Tractatus de modo generalis concilii celebrandi, per R.P.D. Guillermum Durandi iuris speculatorem nuncupatum, Mimatensemque episcopum, mandato foelicis recordationis Clementis papae qninti , concilium Viennense celebraturi editus. Additus est tenor b

2쪽

Sanctissimo D. N. Paulo divina prouidentia Papc tertio, Re

uerendissimis sacrosanctae ecclesiae Romanc Cardinalibus, Episcopis, Abbatibus, ac ccleris in Christo fidelibus,ad uniuersale Concilium in Tridentina ciuitate celebrandψ,con

uoc. Philippus Probus Bituricus H. S. D. JICI FACILE' NON PO

test patres amplissimi quam in-geti fuerimus affecti laetitia, quum intellexerimus uniuersalem illam έ Synodum apud Tridentum, supremae sanctitatis iussit conuoc. esse, qua nihil haud dubie possit esse Christivae Reipublicae utilius, nihilque magis necessarium ad extirpandas haereses,tollendasque toto oribe effusas in fide controuersias, ct ad reformandos Christiani populi

mores, meliorique formae restituendos. Neque enim dubitamus unxiqueque vestrum totis viriabus elaboratum,ut ecclesiae,Christi sponis,omni ex parte,siue in fide, siue in moribus consulatur.Ego veta ne cessatorem & otiosium in tanto*gerem negotiis, animum mecum versans, qua '

3쪽

in re positii operam meam,qtrantulacunque sit, huic rei tam salutiferae rei absens praestare conmode: mi u in mentem venit, iandiu incidisse in manus meas,opti, planὸ aureum & diuinum:cui titulus est,De modo generalis Cotilii celebrandi. a reuerendo quondam in Christo patre Do. Guillermo Durandi Gallo, utriusq; censurae facile principe,queque nostri Iureconssilii Speculatoris homine merito nobilitarunt: iussu quide ut in praesitione operis testatur ipse foeticis recordationis Clementis Papae quinti, Viennense Concilia celebraturi,editum. Dignu certe opus,

quod omniu teratur manibus,quodque ob oculos omnium versetur, ob multiiugam conditionem,& in quo contineantur omnia,quae in conciliis uniuersalibus proponenda sint & tractada,& in his praesertim fidei tractatur negotiti, quibusque mediis'infandissimum hqreticae prauit iis crimen e Christianorum animis eradendum sit: quod prolidolor multis iam retroactis annis, non sine graui animarum iactura, impunὰ toto orbe grassatur. Quint.brem pus ipsum pro mea virili a mendis fςpurgatum,per Galeotum a Prato ansignem huliis Parrhisinae ciuitatis bibliopolam,pulchris & enigdatis typis excussum in lucem emittendum curaui,ad fidelium eruditionem, & illius in primis laudem, qui est trinus& unus Pater, & Filius, & Spiritus sanctus : qui

rem diu optatam, & omnium votis expetitam;

ad sui gloriam,& fidei augmentum,h resum extirpati em , di Christianissimi regni dilatatio-

4쪽

nem fideliter perducax . Et vos Patres Reue rendissimi Melices in sWa sancta ecclesia pastores vigilantissimos conseruet.Parrhisi,atino a partu virgineo millessimo quingentesimo quadragesinaoquinto,quin- 'todecimo Calendas Aprilis.

5쪽

S. D. N. D. PAVLI DIVI-na prouidentia Papae iii.

Bulla.

saeti Oecumenici & generalis Concilii celebrandi seu prosequendi. Cum reuocatione suspesionis, alias ad temius per S. suam declarandum factae. A V L V s Episcopus seruus seruoru

