장음표시 사용
1쪽
sapientissimos su i ste v ros nemo ignorat hane reddidisse rationem, ob quam ille prius de genere, quam
de specie egerit, quia videlicet notius est, ut universalius. Secundo, quia species est quod da totum, genus vero pars speciei, at cognitio totius ex distincta cognitione partium dependet. Hos duces omnes aliarum facultatum Professores ex aete in secuntur, nam alias a methode scriberent, ex superabundanti. Prim e quaestiunculae necessitatem, Se quod non possit dari Tertiana periculosa, sic probo. Nam daretur duae contradictoriae limul verae, Se patet: Hae sunt duae contradictoriae et Omnis febris Intermittens periculo caret: Aliqua febris Intermittens periculo non caret, dc dantur simul veriae. Particularis ab hospite innuitur: universalem docuit h Hippocrates dicens: Quocumque autem modo intermiserint . periculum abesse significatur: hanc accipit i Galenus, ac malignas ad continuas reducit, quae cum ob conti nuitatem, tum ob mali enitatem sunt periculosae. Sic universa Schola Medica defendit, conlarmat expetarientia: Sed contradictoriae limul verae no sunt concedendae, nam unum oppositum dicit virtualiter al
terius ne eationem. Ergo intentum.
Secundae vero quaestiunculae necessitas probatione non indigebat, cum enim ejusdem decisio fuerit, morsorum acutorum febres elle continuas , ille nihil aliud agit, nihil intendit: nisi ut probet, aliqua melle aegritudinem acutam absque febre continua, quorsum inquiros sed aliud agit, aliud dicit, neutrumtamen intelligiti Patet ergo, illum contraria affirmare, ac utrium: quies iunculae necessitatem invitum fateri: ego vero sic probo Nam morbus acutus genus est ad benignum, de malignum: non pestilentem,& pestilentem: Se cum Acutus habens febrem debeat habere continuam (no vero intermittentem) hinc fit, ut Pestilens morbus, qui Acuti species est, si habeat febrem continuam, non intermittentem habeat, oportet: Se quem admodum ex acu; is dantur nonnulli sine febre, ita Se in Pestilentibus sine febre datur, ut in Apoloeia ad allertiones, quam vidit, *ntequam ab orsus, vel informis mola in luce ederetur. Cum autem lic inceperit, locum habet carmen Vatis. Auspiciis res coepta malis, bene cedere nescit. etiam febre. Oeam sit tua inferentia fasis ima aperte ira tuerit, si cum Gal. scias, posse dari morbos acutos lethalissimos ab Phudenter dictum fuit. I Nun coDtemnenda tanquam parva, sine quibus ad magna pervenire non possum usi dignus est aemulus hic, ut ad classes Grammatices remittatur, ad secundam videlicet, ut informe tur pro formationibus, ac distat, quod ab Infero exit Illatum, unde Illatio, non Inferentia. Et similiterne dicat, Collare, quia est Collatio, Sc Collativum, quia conferre debet discere dicere. Sed da da est illi venia, Dialecticis enim, de in universum iis, qui disputant, parum usitati sunt termini, Conferre, de Illa tio. quod vero dicat: quam fallissima, ad aliam spectat classem: Superlativo enim nihil addendum, totis Jerari tamen non potest, quod Intueris, loco Intueberis, dicat: Vnde ad quam remittam, j a dubito. certus sum nihilominus, haec omnia proficisci ex alio incommodo, quod statim notabo.2uod probo auctoritate tanti Cardant.. Fortunam Priami ni cantabo, & nobile bellum. Probavi multis Hippocratis , de Galeni locis . Acutos febrem habentes necessario habituros continuas: aliquot vero ex acutis non habere febrem, Sapientibus, quibus verbum sat est ( non ignaris ) in memo riam revocavi, nGaleni verbis , quae secuntur : Si enim sit cum febre morbus, necesse est ipsum febrem habere eontinuam, talis enim est morbus Acutus. Nam verbum, si, hoc denotat, ac si dicat: alique Ae
tum est e sine ea, ut in eodem loco, & ubique docet. Sed balbus balbum intelligat. Caydanus lib. Contradiιt. trare. q. I . ex Gal. 3. Progno'. e q. dixit: convulphonem aliquam esse fine febre. Hie periclitatur Achil ei (quod promisi dicere) ne ad ludum mittatur,nescit enim legere, nam Cardanus aliquando, a brevitate quod dicitur, scripsit. Sed cur non vidit o Gal. dicente: itaq: Convulsio accidit etia sine febre in forti admodum frigore,& copia humoris crudi, crassique, Sce. Quasi diceret: aliqua do. Atio eliciuntur ex cardani litteris adversum te: Unam, tr primum; si 'eliter morbi Pelidentes, cum sint acuti, possint venire prae febres Respondi, dum probarem necessitatem secundae quaestiunculae , huic objectioni, attamen cum ex Cardano pi obare intendit ( quod jam ego ex Hippocrate, Se Galeno ) Pestilentes esse morbos acutos, aduersum se agit, videlicet quia vult Pelli lentes elle Cronicos Quartanas, Sec. accessis e.
