dium appello ; Tu, Maria, ipso Coelo al- tior, & purior , huiu* Templi Domina, a qua nobiliore, quam olim a mortalibus,licet magnificis viris Osco, & Capi, nomine appellamur, hune diem Campanis, & Romanis laetum , faustumque esse velis ; ita, ut nulla obliuione eius