장음표시 사용
11쪽
DE CANCELLARIIS vinciis, de quibus supra. Sublimior est apex, de quo quan i-miis. Dabo etiam, diplomati alicui antiqvo verba haec, quae urget Budaeus, addita misse : Ganeis nus notator vice Rogerii Archiepiscopi fimmig. Cancestarii recognovit: extat totum hoc tria Balderici Chronico Li. c.6 . p. io 8.&est Caroli Simplicis,non Magni. Nondum tamen concludas, summum illius temporis Cancellarium paria fecisse cum nostro, de quo agimuScharactere. Summus enim vocabatur ratione notariorum inferiorum.
Henricus Spelmannus Glossari fol. Ia6. & Autor Ano- nymus Glossarii, quod praemittitur Capitularibus Caroli M. adducunt verba Hinc mari, ex illius Epist. 3sc. I 6. Apocrisiario sociabatur summus Cancerurius, qui asecretis olim avectabatur.
Olim qui secretarius, hic summus Cancellarius. Et adjectarem uberrime declarant: Erants icti subjecti prudentes in- te genteae ac fideles vira, qui praecepta Regia, abs di immoderata cupiditaria venissitate friterent Persa illis fideliter custodirent . Hoc est, summus dicebatur, facta comparatione cum amam
nuensibus hisce. Et quandoquidem hi non sufficiebant, tradere tenebatur Decreta ili sun Shiones regias Archiepiscopis, ct Episcopis iterum translcribenda, dc in suis Comitatibus co- 'ram omnibus relegenda, ut tametis innotescerent. d. c. libr. II. Recte colligit inde Spei mannus, parvam Hincinari aevo, qui sub Carolo M. & Ludo vico Pio floruit, adhuc videri in aula Francorum muneris istius amplitudinem; dum parte Una fungeretur Apocrissiarius , alia Comes palatii: Cancellario ipsb vix quidquam praeterea tunc curante, qua in chartas Regias. Sigillum enim nondum assequutus erat. Ubi Spelmaet tus eorum oculis videri queat habuisse ipsum illud capitulare XLIII. libri III. quo l pra nilimus Attamen in eo sej litur, quod arbitretur, c assii odori ae mri rem hujus muneris amplitudinem LX itisth iii Imperio, quam
12쪽
VETERUM. gyHincmam sevo inter Francos. Calliodori enim verba plus . a figura dictionis quam re ipsa habere, vidimu S Ailonymus ille Glossaria ex capitulari is 8. Libri in I. voluit praeterea concludere, cancellarium istis temporibus latas scripsisse chartas: Ut nucis presbyter clotas scribat, nec, conductor sui senioris exisset. Sequuntur apud eundem verbaqvsedam ex vita beati Austertie esse aulicm siriba, doctam conditors regauum priuilegiorum , regerulus annuli regalis , quo , eadem signabantur prahilegia.Omnia eaderent iii Cancellarium, sed aulicus scriba vehementer resistit. Videas tamen, etiam scribas illos nominari doctos, & conditores privilegiorum, imo gestatores&custodes annuli regalis di qui certe apud Carolum M. remanebat. Monachus Egolismensis, in Vita oua p. s. Plura loca, ubi vox Cancellarii in Legibus Ripuar. n-gobard. atq; alibi occurrat, protulit Ger. Jo. Vossius ae miliae ,
Sermon. F var. Gl . Latin Barbar. Lib. II. c. III.p. 3 s. At Veronihil inde praecipui exsculpi credidit, Sed & Uir. Obrechius Prodromo Rerum Alsiaticar. Vol. I. c. XII. reci3at Diplomata . Ludovici Germanici & Lotharii II. satis antiqua & integra,
ubi subscriptum: He Mardus cance artus advicem Luittarii Amrchicape ani recognovi, anno DCCCLXXIII. p. a s 3 . Rursus tho Thielmarus Regis Notarius, Micem Adesierit A chicape ani recognovi, Anno MCXXIX. p. a QO. mimiIe igitur Archicapellanus ille hodie eadem gauciet praerogativa y Ita Egilina dus Archicapellanus & notarius Caroli M. in Chroti. LauriS-ham .cui jungo Chron.Slavor Helmold. I . s. Sensim autem crevit auctoritas. Sic apud eundem obrechium stib Phia lippo,Seculo XIII.inchoante: Ego Conradus Ratisbonensis o copus Regalis Aulae Cancrctarius rac nobis. P. Soa. PetrUS Gregorius contra provocare Sustis eth ad aliud capitulare Lothurii, quod est apud Goldastum Tom. III. fol. ad s. iat nucua Can-
13쪽
retarius pro ullo judicato aut scripto , aliquid amplius aecipere 'va- .leat, quam dimidiam Abinam argenti de Majoribus scriptis. Syntagm. Jur. Lib. T. e. asi . fol. Tar. Ubi copiosa descriptio, secundum ordinem temporum, Aulae & Cancellariae Gallicanae. Lubet inde pauca decerpere, Statutum, ne adyta Caneeliariae ingrediantur eos accedant ioco, quos gilo custodiuntur a--uli , litigantes, pragmatici, aut alii, quam Magisri reqvesiarum, Curi uprema Senatores, Secretarii, j qui pro ministerio exiguntur necessarii, scilicet ex constit. Ludov. XII. In Constitutione Caroli IIX. art. 63. Vetatur, ne Secretarii referant, via consultenae codicillos, sed subscribant, praus tamen consultatos ab uno ex res .rendariis, qui in cauda illo im scribant nomen suum , fol. a
E Gallia revertamur in Imperium. Occurritq; memorabilis membrana Caroli M. qui nondum erat tunc imperator renunciatuS, apud Abbatem Stadensem: Hildibal , -- ehi-Episcopus Aniens s Caesarei tacitii Cape anus recognovi et asin.
