Antonii Musae Brassavoli medici Ferrariensis Examen omnium loch, id est linctuum, suffuf, id est puluerum, aquarum, decoctionum, oleorum quorum apud Ferrarienses pharmacopólas vsus est, his accessit de morbo Gallico lepidissimus eiusdem authoris trac

511쪽

bum illicum non posse esse prunani, nec ignen persicum, tu Leonicen legito, qui haec tam diligenter, tamque exquisit pedi tractat, ut nos ea repetere non sit purum. Nonnulli recertes ita hunc morbum desin i e teritarunt Morbus gallicus est mala

cpiden alis dispesitio totius tarpo i et non est epidemicus hic morbus, ut in is

Lacini hunc morbu solum in qualitate pe la formatione ac deprauata consistat.

L est contemplemur quomodo ceperit, A quae cauta illum pri ino excitarint Leoni- celaus inquit esse morbum epidemscu,quia passam vagatur per populum.

es demicus sit, nisi ex vi vocabuli,vid ire:

qxiod per populum indiffererier, labieris inperie proueniat: no autem conmicta tali contagio, quod non iiiii per Oi- allicrens causa, cum aeris dispositi ne de

512쪽

eoo 3RAss Avo Luscum temperie humida, quae tunc viget, idcirco ait eo tempore, quo morbus gallicus coepit, magnam suisse aquaru copiam peret niuersam Italiam RomJq; testis est, quae prima hoc mali sensit cum Tybris ita intumuerit, ut tota sit facta nauigabilis, Pomponiiq illius temporis Poeta egregis a mina adducit, lut de hac nundatione con- secit, .marmore scripta fuere in publica columna, quae adhuc etia nostris teporibus

extat,quauis secundam inundatione prima maiorem subierint Romani ii .sunt vero

Pomponi carmina haec quae sequuntur: et phre lixare iri ext cm Decem risIntumuit et obris,si fena circiter ulnad Insula quas domu facta est, me li*q: repente circu a viis aequabat cymba fenelira . Huic tetrasticho duo carmina addidit Leonicenus, hexastichil secit Leoniceni vero carmina sunt haec duo quae sequuntur:

meucalione vix tantum tempore tellus

Tiluuium assa est, latuit cum totasub undis. Adducit leonicenus Blondum hiltoricum qui pestilentiam quandam ob pluuias A fluminum inundationes ortam refert suadisique multitudine aquaru aliquid malis per portendere Lad illam sequi famem ac pestilentiam, propterea Leon cenus inserendum censet ob aquarum nause

513쪽

D DECOCTIONIA, S. tudinem morbum gallicum eo tempore

rutile excitatum.

At mirum videretur, quod toties anteas erant cataclysinata, inundationes vehementissimae. tamen non extiterit hic morbus, insuper si ab his humiditatibus suisset tibias humiditatibus augeretur, aut de nouo prodiret, tamen ab eo tempore quo coe-p', quo inquam tempore fuit vehementissimus, paulatim declinare coepit, nuncque adeo declinauit, ac sese remisit, ut initi i-

de videri glabros sponte, nullaque medicamentorum vi sanitati restit audi , men fuere particularia cataclysmata nostro tempore, maxillae inundationes,& si ii quam molestare deberet ob humiditatem prae sentianta fieri oporteret a totus annus asso humidissimus fuit,

Praeterea humiditates morbos quide eo

velaequet finire debeant.Si quispiam epi

514쪽

smiditas est prauorum morboru Vprauarum putredinti causa quod vero annus ille sueritatumidissimus, quo coepit morbus vallicus,esto, fateamur quod thumiditas tunc secerit morbum. At cum pr te putredinem alia sint symptomata conssideranda, idcirco dicedum est alia esse symptomata, quae a putredine epedent,alia quae ab ipso morbo. Putredo, quaea putredine dependenti inplomata, ab aeris humidi tale heri possunt,auge i hcoseruari sed sumptomata illa,quae a putredine nodepudent,sed potius ab ipso morbo, putredine ortu non bent, nec ab illa conseruantur. haec dico, ut aeris humiditate non esse propria huius morbi causam ostendamus,quod an ei mPluuioso tempore generentur putredines, Iulli dubiu est. Si vero petas, in qua morbi specie sit assectus iste, ut causam facilitis rimari possimus, quomodo fiat, sinas sciter

