F. Syluii Ambiani In orationem M. T. Ciceronis pro Milone còmmentarii, recogniti & aucti praeposito De arte dicendi in genere iudiciali compendio

101쪽

lo prosecti ode reuertitatur. dem auth re in oratione pro Q.Ligari tamines ad deos nulla re propius accedunt ij salute hominibus dado. Vt ait Plinius cap. s. libri secundi. Deus eii mortali iuuare mortale S haec ad aeterna gloria via:hac proiceres iere Romani. Hic est vetustissimus referendi benemeretibus gratia moMutta Ies numinibus adscribant. quod in primo quo P libro Tusculanam disputationum Cicero testatur. Semper id est etia poli vitara ita mortuus vivet.1 Subiiciat nosubiiciantur legendii videtur,ut ea sententia sit,Qui Clodianos habebat inimicos, occiso Clodio nullos ex his inimicos habuerunt ego tamen solas inuidia sustineo, propter hoc facinus quod omnisi inimicitias sedaui. Vel si subiiciatur Iegere mauis, erit sententia, uum omnes faces inimicitiaru in inuidia mea mniiciatur. Eururiae talas dies) Etruria ut ante dixit, Clodius vexarat. Occiso Clodio sistos dies Etruria instituit,in sempiterna facti memor la. Mos enim veterum fuit ut bene de se meritos diuina aliqua religione mnsecrarentivi Syracusani festum diem beneficiis M.Marcelli debitu reddiderunt m y Marcellea appaeanerunt,ut ait Cicero actione in Q Verre. Ob singulare a mili inninetia,qui Asiam administraudi rat,in eius honore Graeci festum die constituerunt, mi Mutia dixerunt,ut ait moenius in Comentariis in Actionem quartam in Verrem. Sacra Herculi in Im Iia ob cesum Cacum instituta Virgilius libro.8.scribit. Significat igitur Milo semdie iam actu sibi R institutum in Etruria propter csdem Clodii. Tamen ad con solandit Tamen vel ociosa particula hic esse videtvt.fortasse tantum legendum est. Accepero A.Gellius cap.x.libri.is. significat dubium esse scripserim venerim Egerim,cuius temporis verba sinu meteriti an fututi an utriust Hic certe accepero praeteriti temporis Me videtur,contra Grammaticoru sententia Vt acceperim Haturi sit teporis. Corpus hoc id est meta Vbi corpus hoc sit siue in vita lue post morte.Na,v t ait Virgilius,Facilis iactura sepulchri est. Ut inquit ili Nec tumitu quς ro sepelit natura relicta. Theodos Cyreneus nihil tua interesse dicebati, ne an sublime putresceret, Diogenes Cynicus inbumatust proiici iussit. Ana. xagoras moties in patria post morte referri noluit quod undi. ad inferos intuta viae sit. De sepultura vito forti negligeda multa Cicero in libro Tuscul .Q saeti Vbi id est siue in patria lueextra. Hsc tu Milo mei dipe dixisti) Tu quidem. Prosopoperae imitato a Diuellor id est separor abis in exiliv.Nam quo maior

virtus est inter amicos o maior am:citia estquo alite maior amicitiam abistia grauior cit haec. Sed amicimini Quu diceret Milonis acculatotes a Pompeio coctos esse Iudice qui Ciceronis amici cista respondit Cicero i paulo ante narrattione visum est,quu viros optimos legeret Pompeius,no potuisse facere quin leges rei amicos Cus.se enim a republica cum multis Quinctum se dixit. In urere imulete dolore alibi saepe dicit Cicero,in Verte Actione tertia,Cur huc dolore cineri eius atq; ossibus inussistis Actione quarta,Videte Iudices quantu & qaccita dolores orta atq; amicorum animis inusserint istius iniuriae. Libro Tuicu.2. Propriti est irati cupere a quo laesus videatur ei ginaximi dolore Inurere. Idem pro P. Sestio, Vulnera inusta re publi pro magnis reipublicae incomodis. De responsis Aruspiacum, inullum odium pro insito di infixo. in L .Catilima oratione prima tota tura

ptuduus inustam dicit. Quis potest eis: tantus quantus meus erit si Milo dandi

102쪽

eus. Si in me aliquid essendistis Id dicere videtur propterea in magni alicus viri.i.tacemis cosilioP.Clodia meatu fuisseametiarii ducerstat an dixit Cicero.