Dei ad sutura rei memoria. L stare Hierusale, S conuentu facite omnes,qui diligitis ea, Gaudete cu istitia, qui in tristitia fuistis, ut sugatis, & satiemini ab uberib us consolationis eius, licet propheti verbis in hac nostra ingenti, cumulatiq; lititia qua de cociliata nup inter charissimos in Christo filios nostros Carolu Romanoria Imperatore semper Augustum,& Franciscu Gallorum Regem Christianissimum, pace concordiaque concepimus,omnes, qui diligunt eam, frequentes ad Concilium conuocare,ut iecudum prophetae promissionem, satientur ab uberibus consolationis eius. Et si enim non dubitamus, hunc sanctissianae pacis nuntium, omnium animos, qui Rempublicam Christianam saluam cupiunt, ingenti gaudio cxhilarasset ea tamen res,hoc nobis maiorem laetitiam attulit, quo magis per tot annos, in hoc negotio componendam controuersiarum,inter hos principes laborauimus, & in eo praecipuam curam adhibuimus. Nam cum iam inde ab initio. nostri Pontificatus, magno cum animi dolore prospiceremus, quae mala ex intestinis Christianorii bellis eueniret: quantus religionis contemptus in dies cresceret: N ec contemptus solum,sed tot praeterea in ea dissentiones, tam variae opiniones & setae,per omnes pene prouincias Christiani orbis, cu incredibili animaru iactura , spargerentur quamq; communis Christiani nominis hostis Turcarum

tyrannus, hac potissimum occasione arrepta, viribus quotidie augeretur, ita ut propagatis finibus suis, magna lari

6쪽

- Imperii Christiani partem occuparit, id semper omni ima

primis conatu incumbuimus,atque intenti fuimus,ut pacis concilia inter hos duos potetisiimos Principes, qui se cum reliquam fere orbis Christiani partem trahebat, agitaremus. Nec vero hac sola pacis tractatione contenti fuimus:sed simul cum videremus discordias in regione subortas , non alio facilius remedio, quam Cecuinenico Concilio posse sedari,& ad sanam concordiam perducit semper quidem concilii celebrationem cum pacis negotio coniu-ximus. Neque unquam sane destitimus,cu hortando, tum monendo, Principum animos ad haec coniunctim excitare. irarum in altero ita mimus assidui, & vehemEtes, ut neq; literis neque nuntiis, quos frequeter hac de causa ad vimque misimu sineq; Legatis e latere nostroissectis: ne- 'ue demu nobis ipsis pepercerimus. In altero vero , sic omnes dissicultates superare conati sumus, ut Cocilium semel, atque iterum Mantuae primum,ac deinde Vincentiae indictum, haberi his de causis, quas per alias nostras literas tunc, leinceps datas significauimus, no posset. Tamen nullo impedimento, nulla ratione abduci nos a proposito nostro,in tam sancto opere prosequendo,passi sumus, sed semper magna spe insistentes alio loco inuento, ad unum

Concilii celebrandi finem, per multas difficultates licet, contenderimus: donec sicut altissimo placuit) hic laetissi mus dies illuxit, quo diuino Concilio ac beneficio pace fa

cta,erigi in magnam spem omnes decet,ut Reipub. Chri manae res,quae per bella attritae diuulsae, ac omnibus prope modis amictae erant, per concordiam iam curentur, &instaurentur. iniare huc statiis hoc nuntio accepto, om nia nostra concilia direximus, partim institutum nostrum in eo sequentes,qui ob hanc praecipue causam,pacem semper0ptauimus,&quoad potuimus, procurauimus:partim consilium Prophetae, qui ctim nos ad anquirendam pacem hortaretur,statim adiunxit:&persequere eam. Nec vero nos posse melius vias pacis persequi, quam per porta Gncilii, nobis cert6 persuademus. Itaq; cum superiore anno oecumenicum & uniuersale Concilium per nostras lite ras, Datas Romae, yndecimo Kalen. Iunii Anno incarna-

