Hydrophytologiae Regni Neapolitani icones / auctore Stephano delle Chiaie.

11쪽

CONGREGATIONIS CLERICORUM REGULARIUM MATRIS DEI

SERENISSIMI

ETRIUSQUE SICILI EAE PRINCIPEM

NEC NON

ET ISABELLAE CATHOLICAE HISPANIAREM REGIA E

13쪽

Quamvis ab ineunte adolescentia mea Medicinae addictus, tamen Zootomicis ac botanicis studiis, quae anthropotomiae matericique medicae e vegetabili regno depromptae fundamentum Constituunt , maximopere incubui. Et dum diebus alcyoniis, marique prorsus pacato ad animi levamen , corporisque vires relaxandas

XAVERI MAcRY ΤΕΝORII aliorumque de historia naturali optime meritorum, qui ab ipsa natura patrias quaesivere opes, vestigia pro viribus premens animalia vertebris destituta, quae in florentissima hac nostra regione abunde luxuriantur , e pelagi latebris eruere a penitiorem eorumdem compagem per anatomen indagare nitebar , de immensa sucorum caterva iisdem in plagis degentium

visu satis iucunda , et qui summam in me concitaverunt admirationem, obstupefactus fui. Et re quidem vera, priscis temporibus PLINIO, nostraque autem aetate LYNGBYEo testantibus, Supremus UcΤo Naturae non solum in magnis , sed otiam in minimis observati est dignissimus. Haec alma rerum mater in profundo maris pariter atque in superficie terrae vim suam mirificam nobis ostendit quin etiam in occultis thesauros eius pretiosissimos clanculum expandit. Huiusmodi thalassyophyta licet nonnulla eorum parva sint ac pertenuia formis tamen quibus gaudent pulcherrimis, coloribus quibus micant splendidissimis , structuris internis non satis admirandis , ut ipso

rum usu oeconomicos pharmaceuticosve taceam, sese Valde commendant.

14쪽

Hac de re celeberrimi FERRΑΝΤΙ ΙΜΡERATI observationes novistentaminibris novisque inventis in peculiari, qualiscumque ea sit,

opella , cui inest titulus Idrossologia de Regno di Napoli, horisque subsecivis pro virili parte elaborata , publici iuris facere ac locuplet axe putavi. Cuius rodromus brevitatis caussa latiali di0mate conscriptus , iconibus quam potui accuratissime aere insculptis, naturalibusque ipso in aequore depictis coloribus illustratus,

nunc in lucem conspectumque hominum venit.

Ad has herbulas seu algas , hydrophyta cryptogam repraesentantes , in amoenissimo eapolitano litore laete crescentes diligenter observandas , idoneis instrumentis visum permaxime aCUentibus , Usus sum. Nam earum nonnullae vel figuris carent,

vel si extant, haud persectae sunt. Quapropter adhibui triplicem

lentium seriem , De non ELLISII microscopium a DoLLON COI

structum, quod etiam ad hiliuit clarissimus eques IosΕΡΗ. ΑV. POLI, et in tabulae ΙΙ figura a Vol. I. sui doctissimi operis de Testaceis utriusque Siciliae delineatum. In hisce algis methodico disponoraclis Ac DV systema ab Ximio SDRANGEL in suo egregio libro CAROLI INNAEI FStem Uegetabilium, o IV. seci. . ed. XVII, Gottinga 18 27 relatum sequutus sum sed in characteribus thalassyophytorum cryptoga- morum genericis specificisquo describendis saepissime ab iisdem doctissimis viris dissentire censui haud secus ac Domina, quae ii

praeclarissimi auctores sine ulla susssicienti ratione immutavere, ad pristinam melioremve saltem nomenclaturam revocanda existimavi.

Quae autem descripsi sedula observatione suis in locis, propriisque indagavi sedibus. Quoad eorum synonymiam, descriptionem , ne historiam fuse lateque prolatam ad praefatam FBop tologiam , eodem ordine quam hocce Prodromo digestam , Lector adeat amicus quamquam sentio ac plane intelligo quantum ambo ab illo persectionis distent gradu, quo perillustrium rei herbariae cultorum Vota X-plere omnino possint. Nihilominus si super tam arduo labore in errores inciderim, benigno gratoque animo praestantissimos Otanicos mihi de hydrophytorum nostrorum studio solummodo deflagranti, veniam facile concessuros spero atque confido. VALE.

15쪽

SICILIA E CITERIORIS

DISTRIBUNO D

CLASSIS XXIV.