Pr Iare enim vixero,si quid mihi acciderit,prius si hoc

intum mali videro.Nunc me una cosolatio sustentat,m tibio T. Anni nullum a me amoris,nullum studii,nullum pietatis officium defuit. Ego inimicitias potetiu pro te appetiuir ego mecum saepe corpus dc vitam abieci armis inimicorum tuom:ego me plurimis pro te supplicem abieci: na,sortunas meas,ac liberorum meoru in corminionem tuoru tep

rum contuli. Hoc deniq; ipso die, ua vis est parata,siqua dimicatio capitis sutura,deposco.Quid iam restat quid hisbeo quid dicami quid facia pro tuis in me metitis lassi ut ea

sortunam,quaecunΨ erit tua,ducam meam.Non recusemo

abnuo,Vosq; obsecro Iudices,ut vestra beneficia,quae in me contulistis,aut in hui' salute augeatis,aut in eiusdem exitio occasura esse iubeatis.His lachrymis no mouetur Milo,est oecasura. quodam incredibili robore animi septus exilium ibi esse putat,ubi virtuti non sit locus:mortem naturae finem esse,non poenam. Si hic ea mente,qua natus est, quid vos Iudices cquo tandem animo eritis memoriam Milonis retinebitis cipsum eiicietis dc erit dignior locus in terris vllus,qui hanc Virtutem excipiat,il hic, qui procreauit Vos,vos appello sertissimi viri,qui multum prorepublica sanguinem effudistis:vos inviti,dc in ciuis inuicti appello periculo Centuri nes,Vosq; m ilites ivobis non modo inspectantibus,sed etiam armatis,& huic iudicio praesidentibus,haec tanta Virtus ex hac Urbe expelletur exterminabitur hucietur

Si quid mihi acciderit .Lsidamner aut moriar.Vt in Philippica prima,Si quid

mihi humanitus accidisset. Dimicat capitis Lexilii periculum.Nam poena cispitali exilium quo cotineri scribimus in Commentariis in Ciceronem de Sentactate. Depota D,in me conuerti postulo. His .iamur lachrym. Qua mi i tui

103쪽

Concipere selus

est .Lquae ei a natura data est. Memoriam Milanlixi.praeclari facinoris a Milana peracti. Vos appello sortissimi viri)Ad armatos milites, qui forum se erat verata dirigit. Haec tanta virtus .i.vir tam fortis.

O me miserum,o me infelice:reuocare tu me in patria

Milo potuisti per hos,ego te in patria per eosde retinere nopotero quid respondebo liberis meis,qui te paretem alterumtant quid tibi Q frater,qui nunc abes,consorti mecum temporum illorum me non potuisse Milonis salutem tueri per eosdem,per quos nostram ille seruasset at in qua causa non potuisses quae est grata gentibus. a quib' non potuisse ab his qui maxime P. lodii morte acquieuertit. Quo deprecantes me. uodnam concepi tantum scelys aut quod in me tantu facilis admisi Iudices cuilla iudicia communis exilii indagavi,patefeci,protuli,extinxi. omnes in me meosq; redudant ex illo sente dolores .Quid me reducem esse voluistis an ut inspectante me expellerentur ii,per quos essem restatu tus Nolite,obsecro vos,pati,inihi acerbiorem reditu esse,qsuerit ille ipse discessus. Nam qui possum putare me restitu tum esse,si distrabor ab iis,per quos restitui' sum Utinam dii immortales fecisse; t c pace tua patria dixerim anetuo enim ne scelerate dicam in te,quod pro Milone dicam pie

ut P.Clodius non modo viveret,sed etiam Praetor,Consul, Dictator esset,antri hoc spectaculu viderem.O dii immore tales lartem, dc a vobis Iud.conservadum virum. Minime, minime,iquit,immo vero poenas ille debitas lueritinos subeamus, si ita necesse est,non debitas. Hiccine vir patris ita tus,vsa nisi in patria morietur aut si serte pro patria,huius vos animi monimenta retinebitis,corporis in italia nullum sepulchrum esse patiemini hunc sua qui sententia ex hac Vrbe expellet,quem omnes urbes expulsurn a vobis ad se vocabunt O terram illam beatam,quae hunc virum exceperit:hanc ingratam,si eieceritamiseram,si amiserit.

