장음표시 사용
11쪽
publica hac corona, Magnifice D. R ctor, Reverendi, clarissinai eximii viri, Praeceptores colendi, vosque studiosis sim tu venes, gauditores reliqui quod, inquam, in frequenti iublica haci rona proseretur si spectetis, a quosvileo obscurum erit: si spectetis, de quo amplum Millustre. Nam si me ob angultum annorum terminum, ob humilem ingenii cultum, ad hanc cathedram ad has voces non satis instruestum,paratumque esse judicaveritis, no moveboris quin & vos insuper impense orabo, ut ad istud vestrum judicium adstribatis de meum. At si magnantianum Heroem Aio Livi ut beatae I sanctae recordationis, illustrissimum quondam HOLsATIAE PRIMQIPE , dignum reputaveriti, cujus memoriam in hac cathedra renovem cujus virtutes celebrem cujus res praeclare sortiter gestas proponam, justitiae oculos in vobis esse dicam: illud ipsum quoq; A DoLPHI manibus enarrabo. Ego siquidem id praestare, non tantum ob A DoLpus in patriam nostram merita, debeo: sed praeterea ob Reverendissimi Illustrissimi Principis, IOANNI AD OL pMI, A DoLPimi filii optimi, filii incerissimi,ad patris sceptra jam sedetis,in me beneficia,& insignem clemetiam,cogoro pertrahor, ut erga Celsi: ipsius animi mei grati memoris qualemcumq, fgnificationem submisse declarem. Neq; vero quis quam ut opinor, vitio mihi vertet,quod Principem jam dolanctum,inaniortali tamen memoria dignissimum, u-
12쪽
stis extollo laudibus Irm superioribiis sectilis,& hoc praesenti plurimos eos i praeclaros viros idem suis principibus , suis regibus praestitisse videamus, legamus.
Equidem, laudare optimum principem, ac per hoc pinsteris velut eipecula lumen, quod sequantur, ostendere, multum utilitatis habet, arrogantiae nihil. Ita judicant
Onanes,qui de his talibus recte judicat quibus quin vos
quoq; accensendi sitis, cur dubitem Quocirca Vos Oro, vos obtestor, ut me de sortissimo Ilia O E AD O LP HUHOLSAtorum quondam Rincipe, hoc ipsius natali die exiguo temporis spatio ex ulta in Principem inclitum V in comparabilem vestra affectione patientor&quanimiter audiatis. Id, ut spero, gratum domui sum
ea; vobis dignum, mihi optatissimum eveniet. Dica; itius ergo. Sed non de A DOLPH I abavis, proavis, arvis, patre, aliis majoribus quis enim illos non novitacui ignotus est avus paternus, ut reliquos praeteream,C ARIIT IANV set Daniae Rex &hulus in regni ad ministratione dexteritas, pietas, gloria quem latenti litis est, cui FRID Eiici I. Daniae Regis, patris optimi, patris celsiissimi, e Xcelsa rivitas, in rebus omnitibus justissima moderatio sint incognita Sed non etiam de fratribus nam si de his dicendum, vox&tempus me deficerent. Adspicite CAR ITIAM UM ILDaniae Regem. hujus ὀ miram pietatem impensissi-rnum pacis studium, is iam comitatem Adspicite IOANNEM Seniorem Ducem Hollatices, hujus clementiam beneficentiam in erga Scholas& Ecclesilas magnum a moram. Quales quanti is illi Heroes t eos ec elo in terras descencise in lim imperiorum in his o talia uia ut ratione homillibus praesitisse dixeris. sic ADOLPHI mipiciam in ex magno rerum
13쪽
tatam, pus nim sortiter ab illo gestarum cumulo, quasdam propo
nam utras i, vere celebrabo, utrasque admirabor ut m moriam TANDI HEROIs renovemus; ut alii cognoscant in alii imitentur. Et prima virtus nobis merito PIETA sue in cujus schola cum a primisus', annis fideliter educatus institutus esset ideliter quoque ad ejus normam per totum vitae cursum ad extremum usque haliatum vivebat recto de Eo sensu, jecto in D, vicultu quibus duobus Pietas constat firma&integra; sime altero, mutila manca. Sesti reei, cum de DEO ejus voce recte mconstanter semper sentiret, pie cum coniuge, liberis consiliariis loqueretur. Recto cultu etiam eumdem Deum ex verbo cognitum pie iure Venoraretur verbum ejus libens, lubensque publice pria
Vatimq; a verbi ministris devote audiret juxta illud
omnes suas actiones institueret sacra Domini coena sis
pilis magna animi humilitate uteretur. Ita totus optimus stabile, nihil firmum omnia retro ferri, mirabili Dei
manu disturbari. Videbat principes ueges plurimos
