De peste libri tres / Opera Jacobi Dalechampii ... in lucem aediti

151쪽

ptis mandauerunt. Processum in stiritus

dici, ac ingeni sui monumentis illustre quos ut dignitas eorum postulat, honoris gratia nomhro. Ex ea caussa quam triplicem constituimus, triplex quoque pestilentis morbi genus est, prout uenerinum corporibus effusum, uel sevius est, ac rapidius , uel pigrum, ac lentum Suia perior causa in ista, cum sola est, moris bis perquam acutis, ad septimum diei uperimentibiis, uel citius etiam,vos confliactamur, quesessunt fibris uehemetiginta,

Carbuncul Coli dolor eos Dnanche, Phrenit s,Pleuritis,straguria, I senteria,

quibus nos subuculmus proprijs illoru auxilijs additis quae ad uenenum pestilens faciunt interior caussa sola cum praecessi, Durniores ac longiores morbi nαscunt

152쪽

ssiluitur quod propemodum Hippocrates inmit Aph. isIb.LEiusmodi sunt Pruis ritum,Scabies sanio um ulcus, humorum corruptela: partes corporis depascens, corrosio nterdum sic erox, ut formore crus. crure pes distrabatur quod Galerim libo de temperamentis ex Epideis micis Hippocratis , sua nire iudicauit vertebrarii luxatio, Duunchae uteri strati gulatu bala profluuia, Haemitritae laetari P .rcnssim, hepatis vcntriculi e alioαrt uiscerum inflammationes, ac tubcrαcula, nemoriae iactura, icri sineri

taram obliuio: quod Galenus addidit ex Thuc cide capitulo tertio libro de Um- promat di serentiis Ambae uero cauissipestem si adu xerunt, aegritudines intercitiores ac tardiores mcdis contingunt,

153쪽

trescunt incenduntur omnes ex squo humores, magis rimen hic quam ille: quod ippocrates tacite signiscauit is phori m. io. libro tertio. Quapropter Ariuisenna , libro quarto dixit, in morbis pestilentibus, incidi uenam opori sit sanguis in uitio est tauri purgation cuam humores caeteri. De Pbre uero eis stilente sic habendi , eam nunc esse tuta berculorum Imploma , nunc illius ea. Nonnunquam enim febrem p re, si qui tuberculi, priora nonnunquam fris tubercula, posteriorem librom: illud

miren quam hoc, nocentim Etenim cum

Galeni sententia octauo libro Methodi, febris sima sit ex intemperaturis quoaniam totum corpus abligit, caeterae quam solam ex eius partibus C inter bres nulli pestilens codat malignitate: fifbris tuberculum excitauit, duplici malo aeger uexatur, praesertim si mortabi grauinte, die non decretorio, haud Κ

154쪽

n aeui,C robore, tuberculi ea fuerit eruptio quam in Num las ρον smypeuocant. At uero ubi prodiit tuberculi ,

nulladum molesta febresis bruto has

sequatur, promittit id robur naturae a se detrudentis, quae supervacua unt, onerosa praestri caem id ho morum decubitu, non collectione is ta attollente se monte natura, non aliunde symptomatishm prouocam. Dcti quis ex Avicennae dicto nobiscum disceptet, I bres a tuberculis multas esse Diarias, non pestilentes: ille scito magna ex parte id verum esse, non perpetuo continuo enim Crintermittentes, putridas aliquando iaces.sere, quod Ippocrati s declarauit, A phor. Ab . . vicininis diceret febres omnes, exanguinum tumore proscctas, malas esse praeter Diarias, in uocabulo, omnes, quod patet latis me febres' iusta uis etiam cstilentes comprehendit. Va-

155쪽

bres bis ideo non esse pestilentes, quod

Dinplomata ut Boiulta C Exantheia mari, qui excirantur isti misti non sint, quod ex illarium curatiorine patet. At si ex ijs tumoribus ut ne nati ac putridi aluus, tu cor usque

es eruntur , quae febris postilcntis ratio est, quid iam impcdit quominus febris

pestilens exoriatur nec utro ab ui dum

est, uteri quod prim Symploma fuit,

tu morbum tandem migrare cum ea sit affuit caussarum orborum, Symapto nutum, ut aliam aliorum naturam, transeant. Praeterca Buboncs, quos suo istore Althooin nombrat, uicennas

lacu ac tempore pestilentibu , esses quentes vult: sdemque remediis tru clari, quibus C pistilans febris cum tremore cordis tun morbi qui in coelo pestilenti degunt. Ex quibus . rubus coalere licci, febres eiusmodi