104쪽

M MILONIANA M. XLV.

o me miserum. Docet Quintilianus bdivi. seratione Iudicsi aliquando mo,

ueri a patrono ex persona litigatoris. Nonunil inquito ipse patronus has partes labit.ut Cicero pro Milone,O me miserum,o me infelicem.Reuocare metu in patriam Milo potuisti per hos: ego te in patria per eosdem retinere non potero maximet si,ut tunc accidit am conuenient ei qui accusatur preces. Nam quis ferret Milonem pro capite suo lupplicantem,qui a se virum nobilem interfectum,quia id fieri oportuisse fateretur Ergo ti illi Cicero captauit ex illa prssentia animi fas temo in locum lachrymarum eius Milonis ipse successit. O me infelicem. In Quintiliani cod cibus legitur,o te infelicem.sed in libro.xi.O me infelicem inuestitas.Illic scribit illud.O me miserum M fiexa Rctrcundum voce pronunciandum, non tanti inclamaret Cicero aut detestaretur. Reuocare tu me in patria. A masiori ad minus argumentu. Per hos Iudices qui sunt Senatores. Liberis meis .i.filiae Tulliae A filio Marco. Quid tibi respondebo Quinte frater. 4.Ciceronia maeror A squallor incredibilis S inauditus propter fratris exilium,omnibus mors talibus miserabilis videbatur,ut pro domo sua Cicero dicit. Acquieverut).i. meatu εἰ curis omnino liberati sunt. Oncepi).i.commili,fως eri. Quum illa inadicia coniurationis Catilins. Redundat ex illo fonte dolotes Na ob coniuratorusuppliciu in circere sumptu,in exiliu Cicero abiit. Sindiu reuocandi Ciceronis caussa fuit odii inter Clodium ti Milonia, hoe odio des haec orta est,de qua vi bscinula Milonis. Discessus meus in auxilium. Minime viuere Praetor,Consul, Dictator esset. Inquit Milo. Ille Clodius. Nos daego R Milo. Animi mo iumenta .i.patriae liberationem,que ab eius animi magnitudine factaest.

Sed finis semel enim prς lachrymis loqui possum:& his

se lachrymis defendi vetat. Vos oro obtestoli Iudices ,vi x sententiis ferendis,quod sentietis,id audeatis. Vestra virtu

te ustitia,fide mihi credit Jis maxime probabit,qui tu tu dicibus legendis optimum ec sapientissimum queml legit.

Sed finis sit. Quintilianus librαH.de epilogi pronuntiationescribens hunc Io.

cum commendat.llla,inquit narre facit,in peroratione velut deficientis dolore Matigat me confessio ut pro Milone Sed finis sit. Neq; enim piae lichrymis iam lo, qui polium anae similem verbis habere debent etiam pronnuciationem.Idcm Eahro Ireto de modo desinendi quum mouentur allectus scribit.Nune,inquit debet esse logi miseratio.Nec sine causa dictum est ibit facilius il lachrymas marescerta Nam quum etiam veros dolores mitiget tempus,citius evanescat necet se est illa, quam in dicendo Mnximus,imago. in qua si moramur atigatur lachr.auditor,ti requiescit,&ab illo quem ceperat,impetu ad rationem redit.Non patiamur igiatur friget cere hoc opusβ ruum ad suntinum perduxerimus,relinquam'.

Nec speremus fore,ut aliena quid diu ploretiHsc ille. Autliore M. Cicerone in A,

105쪽

oportebit.Quemadmota enim dixit Rhetor Apollonius Lachrynia nihil citius arescit. Idem in Partitionibus oratoriis hanc commiserationem breuem esse opora tete dicit.Cito enim arescit lachryma prς sertim in alienis malis. Is Cn.Popeius. CHuius orationis dispositione iudicio Ciceronis ali consilio summo factim esse Quintilianus in libro.vi.docet. Primum P non ante rurrauit a praeiudiciis trishus Milonem liberauerit.Deinde in insidias a Clodio non a Milone factas ostende. etit deoq; earum inuidiam in Clodium verterit:ua re vera pugna sertuita fuerantum ti caedem Clodii laudarim tame voluntatem Milonis rei nouerit. Postremo,st illi preces non dederit.' in earum locum ipse successerit. FINIS.

C Sub prelo Aseensiano ad Calendas Am lis M. D.XXXI. Durante hoc priuilegio.

Autum est auctoritate subregsa, ne quisci Commenta, Miarios Francisci Sylvii Ambiant,editos aut edendos triunio post impressionem aut recognitionem, rursus imprime re audeat,aut aliubi impressos diuendere,sub poena cofisca tionis librorum impressorum x arbitrariar praeter eum cui eos commiserit imprimendos. Commisit autem hos & ptu res alios Iodoco Badio Ascensior tradito illi diplomate Dgnato manu C. V. Parisien. Praepositi. De la Barrea

Ad lectorem Carmen.

Quod Cicero praxis, bius quod prodIdst artis,

Et quod ab Ausoniis prodiit ante viris, Sylvius ecce tibi sylum congesssit in unam, Ludat ubi Clarii tota caterua dei. Hanc tibi Lector emas,mirum empta placebit:& ester

Se cicero, sic tu Quintilianus eris.