7쪽

tionis Dominicae Millesimo quingetesimo quadragesimo

secundo, Tridenti ultimo loco conuocassemus, &ad eam ciuitatem statuto tempore tres nostros, & Apostolicae sedis Legatos, etiam destinassemus, qui Episcopos, & caeteros Praelatos ad ipsum Concilium venientes, exciperent: ac reliqua, quae ad ipsius Concilii celebrationem necessariasseu opportuna serent, curarent. Cumque hi in ea ciuitate septem prope menses expectando , sere seli permansissent: paucis admodum comparentibus; propterea quod alii bellorum, alii itinerum pericula, alii alia impedime ta pro eorum exculatione a Terrent: inuiti tunc nos quide, sed paterno tamen animo, praelatorum conscientiis consulentes,& difficultatibus temporum cederes,necessario inchoationem ipsam Concilii distulimus,& in aliud opportunius, & commodius tempus, per nos declarandum, suspendimus: datis de ea re literis Bononit, pridie No. Iulii, Anno incarnationis Dominice Millesimo quingentesimo quadragesimo tertio. Non cessantes interim, neque precibus ad Deum porrectis, neque iterata missione Legatorunostrorum .paci ipsi,ut semper seceramus,studere .postqua utem misericors Deus sua ineffabili pietate & clementia, nostras, & Ecclesiae suae preces exaudire, & pacis donum nobis gratissimum atque optatissimu largiri dignatus est Quo dono piter caetera sublata incomoda, Concilii quoque impedimenta remota sunt: ut diuinae eius maiestati liali ac tanto benescio ingentes gratias habuimus & habemus. Ita etiam cunctandum non sumus rati, quin ad tolle-dam Concilii suspensionem properaremus , iperates cum Dei gratia omnes iam, qui Concilio ipsinteresse debent, prompte ad locum destinatum accessuros, & operam pro se quosque daturos,primam, ut discordiae in reb' religionis, quibus Ecesesiae unitas misere in partes scinditur,penitus tollantur, de oves errantes ad ovile dominicum reducantur . Deinde, ut ea quae in populo Christiano reserma tione indigem, resormentur, Scin meliorem formam restituantur. stremo vero, ut communi omnium consilio atque auxilio aliqua expeditio decernatur,qua & ea fidelib' cuperentur,quae ab infidelibus occupata sunt, & tot mil

8쪽

Ita animarum,quae quotidie sub eorum iugo miserabiliter

pereunt,liberentur, ac seruentur. Quorum trium.capitum

causa Concilium maxime esse necessarium semper duximus. Igitur cum impedimenta, quae Concilii celebrationε

antea retardare solebant,sublata sint: & bonam spem habeanras,quod talpsi Serenissimus Imperator,&Christi nissimus Rex,qua caeteri Christiani Reges,& Principes, vel per sese huic sancte celebrationi sint affuturi, vel saltem graues viros eorumLegatos missuri. Habita super bis cum venerabilibus fratribus nostris sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus, matura deliberatione, de eorum consilio &assensu, suspensionem privdictam per nos sui pretesertur)factam, Apostolica avtnoritate tenore praesentium tollimus & removemus, sublatamque ac remotam esse declaramus. Omnes omnibus ex locis, tam venerabiles fratres

nostros Patriarchas, Archiepiscopos,& Episcopos,qua dilectos filios Abbates,& alios quoscunque, quibus iure, aut

priuilegio in Conciliis generalibus residendi, & sentetias

in eis dicendi permissa potestas est, requirentes, hortates,& admonentes, ut ad Dominicam quartam in Quydragesima proxime futura, quam tanquam diem laetitis adprosequendum ipsum Concilium deputamus, sub periurii,&. aliis tunc in literis indictionis expressis poenis, personaliter, nisi forte iusto detineatur impedimento de quo fidem

facere teneantur, aut eo casu, per suos legitimos nutios & procuratores,prosecutioni celebrationis ipsius Concilii iatunc faciedae, omnino adesse,& interesse velint. Supradictos autem Carolum Im peratorem ,& Fraciscum Regem, necnon ceteros R eges, Duces, Principes,quorum prςsentiam hoc pacis tempore Orthodoxae Fidei,& Christianorum saluti. utilem fore sperandum est, rogamus,& in domino obsecramus, quatenus ipsi personaliter, quod valde hiipimus,alioquin per Oratores sitos idoneoi, huic sacro C 5cilio adesse,& usque ad optatum illius finem assistere,& fauere velint, quo tutius & liberius quae ad tollenda in religione dissidia . & ad reformandos Christiani populi mores:necnon ad suscipiendam subsanctissimo Crucis fgno contra infideles expeditionem, mrtineant, Deo bene iu-