ob huius contemptum, ob hujus neglectum, saepe a Deo punitos saepe in exilium ejectos saepe cum tota stirpe exstinctos. Ita est. Vides paxillos, nisii bene fixi firmiter alicui sortiori adhaereant,&omne quod in ei spei deat,cito dilabi,& ipsos solutos ob firmiorem althaesionem cum oneribus ad terram proruere. Vides ita principes, nisi D EO suo conditori pertinaciter adhaeserint,&ipBs, in omnes, qui eis consentiant, cito deperire. Liberos etiam suos ob ista ad hanc Divam duci, in hujus Lyceo sancte informario erudiri unice volebat, acriter studebat. Imabat xcolebat verbi ministros , eorumdem
14쪽
admonitiones patientissime audiebat, perpetu sequebatur Monebat, u functionibus suis vera fideo anctitate praeessent, plebemque suae fidei commistam gnaviter informarent, recta via ad coeletam patriam ducerent. Loquebatur saepe cum illis perhumaniter muneribus ilementia sinagulari, suam erga illos propensam voluntatem declarabat magno .sorti animo defendebat. Quin& in tota sua ditione a D. Luthero re pumgatam Augustana consessione conscriptam de DEO
ujus voluntate doctrina minimmo conatu prona Vebat, perpetua constantia tutabatur. Scholas & harum gubernationem inspiciebat: recte regi volebat pueritiam inpietate&honestis moribus legitime institui ducari mandabat Scholarum ministros stipendiis honorificis ornabat in illustri clementia pro equebatur.
Quibus omnibus suis liberis, aliisque principibus exemplum praebere, calcar ad similia facienda addere studebat. Equidem cum huic virtuti, ut aliarum omnium sundamentovi basi tam serio sese daret, hoc inde consequebatur ut i Eum semper benignissimum sui tuorum in omnibus consiliis, actionibus sericulis haberet protectores ut omnium oculos in sui admirationem converteret. Ita etiam erigebatur,ut omnes viis humanet adversitates sorte ingruetes, ut multa saepe in his anguiliis ingruunt,alacri& constanti animo,Vel contemneret, vel perferret' nam ut in mari ventis ex adversi, inter se cocurrentibus, mediaq, naviculam, tum inter sese depugnant, corripientibus, ac multis fluctibus partim a prora partim a puppi insurgentibus gubernator avo assudetis, servat naviculam, undarum fluctuumque incursus
gubernandi peritia& prudentia depellens ita hic heros
15쪽
rdverta fortunae telisi ludibriis non per aliquot dies,
sed per totain vitam, pietate solida instructus ii resistebat, eadeniq; animo praeitanti perserendo, sese stupprina non patiebatur. Ita beat haec virtus suos cultores: ita instruit: ita sustentat. Veneremur igituro nos hujus vestigia veneremur' i moti adoremus ut nos: nostros D Eus protegat: ut variis Vitae hujus calamitatibus non succumbamus, sed animii nostrum ista tamquam alexi- pharmaco adversus omnes fortuna procellas la turbines muniamus, roboremus, At, proh dolor,quocumq; fi ctamus oculos, impietas: quocumq; flectamus mentem, impietas Id deploremias. Cum vero PIETATE .lusTl-τα principes Di os in his terris fieri intelligeret IITAM quo i, omni studio observabat eo magis 3 quod etia perspiceret, istius luce absente, irincipatum suum noli
luminante, nimbos&tenebras adventuras. Sciebat hac
adempta regna nihil est aliud, quam magna latrociniar quae ut numquam in sua provinciaeXerceri pateretur, hanc colebat Administratori exsequutor i su NT in erat , sed non pro suo lubitu sed pro legum monitis cum& seipsum legibus subiectum esse statueret. Unde&istas sanct eminuiolate, ut ditionis suae fulcra& asyla, servari mandabat his enim sublatis omnia regna corruere, Olmnia ex sese misere perire, videbat. Recte quod enim homo sine ratione aut anima, id regnum sime legibus. Imo has ipsas saepius legebat leges at, ut in illis nihil inveniretur, nisi quod adducatus sui utilitatem, cujus caussa conscriptae ectent, recte promovendam,conduceret o quam pia lilire si eniim ex medie ina nihil oportet proficisci, nili quod ad corporis, cujus caussa innituta inventa, utilitatem spectet: 3 quan-
16쪽
quanto magis id in legibus observandum 'uibus regna
