Oculus Enoch et Eliae sive Radius sidereomysticus pars prima altera authore R. P. F. Antonio Maria Schyrleo de Rheita ... Opus philosophis, astronomis & rerum caelestium aequis aestimatoribus non tam vtile quàm iucundum. Quo omnium Planetarum veri mo

2쪽

ENOCH ET ELIAE

RADIUS SIDEREO MYSTICUS

PARS PRIMA

R PF ANTONIO MARIA

SCHYRLEO DE RHE ITA

ORD. CAPVCINORUM CONCIONAT ET PROVINCIAE AUSTRIAE AC BOHEMl AEQVONDAM PRAELECTORE

Opus Philosophis, Arironomu, oe rerum talestium aquis astimatoribus non tam utile quam incussim Quo omnium Planetarum veri motus, stationes,& retrocessiones, sine

ullis epicyclis&aequantibus, tam in Theoria Tychonica, quam Copernicana compendiosissme & iucundissime demonstrantur exhibenturque. Hypothesis Tychonis quoad abQlutam veritatem stabilitur ac facilior ipsa Copernicana redditur, reformatur, Sr ad simplicissimam normam & formam reducitur.

Noua harmonicae determinationes molium e proportionum planetarum ad inuicem. Item plurimae aliae nouitates caelo ab Auctore deductae. Probabilistima cause fluxus . refluxus 9ceani. alio breuis conficiendi Telemplum astronomicum. Et ultimo PImetologium mechamicum nouum, quo paucissimis rotis Hrι omnium Planetarum motus iucunde exhiberi queunt. stula delectusti me Domine infelura tua: F in operibu3 manuum tuarum exultabo.

SIVE H ISCE ACCESSER UNTANT VER PIAE,

Ex ossicina Typographica Hi ERONYMI VERDVSSII. M. D ta X L V.

4쪽

CHRISTO IESU

RERUM OMNIUM PATRATORI,

SIDERUM

MENTISSIMO CONDITORI ET MODERATORI, GENERIS ANGELICI, ET HUMANI ADMIRANDO SATORI, IUDICI CAMERAE AETERNAE TRINITATIS AD LXTRA, SPLENDORl ET UNIGENITO PATRIS AD INTRA,sAPIENTIAE INENARRABILI UTRIMQUE, POTENTIAE IRREFRAGABILI UBIQUE, BONITATI PERPETUO STABILI UNDIQUE, MAiESTATI INEFFABILI ET CUNCTIS TREMENDAE, FILIO AETERNI PATRIS , ET UNICAE VIRGINIS MATRIS REGI SAECULORUM IMMORTALI SOLIQUE IUSTITIAE, &α Infimus-humillimus puluisiuiar opusque manuum si rum FRATER

A Neto Nivs MARi A de Rhesia pucinus, perpetuam adusque centrum uniuersi inelinatam reuerentiam, irrevocabilem Obedientiam, perpetuo stabilem obstruantiam, Amorem denique filialem, e r quidquid creatura Creatori, redemptus Redemptori, es filiuν humili in amantissimo debet Patri.

oqucrne ego ad Dominum & Deum meum , qui puluis, cinis, umbra & nbhil sum Ρermittin ut coram Tua diuibna Maiestate aperiam os meum scilicet ad cuius conspectum ingens telluris globus , eiusque fundamenta pavide contremiscunt, co-- 3 lumnae

5쪽

DEDICATIO AD DEUM.

lumnae eius concutiuntur monteS ut cera liquescunt,

collos ut aqua dissiuunt. Terribili denique apud Reges terrae,&c. At quamuis puluis & umbra sim, tamen confisus in immensis bonitatis tuae c lementia , loquar tibi, nil quidem noui, sed propositiones,& opera

tua ab initio iam a Te condita ; Consideram nam, opera tua admiranda, oe expavi. Et ex caelorum, gloriam tuam enam rantium , penitiori inspectione expensioneque vere omnipotentem manum tUam obstupui, clementissimam bonitatem perpendi: & deniqι infinitam Tuam erga nos misellos pietatem, & amorem agnoui. Heu igitur Domine quam magna multitudo dulcedinis tutet quam etiam in stupendorum operum manuum tuarum penitiori inspectione quaerentibus te abscondisti. heus cur vero tantam nobis filiis hominum pampellis amictionem dedisti, ut non cognosceremUS op ra quae Operatus es, Deus noster, ab initio statim, sed

tantum ad finem3 At quis stam ego inuoluensententias coram

tanta Maiestate & infinita sapientia sermonibus imperitur I uis itaque Domine Altissime, ut lutum in manu figuli , en nutibus, & consiliis potius silens & admirabumdus humillime acquiesco ι & una cum hoc opustulo,

opere manuum, non mearum, sed verius tuarum toe

tum dico, filialique affectu Tibi siderum Conditori

Moderatorique Ter Opi.Max. primarie consecro. Tibi Pater amantissime caeli & terrae confiteor : Tibi gloriam, laudem, di honorem omnem refero. Tibi inquam confiteor, quia haud exigua mirabilium operum tuorum arcana abscodisti hactenus a sapientibus,& prudentibus, & modo e thesauro tuo abscondito deprompsisti, & reuelasti ea paruulis . paruulae, inquam,

6쪽

DEDICATIO AD DEUM.

quam, Paru magni Frocisci tui familiae pusillo filio.

