장음표시 사용
11쪽
AUGUSTO GERMANIAE, HUNGARIAE&'ohemiae Regio Archiduci Austriae Duc Burgundiae&c. Domino suo clementissit no
praesentiae eius in tota natura testimonia quiae Authoris uniuersi curam, dispensationemq; sapientem ubernationem animaduerti posse certum sit: Quis enim Mundum hunc vel temere omnino extitisse dixerit: vel nullo consilio, nullis legibus ac prouidentiae horma administrari putet cum uniuersa rerum vis virtusque ac dilpositio opi- fidis ostendat sapientiam 4 conseruatoris gubernatorisque optimi conssilium, potentiam: perpetuam praesentiam indicet, arguat ac demonstret 3 Intueatur aliquis in totam orbis conditi naturam statumque ac proprietates rerum spectet ante omnia vero coeli solisque perpetuos motus ac uniformes vicissitudines constantes temporum, foecunditatem terrae annuam perhennitatem fluviorum, partus animantumi specierum inconfusam conseruationem consideret&expendat equidem dubitari nequeat, existere omnipotentem quandam Tapientem causam: cuius consilio condita omnia; & gubernationi subiecta esse
12쪽
esse confiteatur Scribit Xenophon ex minimis i terdum robus selitum fuisse Socratem vos maxima diuina prouidentiae testimonia colligcre facitq; ciliorum quae circa Octilos sunt .men tionem ut e quibus manifesta deprchelidatur cura Sc licitudo DL pro imbello hoc oc summe necessario corporis nostri membro qui, huiusmodi quidem tectis ceu muniri vallarique
Oculorum aciem voluerit ne vcl sudoriS defluentis importunitate atq acrimonia vel culicum aliar nive rerum volitantium qu incidere fortaue poterant,iniuria ac iolentia nudum desiertumque vittis nostri organon omnino arderetur Etsi autem verissime id a Seneca sit dictunt; Quid sit hoc, sime quo nihil est,
scire non possumus: maxime si natura humanae angustia addiuina essentve amplitudinem am omnipotentiam conferattur: tamen huiusmodi collectiones argumentorum, quae quidem a viris sapientibus tanquam e medio rerum viaritersitatis theatro pro asserenda diuina prouidentia, obseruata sint& constituta; cum primo habendae loco tum hacienda semper sint profecto maximi: ut quibus Naturae dignitas & rationis humanae diligentia, animorumque solertia sine perplexitate conspiciatur. Et huiusmodi quidem, inquam, cum plurima sint, inuictissime Caesar; in eam rem argumenta tum Omnium profecto maximum ex ipso Gubernationis ordine, conseruatione Imperiorum Monarcharum usu colligi obsieruarique possc existimandum est. Cum enim omnis potestas a Deossit nec sint potestates, nisi quae a Deo ordinate fiunt quo quaeso modo; quoue praesidio consistere perdurareque Magistratu ac superiores posse duceres nisi ab eodem, quo primum ordinati sancitique sunt, Deo protectore gubernatoreque aduersus eam,quae partim a Diabolis, partim ab ingratis subditis atq; improba multorum peruersorum conspiratione excitatur constaturque calamitatem&persequutionem, sustentaretura cum ita plane statuam, non
13쪽
us tantum e se crisissimum istud Diocletiani Nihil esse difficiliusquam Imperatorem bene imperare vorum etiam nullum ordi nem nullum ili genus hominum sic cui plus molestiarum eX' citatura Diabolis; quam summis Magistratibus qui cum ordinis Capita di defensores sint in humano genere equidem in pulsus duros semiunt; quotidianaque vulnerat morsus coguntur sustinere ab importuno Sathan, qui cum filio Dei, a quo omnis boni defluit possessio infatigabili quadam acerbitate animi ac contentionis aduersatur equidem Mordinis honesti hostis est,&Magi uratum omnem odit, quicunque iuxta Volun talem Dei commissam sibi Reipublicae dignitatem administrat. Et quidem impossi*le esset Reges Imperatoresque consistere atque obluctari dirficultatibus; ni coelesti uterentur auxilio ad- tueritis Diabolorum furias quid ordinem turbare; dissentiones spargere, ipsasque adcb personas amigcre deformareque ac calamitatibus objjcere non desimunt; sed cam interdum abulam haud minimo vel lucro certe vel applausu saltant. Alios alijs amigunt modis cumque hos priuat te vita foeditatibus aspergunt illos profecto ad publicam pernitiem astute commouent&incitant: ut principum iniustis actionibus uniuersa regni statusque ac ordinis tranquillitas, harmonia acanimorum propemodum concordia ictae uolent1 dis luatur. Dauidem non domesticis tantum affixit malis impulitquem scelerum ceu priuatorum deformitates cum adulteri ac homicidi labe virum sanctum iustumque fauciat iotat sed&publicae calamitatis occasionem suggerit, dum populum nu-naerare suadet cuius nomenciatura nisi eo qui ab ipso Deo desinitus ostensusque modus est in Exodo; nequaquam capienda ac concinnanda fuit Salomonem ad publicam blasphemiam impulit dum relicto veri Dei cultu, Idola eorumque cultum contra manifestam prohibitionem consectatur. Quantus furor