&imperia tota regenda corrigenda Cauctas aetores , frequenter ipse audiebat cita, ut accusetori iteram, defensori alteram aurem praeberet. Irae adfectibus ii in caussis diiudicandis non indulgebat ed legum semper justitiae 4 praecepta spectabat Periisnarum vel gravita tem vel auctoritatem, vel opes, vel aetatem non considerans, ut sol non est alius diviti, alius pauperi ue sed omnibus communis ita unus idem erat egeno opulento imo omnibus idem. Ob magnorum virorum preces .intercessiones rarissime reis vitam donabat. Munera contemnebat. Nemini nocebat, nisi lacessitus: sedin tum lente ad nodum, semper consulio Medita, te Sontes J reos poenis iuppliciisque plectebat insontes liberabat, defendebat, erigebat, malorum omnium Olbracerrimus bonorum amator clementissimus. Tali, non intra quinq; annos uno tantum die, ut illi olim
in certaminibus olympicis, sed per omnem Vitam, in omnibus suis actionibus in omnibus suis judiciis. Haec est vera justitiae norma haec sana regula ad quam Sc seac suos dirigebat. Illos Vero, quos muneribus capi quo justitiae praeceῖta fallere, quos in Bntes premere, personarum respectum in judiciis habere vi .debat, non tantum ad faciem suam non admittebat, sed saepe etiam ab ossicio remotos puniebat. Haec mirentur& magnifaciant illi,qui magnum illum justitiae splendorem magnifaciunt madmirantur. O vitam admirandam o vitae viam semper terendam 5 actiones semper imitandas, perpetua laude celebrandas nec injuria nam& in vulgari plebejo homine ullitiae faciem, justiti gsulgorem, iacta, quis est qui non laudes qui non miretur Cur non igitur tanto quo ni Heroe in tanto Prin
17쪽
principe Non tamen in hac justitiae administratione
rat Rhadamantus, non Minos Sed Agesilausa Aristides, nec leges suas sanguine scribebat, ut Draco, sed atramento, ut Solon. Erat iustitiae cultor, sed CLEMEM I virtutis homini omnium virtuti in convenientissimae, & humanissimae a nulli tamen eae omnibus magis , quam regi, quam principi competentis. Crudelis non erat: viis non erat tyrannu non erat clemens erat mansuetus erat.
Noverat humanam conditionem Domnes labi iecc re, qua privatim,qua publices; neq; ullam legem tam validam illa, quae haec tolleret: nec rege i ne imperatores ipsbs nec sane issimos quo , sine peccato, sine errore vivere. Videbat leveritatem nimia assiduitate amittere auctoritatem videbat sepitis vindicata, pilis committi: saevitia milias timoris quam potentiae audere videbati errore venerationem male acquiri, longeq; valentiorem amorem ad obtinendum, quod vellet, quam timorem: videbat crudeliari tyrannica imperia magis esse acerba, quam diuturna : neminem a multis metuendum este, quin ex multis ad cum formido recidat videbat crudelem, bellum aeternum Ranceps gerere, neq; adVerius, i ab tergo, neq; a lateribus tutum esses; sed semper in metu, aut periculo agitare videbat potentiam sine clem ntia essem eram tyrannidem nulla a re homines ad Ddum propius accedere, quam salute hominibus danda. R ectebat oculos ad priora secula quibus videbat clementia imperia temperantibus candida &laeta omnia: is a Letjam holle, aequiores, quam aliis cives Hic perspiciebat. Et considerabat summum us, summam eis crucem tam perabat ideoq; mitigabat noxios intora umeripiebat dictis parcebat, lapsos erigebat,in
18쪽
serdatum ibat eos ipsis , qui se erant perdituri. Imitabatur bonos agricolas imitabatur honos musicos Illi non tantum reolas bonaris arbores colunt, sed illis quoq,, quas aliqua depravavit causisa, adminiculas pedamenta, quibus reguntur, subministrant alias circumcidunt, ne proceritatem rami premant quasdam infirmas vitio loci, nutriunt quibusdam aliena umbra laborantibus coelum aperiunt. Isti chordas dii nantes non statim ab .jiciunt atq; incidunt, sed sensim intendentes aut remi tentes ad narmoniam & concentum adducunt. Hic item Princeps non tantum bonos probosque defendebat sed errantesin peccantes in viam reductos, sua auctoritate corrigebat nec hos statim serro fiammave tollebat, sed emendabiles leniter emendabat Ostendebat omnibus, se subditorum suorum non Dominum, sed Principem scivium liberorum i, non servorum, rectorem, M patrem esse. Hac sibi omnia conciliabat; amorem cum primis subditorum atqueex hoc non exiguam in principatu suo securitatem. Quis enim ignorat, nec excubias diligentissimas nec tela circumstantia nec decies mille catapultas aut ariete, nec centies mille tormenta nec in
