De peste libri tres / Opera Jacobi Dalechampii ... in lucem aediti

41쪽

peditis auxit ς, antequam humor ueneri natus tumcolat, e prodierint tubercuis

quatriduum. Non solam enim curatiocinem omnem rcstuit pcstis confirmam, sed cum aliquantulum procisit, ctiam contumacior est, ut uiccnna docuit capsilo. a sint praesentis muturae pestis si P. I

V pistis au I. uaria sunt, ita fia

gna disjeretia. Exim strioribu caussis, pro icturam, ut quam cscripserunt primo libro Epidi mizn Hippocrates, σGalenus libro de euchymiam cacoc avria, ac primo capite libri de disrrcnt sfbrium, Gregorius summum ponti x,uli quo ex sui operibul: Aurneoar in suo Thcser promittit, inni tollita calida πhumida tempestas austrina, pluvia, a cirtis quieta , quoniam in onnubus naturis magnam caputrcdincia spicit Elulauci

42쪽

LIBER I.

tem quae ab histrioribus pariter, et suprarioribus Osctur signa ut cautis mulitaplex est,multiplicia memorauerunt, Raus quarto ad Almansorem, uicennus libro quarto suac libro quinto de ibriabus. Solius superioris causs fgna sunt,

orantium sic lar congresiones: Cometarum exortus igni m per coelum, Crfanimarion accensiones, iis in locis conta

stellae,quae pestis a lictura est: complita

ritum eadem ciuitate eadem die, eodem te pore, iisdem aedibus, inexpectatus, ac retapentinus languori. in regionibus stigidis, aliis,montosita,ncntosis flante Borea scisco 'igido coelo, ex peste mustor Hades acolumibus iis,qui locis deprcsis, a Borea tectas, C coelo crasso, ac inerti habitant uperior: caussurum, haec sitagna propria sunt ae alijs uero commutania ea quae deinceps narrabimus. Exitiolausus malum est sanguine abundantibus, pueris, ornosis, iuuenibuis, temperatis, qtios

43쪽

quos innocentius aegro rituros sustica mur febressptimum uix excedunt diem, seruatis aut interemptis , ad id tempus, aegris , plerunque eo ipso quo contipiuntur die,aut biduo,uel triduo post uia decedentibus , pro humoris uenenosi prauitate C multitudine, paucitateve tarcorpori aut constantia aut fragilitate. cum morbus tenet, aegri nusquam po ut consistere huc illuc in lectulo sese dimota uentes,ac birpatienter discruciantes, uigia iij conficiuntur uomunt,nauseant,animo linquunturm reliquas,niplomata huius,

modi impraesciis omittam. Quos malum

adoritur , ijs citra uel purgationis in uel sectionem uenae,corpus lassum torpeo scit nec sanguinis misione, aut pharin

coleuatur utroque potius remedio Ianae

guescens magis deoque statim uinum sitabidari aegri postulant: quibμ dum sanguis

expuitur, aut naribus, aluo, melando re iscitur,pernicis tam submisit percildie, aut i

44쪽

postridie moriuntur. Quidam e stre omnes deplorati, somnium tam altum dormiunt litis excuti nequeat foetent omniam amenta corporis, sudor,altilis, stuα taeni, halitus caetera m haec tu alijs quoque morbis adnotantur. Lotium nunc atra redditurae turbida muti crassium ersubrubens cum sedimento nunc pauci , nunc multu , c turbat mistrinmque: nunc limpidu e sedimento consticulum, non aliter quam in beneualentibus Artetariarum pulsatio nunc obscura, frequens, 1ntercidens nunc plenior: undosa prumtum deinde paulatim ad erum modium, quem Graeci uocant 'snctis: sudore manantes d quo his corporis i neructari, δε θρή iκ ijdem Graeci dicunt Pueris,ac senibus uermcs,ac tu mirici gerantur: Thfiunt multi sed 'ustra, nihil excreantes C ibusdam exanthematibus nigris,corruim, 'Μrplircis corpus reni

da ccando,uutcrtio die: quod signunt

45쪽

in solis morbis pestilentibu s,constituitur. Sunt quibus ala, inguina, glandula post

aures aliaeq; partis corporis Bubone, carbitriculo , Phlegmone, caeterisque καberculis,dificillimis, quae non usi inaraxior aegrori periculo cicatrice obducicuntur utu mescant uti quibtuns da st cibι appetentia: Sunt quibus auidior tuaesto. Sunt quibus corvi cinit, C dcficit animus idque cum mors in lat. Multis aluus profluit, nunc uersiicolor nlinc Anerea, nunc atra,nunc Lua, C interdum unica deiectione tam multa ut d lcient ria oriatur sui .lio. M ultis, criter cumhγpochondris tenditur, δε latur. Multi cum stupore, e amictitia balbutiunt, quos stre omnes ad tertium, quintMη, βαptim m expirare diem obseeruauio Liriabus integrioribus, aut imbecillis crant,c uenenatim haemor, plus minus accreaverat.