14쪽
erat Diabolorum aduersus reliquos Israelis Reges, Plibris sicris intelligi atque obseruari potest. Iam in alijs historijs manifesta
sunt testimonia odii atquc acerbitatis Diaboli aduersus Magistratus summos, Reges, Principes Imperatores populorum; dum alios ali s supplantat vijs; aliosque in alia atque alia crimina ac vitae licentiam turpitudinemque actionum incitat impellit. Quid Pisistratum, Polucratem, Cambysem, Sardanapalum,Anthiochum imo Alexandrum ipsum commemore quorum vita quali actionum norma cursitique ac studiorum flamma exantiata traductaque tandem finita sit; ex ipsis historijs, que hac de re scriptae extant, cognosci fatis potest. Haec est immanitas odi Diabolorum aduersus humanum genus; maxime Vero aduersus populorum capita gubernatores summos quorum animis amare id veneni satagunt; quo correpti a via felicitatis publicae exorbitent seque eo duci tandem relicto Deo simant; ut manifestam ceu publici mali prosemone corripientes, equidem publicam regnoru calamitatem priuataranfelicitati ac tusebis etiam domesticis copulent coniungant. 5 enim huiusmodi certamine astuque spectat Sathanas ut subuersis elisisque principum summorum animis, ac vera sinceraque erga Deum concussa labefactata pietate, eius mali fructus in totum gentium ac Reipublicae diffundatur corpus: eque principis contagio uniuersa postea regnorum populorumq; incolumitas, concordia dignitas imperi concussa infectaque aut luxata esse videatur. Fieri enim Vix posse,quin ad Gubernatoris modum, sit subditorum Viuendi pietatis comparata ratio. Duabus autem vijs, Principum status fastigiaque imperiorum ante omnia oppugnat; Blasphemiae malo, legum honestarum violatione Blasphemia ex contemptu fili Dei; verbi doctrinaeu coelestis patefactae in Ecclesia, ignoratione prouenit, augeturricrescit. Legum violatio Tyrannidem statuit infertque Gubernationi r
15쪽
nationi dum contemptis imperii ac regnorii iuribus, arbitri priuato fit in omnium hominum vitas libera violentaque grasiatio: impuneque in corpora fortunas saeuitur eorum, quos sibi quisque ex quacunq; occassione vel suspectos putat; Vel reos censer vel hostes denique ac inimicos esse arbitratur. Vtrumq; mali uno Magistratui labditis exitiosum est.Blasphemia cum Dcodi bluit anilicitiam; Tyrannis cum hominibus inducit cO- firmatque dimentionem. Ita utrinque parta infelicitas, Veluti communi alveo in subiectae gentis calamitatem defluit 4edundat.
Haec commemoro, vigradus dignitasque & pericula Impe riorum intelligantur: si1ntque Gubernatores instructi aduersus insidias furores Sathanae quem in pernitiem principum regnorum infatigabili astutia, dolisin criminationibus grassari ferrique Garuire manifestum est. Contra hunc hostem non alio quam fili Dei prisidio defendimur,&perduramus. Et quidem impossibile esset ullum iusti legitimique& salutaris imperi vestigium existere ius per filium Dei conseruaretur: qui sicut ordinis: honestae societatis causa est in humano genere ira hoc ipsum aduersus Sathanam, authorem confussionis jurbarum fulcit, defendit sustentat. Quin propter ordinis& pulcritudinem iecessitatem interdum personis ipsis benefacit Deus etiamsi minus idoneae minusque grata Deo, poenas po tius quam defensionem mereri posse viderentur. Ex hoc fundamento excitatae subuectaeque Imperiorum strucs, in tantis comfusionibus&ruinis utcunque sustentantur: Conseruatq; Deus Magistratum propter se, propter Ordinis, virtutumque &disciplinae inhumano genere dignitatem. Quod quidem a Magistratupio intelligi agnoscique necesse est. Sed hac de re a nobis alio in loco copiose dictum est. Quia autem necessaria est lectio Historiarum: equidem voluntates
16쪽
luntates eorum laudo qui quocunque modo cursus iuuentutis eam in rem promouent&iuuant editis etiam libellis, quorum
ductu ad solidiora doctrinae fastigia, quada veluti facilitate pro
