장음표시 사용
141쪽
non uult teneri ultra uires,Rndeo ueluti probabilior& iuri congruentior illa opinio est,tempus cedere ligredi a die scientiae non expectata aditione ita fidei comissario Cedere debet, simulatque dies extitit fideic5 missi licet nondum sibi restituta fuerit hqreditas, ita tradit Io.Andrri, in aditione ad Spee. in tit. de instramentorum Uitione. g. f. Cum enim sideicommissa..rius statim compellere possit haerede ut adeat. Quorsum expectare haeredis restitutionem sacilius admittemus fidei commissario tempus inuentarii currere ante restitutionem si iure municipali, caueretur, ut dominium ipso iure transiret in fidei commissarium citra heredis ministerium in restituendo, qudd in si tutis patriae meς Vincentiae cautum esse scio. Quid si1 Q herest moram faciat,an cogetur sacere inuentarium, vel an faciet fidei commissarius, alioue modo suet i demnitati medebitur pendet ab his quet supra dicta sunt ex l.cum tale.f. I. ff.decond. & demon. Quibus adde Lancelotum Galiaulum in l.ceturio.st. de uulg. N pup. post practica Papiensem in forma libelli, quo agitur ex substitutione . in uerbo Per fideicomissum. Secundo est heres. Nam ueluti testator semper adesse debet iis quq geruntur in testamento in tatum ut si pars modica testamenti supersit agenda , nihil censeatur actum. l. si quis cum testamentum. st.de Ir testam. Ita ' heres debit interesse inuentario donec omnia cornpleantur uno, uel diuersis contextibus Didicam explicando uerba.6. sinautem dubius. Quid si heres sit puellius, Fatuus, rotus, uel alias debilis λNemo dixerit eum interesse posse, aut debere.Inter- cxit ergo Tutor,curator, procurator, uel alia legitima persona, prout in simili videmus de legatariis, S cr ditoribus nolentibus, aut non ualentibus adesse. g. sancimus auth .de haered. dc Falc. Quid si heres maior
nolit adesse, sed alium submittat Nihil ut opinor)aget, quan uis&hoc consuetudine fuerit usurpatum
142쪽
tit in simili dicis iurisconsita l.iniuriarum actio. g. NT. de iniuriis. Tertio est iudex, nam pro solennitate , & forma Ialinuentarii requiritur, quod iudex magistratusve idoneus interueniat. Sed quirendum est an de iure iudex requiratur. Martinus de Fano prout resert SpeciinpWallegato. 6.si.de instrumentorum editione dicebat requiri per t. de creationibus. C.de episco . audien .dc quia in tutoris inuentario iudex omnino adhibetur.glo. Bar.& alii in t tutor qui repertorium, in prin. g.de adminis . tuto. Idem uult Prach. Papi en . informa libelli, quo petitur hςreditas, ex testamento in uerbo. pure instituit,contraria opinio uerior est: nam percurras quantum uis, duas Iustiniani constituti nes, qui de inuentario heredis loquuntur,in d. l. fin. C.detur.delibe.&in Auth.de hqred. & Falcid. nui quam reperies, iudicis fieri metionem :prsterea quid opus esset tot testes in inuentario adhibere, totque ligredis scriptiones nihil utique: quoniam ubi iudex inxeruenit, scriptura,quae eo author & decernente fit non exigit testes neque tot appendices subscriptionu. lan donationibus. C.se dona. Denique generaliterditum est instrumentum quodlibet non exigere sa- tum iudicis docin.Senior coiisi. 89.lib. I. Mantua cosi. 61 . lib. s. Ueri stimum igi tur arbitror, quod ex prouisione lusimiani in predictis duabus constitutionibus iudex non requiritur in inuentario iuxta Paul. Castren.Alexan. dc alios in d .g. sin autem dubius , sed quan uisita de iure sit, in pu aluit, ut ubiq; Nin omni inuentario iudicis auditoritas adhibeatur. ita Ang. in toties allegato.g. haec stipularo & Cagnol. Vercelleia in l. si quis maior nu .i io.C. de transactio. Hinc est Pquotidie haeredes adire uolentes cum in uetario, conaparent coram rudice, narrantes, cum taliS mortuus, s a quo luntrelicti tisredes, ueniam petunt iacieri inuentarium . I: bi decerni schedulas citatorias
