장음표시 사용
371쪽
tres menses, uel annus. g. sin aut dubius supra ibi ha res no poterat, nec adhuc poterit aliquid alienare nisi sit cosumptibile,& deteriorabile.l. Aristo. f. I.& ll.seq.sside iure deliber. Hic haeres poterit cu caluniam,& repraehensionem pati no debeat.Ro est qa extat inue tariu publica fide factu, in quo minutatim singulae res sunt,& poculis credito ru,& legatarioru . Deniq; concludas, cp oia priuilegia olim indulta iuri deliberandi, i 69 hodie t funis hanc lege cocessa inuentario, qa indicat tex. hic in illis uerbis s ipso iure J sed non e contra priuilegia inuentari j sunt indulta iuri deliberandi,
Imo potius sunt adempta ut infra patet. Hulloscilicet. J Decima septima utilitas. Praescriptio 17o noi currit intra tepus in uetari j, creditoribus haereditarijs. Ro est quia est dilatio legalis, seu indulta a Principe, Princeps aut no censetur alii unquam obelse uoluisse.l. 2.f. si quis a principe. Tne quid in loco publico. Ite ro est, quia non ualenti agere non currit pscriptio. l. i . f. f. infra de annali exce.I. si pupillus. ff.de ueri obli. Modo sic. creditores no piit agere intra te pus cotra haerede, ergo eoru actioni currit pscriptio. Ampliatur etsi ia pscriptio cuirere cepisset. l. sicut. ista deps c. xxx. vel xl .annoru . Fallit in ppetua pscriptione ex uerbo stemporale J ut mox subiicia. Secundo in creditoribus p priis ipsius haeredis, nam ueluti eum couenire,& ab eo conueniri possunt; ita pscribunt, & eis pseribit, csi cesset regula,& r6 pallegata. Non ualenti agere, no currit pscriptio.Tertio in ipso haerede: Na cu ag rein conuenire possit, ut est praedictu, si non agat prescriptionem patietur ob suam moram,& negligentia. l pure.f. s. q. de doli mali,& metus excep. Quarto sorte sallit in casibus ubi creditores agere piit ueluti quado reconueniunt haeredem, & quando agunt rei uind.
creditoribus ista dictio excludit legatarios; Et sic lerri gatariisl curret pscriptio;qδ no est admittendu cum agere interim non possint. Vel dic legatariis currere pro
372쪽
praescriptionem ob id, quia pler rei uindicatione, ScHypothecaria, habent actionem psonalem ex testoqperpetua est. l. a. infra communia deleg. Iustinianus autem hic no nisi temporalibus actionibus succurrit. 172 Haereditariis.Jnunquid interim quemadmodii i creditoribus non haereditariis, sed Ppriis ipsius haeredis non interdicit agere, ita poterunt solutione accipere in rebus haereditariis uolente, uel inuito haerede Qir non est admittendit, quia inuentariu secernit bona,&quia habent personam ipsius haeredis, qui potest si hodie no habet, cras lire. l. si creditores. T. de se par. & qa bona haereditaria lunt prius obnoxia creditoribus haereditariis, atque etiam legatariis, quam creditoribus lia redis. l. I. infra de bonis auth .iud. po II iri Temporalem. J Ergo si sit perpetirat actio, quales sunt omnes in Psopa, non interrisipetur pscriptio; ut nunc dixi in legatario: Quanuis interim actio personalis ex
testo pro hoc spatio trium, uel duodecim mensu conticescat. Sed nil quid hodie, cu oes actiones xxx.annis praescribantur .l. iiciat.l. omnes. infra de praescr.XXX. uel xl .annorum .l. I. g.ad haec.infra de annali excep. iaci mus loqui. f. nostrum λ PHiqua adierint. JHinc ibat gl. Bar.& c5iter' clteri, te puSmuentarii non currit, neq; cedit nisi post aditionem, in tua si non ulli ex eis arguant, inuentariu noposse fieri neq; inchoari ante aditionem; Vtrunq; sal sum est: Na imo tempus cedit a die scienti non expectata aditione, quantiis in praxi non temere esset recedendum a coi assertione. Item inuentarium tam anter q post aditione fieri pol. An uero iaciens ' inuentarium censeatur adire nisi contraria protestes Castre. v cp non. Et coiter alii assentiuntur Castrensit; neque. n. est uerisimile tellator se temere oneribus haereditariis illigare uoluerit. Facit quia inuentarium successit loco iuris deliberandi, at olim deliberans nunquam censebatur adire, cum ob id deliberaret ut sciret ad-
373쪽
eunda esset nec ne haereditas.