46쪽

Qualia sint in peste, medico

rum praesudicia. C A P. I

Vle sunt quae in peste futura, ut),c certo medicis praedicuntur, Crasseruntur, munim fallaci, ac dubia fide: quale est, febres fiduas pestilentes nauxima ex parte labulci se quoniam in uenenatis haemoribus exardescant quod si qui evadunt salutem ij magni constare. alios enim excaecari, alios obsurdescere, alijs rigere, cotedi neruo praeserti iis aut medico minus obediant, aut remedi

conuenientibus,morbus non procuretur,

quod uicennutrudi liticap.de signis βαbri s putridae. Est autem horin morborirum tuni infinii exitus, ob multia ratiois nes.Primum ubd eorum caussas abstruis D,Cr clitescentes nedicorum pauci uis dent, ac intelligunt. Deinde, quod multu ad eam redactis nec talem desur mediaci partim qu)d nec ad in multos ire pos

47쪽

Hi fere omnes: quo fit ut, cribristris deferentibus, C re angustiore quam adsumptumsubficia supcrstites futuri mulatisi ii sunt opus suppetant, debilerentatur. Proinde nostra memoria, sordida plebe,multo plures quam e claris ciuibus, e sublati sunt, io malo tentati Auerinione Etenim 'equetia Iudaeorium sturcae uarier immundae turbae: Histano, risingulos e voraci, gemis c uix unis quam carnibus saturae,unde sanguis faciale putrescens gignitur: boni instra libidianosoriam, ac peregrinorum, quos in aulum pontifici suorum negotiorum luis diu in exclucrat, uncra fuerunt: quoniam ut arbitroris in locis,unde pro icti filerirant, maleficium tedarium iam dister, sem,incolarum corpora sic j,rcerat ut ad id mali prent procliuiora1necti sunt Uricola multi, seruitia, tu in quod dum in agris operi uacarcnt aeris muntis sui i trahobant, tum qu)d eri

48쪽

terdiu, noctu sub dio somnum capi

baut multos quidem oblatus terror coria spernauit, luem tristem maginem eius poriculi sibi confingerent, uel quia sntima buli publicis mortuorium unus celebra: tur, uel quia sacerdotes ad uncra caninites audiunt ut quia no irae religionum si ria deportari ad eos uidcnt, qui anima

agunt uel quia de aliorum obitu narraulatibus caeteris,ut forte l*rtuna fit resciscut: longe tamen plurimi congressu corium, quifuerunt in locis pestiletibus, pericliarentur Cr grauifim , quoniam e caussa

duplici, nempe fueris, erim qui uera satur nobiscum uitio. hoc itaque modo sit, ut unius accessu tutorim modo familiam, modo ciuitatem modo illlam pestis inue batur. Praeiudicatium C mcdici habetatur, dum erit pestis, eos magis exatatilinari qui corpore sunt ad malium actaeipiendum paratiore Prima umeros, molles, delicatos, ut infantes, pueros,

49쪽

adolescentes foeminas. De inde, biliosos, gracile , calidos , quibus rarius corpus textum est quibus laxiora culic iratacula, ut iuuencs, puberes annum vigeta fimum natos, quo tempore ad uenerem primum stimulantur, uirgines menses tum primum eruam punt. Post hos,

quibus operosa , c laboriosa uis est

quique ad foeminarum concubilus mulatum sunt salaces, e effusii adorti menta corporatum superioris solius x mcnta fibus primi tum interioris ac superiolaris imul potestate , labant facilius, quam clancholicorium 'turrioris e ro solius pleniores homine Caco cis mi , Ηγdropici, tribretici, Stomachisci, Splenici, icterici, e morbo conua lescentes qui prauis cibis uescuntur: ut sciem in e quibus arbortum fructus nona dum maturi, C cruda ostra sunt ni delit sesqui lacte, buvro, casco se Glunt: qui cibos ac uino ingurgirini,qutic

50쪽

bitis nulla tum munditie stas degitur qua lassunt Iudaei,c inops plebs reliqua.Obiis triorem videlicet causam magis,quam superiorem,ex illo genere, ac ordine ho murum multi,ut supra dictum fuit, nihil mantur. Cum uero aequabilis utriusque

uis caui se quabilis quos ad omneis periculi sors est. Perpctu tamen corpora quae prauis succis affluunt,reliquis in maiore discrimiane uersantur: quoniam citius in illis putrescit humor, citifim in san guineis calidis et brumidis,ph in biliosis, deinde pituitosis, postremo veryloco me iicholicis: errime rdifime, diffici Line intemperatis: quonia ob copo tionis robur, temperationis salubritate, conis

stanti me ac fortifim a putredinis o casionibum secte defindunt. Quod igitur supra diximus, raris, C laxis corporiabus e caussa superiore pestis obrepit: αpuris humoreque vitioso restriis, ex instriore:utrique, ex di bubus coniuratatur