Igitur uti hoc opere contenta, nonnisi a Te scilicet infiniti boni omnisquescientiae fonte, manare & pnoedire posse scio,gaudeo,& laetor: ita & ea nemini magis quam Tibi dedicari sacraris: debere reuerenter agnosco.Quidni igitur hos qualescuque radios a Ie Sole in me profectos aliter in Te Solem iustitia reflectam remittamque; au solent stellis Solares squas alij maculas dicunt, lumen suum a Sole receptum, in ipsummetrin flectere 3ρ refundere ξ Tibi itaque hoc opus, hunc laborem qualemcunque meum, prjinarie dico, intime consecro in caelis , nil mihi Bisi Te solum reseruans in terris; haec munera mentis meae, inquam, 1 Te profecta, ad Te denuo proficiscantur: quae si solum placuerint Maiestati Tute diuinae, c& laboris mercedem amplam,& voti effectum largum eo ipso retulero. Suscipe igitur Clementissime Domine partum huc tuΟ-meUm eiusque genitorem infimum tuum clientulum, aeterna Pietate . Clementia, & gratia foue, & tuere. Et hisce denique flectatur Tibi & meum, & omne genu, caelestium,

terrestrium, oe infernorum, oe omnis lingua confiteatur, quia Tu

Domine Iesu Christe, aeterna, sequalique fulges gloria & imperio cum Spiritu sancto, & Deo Patre.

7쪽

INVICΤISSIMO 2VE CAESARIFERDINANDO ΙΙΙAUSTRIA CO

SEPTEM VIRIS EMINENTISSIMIS, REVERENDISSIMIS AC SERENISSIMIS

PHILIPPO CHRISTOPHOROM AXIMILIANO CONITI PALATINO

Caterisque Principibus Elusoribin, Sereni gimis , σαFR. ANTONIVS MARIA DE RHEI ΤΑΟrd. Capucinorum Concionat. salutem & humillim m reuerentiam.

Augustissimi Inuictissimis, Emmentissimi re Serenissimi Principesae DD. Clementissimi. . . OS qui in a ditis rerum causis inueniendis,perscrutandisque , a caelestium aestimatoribus ac rimatori- bus studiosi fiebant olim conatus, semper extuliti laudauitque veneranda vetustas. Hinc Cicero s. Tusc. Nihil, aiebat,dulcius,nihil honestius, iucundius nihil otio litterario. Vtpote quo infinitas rerum series, causarumque naturae congeries, inque adeo hoc mundo caelum,

per caelum denique , & visibiIta haec facta ipsum Deum Ter Opi.

8쪽

DEDICATIO SECUNDA.

Max. suo modo nobis cernere, contemplari,& intueri eognitumque per visibilia amare liceat. Sunt namque ex terra quidem homines geniti non tamen ut puri incolae & habitatores, sed stuperarum rerum atque caelestium quasi speculatores: quarum sipeo aculum profecto haud ad aliud genus animalium, quam rationis capax pertinere cen-

letur.

Cima etenim natura caeteras animantes abiecisset ad pastum tum hominem erexit, & ad caeli quasi suae cognationis,domiciliique pristini conspectum excitauit; & ita speciem eius formauit oris, ut in ea penitus reconditos mores cssingeret. Omnia quippe aliorum causa videntur generata : ut fruges atque fructus quos terra gignit, animalium gratia; animantes hominum, equus quidem vehendi, arandi bos , venandi custodiendique causa canis; ipse autem homo ortus censetur ad nobilissimum finem, scilicet ad mundum & caelestia contemplandum. Ita enim animus noster ut cum oratore loquar) est ingeneratus a Deo, ut ex eo vere, vel agnitio nobiS cum caelestibus, vel genus, vel stirps appellari soleat. Est namque is caelestis ex altissimo domicilio depressus,& quasi demersus in terram, locum

diuinae naturae aeternitatique quasi contrarium. Hinc uti flamma suum naturale domicilium repetens sursum; ita animus humanus spretis quasi hisce terrenis exuiis, sese in supera&altissima rerum abdita attollit abeunt nams omnia unde ortasunt ad simul cum astris matutinis laudandum Ter Opt. Max. rerum astrorumque Conditorem; moderatorem inuisibilem, per haec visibi- .lia secta, quasi visibilem contemplando; eoque cum filiis Dei iubilando: iam denique hic in praesenti rerum umbra quasi praegustando,

quod aeternum luce inaccessibili sperat conspiciendum. Hinc Augustissime Caesar, Eminentissimi & Serenissimi Septemviri mihi hic Enoch & Eliae oculus oritur, Vobis vero & mundo nascitur. Vti enim hos diuos duos oculos diuina potentia vivos humanis nostris ereptos, seu potius raptos, in altissima quasi specula constitutos, astra & caelestia incudissime inter reliqua mira spectare haud dubito, sic eorum exempla sidera ad Dei gloriam quoque contemplando imitari non erubesco. Cumque hic Enoch & Eliae oculus, de r. mundi oculis dicere volo de r. Planetis) acturus sit, profecto nemo me ut spero, arguet, si Pars I. ad