8 8. MI. 1sq. Teiste adhuc ossicium Cancellarii Clericus hie exercuit. Nec disputabo, an aliqva hic contraventio contra capitulare I 38. libr. I. lateat. Frustra hoc fieret; quum secutis temporibus Carolinorum utrumq; munus publico a stu, ac fere indivulso coaluerit. Ubi non uegem, excusari morem .illum potuisse quodammodo genio seculi, quo cultura Legum Romanarum exulabat in Germania, reliquarum a tem literarum facultas claustriS monachorum onsessa erat. Ergo eundum erat ad Clerum. Hi quum maestores Sacri Palatii vocari nollent, qui olim vetere Imperio character hujus fastigii fuerat, temperamentum in vocabulo humili quaesive e. Hinc notarii, hinc secretarii, ac cancellarii, citra factum videbantur posse dici, cum omnia ista vocabula priscis temporibus tantum non infimae dignitatis munia fuissent, atq;
14쪽
vETERUM Psatq; adeo citra omnem invidiam a Ciero possent resuscitar Si enim servum servorum se diceret caput Ecclesiae, neminem aegre laturinn, stibadeelus olim cancellariorum status paulatim in Ecclesita revivisceret. Imo in ipso Hieronymo extare exemplum totius rei valde luculentum: qui fateatur;
PDamasum LRomana Urbis Episcopum juvasse in chartis ecclesiastiacis,'Orientis ara Occidentis snodicis consectationibus respondi
P. Epistola Gerontiam, fol. sa. h. 8. Et miror, Henricum etiam Spei mannum Anglum credidisse seculo quarto Hieronymum plane Cancellarii munere tunc functum; nomine illo licet noluerit innotescere. Nam secuta tertio exeunte Carinus cancellariis suis primum nescio quam personam imposuerat. Certe Flavius Vopiscus aliquid foedi in Isto genere deprehendit. Jam esto, Hieronymum ordinis suarii apud Romanos non fuisse imperitum, neutrum certe hominum genus potuit sibi ad imitandum vel affectalidum proponere. Omittitur autem: ante annos plurimos id ab eo tactum, atq; adeo a iuvene,& nondum per integrum triennium fuisse Romae, testante ipso in Epistola ad Asellam s. ao. um igitur Damasio Episcopo esset ab epis lis, utiq; longe honoratior haec Hieronymo fuit statio, quam si illum Pseudo- Cancellarium quendam seculi quarti appellaveris. Nec li
cuerit nobis, omnes Clericorum consultationes sacras confundere cum officiis secularibus Principum: Dic potius, Hieronymum fuisse apud Damasum inaestorem Sacri Palatii. Et videbis, quid ad haec sit responsurus. Extat Epistola Damasi ad Hieronymum fol. 63. ubi noranter: Epistolas tuis
tota asiditate legi ais DESCRIPSI. -- Ne vero ucam puto digniorem confabulationem fore, quam si de scr/pturis ego interrogem, tu responde . Ecce cancellarium. Postquam vero abolita plane esset foeditas illa tot seculorum lapsu, ita ut novum omnino. . Vqca-
15쪽