143쪽
eontra legatarios & creditorex prout docet ibi Cagnotus,& Porcellinus in suo tractatu. Quarto est ei tatio, nam omnes, creditores legat
a 3 rij fideicommissari j'& alij si qui sunt, quorum quO
ruomodo intersit citandi sunt.f. sancimus in authe. e haered. & sale. 3c latenter innuit Iustinianus noster in d.g. sinautem dubius in uerbo caeterorumque ubi gl&xpressim declarat. Et quidem generaliter proditum est, Et ubicunque de alicuius. re si uenesocio agitur, is admoneatura .de unoquoqsae. T. de re iudicat. Immo citatio & admonitio est de iure naturali, α diuino, cum Deus optimus max.dixerit Adar, Adam tibi es sed quaeritur, quis debeat facere, hanc citati nem . Et palam est esse sectendam per nuncium siue apparitorem publicum, quem olim appellabant uiatorem, iudicis permissu & licentia ita Bart. in intraua- τε gan .ad Reprim. in uerbo per nuncium: Atque quot
modis citatio seri potest, primo in laciem siue ersonaliter. ut uulgo dici solet: secund5,ad domum: ertio per schedulam, siue programma, aedibus. uel ualuis loci publici affixam , as fixumue : Quarto peraedictum, si uoce praeconia ei nitatum magis innotescit ut colligitur in l. quarta. g. praetor ait. u.de damno insect. Debet autem huiuscemodi citatio: contiis nere diem horam, locum,& personam iudicis & ha redis, nec perfunctorie,aut indiligenter, facienda est. l.aut qui aliter, g .i. U.quod vi aut clam, nec lassiceret citationem esse factam nisi nuncius relationem secirset ita ut iudex de excitatione, R de citatorum contumacia certus esseta. haec autem. 6. I.ff. ex quibus cati. in posseseat. & adeo hoc uerum est ut nonnulli asse- 16 rant, soli nunciot non esse credendum de citatione, nisi testes habeat l. r. C. decurios. lib. in .sed Tiraq. in parte prima. sui Tract. de utroque retracta. f. octauo.glo. nona multis relatis opinionibus concludit, soli nuncio credi in his, quae pendent ab eius officio, Scquae
144쪽
quae sibi a iudice sunt demandata. Hostien. B ut. Abb. Card. Alexan. Dec.in c. cum parati extra de appellat. Et nota quantum pertinet ad prasentem inuentarii tractationem , quod creditores & legatarii, & fideicommissam absentes uel incerti licet praesentes sint, non sitiit specialiter,& nominatim citandi: d.f. sancimus, quoad incertos autem uel absentes lassicit generale proclama, prout docet Bart.in d.l.fn.g.sinautem dubius,quid ergo si quidam sint citati, quidam non Bart. ind. g.sancimus. quem plerique alii sequuntur dicit inuentarium ualere quoad citatos, quo uero ad non citatos minime, & hoc uerum est, quicquid August.dixerit in toties allegatio .glaec stipulati u& Romanus &Siculus in l. i .f. sed si mihi.& ibi per Alciatum. st.de uer.oblig. Et insuper est aduertendu . quod tet unica lassicit citatio, suet fiat nominatim pro prae sentibus & certis, siue generaliter pro aliis, ita tenet Guido Pap. in tractatu de forma inuentarii & Ias. in d g.& si praelata & coite alij post Nic.de Maiarellis, α Bal in d.f. sinaute dubius. qn aut fit huiuscemodi denuntiatio, praesentibus,siue in eodem loco commorantibus, ualebit, etiam si non fiat ipsis principaliter,sed eorum procuratoribus,uel inquilinis uel co- sanguineis, maxime si principales personae, uel propter aetatem,uel propter sexum,uel propter imbecillitatem, uel propter aliud impedimentum sint inhabi . I 8 les .d. s. sacimus ubi gl.ex hoc apparet quodi si uxor cuiuspia,lit creditrix uel legataria, sussiciet maritu ci itari, cu & alias maritus sit legitimus uxoris defensor& procurator, absque aliquo mandato LΣ. & l.mari
rus ubi sto. Q de procurat. similiter lassicit citari pa-29 tre t filij familias creditoris haereditarij uel legat ij.