Immiscuerintd. s. sui inquit. glo. Ex quo liquet
suus haeres si non faciat, uel perperam faciat Inuent rium, tenebitur insolidum ut in hoc textu. I lampus Juimn mensium, uel anni. Quid si lapso te ars pore faciat haeres t in uetarium die primo, secundo, uel tertio uideretur ualere quia quq in continenti fuecensentur in esse. l.lecta. E. si cer. pet.& de modicis nocurrat pior. l. scio. is de in integ. resti. Et idem videmus .in similibus,tit no curetur unus dies, uel duo, uel tres xl.& astatim oes Doctores in l. Gallus.in prin. T de lib. S posthu .gl. in l.3.g.eu igitur. U. se ut,& utar. COtra- 'riu uersi est,& nemine adhuc reperi discrepatent; nisil aliqn hqres, cui tepus cucurrit i integrii restituetur. gi. in l. Auxilium .st. de min. in s. Pupillis. Auth. de limre.& salcid. I radunt non istae in ca. i. extra detesta. Secundum forniam. Jergo licet facerent post tempus, inuentarium,non ualeret, quia sorma non suit seruata prout praesens lex prScepit. 176 Ommmodo. Jtile tex. uidetur innuere ubi haeres 'no secit inuentarium intra tempus, omnino uelit nolit cogatur elle haeres: Quo admisso, oporteret dicere u omnino haeres cogeretur inuentarium saccre . Hoc
salsissimum est. Unde inquit glo intellige hunc textulli omnino sint haeredes, non ex eo quia facere distulerint inuentarium, sed ex eo quia adluerunt Quid si noadiuerunt, sed dum starent in suspenso faciendi inuentarium, tempus labi sinerent λ Non per hoc c nsebuntur adiuisse . Si tamen postea adeant, Quaererem ego ab assertoribus communis' opinionis et inuentarium non currit nisi post aditionem, an aliud tempus ad sa-ciendum inuentarium sit indulgendum post aditione. 377 Intelligantur Jussi animo cin adierint, idql tamen μditio non praesumetur nisi probetur, cum in facto consis lat. l. 2.3. si .de interrog. actionibus.
D bitis haeredita is creditorii, n6 legatarior v. Na l: haeres
374쪽
1rs teneatur de suo legataris no per hanc legem suit inductum sed per g. si uero non secerit ut in glo.
Insolidum. 4 et de suo. l. si te bonis. supra code. l.quae dotis. E. soluto matra. more. ff. de acquir. haered.
178 Beneficio.Jne teneatur ultra uires; Na legis i bene licio indignus eis qui legem aspernandam censuita. au-,cilium .is de minoribus. cum concordatibus adductis per glo. sed & alia beneficia, praeter illud ne haeres te-Meatur ultra uires, sunt inducta per hanc legem, quatomnia amittit haeres contumax , & huius legis con temptor, quamuis sit Imperator uel Princeps ipse. f. pen .auth. de haere. Sc sal cid. Sudier aciram. J Nam cum inuentarium successerit Ioco iuris deliberandi: omniaq; commoda iuris deli- . berandi obtinuerit quorsum ad Principem rocurrere
pro illius ambagiosa impetratione 179 Discedere. Hic tex. non oscitanter probat harede 'quantumuis adluerit repudiare haereditatem posse; illamq; creditoribus lacera da relinquere. ut Ang. in g. haec itipulatio sed Imola ibi reprobat Ang. Nam cum haeres se immiscuerit, debet pertistere usque ad finem honorii. Pro Angelo facit quia inuentarium liberat liqredem ab omni uexatione iuras.& secti, D laepius dixit Bal. unde haeres ne respondeat huic,& illi,& a 'priis auocetur negotiis, debet habere iacultatem delerendi haereditatem. Angeli opinionem sequerer si bona no essent amota, neq; tras posita, uel si haeres citatis creditoribus, Sc legatariis curatore tanq hrditati iaceti dari peteret. l. I .F. de curatore bonis da do. Alio an repete admissa dcterere haereditate. cu forte qbusda δε-
sinu eet fraudis suspicione no euitaret. Illud senas admittere ut hereditate nodii adita sep hqres deserere possit, licet oia postidcat csi Solim deliberas iH, cogeretur psistere licet statim postidere iciperet ut in seq. Sci cu antiquioribus. supra eodea. Aristo. T. Eod. Auctoratate. J ergo an ista lege haeres ad ua hiditatε
375쪽
derelinquere non poterat, ueluti nec hodie posset si
non faceret inuentarium. l. sciat. infra tit. I.