9쪽

nante,in dicto Concilio consuli, & tractat edemit cori fici, Sc ad optatum exitum perduci possint. Nos enim , ut praemissa omnia ad eorum, quorum interest, notitiam deducantur,nulliisque de eis ignorantiam iu ste praetendere possit,aut se legitime excusare:Vesums, & dicta Apost Iica Authoritate decernimus, quod praesentes liters per aliquos Curiae nostrae Cursores,vel Notarios publicos, in Basilica principis Apostolorum de urbe, & Ecclesia Lat rati. dum inibi multitudo populi ad diuina audienda conuenerit palam,& clara voce legantur:& lectae,in earunde Basilicae & Ecclesiae ac cancellariae Apostolice valuis, necnon in acie Campi Florae assigantur, ubi ad lectionem, dc

notitiam cunctorum aliquandiu affixae pendeant: & cum inde amovebuntur, earum exempla in eisdem locis remaneant affixa. Quodq; earum transumptis, manu notarii

publici subscriptis,& Sigillo alicuius personi indignitate

ecclesiastica constitutae,munitis, certa & indubitata fides adhibeatur, prout praesentibus literis adhiberetur, si soret exhibitae, vel ostensae. Nulli ergo omnino hominii, liceat hanc pagina nostrae declarationis, requisitionis, admonitionis, rogationis, bsecrationis, decreti & voluntatis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indi- gnationem omnipotentis Dei, ac beatorum Petri , & Pauli Apostolorum

eius se nouerit incursurum. Datu Romae apud san- . t ctum Petrum , c Anno In- T. 'i carnatio .

l. nis

i, ' Dominicae Millesimo quingentesimo . . quadragesimoquarto Tertio Cal. Deceb. Pontificatus

10쪽

NNO a Natiuitate Domini Millesimo

quingetesimo quadragesimo quarto, In dictione se da, Die vero trigesima & vltima mensis Nouebris, Potificatus Sanctissimi in Christo patris:& Diu Pauli diuina prouidelia Pape Tertii Anno eius Vndecimo. Retroscriptae literae indictionis,itimationis annunciationis, couocationis & obsecratiois, cocilii generalis palam,publice, alta, clara dc intelligibili voce in basilica Principis Apostolorum de Urbe,dum ibi diuina ossicia de mane celebrabantur, & magna populi multitudo congregata esset, de verbo ad verbum per me Ioannem Rothard pra fati Sanctissimi Diti nostri Papae Cursore lectae R deinde assixae & publicatae fuerunt. Et succestiue eade die in Ecclesia saneti Ioannis Lateranen. etiam de verbo ad verbum similiter hora vesperorum per me elidem Ioannem lectae, assixae & publicatae fuerunt. Et postiuodum eadem die amxae & publicatae fuerunt in valuis, seu portis Can cellarie Apostolici,& in acie Campi Flora dimissis in sua pradictis locis, per aliquod temporis spatium assetis, de deinde amotis, copiam earumdem literarum

in quolibet loco supradicto, assigendo &dimittendo per nos Petrum Gomea& Ioannem Rosiard praelibati Sanctissimi Do-

mini nostri Papae Cursores. - :

Ita est, Petrus Gomeet Cursor. Ita est, Ioannes Rotlsata Cursor.

Ita est, Theobaldus Tallari Magister Cursorum. Georgius de itinere Curi causaru Camert Apostoli

Notarius de mandato.

ri est Sigillatum in sine Sigillo rotundo Cera rubea.