ORDO IV.

Frons coriace subolivacea Doridia nigra limbo hyalino cincta, sitisque articulatis mixta in receptaculis peculiaribus vel

I. FUCUS.

Frons plana phylla. Receptacula tuberculis sphaericis semini seris apice pertusis repleta.

Fronde cogiata.

1. EsIcULosUs. Fronde plana, dichotoma , angusta, integerrima virescenti, stipite ancipiti a radicalibus tuberculis surgente, receptaculis luteis ellipticis

DFronde minus ramosa , magisque expansa.

Habitat ubiquo in cratori nevolitano.

TAB L Radix 1 tuberculata qua latione, quorum egigies videtur in . Pars frondis surgit stipes anceps denticulatus ubi ad 6 receptaculis seminis eris hinc inde rachidis dispo haeret Linitium huius frondis a corpore orbiculari sitis, et nudo oculo Punctum apparentibus , unum muricato, d praeditae, perperam ab auctoribus quorum aucta dimensione depictum extat in . tanquam vesicas abortientes habito, et in dichoto Frustulum 8 stipitis radicalis subtilissime transvor mias posito. 5 Corpus hoc ente vitrea et mi seque dissectum , ut microscopi auxilio formacroscopi perspectum demonstrant, ut clarius pate suarum cellularum oculis melius subjiciatur. IIuius fiat e plurimis ramulis bifurcis torulosis illud thalassyophyti varietasi ronde minus ramosa conflari , aes animalculis repletis celerrima ro sed magis dilatata.

u. ABAOΤANIPOLIUs. Fronde tereti cicatrifata ex orbiculari disco orta, ramis alternis, compressis, pinnato-distichis, apice deuticulatis , punctis seminis eris ovalibus geminata ac longitudinali serie digestis. Hospitat in crypta Pausidipi.

TAB. II. lantari magnitudinis naturalis u ac in eiusdem substantia locata , praeter aliquas Frustulum eius frondis aucto diametro ad de maculas albas Inedianam , at non semPer, monstranda receptacula seminis ora a marginalia uincam occupantes.

16쪽

S BARBATUs. Caulo teret muricato ramis alternis, brevibus, simplicibus, soliis filis Ormibus , multis dis, tuberculis seminiseris sparsis , subimmersisque. Habitat rarius in fretu titeolatio, ob saeviontibus undis in litus projicitur.

TAB. III. 1 amulus muricatus eum solio Ium diametro magis adauctum; et 5 huius thala lo capsulis seminis oris actexasperato ieius frustu. syophyti varietas soliis pinnato-compressis.

II CYSTO SEIR A. Frons in ramulos foliis ornies, vesiculasque Concatenatas abiens. Receptacula tuberculato-loculosa , tuberculi pertus is capsulas s minis eras includentes.

Genuinae vesiculis subconcatenatis in soli rami rmia immersis.

i. ERICO IDRs. Fronde ramosissi in o stipite simplici Vel tuberos surgento ramis infiniis angulatis suberectis, superno imbricatis vel serrato-spinosis, foliolis basi connatis receptacula continentibus , apice acuuii natis distinctis.

Radice brosa subrepente ramis ancipitibus , exuosis, soliolis distinuis.

Habitat ad saxa loci vulgo dicti Caiola.

TAB. IV. Planta 1 plurimis abhinc annis tu dissocium pro seminum, observatione; et inevoluta jus ramulus u magnitudino auctus huiusmodi hydrophyti varietate 5 receptacula spica receptaculorum capsulis pertust a praedi unico muniuntur inucrone seu arista magis mala , quorum unum si macronibus geminis c vide isque protens 4.

2. GRANULAHA Caule subancipit glabro, ramulis altornis, solii docompositis, solioli fili formibus corosis bosiculis Valibus, innatis concatenatisque, postremis opice surcis , cooptaculis glomerat O-Spicatis. Habitat prosundius in mari Chian O.

TAB. V. 1 Ramulum vesiculis catenatis a ex Dracemum erectum receptaculorum S minis erO- tremitate bis iis , s easdemque ampliato peri rum naturali aut vix aucta dimensione delinea metro videlicet intemeratam 5 dissociamque tum , demonStrati t.

III. ARGAS SUM. Frons soliata, soliis petiolatis subcostatis, vesiculis axillaribus petiolatis. Receptacula tuberculata , loculosa , tuberculis pertusis capsulas includentibus.

Foliis distinctis , indivisis receptaculis axillaribus.