Quidam. JQuibus umbra sua,&somnia,& larvo metum incutiunt more insantulorum, uel muliercularii. Cassiida machinatione. J Quidam plex tu timoris,&simplicitatis,alios miris artibus, & calliditatibus decipiunt,&circunueniunt. Quales non paucos hodie videmus collo obtorto oculis cadentibus, supercilio demisso, uultu ad quiduis potius q ad iocum, hilaritatemque composito incedere, intus tamen Fel. & Ac nita gestantes , & nisi ter in anno saltem vomant, prae
loquitur de se ipso Iustinianus; Nam ius de 18o liberandi olim,& hodie: est impetrandu a Principe, uel eius iudicibus, ut sequitur ; Quod non est in inuentario nisi statuto caueatur. Quatenus eis liceat annale te pus tergiversari. J .i. ut possint interim per annum indultum iuri deliberandi, possidere bona, & transacto anno adhuc facere inuentarium intra alios tres menses, uel annum. i Antiquitatis. J Multae leges digestoru extant, loquentes de iure delib. ut supra. in hoc tit.& st. eod. Quae licet hodie sint superuacuae, aut parum utiles ; tamen non uult eas in totum obliterare Iustinianus . A' nostris iuditibus .J sed ex alia lege Iustiniani q est. agi l.cu anticioribus .semP annust indulget.Olim no erat certum tempus: sed poterat pior semel uel pluries te pus haeredi sistituere.l. i.& sequenti b. ff. d. Qua iura uetera circa tempus in duobus uidentur correcta Phunc textum, qa non annus dabatur; sed minor, uel et maior terminus arbitrio ptoris, & quia pluries dabatur. Hodie annus, uel nouem menses,& non nisi semel. Inquiunt tamen nostri doctores post glossam hic pluries dari potest dummodo non transeatur annus, uel nouem menses; Quod Corneus non admittit dicens hodie non nisi semel dandum.
376쪽
Amplius. J reser ad illa uerba uno anno,& ad illa n uem mensibus: ut sensus si plusquam unus annus, vel plusquam nouem mense S.Iudulgentur.J a iudicibus, uel etiam ab imperatore quan uis par in parem non habeat imperium. et 81 Prombilo babeatur. JHinc infert Bal. iudex ' non poterit prorogare terminum Banni altatuto praecise
Saepius.Jetiam bis Alex. in l. saepe. T.de re iudic. Fecerit. J id est si tamen aliquis petierit tempus ad deliberandum.
Conscripserit. J intra tempus delibera di ; Nam si post 183 tempus t deliberandi faceret hqres inuentari si, nihil
esset, reprobata sententia quorundam dicentium post tempus deliberandi nouum tempus dari pro inuentario ut in glossasbeneficio.Jrucesse.Jhoc uerbum usque ad illud uerbu facereJclaude parenthesi:& intellige, ut in glossi sit necesse quoad hoc ut haeres retineat Falcidiam . Alio quin si non faceret inuentarium intra te pus deliberandi re deret falcidiam , & teneretur insolidum creditoribus haereditariis ut infra. g. si quis autem . Praestitutum. J ad det iberandum. Si non recus merit.J Nam si recusauit haereditate intra seu ante tempus deliberadi, eli immunis ab haereis ditare; sin autem non recusauit, censetur transacto tepore adluitIe. Taciturnitas ergo, & cu rsus anni, uel nouem mensium inducit aditionem in praeiudicium ipsius haeredis ut infra sequi tur. Sed adire maluerit.J uel sunt abradenda, uel interptare. Nam cu non repudiauerit c ensetur maluisse adire. Beneficio.Jne teneat ultra uires: Na qua uis secerit inuentariu, in tenetur ultra uires creditoribus haereditariis, licet deducat falcidiam ut sequitur. Ex quo nota 18sis hodie impetrans 'deliberationem,& faciens inuetarium reducitur ad terminos priores qn non erat
377쪽
Inuentarium:Na tenes insolido credito ribus, & si qd superfluu est, si soluatur legatariis, retinet Falcidia
Credatoribus. J non legatariis, quia nodu Iuttinianus induxerat q, haeres seciens, uel non faciens inuentarium teneatur de suo legatariis. . Exanterioribus. J iuris 5 sultis. q. eod. Et iperatori b. supra. eode. atq- et ipso Iustiniano. l.cu antiquiorib.