9쪽

DEDICATIO S UNDA.

ad vos septemb. R.I. ferme dixissem mulli) oculos hic oculus meus

quoque conuertatur ue cum enim omnium oculos ad vos conuertatis .imis rapiatis, quid mirum si & meum:

Enimuero uti . Sidera errantia, sine tamcn crrore in caelo obcr-rantes, univcrsum sublunarem molem suo influxu Quent, tuentur,& gubernant: sic Vos velut I. astra S. R. Imperij molem sapientia, prudentia, & consilio vestro moderamini ; utpote cuius moderatio administrati. que ab ipQ Deo Vobis demandata & concredita censetur. Nam si itabimus inquit S S. Trinitas, per Michaeam cap. s.5 pereum simperium scilicet) heptem Pastores octo primates tomines,&c. Qui ergo illi 7. Pastores, quam S. R . I. Vos 7. Principes Electorest & quis Octavus, nisi a Vobis clectus, aut eligendus S. R. Imperij Atlas Z Augustissimus inquam Caesar in cuius fortissimos humeros , S. R. Imperij globus funiculo triplici fortissimo appensus non tam a Moderatore rerum omnium Deo quam septem i piritibus eius, vestraque manu immittitur. Cumque funiculus triplex dissicile rumpatur , caueant sibi profecto huius Sacri a Dco caesi suscitati Imperij oppugnatores & scissores, ne Qrte iuxta Danielis Prophetiam breui lapide a monte sine manibus stilicet diuina virtute) abscindendo vclut testa dc ferru tandem comminuantur ι nisi quae pacis sunt serio cogitent , sacrumque hoc septiceps cadelabrum mysticum Imperij a Deo fundatum a septicipite candelabro Mosaico forte haud os sicure praefiguratum , inconcussum relinquant. Vti enim olim Deus, Asiae 7. . praefecit Episcopos, & Ecclesiae Romanae . Diaconos, toti mundo vero 7. Planetas, denique UniverQ . Spiritus Dei , sic sacro Romano Imperio 7. hos terrenos quasi Planetas praefecisse indubitatum videtur; quorum omnium prouida&sedula cura, influentia , &administratione totum gubernaretur moderareturque qui proinde neque tuto tanguntur, neque illaei quoque ipso Deo impune lae

duntur.

Lapidibus igitur quasi Solem & astra petere videntur, qui Vos octo S. R. I.primarios hos Viros conturbant; cum vestra administratio haud ab homine, verum a . Spiritibus Dei. imb ab ip Deo incrementa siua capere, atque ab eo dependere videatur. At ne ultra sim, ad me meumque munus & oculum redeo; quo

10쪽

DEDICATIO SECUNDA.

Me quidem utinam talem , qualem vellem , aut Vestra Augustissima, Eminentissima,&Serenissima dignitas exigit; illud vero vile, fateor, paruum, infirmum, imo informe, at Vestrae utique authoritatis radiis magis illustiandum , insermandum melius, sicque firmandum , ut quia iam non meum sed Vestrum maius eo ipso euadat : quemque propriis viribus nequit sibi i pondere vigorem ac virorem , eum a clementissimis & benignissimis Vestris superciliis, authoritate, & virtute consequatur, utpote quae ita in Vobis elarent. ut merito hoc de Vestris Clementiis & Celsitudinibus mihi cane re liceat, --2Ma nec ventura siletane LuHra, nec ignota rapiet sub nube vetustat. Accipite igitur serena fronte , benigno aspectit . clementissimis superciliis hoc qualecunque munusculum, hunc oculum, sed utinam virtutum Vestrarum & meritorum, in ordinem nostrum Seraphicum tam perpetuum monumentum , quam mei in Clementias & Celsitudines Vestras, humilis cultus & affectiis sincerum argumentum. Parvos quidem parua decent, magnos vero non tam magna dare, quam parua oblata non respuere. Ita & ego quem cae tera & maiora destituunt, haec quae munera mentis vota & foetus habeo vobis enixe offero, humiliter dico : Quae tametsi in se quidem parua, Magnis tamen magna esse vel inde queunt, tum quod magna opera Magni Dei Israel iis utcunque expendantur, cum etiam quod fama & aeternitas istis, in hac fluxibili & mutabili rerum

facie utcumque comparetur , ut bene quidam:

Sermo factis diutius misit, quem cum gratiis volentibus

lingua extulerit e profunda mente . Vobis itaque hic oculus merito & reuerenter debetur. Vobis miliutat , quem contra livoris dentem iam non amplius meum, sed Ve strum, quia meus erat, authoritatis Vestrae scuto clementissime &benigne tuimini , defendite & fouete; estraque innata benignitate & clementia ita eum tangite , ne qui forte in obsessis latitant

. . a alienae