Secundum , qbstu te stet uigi, quo menditi quaestionem tuam promittis pro nova , multo ante a X dieieos Cardani Divus h Hieronymua dix; Mendaces faciunt, ut nec vera dicentibus credatur. Qiuaestio scripsi, nova es quantum existimo, qd cujui calcem me reperitie in Mallaria , fateor. Accessiste tamen ad digitos Cardani, transeat, sed obiit a verbis arrogantia: qn ntum iterum existimo, primus ego inter Hispanos eam ineepi ut alii doctio ei perficiant) typisque mandavi. mortalim. de si bene divi cret, psimo quidem teneres di ire febrem acutam: eliam cum febre: aliam Mefebre .utraiaque Vtinam liceret, Barbarismos, Sole cismos, omnimoda que vitia brevi papyro colligere , attingenda tamen nonnulla ut Patroni sufficientia eluceat, reliqua cum infinita, si puerilia sint,puero impugnanda relinquam, breviter tamen huic objectioni respondeo, de qua postea plura , me quod mei muneris fuit largiter praestit ille, explicui Hippocratis ix. e maximum, Se unicum argumentum ab auctoritate factio. nis oppositae (quom do satis fit Hippocrati, Aristoteli, Galeno , Se cuicumque Auctori, aliter multo, ac ignari. Medicinaeque Mendici, negantes Auctores ) dc divisi morbum in continuum, & intermittentem, eoque maxime quod probaveram satis , superque Pestilentes elle continuas, solisque iis pol sc inelle ma. um morem: nequaquam vero intermittentibus febribus. Datur uarbus acu tui aliquis, qui inefebre est mortalis, ut patet de attonito, sive soplexia, igitur inulto m.
2쪽
gi, si adjungistur illi febris ali tia. Talis est Sestis cum Terilina ex uisita: Igitur datur aliqua intermittens.
r Parturient montes, nascetur ridiculus mus.' r Noratius in
Si sic format fortissima arru meta, quae reliqua judicanda sunt, ex hoc se no Rethore ( quia ut de se Tum rerte Foe.larum similitudine cum domina) male coparat Apoplexia, cui supervenit febris, cu Peste supervenit te. Tertianae ( quod etiam erroneum ex corruptione hujus, aut illius substantiae trium nostrum cor ptis constituentium, fit febris Pestilens, de qua eli sermo, non autem supervenit nam sic Hippocrates nos docet: Quicumque sane dolore capitis repente capiuntur, Sc statim muti fiunt, & stertunt in septe die x 6. pho. So.hu 3 pereunt, nisi febris apprehenderiti hactenus Hippocrates, quae autem idem Hippocrates dicit de lea 2. p.26. bre so perveniente convulsioni ex repletione, nemo ignorat, I alis Pellis cum Tertiana exqui sita. LX argumento vero se non elle Dialecticum indicat, ex puris enim v particularibus nihil sequitetri mi- v Lib . OI BPr i, Ac propositio falsa in se est, praeter quam quod secundum admittit maximum in ea vitium, suppe- gis . Dendo quod probare tenetur, immo non aliud qua quaestionem,& Thema: ergo consequetia est nulla. Ct quod aliqua Intermittens si acuta , , per consequens lethalis, multis auctoritatibus scatet. x e Improbabile est hoc stante Arte Medica, omnesque auctoritates, quas adducit, probant acutiorem,vel - cutissimam esse Tertianam Exquisitam . cui eum non arroget periculum x Donatus maximus Caleni x q. deTertia' Th*i rarus, dubito alium posse: sed ad remi Non sequitur: Esl febris a cura, ergo est lethalis ; nam Ter- na. i an a eli acuta,& non lethalis: su pponit iterum, quod neg/mrai Pstit iraa Uthaec maxime intenitivi iti e bis conmmat. Vtrum Tertiana pura, is causseu sunt de acutis novalde. Divi Pq, re humana lege sanet tum est, ut quisque ab injuriosis. Se nocentibus tueatur: itaque perso me, de stiri dxionis tutella non est superbia quae arrogantes. Se obscuros adducit: ut quod virtute, vigiliisque gi*Ddere nequeunt, mordicus, & recalcitrando ingenuos, Sc doctos viros conentur mordere. Conliat quod sepius dixi, Illum agere de acuti e Tertianae,non vero de Pelli lenti Tertiana. In Tertianis; uartani, semper remanet febris vestigium, quod certesuo modo ipsas continuat, a MOmnia in pace,ti sunt coutinuae,poterunt est Pestilentes, sed uis Galenus aliud spectas dicebat: Simul , , gnim febrem intermittere, atque haud sine febre hominem esse, ex tali accidit commixtione, quo nihil minus possibile e si e videtur.