dicendum est gallicu assectum in nulla esse

niorbi specimex his,quae ab authoribus numerat sunt, nec ex excogitatis qu a nullus seculo praeterquam impraesenti aride hoc morbo locutus est tot nimiru habet acies, quot sunt homines,qui illo Sciuntur. Dicamus ergo morbum gallicum deite noui morbum ab aliquo non descriptine,

dum cognitu nisii nostris his tempori

515쪽

D MORBO GAL Laco sos posse vero is nonunquam nouos fieri morbos,planissimum est. si quis historicos legerit authores. nam morbos nouos genitos esse plerunt testantur, qui neoue prius fuerant visi, neo excogitati deinceps vero iidem morbi obliterati sunt, ac delituere, torte huius ratione potest dici videmicus morbus, no quia delituerit tam cito, ut epide mica communiter delitescere solent, sed quia nunc delitescit,3 in nihilum resoluetur,cum per aliquod temporis spatium,exauerit. fieri vero quandoq nouos morbos linius praecitato loco os edit,videlicet primo cap:te 16. libri de naturali historia, ut

uit lychene in Plini significato in autem

in communi apud antiquos significatos. Morbos autem nouos ob aliquam prauam aeris qualitatem esse ortos, nulli dubium esse debet. illa vero aeris qualitas peror est quoad corruptionem,cum humiditatem sequitur tali ditare,quam quando saccitat verutamen si in siccitatibus cotingant morbi ouo ad acutiem sunt vehementiores, 'insebre caliditas arderior est,idcirco cum morbi oriuntur noui, magnas ut

plurimum humiditates sequutur,& in praeteritum secuti sunt. nais magne ad illa se, uuntur putredines,ut in epidem iis Hippo M alas planassime patet, quoniam ut pluri-

516쪽

so ARAss Avo Lusanti irrerbi ille epidemici fuere in humidiutatibus vel post humiditates. Nouoru igitur morboru si plurimum ambientis aeria humiditas causa est, Ut petas unde sitiee humiditas,hoc est,unde aer illa cotraxerit: Dice tu a multis pluuiis x multis fluminum inundationibus si vero iterum petas, unde pluvie ortum habuerint,necessarium

est ad coelum usq; ascedere, lateri cum Aristotele superiora corpora haec inferiora regere, in totis, scilicet ualitatibus. Hinctio ab re ab Astronomis scriptum est,ccelestes influxus concurrere:quonia res hae inferiores osse modo procederent, nisi a superiori causa hoc sillo modo prosequi cogeretur. Epidemici ergo morbi, ut plurimum ab humiditate generantur, dico ut plurimum, quia monnunqua a siccitate fiunt, ut Anglicus sudor superioribus annis in Britania, qui hoc anno is si . qui fuit vaccil- simus, adeo Flandros vexavit, ut multa

hominum millia desiderati fecerit,nuncq; dui. ec scribo, adhuc viget, decimoquinto, scilicet Septembris die, simorbi etiam oui ut plurimum ab humiditate ortum habet. humiditas vero in aere imbibitur, vel ob pluuias, vel ob nudationes vel ob utrunq; simul adde et ad multasniueside sequi. ima

gni vero pluuit, magni niues,lio sut,na

517쪽

DE MORBO CAL LICfi mulie liuini limateriet attrahatur,oc ab astris, vel coeli motu agitetur, de aquarum abudatia, vel humiditate faciat, unde astra necessario cocurrunt ad superfluam in aere humiditate,ex qua humiditate cuiliis o calionibus morbi cotingunt.fateor igitur in illo principio, cum gallicus morbus ii choauit, magnas fuisse humiditate , ma- Enasq; nudationes,siquod ad eiuscemodi humiditates seqtiuta sint putredines, ad quas morbus gallicus sit sisecutus, no qui- despote, sed ad ueniete coseictione per mulieris vergen , unde in gallorii castris I 8e. scortu aderat nobilissimu ac pulcherrirnu, in ter ore putrefictum gerens abscessum. Viri qui cu illa coibat,adiuuate etia humiditate ac putredine, dum inebra virilia Pervieri collu perfricabant, ob loci etia putr affectione cotrahebat, qua exulcerabTtur, per pene mollissimu ebrii praua que-da qualitas ad emuctoria ascendebat Mad