I 86 Diis.J . i. simplex,& sine tot t circuitibus adeundi Principe, instrumeta requiredi, A similiti; Na qui uult facere inuentarium potest sine mora, & sine uenia Principis illud facere. I 87 2 naus.JIn uetarium tergo suit introductum a Iustiniano licet antea esset inuentarium tutoris,&curatoris. l. Tutor qui . si de admi . tuto.
I et M tus. Sc positus in hac lege. Allieri; in am Jaspernari dicit non im qui reiicit sed etiam qui racet, & dissimulat aliud prorsus agens .
Eius .Jdeliberationis. Debisu. Jcreditorum.
Onsus. J quantitas. Multa accipe nomina, quibus he. 188 reditas i signiscatur.Census, Patrimoniti, Bona, Familia, Pecunia; Facul tales, substantia, peculium, fortunae, & si quae si initia reperiuntur.l. Nam quod. f. sin.& l. cogi. st .ad Trebell. Quosi haeredem. J non. n. uere est liari es cum ex pretasim non adiuerit, sed lex singit seu facit illii haeredem. I 8 Sed quaerit an spetuo uerti sit, si, haeres ' tacens censeatur post te pus deliberandi adluisse. Angelus intelli fit hoc uerit, in haeres callida machinatione petiit deisiberationem,alias secus.Saly. intelligit hunc textum, quando heres sponte sua nemine impelle te petiit deliberationem ut si qui de hae reditas sit onerosa, censeatur adluisse,s lucrosa, censeatur repudiasse ad electione creditorum,& legatariorum; Et idem uidetur uelle Bal. fm Alexandrum in l. i supra.qui admitti. Quoniam ueluti inductum in savorem, non debet in olu
378쪽
retorqueri. l. quod sauore.C.de legibus. Ita inductum in odium non debet in fauorem redundare. l. si quis solidum. ρῖ de haeredibus instit. Glossa uero in l. quandiu institutus. ff.de acquir. haered.& ibi Dynus. Intelligit hunc textum quando ad instantiam creditorum haeredi tempus ad deliberandum suit pstitum, & dicit hic Bar. post Cy. p est notabile dictum .Paul. Castren .
dicit hunc textum procedere quando non apparet ad cuius instantiam tompus fuerit assignatum . Fulgo. ScCorneus sequuntur intellectum Salyceti. i. non distinguentes utrum haereditas sit onerosa, uel lucrosa; Et uerum hoc opinor semper haeres censeatur ad tuis.
D. Destinctio autem Salyccti procedere posset quando haeres petita deliberatione, in uetariu nullum fecisset. f. si quis autem. Nam tunc quia dupliciter legem stati dare uoluit, & petens deliberationem , & inuentariuomittens, interpretatio omnino est facienda contra exi.