Proiude dicebat Galenus, Adpti Istium exactissimam cognitionem. me. I OIgnorat, quod semper ope iis exordio Auctores difficultatem proponant,non ut a lectione dehortentur, , si is . est, sed ut lectorem, vel auditorem attentum reddant, sic se cum Chylacrio e Porphirium didiscimias, sic e siti etiam nos docet a GalenUS, Verum enim es , Quod a Platone etia dieitur: Hae maxime via periculum fie. ri illorum animi, qui quamvis Artem sunt percepturi, si magnam . atque difficilem esse ejus perceptione 'Pp ' V
os edamus,hqc b GalenuS: qui ob difficultatem non dimitte dum exercitium persuadet. de ut e Comicus: Sym Nihil tam difficile est, quin quaerendo investigari possit. O et, crij. ii. Tertianam Exquisitam ratione tantum magnitudinis Dinptho mattim, rubrbtim e periculsum. Tertium membrum d Caeco etiae, vel malignitatis sympthomatum , magni, eli multo aliud a magnitudi- ao ae sympthomatum in essentia: de quibus pollea, nihil aliud hic intendit, Se frequenter quam, ut coniune d uethad.
dat magna sympthomata cum malignis: magnos moboS cum malignis. cap. 6.rbi a s ncera fit bile omnino Iethalem. Febris P et ilens primo non est intensa, sed mediocris, vel parva. Secundo, intensa caliditas non est ma- a M Wa O lignitas. Tertio,& mediocriter docti sciunt, non dari Terrianam Exquisitam,quia nec syncerus humor: i a ,
haec potius in scholis contemplantur, quam in aegrotantibus videantur. Quarto, quod si enecet, id accie 'es' adit ob debilitatem virtutis, quae praesente magna intemperie non potest constare.
Vesuti quaedam Elementa sint, est manifestum.
Calenus e Hippocrtem interpretans ait: Propterea dixit corpora mundi elementalia, nam absolutum ealementum mente potius apprehenditur , quam subsistit. f Aristoteles etiam de Vocatis Elemetis se agere dicit tantum abest,ut in mixtis synceri humores reperiantur. Igitur si ad apparentiam Tertianae hebres videantur intermiti re . . id quid in buccam venit, scribit. Illud vel ieium, aut signum febris non est Tertiana , nec Quartana, i qm vel e Hippocrates ipse dixit. Quibus in febribus quotidie rigores fiunt , quotidie febres solvuntur. b Gaiquus vero sic. Cum bile per omnem corporis habitum mota , rigores accidant, non absque ratione
ad intabricitationem peruenit talium febrium intermissio. ac si dixisset aegrotos quotidie sine febre fieri, remanet tamen qu dam dispositio praeter naturam in corpore , a qua secundum Vir uixum febres , & i c. h. i. h. calii casus generanturi hae e i Galenus, ex cujus simili doctrina haec difficultas patebit, is ergo de renum Passionibus loquens alti Liberantur ab accessionibus, non ab dilectibus, sicut ergo male dicit, qui asserit extra accessiones : hoc est quietis tempore dolores pati assectibni Rheum axici 3 obnoxios: Sic l:militer bis. sis ii qui asserit in horis quietis Tertianarium febrem pari, h*bex men partem illam , quae putredinis socus dicitur intemperie affectam,sicuti renes alter. Idem vero id glenus de Eoo agricis loquens omnem di rimit litem, dicens. Disces autem aperte, quod imbecillixdi partis non sit. sufficiens ad generandam pas , sonem ex intermedio tempore accessionum, in quo nui id intellantur, videlicet passione. I Poeta dixit se optime. Scribendi recte, sapere est principium,Sc fons. 26. .