ros Babylonios, sic regna reges tutari s quam amCrem Frangant hostes cetera vi χfraude haec arx inaccessari hoc inexpugnabile muni
naentum, munimento non egerer amore communitum
esse; securitate posse frui posse uti. Hac sibi conciliabat subditorum obedientiam & ex hac principatus sui itabilemo immotam firmitudinem. Cui enim non est apertum, firmissimum Maeternum sere imperium esses in quo obedientes gaudens cui item non liquet, invisa imperia neminem retinere diu 3 omnia talia cito collabascere, x in chaos ruere quod posterius no in suum
19쪽
ducatum caderet, clementia cunctos amplexabatur Sed certe cum ludicio. Sine quo quid aliud clementia, qtiam lentitudo quam peccatum Z quam flagitium 8 Sece lebat paululum ci summo ustitiae rigore sed secedebat mondiscedebat clemens erat &tamen ultus. ultus erat,& tamen clemens Clemens totus non erat, ne Omnia jura everteret; nepacatam vitae secietatem tyrannidi de
latrociniis cujusvis subjiceret me sanctas δ venerandas a tam illustribus majoribus pro justitia datasti prolatas leges, aboleret me turpitudinis es Vitiorum colluviei
senethas aperiret . ullus totus non erat ne pellem perniciem tuae ditioni inserret , ne tyrannidem in duos cives eXerceret, ne ducatus sui muros, Amorem b
dientiam, dirueret justus igitur eratin clemens Trans grediebatur interdum, ad clementiae commodum, justitiae aequitatis terminos: sed caute sised consulto , sed magnas ob caussas Id la udandum. Non omnia, quae sciebat, omnia vindicabat: parvis peccatis veniam, magnis severitatem commodabat non poena semper; sed pius poenitentiain lacrumis contentus erat.
principem omni laude H aeterno nomine dignissimum lquodsi quis negaverit, bruta animantia advocabo, ut hunc conculcent ut illud adseverent. Nos probemus.
Ex ultitiae stirpe in A DoLPH FIDE pullulabat; in radices altissimas agebat quam semper suis datam fide sancim; servabat: modi hosti datam servabat, sanetamq; habebat, tam privatim, quam Lublice Hac maxime Romani aliarumq; gentium majorum rectores suam rempublicam continuerunt, firmarunt hac item suam uic HERos. Hanc in Capitolio vicinam jovis optimi maximi Romani esse voluerunt hanc item
Princeps noster inanimo suo justitia adsidere. Hanc, cum
20쪽
cum perspiceret humani generis esse columen; δ omnes
virtutes ab hac, si sancte colatur, ut sidera a sole, fulgere: sine laac omnes alias heloum Virtutes obscurio res fieri sancte colebat Cui enim umquam ille fidem non servavit cui illam speratam excussit non etiam perfidis clim perfidiosumin nefarium duceret, hanc
franger hanc contaminare. X clementiae porro stimpe efflorescebat in animo Aio Lima in IIIJ A, senis mitisq; animi assidua comes, cum allis virtutibus hominibus omnibus commendandi sed maxime pruincipibus quid enim isti illi omnes aliud iunt, quam cinis 3 quam pulvis' quam terra spiritu vivida me cuius massione cum ne ad mometum quidem certi elle possint; heu mihi, in qua fragilita infirmo statu verisiituri ho
rat ingrediuntur cras, abeunte piritu, luateis involuti, tumbaeque impositi, in cineres, in pulverem vertuntur. Haec excitabant nostrum principem ad modestiam. quam calide satis exercebat: perspectum enim cognis tumq; habebat, famam hujus neq; luminis mortalium aspernandam in a Deo aestimari. Sciebat omnia caduca, incerta tragilia: opes vires humanas pueri- tibi: crepundiis consentaneas sceptrain fasces regna non continere ob haec numquam insolescebat nun quam efferebatur sed non minius hominem se, quam hominibus prsesse agnoscebat subditorum suorum non tantum animis, sed M oculis serviebat Sermo modestus cultus modestus statuebat enim multo pulalirilis, magisq; regium, an nin praeserre cultum compositum, quam corporis vestem Fortun. in lubricanaes a noverat, nec invitam teneri posse iunce