Ludouico 13. Galliarum et Nauarrae regi christianissimo feliciter inaugurato. Sacra rhemensia nomine collegii Pictauensis Societatis Iesu. Franciscus Garassus Engolismensis. Ex eadem Societate. D

2쪽

XIII.

GALLIARUM ET

RHEMENSI

NOMINE COLLEGII

PICTAVENSIS SOCIETATIs

FRANCISCVS GARASSVS

EN GOLISMENSIS.

EX EADEM SOCIETATE.

PICTAVIS,

Ex officina ANTONi I MEs Nastit Regis &Academiae Typogr.

4쪽

L V DO VI COGALLIARUM E Τ NAVARRAE

REGI CHRISTIANISSIMO

Ee IssET Vtinam Deus immo

talis LvDovICE Rex Christianissime) ut, quod accepimus Themistio singulari Philosopho, ad

suum Principem accedenti contigisse, nobis etiam ad te, Constantio feliciorem oranaccedentibus eueniret: narrat is, vere ne an secus, ' si ambiguum est, quoties sacrum Palatij limen attingeret, & in genua Imperatoris accideret, sibi animum extitiste solito clariorem, perspicacem intelligentiam, crystallinos sensus,' quod vix persuaderi posse credebat, velut Fenestratum Ausextemplo fieri, mentemque in corde pellucidam ac patentem : Nescio quid plane contrarium

atque mihi luctuosum euenit Rex Augus fime

Vt, ad tua primum genua concidenti, mens heb sceret, obtunderetur animus,&Πqua mihi semtiendi claritas, aut intelligendi hactenus fuit,t

5쪽

ta obscuritate, & tenebris in medio Majestatis, . ac nobilitatis tuae fulgore mergeretur : Purpurae lumen affero, Liliorum Radios, Candorem . Flam' mam Auri: Coronae diem , ab mnionibus factam , liceat cum Gallorum peritissimo dicereὶ Ensis clarissimum Iubar , Martis fulgur, Vulcani Jeculum: denique quicquid inter hominum coetus , &Principum Curias, clarissimum , ac micantissimurn est, complexum hoc libro tenui, qui tantum a materia fulget, & tamen ferentis animus in tanto fulgore, solus obscurus est, tua

christianissime Rex Majestate perculsus :

Non .vero, quod illi tam temerarios motus, aut

Eloquentiae fulgur, esse cupiamus ad potentissimum Hincipem accedenti, quantum Eustathio, Oratori vehementissimo extitisse ferunt, cui fuit tam admirabile dictionis robur, ut Saporem, Eunapiud Sardia- potentissimum Persarum Principem, Verborum Wis β si lenocinio, quibus Coronae Regiae grauitatom, ac Sceptri molestias amplificabar,maiestatemque Regiarum In ularum elevabat, tanto fulgore perstringeret, ut Princeps, sapientissimus alias, velut alienatus animo, sibi Coronam dc fronte demeret, Sceptram abiiceret, Vcstemque Purpurcam cum abiecta dicentis toga commutaret , nisi astantes Principcsan dignum facinus impedissent,& mirari praestigias, grassanti Eloquentiae neruos amputassent. Enimuero, nos politiore genio do- , quam ille ,arbarus, qua religione & modestia compellandi sunt Reges, huc ad te dcuotu

6쪽

venimus christianistime rix) non, ut tuae primum Majestati, quam secundum Deum religiose suspicimus. deinde, ut Sacris Regni Insignibus atque ornamentis. tum postremo nostrae etiaEloquentiae,si qua in istis est, iniuriam inferamus. Nam vero quis nescit dolere eloquentiam & gemiscere, cum intemperantia malorum hominum seruire cogitur ad contemptionem Regiae dignitatis, cum qua aeterno se& coelesti consanguinitam vinculo gaudet esse sociatam. HOς, --

enim, tuae cum Maiestatis venia, Ars haec diu μ.na de se dictura est; quo de apud Synesium Philosophia gloriatur, A cuθεν, ῶ B, ἐῖνοια προενεια Ρη ρι ιαν ἶri: de coelo,de coelo reuera est familiaritas illa,5 viri Principes& consanguinitas,quae vestrum, Numen,atque Maiestatem regiam cum dicendi facultate contufigit, 'Quapropter cum primum hoc mihi mentis iniectum eli, Decembri praeterito , qui Mensiis Mart lis lib. s. Carminum a politissimo auctore nominatur, ut m aeternam tibi deuotionem nostram qualicunquo industriae testificatione comprobarem, bene labori meo consultum credidi, si contra Sophistae illius insolentem audaciam, Augustas Inaugurationis tuae Infulas,& SACRA RHEMENSIA,Velut ἱεώ τοι res Βουπλειας σπο γαινα inculto illo

quidem&rudi, verum Maiestati tuae deuotissimothyto & oratione praedicarem: Non quod ego

tantum viribus, aut facundiae arrogarem meaei

a iij

7쪽

ta obscuritate, & tenebris in medio Majestatis.

ac nobilitatis tuae fulgore mergeretur: Purpurae lumen affero, Liliorum Radios Candorem: Flammam Auri: Coronae diem , ab mnionibus Iaciam ,

liceat cum Gallorum peritissimo dicereὶ Ensis clarissimum Iubar , Martis fulgur , Vulcani Jeculum: denique quicquid inter hominum coetus , &Principum Curias, clarissimum , ac micanti Csimum est, complexum hoc libro tenui, qui tantum a materia fulget, & tamen ferentis animus in tanto fulgore, solus obscurus est, tua

s christiarissime Rex Majestate perculsus :