l. I.f. permittitur. st.deliber. agnosc. Quid tamen si creditores haereditarii, uel alii quoru interest essent religiosi, puta clerici & sacerdotes an ad instantiam
145쪽
poterunt, Ang. in d f. haec stipulatio,innuit,qudd poterunt, ex dispositione Iustiniani, quae plenim me loquitur,omnesque comprehendit. d.6. sancimus, & g. pen. in auth. de haered. &salc. nee mirum, quoniam nec citatio, siue denuntiatio uim obtinet monitionis extraiudicialis, non autem habet uim diffinitivi praecepti, ut scilicet creditores,& legatarii periclitentur omnino licet non compereant iuxta ea quae notantur per Bal.Salv.& Pau.Castr. in l. consentaneum. iuncta auth.qui semel. C. quomodo.& quan . iudex: si.
uero isti religios litem principaliter excercere deberent, & sie in iudicio consiliere necesse haberent praerogatiua,taretur ut tribunal iudicis secularis declinare impune possint.l.omnes ubi Bal.& Salse e epi sco.& cleri. notant canon iste in cap.si diligenti, extra de sero competenti. Quid si creditores, & legatarii sint absentes,& eos haeres noscat puto nominatim citandos sub suo iudice, si facile fieri potest,& si haereditatis secultates patiantur. proinde modus talis erit, ut hqres literas impetret citatoriasa suo iudice, quas mittat ad iudicem alterius territorij siue ciuitatis, quarum tenore perspecto, iudex statim per suum apparitorem, laciet executionem, & hoc seruatur non solum in huiuscemodi denuntiationibus extraludiacialibuς, nullum aut modicum praeiudicium asserentibus: sed in omnibus causis, ubi totius causae Cardo uertitur,iuxta ea que notatur amplissime per Din. inl.a Diuo Pio.f. i. si de re iudicat.&in I. cum unus. i g.is qui. ubi glo.T.de bou. autho. iudic.possid. notitiasme sciendum est ' citatio, non potest neri die seriata Bal. in c. sin. extra de seriis quod perperam seruari
Quinto est tabellio siue notarius publicus. ut in i d. s. sin autem dubius in uerb. Tabullariorum, ubi glo. interpretatur ra bene, quod loquutio illa pluralis uetificetur in uno tabullario sue,notario.
146쪽
Circa hane solennitatem de pluribus quaeritur, de primo. an iste notarius debeat esse in ministerio illius iudicis, qui assensum praebet consectioni iuuentarit. Bal. in l. facultas. C. se iure fisci lib. io. uult s iste notarius debeat esse illius iudicis non etiam extraneus, ae ita generaliter proditum est, ut acta,& monumenas ta publicat scribantur per notarium deputatum. Bal.& Saly. in l. i. C. de sportu I. ubi subiici ut hoc uerum esse,nisi notarius deputatus esset absens, uel impeditus, quoniam necemias non habet legem. l. unica. E. a de officio .consulis. Rursuς quaeritur an tabellio i coram iudice inuentarium conlcribere debeat, an uero
sussiciat permissus iudicis . Et magis est iudicis pra sentiam non requiri, partim quia qui per alium facit per seipsum facere uidetur, partim quia diuersis t poribus & uicibus inuentarium confici potest iuxtagio. in d. s. si uero absunt.in uerbo inuentarium. dummodo subdit gl.ibi iidem Testes,& idem tabellio omnibus uicibus interueniant,& sic esset inc6gruu,u, iudex omni hora & omni die adesset: Rursus uritur, an uera sit praedicta glo .iti d. g. si uero absunt, ut semper ijdem testes, idemque tabellio adhibeantur, certe si heri potest, manu unius tabellionis totum inuentarium scribi debet, sed quia ut diximus, necessitas n6 habet legem,& nihil refert, quod fiat ex aequi polletibus,& alius tabellio,& alij testes, adhibere poterunt. Bart.& Ange. in d. g. si uero absunt Bal. in d. l. final.inis princ.C. de iur.deliber.' Quid enim si tabellio aut testes, ante inuentarii complementum morerentur.