Nec dubium est, in omni narratione historica earunn quidem rerum Quae inter Gentes acta sunt, ampllissimam esse Historiam Romanorum quascunque demum aut constitutioni , aut continuationis, aut translationis denique imperi vices aspicias ac consideraris. In Consulibus multis quanta prudentia In Dictatoribus quanta Authoritas Jam victorias, Dominia ac possessiones in illa gente maximas fuisse certum est. In Imperatoribus quanta fortunae, morum viteteque ac studiorum
varietas&dissentioὶ Alius bello; ut Iulius alius Paci ut Au-stus, destinatus est eaque in re summa pene trique extitit felicitas. Ali alijs artibus plerunque delectati, Romani nominis auxere dignitatem. Nec necesse est mentionem fieri de singulis. Manifesta enim virtutum testimonia sunt in Vespatiano, ito, Nerva, Traiano, Hadriano, Antoninis Probo, Constantino alijs Inter hosce autem Bonitatis, Moderationis, Doctrinae ac virtutum flores; quantus quaei prouentus erat Vitiorii, quae tanquam seges foecundissima uberrime succreverunt Quid enim Caligula, Nerones, Vitellius, Ottho, Domitianus, Commodus, Heliogabalus, Maximini, plures alij quid inquam, habent quod vel commendare possis ob virtutena; vel imitari velis obsinceritatem Iam ver quis Lanienas cardesqu quae vel in ipsos principes, vel in principum familiares amicosque
priuata tantum feritate atque immanitate perpetratae lint, satis explicariti In haec exempla intuentes cohorrescamus ad conspectum iudici Dei, ororis Diabolorum simusque in gubernando bliciti ac vigilantes ac diabolorum insidijs resistamus inuocatione Dei moderationi bono: semperque intueamur in
17쪽
in Regulas: Qui fuderit humanum sanguinem, fundetur sanguis eius. Item, Qui gladium acceperit, gladio peribit Item, Per quae quis peccat per eadem punietur&c Ante omnia Vero considerandae sunt translationis Imperiorum cauta nec larvis obruenda est aut vestienda veritas sed plane statuedum est propter iniusticias principum subditorum transferri imperia, eque gente ingentem, a familia una in alia, mirando interdummodo. quide occassione haud ita maxima omninb transplantari.
Sed de utilitate lectionis Historiarum ab alijs saepὸ dictum est:
nec ea de re copiosii us aliquid adferim us in praeientiarum. Descripsimus autem Caesiare Romanorum Italicos hoc me. diocri Carmine: quod placere doctis cupimus. Et quia Maiestatem tuam, inuic ime Imperator exercitatam esse scimus in omni doctrinarum genere quod liberum hominem&principe talem deceat non dubitamus etiam Historiae Romanae corpus, ordinem sectione Maiestati tue probe cognitas atque perspectas esse Romanum Imperium a Daniele appellatum esse, hoc totum quod a Graecorum Monarchia subuersia adfinem ac consummationem mundi quacunq; demum fortuna,Vulnere, laceratione aut robore consistet ac perdurabit Exco Romanos Imperatores esse nuncupatos,qui huius imperi; summum occuparint locum: eumq; confiij authoritate ac gladi usu asseruerint ac propagarint. Eius generis tres esse ordines, Italicos, Graecos, Germanos Italicos dici; qui in Italia arcem Imperij summa, urbem Romanam occuparunt possederuntque Graecos, qui in urbe Constantinopolitana residete miserando certe interdummodo, Imperirius dignitatemq; tutati sunt. Germanos, a Carolo Magno in sequentes omnes numerari. Singulorum Vero Ordinum tres esse classes comperi: in singulis classibus contineri Caesares Duodecim; reiectis ijs ac repudiatis, qui non Imperatori
18쪽
peratores, sed Imperatorum hostes, ordinis ibae tranquillitati publicae perturbatores existimandi sunt. Neque enim Impera tores Romam protinus sunt perhibendi,quotquot Romani Imrperi fastigium vel aspicere, vel sperare, Vel lacessere inuadereq; sunt ausit,contracta militum ac perfidorum manu: in quibus nihil erat pensit ad virtutem; sed inflammati erant ad seditionem animi ardebantq; cupiditate subuertendi tranquillitalcm publicam; qua fatua locum stibi nullua grassandi seviediq; libertatem relictum iri arbitrabantur. In his confusionibus, seditiossis improborum tumultibus Maiestas Imperi Romani minime conseruata est. Itaque submouendi sunt ab Imperatorum o dine huiusmodi flagitiorum monstra quae non Imperium constituere augereque, sed collabefacere obscurareque ac penitus subuertere eosque qui vel a Senatu Romano, Vel exercituam peratorio decreti Augusti essent obruere ac profligare conati