156쪽

prorsus esse pestilentes. Est igitur cum tuberculaenici bris praecedit , est tim

cium febrem tuberculium crebris tamen febres priores tubercula comitantur deaceptis interdum medicis, cum aegri ob orici molestuam sensum, minus de turbercurilo non bre queriintur. Ea quidcin tubercula in partium principium emisia rh promin cntsum uel copia, uel acria monia, Cr caliditate humorum stimulatata uis naturae, eos velut in sentina suas extrudit quyciam pervcnerunt, C propter caliditatem , febris subito invadit: c propter impactum humoris colluviem, pars extu mescit Quam re ob seruandum fine uiu modi tuberculis, externis, tertitasse, aut utrisque qui lia sunt Exanthemum , pestilent an αbrem contingere raro admodiam. Inter ita si cor occupant, statim occidimus: si Pulmonis cauum, aut membranis Thoracis Aut intersipiens Mediastinium sanisgi is

157쪽

guis excreatur: morsque in biduum differtur: licet nusquam fit scruta frarratio, praeter quin malum, cum in corde est. Morbos omnes pestilentes esse contagiosos, audacter ego quidem prorinuncio, C asscuero. Nam si Arnaldo, morbus omnis contagione repit, in quo foetor est, multo magis pestilens in quo Cr uenenati Cr maxime putidi alitus stirant. Ad haec , si Lippitudo contris gionesectantium oculos ascit, si trisbidorum halitus cum cieteris malum communicat, sit peculum foeminariam, eum mensita fluunt, intuitus maculant, longe potius febris pestilens in uniueressum corpm diffusa , conrigione malum disseminat eaque magis, in qua uenenati stiri plures effluuntiis propter soala tuberculi, ex pestilentibus morbis, contigiosam me sunt. Postilla febris: Maxime uero febris cum tuberculo. Nuti

t quidem est febris genus, quod non

158쪽

in pestilentes cadat. Caeterum hoc ut exuploratum fit,obitcri est interjjciendum, ὀ tuberculis pestilentibM, quae in mi Γα rq praecipuarum partium sies produnt, ad fibres saepius accedere quae uero alibi ut in brachio,dorso,tibi ς,apparent,nμnc anteire febres, nunc aduenire simul, nunc subsequi. Onx subsequuntur si decretorio die protuberent, austa esse,aclari quoαniam ualida natura suo tempore in o iacio fit simul s diebus, tristia, Criminoαsu: quoniam alieno tempore,offensa morabo π γmptomatibus, ad intempestium expulsionc accingit se natura. Quaeli τὸ aut erit,aut simul illunt,ue cum pestilentibus diarij sunt, uel cum putridis.

Nam ut calidus uapor nec venenatus a

cordis scdem uectus, inflammato stiris tu Ephemeram simplicem gignit sc Cruenenatus pestilentem quas citra Llam materiam fieri medici loquuntur,

non duod ais subicctim asu multari

159쪽

ria febris, C inccndi Iomes, scd quo,

niam humorem nullum exurunt, qui uel eo quatur , vel purgetui medicamento.

Atque adeo non sol in non ex ijs tuis berculis Diaris febres generantur, cum uapor ex partibus longe a corde semotatis, tion Vidue cor impetit sed e inaeterdum nulla, cum uapor nullus in core 'ertur quod cum accidit, curatu a cillima sunt ea tubercula, T quae natura uel Pharmaco, uri Ct 'stere, uel glande tu

pueris, adiuta,ipsa per se discutiat sudois

ribus , aut vomitione concitatis. Reliaqμ plus negoti faciunt, nunc causticis distrumpenda , nunc mollienda Mallatacticis, nunc Errhγpticis mundanda nunc implenda arcolicis, nunc Epuloticis procuranda . Quae fibris inde putriada fit,aut suis redit circuitibus aut nundi

160쪽

reue abundantia. Onae tutis diebus reis cur aut haud quid 'm ualde sunt perticulo r, c Epithematibus, Theriacae, Puluisculis,uno I uerbo Cardiacis omniabus sanantur. Continuae uero, ac se nihil intermittentcs, cum tuberculis uel emisse sariorum cerebri cordis, iecinoris lictabarim partium, furit tutiores, quoniam tetri vaporis non tanti o cor subducititur, isque potentior est naturae,ac pr acipum partium ualentius robur, quae noαxiam hamorem a se tam procul exσω ruit Ostenrint alis maius pericultam ob rationes supcrioribus contrarias Longe vero maximium pericultor est tuberculoατ-,quae ad emissaria cordis exstantsui stra praesertim. Docti ac periti medicis ais imam is proculdubio meretur, qui recti haec curare sciuerit. Antros priores meo

dici tuberctua,haec nuncupauerunt Παci 3ουζύνα, laud omnino praeter ratiori