Non .vero, quod iIEtam temerarios motus, aut

Eloquentiae fulgur, esse cupiamus ad potentissimum Principem accedenti, quantum Eustathio, Oratori vehementissimo extitisse ferunt, cui fuit tam admirabile dictionis robur, ut Saporem, Eunapiud Sardia- potentissimum Persarum Principem, Verborum s lenocinio, quibus Coronae Regiae grauitalcm, ac Sceptri molestias amplificabar, maiestatemque Regiarum Insularum elevabat, tanto fulgore perstringeret, ut Princeps, sapientissimus alias, velut alienatus animo, sibi Coronam dc fronte demeret, Sceptrum abij ceret, Vestemque Purpurcam cum abiecta dicentis toga commutaret , nisi

astantes principes indignum facinus impedistiant,& mirati praestigias, grassanti Eloquentiae neruos amputauent. Enimuero, nos politiore genio docti, quam ille Barbarus, qua religione de modestia compellandi sunt Reges, huc ad te deuote

8쪽

venimus christianistime Rex) non, ut tuae primum Majestati, quam secundum Deum religiose suspicimus: deinde, ut Sacris Regni Insignibus atque ornamentis tum postremo nostrae etiaEloquentiae,si qua in istis est, iniuriam inferamus. Nam vero quis nescit dolere eloquentiam & k1- gemiscere, cum intemperantia malorum hominum seruire cogitur ad contemptionem Regiae dignitatis, cum qua aeterno se& c esti consanguinitatis vinculo gaudet esse sociatam. enim, tuae cum Matellatis Venia, Ars haec diu μ-na de se dictura est ἱ quo de apud Synesium Phi, losophia gloriatur, ζῶ Βασλῶς ,ευνοια, αδ συγγενMοι βοι Πλεία Ρητορικήν 'm: de coelo,de coelo reuera est familiaritas illa,5 viri Principes &consanguinitas,quae vestrum, Numen,atque Maiestatem regiam cum dicendi facultate contufigit, 'Quapropter cum primum hoc mihi mentis iniectu in est, Decembri praeterito , qui Mensiis Martiatas his. s.

Carminum a politissimo auctore nominatur, Vt aeternam tibi deuotionem nostram qualicunque industriae testificatione comprobarem, bene labori meo consultum credidi, si contra Sophistae illius insolentem audaciam, Augustas Inaugurationis tuae Infulas,& SACRA RHEMENSIA,Uelut ἱεώτατός Be λειας σπο γαναι inculto illo

quidem&rudi,verum Maiestati tuae deuotissimo stylo & oratione praedicarem: Non quod ego

tantum VirIbus, aut facundiae arrogarem meaei

a iij

9쪽

ut earum tibi aerarum vestium splendorem,&gloriam clarius, vel eficacius explicarer, qui tam diuine natus es, ut omnia, quae ad Regiam M testatem spectant, quod de Alexandro Dio coma memorat, sine Interprete, Vel adiutore percipias: verum ut intelligant pii tuorum animi, nihil in se, quod ardentiori cultu, post honorem diuini Numinis adorare, vel amplecti debeant, quam tam illustria, diuinaque augustissimae tuae ornamenta dignitatis ; Et ut erubescat Gr cuius ille Neopbia sua nςisti m qui in cotemptum credo nostrorum

M. I. cy. a. Principum, quibus infensu. est Regalem Purpu-tam, Diade T, ET Infulas Regum πιθημον τῆς Μονο χίαι σολην, pullam lugubrem etestem δε nationis appellauit.

NAM quod ad scriptionis attinet genus, id

me fateor amplexum esse, quo nullum non auspicatius tractare poteram, cum non me lateat,

tam illustri argumento, quanta sit in aequanda. Carminis Heroici Majestate dissicultas ; opus 'plane varium &molestum : Verum praeterquam quod munus oblatum Regibus tum demum iucundius arbitrabar fore, cumpatrocinantem pro se dincultate afferret, dictumque ab Alexandro recordabar, cum in ista tua aetate versaretur Rex

Chrytanissime solos Principes, peritissimos esse,

aequissimosque carminis aestimatores, & iudices, Te uno prae caeteris uti disceptatore ambitiose volui,cui laboeres meos, taquam tutelari & domestico Numini consecrarem: non quod aliorum

10쪽

cesura subire vereamur,ij enim & instituto, & natura sumus, qui omnia nostra hoc in genere, a Peritis rerum,aestimari,castigarique in lucro ponimus: verum quoniam in hac iniquitate tem- Porum , quibus in turbido stant res nostrae, nisi te ut in naue Castorem , in fronte galeam, in ore symbolam, in corde loricam, in dextera scutum, in Rostris patronum, in sede iudicem collocamus, periclitatur res nostra, patere Rex Augustissime) nos in causa publica gaudere velo

illustrissimi nominis tui, tutelae priuilegio,&pa trocinio dignitatis: Accedit quod tenac aetate

non minorem Alexandro credicii, cui ferunt caput acriter doluisse, quoties aliud Carminis genusquam Heroici lectitaret: quare se totum Homero tradidit, cuius vena, & maiestate fatebatur ad grandia se vehementer incitari: poteram enim vel alio carmine facil1us, vel soluta dictione folicius hoc argumentum illustre complecti,verum uniuersa illa satis intelligebam vel Auenas esse,

vel Fistulas: carmen Heroicum Tubam videri Olympicam, cuius flatu, Heroes & Principes, ut a Graecorum politissimo dictum est, ad res magnas animo suscipiendas singulariter incitantur; Eicscantu tibi, ut Alexandro ferunt.futurum esse credidimus, ut, nec obtuderetur caput, nec animi languescerent, nec torperet mens illa Regia, nec diuinae tuae occupationes quicquam detrimenti acciperent: Si enim ingenioso homini non de fuit audendi ratio, cur suo Principi, rerum di- Dio Pra orat. 3. de