1 VULGARA. Caulo tercti ramosissimo muricat, soliis linearibus serratis denticulatisve vesiculis globosis apice mucronatis , pedunculis subteretibus. Λdhacro saxis EuPDEIE.

ΤΑΒ. Ι. 1 Planta naturalis magnitudinis, ossietas ct 5 vesicula suo cum pedunculo , frustulum rondis simul a capsulses ampliora Mucroneque a in eiusdem extremitate Iocato.

u. LINIFOLIUM. Caule cretio disco contrali nato, liinc ramoso-muricato , foliis longis intcgerrimis , costatis , vesiculis sphaericis pedunculatis, pedunculis sum ancipitibus , receptaculis longatis. Habitat in scopulis sinus Baiarum.

TAB. VII. 1 amulus mole auctus murica cc in frondis substantia immersas, ostendit u Diatus o Vesiculas integram a dissectam ac intus rectio fasciculorum sibrarum d ad vesiculae insibrosam x, o non capsulas seminales pertusas teriora spectantium , et Pedunculus anceps m

17쪽

tibus constrUCta. 1. DEsPoNTAINII Fronde stipitato-flabellisormi, viridescente , simplici vo ramos , in longUm brosa, concentrice striata , margine integro aut donticulato vo lacero. Habitat in rupibus submarinis cratoris nevolitani.

ΤΛB. ΙΙΙ. 1 Frustulum aqua maceratum , inter sese implexa ramificata 2 tubulosa 5, ca- ut avulsa epidormide a clarius pateant vascula b isulisque oris eris consaria.

2 SQUAMARIA. Fronde aggregata Vel solitaria, subreni rini, obsolet Iobato- incisa, rubra, coriaco , longitudinalitor brosa isonis concentricis concoloribus.

In nostro mari communissima. ΤΛB. IX. 1 Laminae hujus algae imbricato pansa 5 forma tubulorum a foras 4 intus co

modo dispositae u ius varietas caulescens ex tinentium.

5. OPUNΤIA. Fronde complanata, ramosa, articulata, viridi, papilloso-coriacea, articulis ronisormibus vo suborbicularibus. Habitat ad ortumiaponem Nesidis.

TAB. X. 1 Dispositio planta , u conserina larum series f in frondis perimetro degentium, ii intextus tubulorum intor geminas Iaminas 4 tum tubulus oris repletus il cum papilla epidermidis a Meorum ramisicatio c ac papil maiori diametro delineata.

V. Ο ΝΛRIA. Frons flabelli formis membranaeo parallel fibrosa lineis Ductis eris transVersis Ut sparsis Capsulae in oris acerVatae.

Fronde indivisa.

1. PAVONIA. Fronde stipitat membranacea flabellis mi , lutescente, margine simplici vo Iobato-inciso undulatoque gonis concentricis, crusta alba Obtecta. Habitat in scopulis et Deianis.

TA B. XI. 1-5 Huius plantae prima ac postre metro delineatae videntur in figuris 4 6,5m evolutio , eiusque capsulae Iutea a maiori dia et 6.

Fronde divisa.

2. RosΕΛ. Fronde ovata partita , Iaciniis flabelli formibus dichotomis , apice Subtridentatis, capsulis rubro-fuscis , oris congestis elevatis conspersa. Invonitur in sinu Puteolorum.

TAB. ΙΙ. 1 Demonstrat cellulas suae sub tas, quarum seminibus lenae ac prominentes stantiae a aeque a capsula b elliptice disposi observantur in v c.

5 1cΠΟΤΟΜΛ. Frondo Iincari dichotoma, capsulis soriseris sparsa, virescente, laciniis angustatis obtusis apice marginatO-furcatis. Habitat ubiquo in maro NeaFOlim alluente.

ΤAB. XIII. a Dispositio ac sorma capsula. rum et cellularum c huiusmodi frondis.

4 LINEARis. Fronde incari dichotoma integerrima , viridi-punctata, laciniis angustissimis divaricatis obtusis. Hospitat in Fucis quampliarimis.

18쪽

I. u.

Frons subradicata, subcoriace filisormis vel plana , continua rubescens Sporidia capsulis inclusa vel in soris aggregata.

VI. ΗΛ LYΜΕΝΙΑ. Frons plana vel tubulosa submembranacea. Τubercula punctisormia lamina frondis sub immersa.

I. ALMA A. Fronde coriaco glabra e geminis laminis constructa , inferno attenuata, Superius dilatatO-palmata, purpurea, susco-maculata Iobis marginalibus multifido-rotundatis, retUSisque.