vocabulum videretur procusum . mirum non est utique,cer- . tasse Politicos cum Episcopis, & quando ruispiam superesset aliquis Hieronymus, gloriam nominis hujus, in quo sibi o- . mnes tantopere complacerent, ad se mutuis studiis atq; enixa semulatione traxisse. Illud addendum de Hieronymo, quod ibi annotavit Erasmus, ad verba: ante annos psirimo irae hoc Iora apparet, aevum mera mum aliquando Damas a sacris e is fulse, quem nunc secretarIum vocant , in fis suae pertinen iad consei lationes Zynodicas. mi. S8. . . Itaq; parum nos moveat, quod scripsit Decanus Monasterientis, Bem1ardus a Mallinckrotlib. a. c. s. p. IS8.parum, best quein credam, Sinieronymum Damasi I. Papae Cance ariatam fle. e. Nervus probationiS in hoc conlis iret quem inscribendis ecco Fasticis epistosis ad iusse, Pita Scriptores non reticenae, ac I ravit
finesns Hir alicubi fatetur. Videtur Mallinckrotus legisle Erasmi Vitam Hieronymi, locum e Distolae ipsius autem iton evolvisse. Nam idem Erasmiis eadem fere habet de altera quaestione, an Hieronymus fuerit Romanae Ecclesiae Cardinalis 3 Jam ultro largitur: nisi quod isto aevo ( Damasi I scili-
scet tam Cance arra quam ordinata avecatio necdum Midaeatur
u recepta fui . P. IS'. Neque tamen vel sic sibi constat. Nam post pauea : ac fusicam libet , sub Leone M. aut versus mente II. aut Damas II. sc certe retruae Diaconus sui hoc posteriori Cance amatum obii e reperitur) primitus introductum fuisse cancellarii nomen. Coincidere11t haec omnia in seculum undecimum, HieronymuS autem in quartum. Ceterum neq; Petrus Diaconus obiit Cancellariatum sub Damasio IL Vixit enim Petrus Diaconus seculo XIII. sub Honorio IIL&Inno- dentio III. claruit autem hiaula potius Lotharii II. quam Pon- tisicis. Ab illo fuit secretis adhibitus; & Romani imperii, ceu lbquit Caveu Capellanus,quin etiamsigotheta factun
16쪽
ivitamen statim addit: exceptor auditor ejusdem coniagrat tu, fol. 6 a. ha ratione singula haec in Unum competate. non litiiviro. Sane nihil de omnibus Ger. Jo. Vositus, de His . Lat. lib. a. c. s. p. Cf. Provocat mox Mallinckrotus ad Bullam Leonis IX. vivam ipse viderit,) ubi Herm asininia II. Coloniensem, S. Rom. Ecclesiae Ares1i-Cancellarium creavit. Ita vero recurrimus ad seculum XI. Sed quomodo alibi is firmare potuit idem scriptor, S. Cunibertum circa annum DCXXXIIX. omnium primum praedicato Archi-Caiiceli 'rii in Germa uia usum, regnaute Da berto Iaa. Pr vocat enim ad Donationem regiam, cujus subscriptio ita ha
heat: Ans Heliarius, apri e Cuniberti Arabicance ardi recognovis.
Haberemus testirnonium satis memorabile. Et fatendum est, Cunibertum aliquem fuisse a consiliis Dagoberto post mortem Ariuilfi, praesulis Metensis. Aiminus de gestis Francorum Lib. IV. C. XIX. p. g I. At vero post discessum praefati Antistitis, Arnulfi, conssinu Pipini es Cluniberti, Arbis Colon a prinfulis, obaudiens Dag ertus, suggerentibis eis aeqiutati ac stitia operam dabat. Memoratur praeterea c. XX. quidam alius, ha nomine, in consi salubritateWin principis haud di a-
Milia itate. Is erat ex mustria, non mediocri praeditis pote tia.