aliisve negotiis distringereturὸ siquidem terra mariaque, tam domi quam soris, pericula undique & sngulis horis imminentil. senatus.f. mortis. st de morti cau.donat. Quid item si uariis in locis uel ciuitatibus res in inuentario describendae reperirentur & hoc utique casu Bal. quo supra loco uult per alium Tabellionem, di per alios testes inuentarium confici
147쪽
posse. l. propter.C. in quibus catis. tutor. uel curatorem habenti. ergo &haeres huiuscemodi dissicultatibus accidentibus excusabitur, si per alium consummabit in uetarium. Rursus quaeritur an loco unius tabellionis, saltem duorum idoneorum qui n6 sint notarii scriptura lassiciat, sed uerius est non sum cerer quoniam scriptura unius notarii maiorem habet praerogatiuam, et scriptura duorum cuiusciique sint probitatis,& existimationis: Bal. Aret.& Dec. m c. quoniacontrarium. extra de probat.sed si bellum, pestis, uel aliud in sortunium repente imminens tabulariorum
copiam adimeret, ualere inuentarium non negarem,
i ux .ea q uar latissime, tradit. Ripp. in uac. de peste. Demum quaeritur an soli tabellioni crederetur dicenti se fecisse inuentariu sed magis est ut non credatur, licet scripturam proserret, quae inuentarii solennitates non continerei,de hoc est glo. singularis ind. f. si ue x6 ro absunt immo nec soli iudicit crederetur diceti in uetarium si tum esse nisi in actis appareret: nam uox
unius, uox nullius .c.admonere, 33. q. a. l. ne in arbitris in f n. Q de arbit. Innocentius qui postea fuit summus pontis ex Io. Andr.Butr. Abb.Fe in.in c. quoniacontra ex trade probatio. & piaecipue ibidem Dec.
27 Sexto sunt testes. siquidem lata est Dominum prauitas, ut plaexunque affirment uel negent, nisi adsint testimonia, quibus ueritas probetur, soli enim homuni, ubi tractatur de alterius praeiudicio non creditur, aliquando autem plures, aliquando pauciores testes desideratur,& quidem regulariter nisi aliud lege cautum expressim reperiatur duo sufficiunt. l. ubi numerus. C. de testib. & pariter in inuentario duo testes sussciunt ad probationem in uetarii Paul. Castren. Alex. α alii in d. g. sin autem dubius, reprobata glossa ibi. e so apparet, i in inuentario duo testes ad minus, stomul cum tabellione,& cum Herede requirutur, nec
148쪽
soli testes susscerent, nee solus tabellio, immo nec decem testes soli sine tabellione sussicerent; tres tametabelliones, quorum duo ossicio testium fungerentur idonei essent ita singulariter dicit Alex .in d.f. sin autem dubius,esse intelligendam glo. d.g. si uero a sun in uerbo tabullariis. sed quaeritur an isti duo is 23 stes,luelati r eorum possit esse scemina, quod est admitte dum, quoniam mulier, ueluti & quolibet alius testis esse potest,nisi expressim prohibeatur. l. I. f. I. finde testib. & adeo hoc uerum est ut quamuiς mulier in testamento testis esse nequeat tamen in codicillis , non reiicietur ex eo quia solum in testamento prohibita esse reperitur, non etiam in codicillis glo. nil fin .in fin.C. de codicili.& in l. qui testamento. g. mulier. is detestam. idem multo magis dicas de Hesmaphrodito per ea quae notantur in s.testes, insti.detestam.Porro licet muIter in inuetario testis esse possit, no tamen iudex uel tabellio esse poterit,ex iis quae
Iatissime habentur per glo. Si Dec. in l. ij. T. de regula iurised an isti duo testes, masculi uel staminae debeat esse literati se.que subscribere minime quamuis intestameto in scriptis secus sitsed an saltem debeant iuis rare quando testes in causa ciuili uel criminesi examinantur iusiurandum subeunt, iit lucullenter declarat Spee.in tit. de teste. 6.sequitur, sed dum testes, ut solum intersint, non etiam ut ueritatem pandant adhibentur, lex noluit iusiurandum deserre, praesertim ubi extra iudicium negocium geritur, erg6 nec tern- .pore inuentarii testes iurabunt, si tamen loco crediatorum, uel legatariorum ultra duos praedictos, alij tres testes adhiberentur consueuit dubitari an iuret
Quod uidetur d g. si uero absunt. uel intestiseu, ibi