venenos obviaret, materia illuc tr miti ba de ipsa inficiebatur,& bubones exiscitabat, irrepebat deinde praua illa quali-

liqui hac sanguis,qui pro parte ad nutrid

518쪽

dum eaput deferrebatur,caput ipsum inficiebat' si natura sortis illia ad circularetia expelleret, crusta inducebatur, sin mi laus, dolores vehemetes, xquadoq; truq: hii haec insecta materia ad iuncturas deserebatur, vehementes in ipsis dolores excitabat, quadoq; tumores duri inducebantur in his vero qui plet hora assiciebantur, vel sanguine abii labant, ac bile, per totu corpus pustulae crustae v prodibant. paucae vero erat pustula in atrabitariis hominibus, qui ple-

thora carebat, verum in his praeduri tumores fiebat, haec lues unum primo infecit ho nainem, postea duos,3 tres,& centu,qui illa erat publica meretrix pulcherrima,&vt procax est humatia natura an coitu, multae mulietes This vitiatis viris coeuntes,

lue ista insectae sunt,qua deinde aliis viris sunt impartitae, ut deniq; lues i tota Italia sparsa sit, per Gallias,& breuibus per uniuersam Europam. audiui vero issicelse in summo vigore, in Asia,&ia in Africa pullulare de India nihil loquor,cus fere huic regioni peculiaris iuscemodi affectus. Nota vero praeter humiditatis putredinem,loca,in que ingrediebatur priapi cum frictione tertia quanda qualitatem cocitasse ut ita dicam venenosam quae est gallici affectus venenii,& est ualitas secunda

arri

519쪽

DE MORBO ALLIC o. so a prima dependens sicut etiam in videmicis morbis praeter morbi genus,in quo continetur,ades praua qualitas venenosa,quae ex primis o ualitatibus non est, di quis innaorbo gallico peteret, quid iit hic veneno-ntas,dicimus praua esse talis generis affectione,quae nomen non habe xa nullo est definita. dico praua inius morbi affectione qui excitatus est, tum a praua aeris qualitate, tum a frictione in loco mulieris cauernoso, in quo praua adsit affectio, morbus est intercotagiosos numerandus. Haec Quae retuli sunt de primo, qui in hunc incidit affectu. at de aliis qui illi recipiunt,percontagium fatis est affecta mulier.ae verbnihil ei icit, quoniam de in temperatissimo aere, in temperatissima costitutione hic morbus etiam per contagiu recipitur, Esto: talis morbus, ut paulatim per totum corpus irrepat, totumque male assiciat. Aliqui attribuere huius morbi causam Saturno:tuc enim uado ortus est, arietem angrediebatur cvalais coeli dispositionit, . Nos vero no magis Saturno, quam aliis planetis hoc attribuimus, quia coelestia triplaciter agunt,motu, lumine, influentia, Saturnus esse potuit qui pessimus iudicatur planeta potuere h&alijsimul, unum

ei quod per influentiam,lumen, motum fuit

520쪽

suit male dispositus aer, corporibus coel stibus, postea particular adueniente causa, quae fuit confrictio militis gallici cu Thaide,quae pudenda liabebat male affecta,hoe

morbi genus excitatum est, quod contagiosam naturam habet.Vnde vero hoc reclpiat, ut cotagiosus sit, ignoratur,nisi quod est ex propria huius morbi natura. Aliqui huius morbi causam in Deum reserunt, qui huc miserit morbia,quoniam vult homines luxuriet peccatu euitare:proepterea eius cemodi discrimina in coitu imposuit, unde nonnulli hunc morbii diuinuappellarunt, ali saturninum, illi inquam, qui a Saturno excitatu volunt. Dicunt igitur hoc esse diuinum iudicium quod de luxuria ulciscitur.Veruntamen eiusmodi ratio in unoquoque morbo esse potest, qui a luxuria depedet, qui ob illa oritur, pr pterea hi omnes eriat diuini cur si Deus

in luxuriam inuectus est, in Deneratores inuectus non est,in grassatores,in latrones, in blasphemas, in homicidas, qui seulcra mala perperrant, qu1m qui coitu tuntur, quam si solutus cu soluta iugatur. na Vene Te exercere unicuiq naturale est.hanc vero

vel illa sibi deligere est Ofili, praeceytosactu. homine vero interficeret grassari furari blasphemare, sunt a toto genere praeter