Hunc eo barium RegiS appellat Historicus c.XXXIILp. 3 6 Sic c. XXXV. p. 36T. Ega Consiliarius dicitur palatium cum regno,defuncto Dagoberto gubernasse. Plane ispraefecturumpa- alii Regis Clodovet, c. XXXV Ii. p. 36s. Et post illius discessum Erchinoaldus, major domis in Neustria constitutus Nihil autem de cancellariatu Chamiberti. Alium nobis, sed Desiderii, ultimi Longobardorum regis, Cancellarium octavi seduli sistit Vossius Lib. a. c. XXX. Paulum Diaconum. Daso. asi . handoquidem tamen dubium adhuc est, annon Atriensis fuerit, c vibus supra, mittamus tantisper: quum
17쪽
certum sit, post excessum Caroli M. demum coepisse totum istud inventum, graditas etiam adhuc quibusdam servatis. Nam praeceptum immunitatisa Ludovico Pio datum Ecclesiae Cameracensi ita subscriptum Baldericus profert in Chronico Lib. I. c. XXXVIL p. 6s. Ego Durandus Diaconus ad er-cem He acharii recognovi.. Amen. Neuter adhuc hic appellatur Cancellarius. Sic Caroli Simplicis restauratio ejusdem Ecclesiae apud eundem c. LXVI. p. I OZ.ita finit: Hugo regia dignitatis notarius ad vicem verivet Arctiviscopi subnotavit. Et tamen sub eodem Carolo Simplice GauZelinus, ille notator, chiepiscopum suum Summi in titulo salutare non dubitabat. d. c. 6T. p. mo. Sub Amulpho accestit alia novatio
c. LXII. p. I o 3 . At chimus cancel irites ad Micem Theotmari archic eletani recognoMi. Eundem styltim retinuit Otto I. c. LXXII P. II T. & c. LXXVI. p. Ias. duabuS vicibus et Brun cancestaris ad vicem Rotberis Archic Milani recognovi.. Jam Otto III. c. I o T. - P. Is et. Hildebaldus EpiscopusWCancestarius Hice Miletigi Archiepis .pi recognovi- Similiter c. I o S. P. Is 3. & co II a. p. I o a. Originalia horum vidisse se testatus est in Notis Georgius Col- venerius p. g6. adjecitq; de suo Diploma Henrici Saneti de
anno Ioo Z. ad cap. IIS. p. qyso Eberhuretas Cancestarius vice
Wistus inchic et ni recogn. H. Conringius dedit Diploma integrum Ludovici Germanici in appendice Censurae Di- . Plomatis Ludovic. p. 363. cujuS subscriptio plane ignorat adhuc manum alicujus cancellarii: Comeutus Notarius ad vicem
Radleici recognovi. Vicissim ejusdem aliud, quod post sexen-
latum secutum, p. 36s. Haisdem subdiaconus ad vicem megarii carie arii recogno M. Atq; id nunquam antea fuit editum. De Carolo Crasso anno 888. ibidem p. STI., Segoinus notariuae ad vicem Luit Mardi ArchiVincessarii recognomi subscripsi dama de Otione M. apud Hei1T. Meibomiurn ron. Berg. annos 63.p. S. Poppo mecarius ad vicem Eridem archic eletani recognovi.
18쪽
VETERUM. E'gnovi. Ita congruit haec subscriptio cum praecedentibus e Chronico Balderici. Plura suggerit Diplomata Idem Melbo- .mius ad Witichindum fol. 11 sqq. Sed tria ibi video, quorum aucta est subscriptio & variat: anno s 63. fol. Iad. Luit-gerius cancestariis ad apicem Virino Epocopi cs Archicance ainii re cogno M. Annos66.fol. I a T. Ludomus Cance a ius ad vicem Dhelmi archi ancessarii recognoM. Anno s6Z. fol. ga 8. . Ambrosiuae cancestarius ad vicem Humbreti Episcopire si ancesta recogno ore Constitit haec ratio seculo etiam XI. Nam Diploma
Hirs augiense Henrici I . ita habet: Adesiero Cancestarius vice I gefridi ischirancestarii recognobis. Docum. Nurteuberg. Mo naster. p. st'. 'Poterat haeC tam prolixa enarratio plane inanis dc taedi
se videri; quae tamen perutiliis fuerit ac plane necessaria.Nam si quis quaerat, ubinam ergo collocanda sit prima & haereditaria fundatio trium Archi-Cancellariorum Imperii, Mo-guntini, Trevirensis, Coloniensis y respondebo, in omnibus illis Diplomatibus, addo, & Capitularibus, quarhactenus vidimus, dissiculter vestigia tantae rei deprehendi. Modestius
autem non potero causam tractare, quam si fatear, me qui dem id nondum cernere. Non quod nesciam, quid ex Hinc-maro asserat Lehman nus L. a. e. T. sed quod omnia illa pondus nullum habeant, in re tanti momenti. Sicut hoc regnare ex plaribus regionibus consat, ita ex diversis etiam eisdem regionibus aut in primo aut in secundo aut etiam in quolibet loco, Ad Mmini sti fuerunt eligendi, ut eo familiarius quas regiones palatium adire possent, dum sua genealogia vel regionis consortes in palisti locum tenere cognoscerent. In primo loco, i. e. in apocrisiarisee mitiae palatii s in secundo, i. e. in ministerialium i in tertio, i. e. in quorumlibet ministrorum. Hoccine est clavem nobis porrigere
ad penetrationem tanti mysterii de triplici jure Archi-Can-C a cellari
19쪽
cellariatus, in tribus illis EccIesiisy nisi quod secundus&te rius fere coaluit ili primum. Pergunt, totum hoc itistiturum referendum ad Caroliam M. qui curam Imperii etiam Episcopis Germaniae magnam partem commiserit. Iterum quaero, an in licitas temporum, in quae ille incidit, sit perpetuum & hereditarium fundamentum triplicis illiusJurisy Ubi tamen si quis ad recentiores Bullas provocare contendat, nemo non videt, nos m antiqviS versari,& neque cum Bullis iis, neq; cum Archiepiscopis ipsis pugnare, sed cum scriptoribus, qui ultro ad tempora antiquiora progrediuntur, omnibus tamen probationum argumentis circa jura Archi- cancellariatuum destituti.