Vel non redus uerint. J Haec tria paria sunt in termi- I9o nis huius. g. adire,1 pro haerede si rere, non recusare intra tempus. Adirio fit aperte. Gestio ex sacto non tam aperto. Non recusatio ex distimulatione,& calliis da animi machinatione. Oneribus. J Credi torum non legatorum. Temerarιο proposito. J quae temeritas per hanc legem
I I semper hodie praesumetur,' cum paratissimum habeat remedium hahes inuentarii consciendi, & uesit confugere ad deliberationem sine delectu. Quid tames quis non tem cre peteret deliberationem 3 Remane remus in puris terminis, quando haeres secit, uel non secit inuentarium. Et illud uidetur applaudere intellectui Angeli, quem supra retuli. 7Minime eam r puduiuerit.J Quo casu censetur adiuisse, si haereditas sit onerosa, & uelint creditores,alias secus. Et ita supra retuli saluari posse sententiam Saly. I92 Benescio. Js ed nunquid tenetur legatariis de suo λ Minime per hanc legem. sed hodie, inquit glossa. x g si
379쪽
uero non secerit. auth .de haered. & falci dia. omni subis lato circuitu. i. siue haeres petat deliberatione, siue n5 tenet de suo si non faciat inuentarium . Vide hac glo.q paucissimis uerbis ponit subitantia totius legis. Hoc mo. Aut haeres neutru fecit. Aut fecit inuentariu tiri. Aut petiit deliberatione tin. Aut petiit deliberatione,& inuentariu fecit. Primo casu, tenetur creditoribus
de suo & perdit Falcidiam, atque et tenetur de suo hodie legatar: is. An uero amittat hodie legitima)Ssit opiniones. gl. hic,& saepe alibi tenet non amittere; quod qualiter aecedat, tradit hic Bal.&co sertim alii Doctores, & in auth. Dd cu testator.infra ad i. Falcidia. secundo casu, potitur haeres olbus priuilegiis huius legis,&auth. de haeredib. & Falcidia, Et dece septem adhuc
priuilegia, seu utilitates decerpsimus ex hac lege.Te cio casu qu haeres deliberauit tm , tenetur creditorsb. insolidii,& Falcidia amittit, ut hic, non in teneturi gatariis de suo. Item an patiatur alia dana utique, Schocpcipue is Detur in textu, quia patituri iurame tum in litem. Quarto & ultimo casu, serua quod habui iti a .g. sin aut hoc. usq; ad hunc. g. ut. s. eiusde coditionis sit, cuius erat antehac te e , & cosequenter oeste es dige ito ru,& pleraeq;. Codicis locu habebant, nisi p hores non repudians intra tempus, censetur tacite adluisse. Item restituendo res in inuentario descrip tas, evitae iuramentum in litem ut nunc dicam.
cu ιerit. lintra tempus deliberandi; Nam post te pus non poli et recusare ut supra proxime, quia ad sui praeiudicium censeretur tacite adluisse. Minime conscripto. J Ergo a contrario sensu, si inuentarium fecisset, restituendo res descriptas in inuentario liberaret. Vn hinc est decimaoctava,& ultima u- I9 illitas ex hoc textu. Haeres cu inuentario, et deliberans, evitat sacramentum in litem. Et sic eli casus, inquit Corneus,' consectio inuentarii etia a destrepu
380쪽
res sint res et illae, quae in inuentario sunt descriptae. g. licetia danda s. Ampliatur multo magis si non petita deliberatione inuentari u legitime fecisset. d. g. licentia danda . Fallit si inuentarium non fecisset: ut hic expressim in textu, qui tex. uarie laceratur, & interpretatur, ut nunc subiiciabide si post tempus deliberadi secisset. g. sin uerω posse . Quid si intra tempus factum suisset;sed hqres p dolum, uel nequitiam res aliquas
. no inseruisset, iurabitur ne contra eu in litem, an suta sciet pena dupli de qua in d. g. licentia danda λVel his. J substitutis, fideicomissariis, atque omnibus aliis, qui ex testamento, uel etiam ab intestato uocantur.l. I. 2. ff. de petit. haereditatis. bReddere. θ Ex hoc uerbo deducitur secundu Fulgo. Alex. Corneli,& Iasone phrsi deliberans, habet res haereditarias penes se.l. uerbir reddedi. U.de uerb. sis. l. Aristo .l. ait pior. T. eode.unde insertur ide esse hodie in hqrede iaci ente in uentarium, qnqui de bia sicia iuris deliberandi transsusti sunt in inuentarium; unde &quead modii hic notant Doctores haeredem deliberani tem non censeri adire, idem trahetur ad haeredem facientem inuentarium contra Cynum.
19 6 Qualitate.Jambigitur ualde an haec dictio' intelligatur de quantitate, seu numero rerum,an trero dematione reru extati v & apparentium, quam taxat iudex ex iuramento petentis. gl. hic ur intelligere de aestimatione. Petrus a Bella Pertica, Cyn. Fuig. Alex. Corneus, de quantitate seu numero rerum. Via deducit unum mirabile,& quotidianum Fulg. q, si quispiam alterius haereditatem contrectauit, nec inuentarium se-a97 cit: pollea co uictus,& codenatu si in petitione haereditatis compelletur stare iuramento petentis exprimetis hanc rem, uel illam, ueluti in simili habemus de tutore, qui omiserit sacere inuentariis, Iasin l. in actionibus. st.dein lite iurando. Didacus in c. I. nu. 17. de te-