Oss. Ad speciem hanc F. Ceramidesim mihi pertinere videtur.

Habitat in rupibus maris Misoni , ac Porticorum Herculanensium.

TAB. XV et lanta expansa geminisque Ia granulisque Punctatae. 5 Memorata tuberculaminis fabrefacta. u Facios iusdem a cxterioris I granulis semini ris sarta microscopi observata minae Iente vitrea contemplata , ut palam fiant lapiceque ciersorata, atque basi dilaniuscula com- tubercula seministra, et B intcrioris fibris intextae, munita.

2. RAMENΤΛCΕΛ. Fronde tubuloso-compressa coria ea subflexuosa, hinc indoxamulis pinnatis, capsulis globosis sparsis. Frequenter occurrit cum specie antecedenti.

TAB. XVI. 1 Frons cum fructibus, ramulus es tubulosus capsulis plenus, quarum una est .

VII. LOCA MIUM. Frons ramosa coriacea complanata extremis multifidis Capsulae gigartinae.

VULGARE. Caule cartilagino usurcato supradocomposito compress rubro, sensim sensimque angustato laciniis octinatis secundis multifidis, capsulis pcdunculatis solitariis. Habitat in saxis submarinis a Fausidipo ad Baias Usque.

ΤΛB.XVII. 1 Huiusmodi hydrophyti naturalis rata quo clarius intueantur tum dispositio cum magnitudo. Eius ramusculus soliis a fructuque figura granulorum plantae udultae in eius 6 nustus. 4 Folioli lacinia microscopi pertus dem substantia degentium.

VIII. SPHAERO COCCUS. Frons subcoriace silis Ormis o planulata Capsulae rotundatae sporidiorum nucleo orbicularium sphaerico.

Frondibus simplicibus.

1 ELONGAΤUs. Stipite tereti valde intricato purpureο-susco ramis longatis subsimplicibus, xtremis attenuatis usurcis 3furcisque tuberculis Iatoralibus glo

Frequentissime observatur in scopulis crateris nevolitani.

19쪽

ΤΛB. XVIII. 1. Dispositio ac rami licatio magnitudine , et oinde microscopi contem huius thalassyophyti u ramulus fructis rus aucta latus.

2. CONPARvoIDEs Frondo filii Ormi torcti cartilagino valdo longat , intricata ac flagellisormi , ramis tuborculis hemisphaericis operculatis laturalibus sussilibus.

β Stipite ramoso-dichotomo, capsulis globosis CF. errucosus, C. F. . .

Habitat ubiquo in nostr miari.

TAB. XIX. 5 Pars huius plantae a capsula a prae dita et microscopio visa, aeque ac jusdem semina 4.3. IMPERATI Stipite ancipit plurios dichotomo-umbollato , soliis ancipitibus, apico subulatis, capsulis verrucosis subpedicollatis. Habitat in mari Puteolan o a praecedenti toto coelo diversus.

ΤΛB. XX. Exponit hunc sucum secundum naturalem ramificationem itis jus capsulas a.

4. MUSCIPORMIs Fronde ramosissima cylindrica , ramulis solacco-hirtis acuminato-ramulosis, apice ingrassatis recurVis, punctatis, contractilibus. Hospitat cum planta praecedente.

ΤΛB. XXI. a Ramulus ampliatus , et Meius dem extremitas contractilis aucta mole.

5. AsTIGIATUs. Frondo virescent fili rini superno magis ramosa subdichotoma, ramulis sere aequalibus teretibus cxtremitate attenuatis rubellis, tuberculis rubris intraxillaribus Habitat prope Baianum Sinum.

TAB. XXΙΙ Planta sine fructificatione, ejus soliola cum fructu a unico a me reperta.

6. ANΤACULATUs. Stipite incari compresso insorii rovoluto , cartilagineo rubro-suscescenti, pluries dichotomo, ramis fastigiato-patentibus apice attenuatis, tuberculis globosis ramulis innatis. Ad saxa Castro Lucullan proxima adhaeret.

LAB XXIII. 1 Planta duplicito ampliata, magis magisque adauctus, et odissectus semini 2 eius extremitas cum fructibus, quorum unus busque repletus videtur.

7. LICOPODIOIDEs. Stipito tercti ramuloso, ramis alternis vo proliscris , foliis linearibΗ acutis approximatis , ramulis extremitate pectinato-pinnatis, capsulis pcdicollato-globosis aut pyriformibus solitariis conjugatisve. Habitat in cavernis obscurissimis Nesidis.