Unicum est, quod crepant: R es ancorum sogitos fabere fecum in proeliis cappam S. M.trtini, ob ras utorium auctor aes (Lel man. c. g. -ferrericustodire cum cetero Sanctorum regi- qmio, Vericorum erat , C et ni ceperunt vocari. Aut si hoc dis, peram riunt olim fuisse ministerium ecta assicum, , ideo minifros imperii electos a longo tempore fuisse ex ista Cape a. Nonne idem per idem hic disputatvry Atqui Gallia nunquam eo perduci potuit, ut sive cappae S. Martini, sive cuicuitque ea pellae tantum tribueret. Diploma anni TZq. si1 eam habet, quam habere dicunt d. l. c. T. subscriptionem:
Amelbertus Cancellarius ad vicem Luperti archicancellar i recogno-wi: utique est pervetustiam, & ad tempora Caroli M. aspi
Et hic jam prodit se usus Diplomatum. At enimvero harmonia illorum fortiter resistit huic allegationi, atque
omnem fidem convellit, vocem archicancellarii a Carolo nostro tunc esse usurpatam. Nam de sectito Ottonum intimus ac primus secrerariuS erat, quem nostra aetas vocat Cancellarium , teste Cramio Metrop. L. S.C. I s.fol. Et frustra
20쪽
v ETER Uss. etsstra, Carolani M. armo ipso o. I uirWardum Episcopum Vercellensem appellasse iselem regiis ain discanceletarium inDocumento quom monasterii Gengen bacensis, ibidem perhibent. Scilicetanno illo Carolus noster nolidum natus. CaroluS a tem Martellus ignarus perinde istius allocutionis. Neq; ver qualiscimq; tandem vocabuli ratio quidquam ad sumam tantae cauta conferre poterit.Tale est' vocabulum commentariensis Imperii: quod quia rituat se reperire in vita Ludovici Pii de Archanbaudo aliquo, gaudentArchicaneellarium nostro aevo fimilem eo involvr. Pudet ineptiarum in re seria.' An Ohuphrius Panvinius acutior fuerit, non diiudico.Certe deseruit istam antiquitatis speciem, dc en ca tempora Ottonis primi descendit: Se enim ex ipsorum Imperatorum privilegiis vel diplomatibus publicis observasse, institutionem homui Cances lariornm Impe ii circa istam periodum exortam. Quam velim ea exhibita lectoribus esse. de Comitiis c. m. n. seqq. Videturq; LimnaeUs Tom. I. addit. P. S S et, hic acquiescere. Nam dc in locoFlavii Vopisci de Carino, atq;m toto mTlimento, etiam in Notitia regni Franciae, vix ea a tulit,quae debebat. Conformitas autem cuciae Ottonim oste se est: in Diplomatibus supra recensitis. Eundum ergo ad te in ira recentiora : ubi Constiturio Friderici I. de Ducatu
Auitriae anno I I 36. ita est stibscripta: Ego minaiatiae Canceleta ius vace Arnoldi Moguntim Arehiepiscopi, chm noletarii recogno-mi: inter Diplomata Aeneae Sylvio adjecta fol. E. Porro Di- ploma ejusdem Friderici I. datum Episcopo Torcellensii prope Venetias anno I IIT. Ego Gode sis canceletarius hisce Philippi Coloniensis Archiepsopireuahici Regni archion celetarii recognoM. Prodromo Codicis Pr. Gent. diplomat.ses. Confirmatio fundationis ejusdem Friderici I. data monasterio Adelbergensi anno II 81. ita finit: Ego tefridus Canceianus Imperiatas aut