testes iurent,quando postea in iudicio examinarentur de improbitate , & collusione haeredis . Quid stimus ex testibuς uel duo postea dicerent, se nihil scirede inuentario seque salso,aut errorem in inuent
149쪽
36 fio nominatosῖ certe quando fit testametum, R uxaex testibus uacillat, tota testamenti ordina tio, siue di spositio uacillat.l. I.6.fin. ubi glo. T. quemad. testam. aper. tamen quantum pertinet ad inuentarium unius testis inficiatio parti ut opinor aut nihil ossiceret. Bu . trigarius in tractatu de testibus , quem infra in textu, allegabo. Et diςllus in tractatu de testibus nu. a 8. euenim inuentarium manu publici tabellioni solenniter consectum suerit, non est credibile t fraus inte uenerit.l.s.C.arb.ttit. & haec est ratio propter quarix inuentarsum manu publici tabellionis conscribi de-3I beat, quia scilicet scriptura publicat omni fraude salsitateque carere existimatur; unde dici solet,l pro instrumento publico semper pr. aesumitur, nisi argumentis luce meridiana clarioribus contrarium pro betur.l .cum pr cibus.C.de probat. maxime ubi iudex interuenit Saly. in l. si ovis decurio. C. ad. l. Corn. de saliis.Curtius in Tractatu de testibus conclus. 2. At scriptura priugia facilius periclitatur,cum ergo testimentum tam in scriptis quam nuncupatiuum fieri possit sine tabellione 'on est mirum D unius testis negatione redditur ambiguum . quapropter inquit
quod expedit testameta conscribi manu tabellionici alias sit manu priuati conscribantur, unius testis ex septem infitiatio periculum asserti cap. 2. extra de fide
3α septimo est locus,nam in uetari u fieri debet eo loeco ubi haereditate, aut maior pars sita est, d. s.sin autem dubius uersisnautem a locis ubi dicitur,quod si haereditas in longinquo sit, heres mittere poterit procuratorem in loc ubi haereditas reperitur, illud ipsum uidetur probari argumento.I.unice Cubi de hq xed agat: secundum hac quaeritur si haereditas si posita in duobur uel pluribus locis,an duo pluraue inuentariasot coscienda Bal. in d. S. snautem dubius
150쪽
insn.refert Odosredum dicentem quod non est ne-33 cesse plura conficere inuentaria,satis enim erit si heres in seriem redigat res omnes ubicunque sitas, e rumque omnium unicum conficiat inuentarium, prinbari potest haec Odosi di Baldiq; assertio ex eo, quia: quando dispositio principaliter respicit personam , authoritas iudicis descriptionem fieri permittentis, includit res sub alio rerritorio constitutas. Romanus cons.39. arsumentov. si sdeicommissum. 6. tractatu. s. te iudiciis Dec. in cons. 2o7. & signanter Bart. loquens de inuentario rerum pupillarum in l.legitimos: E.de legit.tuto. sed nunquid haeres, stimalluerit plura inuentaria conficere poterit & magis est ut possit in singulis locis, siue per se siue per procuratorem, & siue per eiusdem tabellionem eosdem ue testes, siue Palios nihil enim interest creditorum uel alioru utruunum fiat inuentarium uel plura: Quid tamen si uni3 uersa haereditas sit alibi sita,& haeres in suo domicilio creditoribus uel aliis restragantibus inuentarium conficere uult λ puto. Q, haeres non audietur per d l. unicam Cubi de hered. at maxime si creditores scilegatarii moraretur eo loci, ubi haereditas sita est; ibit ergo haeres,uel mittet procuratorem ad locum haereditatis,si tamen haeres nollet facere inuentarium, nul. lo modo cogendus esset,cum totum pendeat ab eius voluntate.d.l sin.f. pen C. de iure delib. ut toties dioctum est, csi uero facere destinaui non est consentaneum, quod creditores & alios generali proclamate celare & eludere sertasse uelit. Octauo est inchoatio, nam inuentarium debet in-3s choari intra triginta dies,utrum autem ' isti triginta dies currant a die scientiae , an solum a die aditionis maximam esse altercationem superius diximus & infra dicemus,quanuis probabilior illa est opinio quod statim currant o quando haeres scit sibi delatam esis haereditatem,s di in fideicommissario uniuersali ue. G α rum