ΤΑB. XXIV. 1 Planta iuxta naturalem di ct fructibus solitariis 6 vel geminatis a prae- mensionem Picta, u ejus ramulus magnitudine aia ditus.

8. ALIPORMIs Stipit cylindrico aequo ac ramis Vorticillatis , foliis subcla-Vatis verticillatisque , capsulis verrucosis fossilibus verticillis proxime ortis Assigitur rupibus submarinis Euplaem.

ΤAB. XXV. 1 Planta ad naturalem altitu ampliatus pro inspectione tuberculorum capsulis e-dinem delineata 2 ramulus suus resectus Torum a.

Frondibus laciniatis vel sinuatis.

9. CORNEUs. Fronde rubra cartilaginea, linoari complanata obsolet rovoluta, ramulis subtripinnatifidis, apico spinulosis, capsulis globosis pudicollatis, solitariis. Reperitur in cavernis obscuris Nesidis scopulis affixus.

ΤΛB. XXVI. 1 Planta naturalis diametri eius ructus seminibus orbicularibus Plenus.1 o. CORONOPIPOLIUS. Fronde cartilagino obas fibros radicali surgente, purpurca lineari-compressa revoluta, ramis oppositis planulato-distichis pinnatis, soliolis deprcssis pectinatis rotusis in capsulis podicellato-axillaribus clavatis in grassatis seminibusque repletis abeuntibus.

20쪽

Abundo operi in rupibus Nesidis submarinis ad meridiem vorsis.

TAB. XXVII. 1 Plania ad naturam depicta, eius ra mulus is ructus gignens oti semen ejusdem.

Frons ructu duplici capsulae sporidiis pyrisormibus et globuli

sporidiorum ternorum immersi. 1. Bius A. Stipite teret ramulos, ramis altorne dispositis , soliis tuberculatopyriformibus, claVatisque.

α' Frondibus pinnatis tuberculis alternis; et β' Stipite apice ternato tuberculis elongatis obliquis subverticillatis.

Hospitat hoc polymorphum hydrophytum ubique ad saxa Pausidipi, et in

Dotu Piateolano. TAB. XXVIII. 1 Ianta naturalis magnitu quo jusdem varictas, ramuli huius , illius dinis cum fructibus u ct 5, 4 primara altera varietatis, diametro ampliati.

2. vALIs Stipito torcti radice roticulato-sbrosa surgento dichotomo , ramulis carnosis bovatis altornis basi attonuatis clavatisque , capsulis orbicularibus longitudinalibusque consperSis. Roporitur sacpissimo ad rupes Pausidipi, cuiusquc radicatos bra pistillorum Croci alloi, INN. odorem SpargUnt.

ΤAB. XXlX. 1 Planta secundum natu serus lento vitrea contemplatus 5 capsula a vi ratem dimensionem picta clusis ramulvo fructi vescentes mole adauctae.

X. CERAM IUM. Frons ramosa solida articulata Capsulae globosae numerosa includentes sporidia.

1. VERTICILL UM. Stipito insorno toroti flexuos , supcrne aequo ac ramis articulato, soliolis teretibus ocurvis consortis susco viribus , utrinque attonitatis vorticillatisquo , Verticillis internodio longioribus. Λdhaoro ad saxa Nesidis.

ΤΛB. XXX. 1. Planta naturalis altitudo, frondiunt seminibus Plenarum dissopi montis pio ramulus magnitudine ampliatus , 5 vorticillus aere separatis.

u. DIGENEA Stipite aggregato, ramoso-dichotomo, rubescente ramis apico retusis denso si lamentosis, flamontis simplicibus, vel fidis aut lidis vorticillatis. Communissima in sinu Puteolano.

ΤΛB. XXXI. 1 tanta integra, u ejus stipitis postremum S est vitrea lente microscopisque frustulum transverso dissectum, ut obviam veni perspectum, et cuius sporidia globosa, observana iit soliola simplicia, bifida trifidaves, quorum tu in .

3. PENNATUM. Stipite torotiis radico orbiculari nato, pluries dichotomo, rondibus alternis subamplexistipitibus xtromitato aggregatis, soliolis erctibus subu-Ιatisve, alterni subgoniculatis pinnatisque. Abundo accolit cavernas Euplaeas.

ΤΑB. XXXII 1 Planta amplitudinis natu disjuncta, cuius frustulum 4 est ampliatum, ut semi-ralis doliueata is extremitas sui ramuli, frons , observantur, quorum acervulus extat pictus ind.