Haec si studio aliquo ac diligentia singulari considerentur, quidem id quod dixi prudens solersque Lector deprehendet, limiusmodi quidem Clasmum, Imperatorumque numero singulos Caesarum Romanorum ordines expletivi perfici: ita vidi Graeci Latinis . hisce ex aduerso Germani etiam respondeant usque ad Maximilianum primum sub quo multa pars Reipublicae, ratioque ac status immutati sunto alterati. Nam & alia quaedam quasi forma militandi introducta est is disciplinarum omnium nouaqiuaedam sequuta est emendatio: multaque tum certe omnibus regnis varia cogitandi& spectandi extitit oc cassio. Quantum ero extendi hanc Classem filius Dei velit humana quidem sententia definiri non potest. Mihi quae sit cogitatio; cum offendat alia neminem, qui quidem vero sincerouue animo pietatem colit; libera prolactb bonorum hominum iudicus obuersetur, eam putare me temporum nostrorum ratio
19쪽
nem; ut quicquid supra aequatum Augustorum numerum accedere percipimus, ideo pertinere existimandum esse; ut vel consumationi peccatorum in condemnationem, vel poenitetiae hominibus ad salutem donatum esse videatur. Imminere aulcm cxtremum illum& salutarem liberationis nostiae diem, ex ipsis qua MChristi &Αpostolorum testimonijs perspicua sunt, a gumentis ignorari non potest a Christiano. Et nescio quid profecto tandem referat tot Secundorum gubernatio, qui hoc quidem tempore principatum inter mortales gerunt: idque non in Insulis tantum maximis; sed in continente ipsa; quaeromninores singularem aliquam mihi videtur ad euentus maximi significationem habere rationem momentum. Qtiis enim Insularum pene maxima Oceani ignorat esse Britanniam atqui praecipuam eius nunc partem Virgo Regina, Secunda administrat Scandia vero magnitudine omnes mundi peninsulas superare manifestum est, ut quae alter quidam orbis etiam a Romanis scriptoribus existimata sit; In hac potentissimos nunc Reges
duos; ianis quidem Nortuagisque FRIDERI CUM nostrum; Succis verbaohannem; utrumque autem ex nomine Secundum, gubernare ac praesidere notum est. Iam ad continentem quod attinet, Anno Selymus cis secundus Turcis suis praeest: Nobis vero Christianis gloriosissimus atque humanissimus Maximilianus quem te nomine Secundum esse scimus, ita vita gubernationeque secundum ac felicem esse expetimus
Imperium ac gu bernationis prouinciam administrata Sedo illa exigua quidemin significationis minima fortassis arbitraretur quispiam nil coelo ipso doctore concionatoreque omnino admoneretur. Quid enim Stellam quae recens apparuit; hisceque diebus illustris atque conspicua esse de si jt; hanc, inquam, quid tandem adferre, quid ostendere noui putes 3 Anne Secundam eam esse dixeris quae supra Elementalem talocata mundum,&
20쪽
in aetherea conspecta regione, euentus cuiusdam magni signisi cationem e celso illo cunctis videndo orbis superioris theatro depingat Miud enim indicationibus hisce simul iunctis aliud quam Secundum unigeniti fili Dei Iesu Christi aduentum Obseruari, colligiq; ac demonstrari cogitandum est 3 ut illi tam diu
desideratus expectatusque suis demum accedat, sincinquela'ciat improperi ac calamitatis Ecclesitae, iudicio constituto, quore lac mas a suis tollat;&his qui male gerunt, supplicia aeterna reddat TrΗa cite utiliterque cogitari hoc in loco poste, certum est. Non detinimus tempora iudicio; nec metis aduentum tilij Dei includimus ac determinamus: sed cum in foribus adesse seculi huius vesperam existimandum est quid quaeso incommodici, buetit ex omnibus quae istuc haud violanter torqueri accommodarique queant signis Occasionem augendae pietari ducere potissimum cum multis ita increuerit securitas ut verbo in eam quidem rei summae cogitationem nequaquam sese permoveri patiantur 3 Nec metuo inclementiam iudici multoru, qui cum audacia temeritateque ridendi quiduis iamdudum Occaluerunt mitidem nihil recte tempestiveq; dictum putant, nisi quod ipsit vel fecerint, vel quocunque insulsiitatis modo locuti sints perperam enditarint. Sapientes vero ac cordatos viros, quibus gloria DEI&propria salus cordi est; hac quidem de re mecum scio diligentissime esse cogitaturoS. Nec tamen eo superiora ista pertinent ut dici melius concinni usue nihil posse putem. Sed cum hoc quidem tempore,c-r111m1lius nihil mihi aut commodius appareat patior has cogitationes notas liberasq; etiam esse alijs; qui quantum hisce tribuendum sentiant,non mea quidem in manu possitum sed illorum voluntate atque iudicio collocatum sit. Sane si desis omnium rerum horumque temporum formas cum Christi eruatoris