p irasitanus, re raptius non omnes intcrmittentet esse solutiferat. s P og et , immo in gravissimus ille vir Hispani R de cui, nosti ii quo Hippocrati, ac Galeno addictus magis, e r. e. h. in. A a diame
3쪽
diametro opponitur illlam citanti, dum dicat. Stat librem a tam tape magnam esse,& non malignam,
vel e converso malignam, & no magnam. Adductisque in confirmationens Galeni locis insuper ait, ex quibus colligitur, hojusmodi febres omnes absque periculo, sed magnitudine dum taxat existere acutas, in quo casu Tertiana Exquisita merito reponi debet, lipec namque ob solam magnitudinem citra periculum aliquod morbus acutus dicenda est, quorsum ergo mendose allegat Petra fit anum. Secundo rc spondeo, potie illud diei propter febres illas subintrantes appellatas, quae reducuntur ad continuas. Sed delicatus miles hic est. Se itiitur evi lenter. calorem naturalem non redire ad prisinum statum in Tertianarus.n Fallo pius alterit, duplicem esse calorem in Paroxismo Tertia me: unus est in bile putresce te, & bie est Putredinatis: est etiam calor naturalis adauctus supra gradum, & ratione hujus gradus dicitur Praeternaturam. lLec Fallo pius. Cur hic non concoquet et nonne Picrocholi concoquunt,& sanguificant Vivere possent Hectici per multorum mensium spatium, nisi nutrirentur nonne omnium conii tetium calor acris, ac mordax redditur. Empyreuma, seu Ignitio convalescentium non impedit cochioni, his accedunt, qua: o Vido vidius loquens de calore febrili (& multi alii sic Non tamen necesse est: omnes actiolanes laedat, saepe enim restituit ablatas, perficit imminutas, corrigit depravatas. Impura corpora quanto magis ut tries, tanto magis Odes. De convale scentibus est sermo, quibus alimentum, cujus est substantiam nostram augere, concedit Arsp nostra . at febricitantibus medicamentum, quod naturam nostram alterat, sicque corrigendo intemperie vincit dicete Hippocrate: Victus humidus febricitatibus omnibus co venit. Alime tum vero mutatur. Igitur si ex Galeno in sua medendi methodo: Non ex his, quae a mimus. Commune est hoc praeceptum febricitantibus, Se non febricitantibus, sanis, de aegris: nam alimentum dupliciter laedit r quantitate, & qualitate, colligit tamen hinc, re inde, quae potest, ut chartam impleat, de sicut Potacus loquitur. Nam tunc melius, 'salubrius est, posse cibos offerre, quam Ze facto propinare. O virum praeteritorum nulli aequiparandum, nullus si quidem illorum id medium assecuturus est, quo videlicet Medici labore , & aegri dolore liberentur, e vivisque discedant. Ducimur s prudentiae consilio, ut quimus, quando ut volumus, non licet. Sed Galenus t noster pr fert l elione morti,& pulchre , idem ait. Si igitur morbosam affectionem nullo pacto offenderet alimonia, nos virtuti soli alte dentes aegros ut sanos aleremuS. Tunc magis, , minus nou mutant speciem.
Non quilibet calor est febris, ut ex ejus ii definitione colligitur, alias calor irae,&c. Cum non possit laedere operationes, non erit morbus. In ratione mali perpaucum si Ocit ad dextruedum maximum ex Arsotele . Immo ex x Aristotele didi scimus, quod a ProPortione minoris inaequalitatis non fit actio . quod ad vidioriam intelligendum est.
Immo e si possibile in ipso impetu, quo c(r petit ita perforare, re penetrare ejus substantiam. Novum mihi est, quod cor possit perforare bilis, possuntque biliosi id timere, quia forsam illis no est it. densum triplici villorum sorte Vcompositum. Sed ad rem: Ex motu humorum initio aecessionum infe ro, in Tertiana non esse venenum: na sic prima accessione interimeret: na alias daremus agens Apaties a aproximata, recteqi disposita, no sequi actione: hoc non est cocede dum, quod optime Ioubertus.
Sisponit una, ut altera enecet.
Respondeo ita, nisi dicendum sit magis, esse dispositos spiritus veneno, sicut stuppa igni, cumque vene, ficus humor b accederet ad cor,& appreherderet,apprendensq: semet,vel e necaret, vel statim faceret natura crisina, vel expulsionam in Bubonem : denique more,& ritu continuae finiretur. Non mirum sebi ec cor ipsum,sivet aliquod praecipuum potentia ipsum deitruat. Quin potius maximum mirum, cum partes principes c ab intio natura majori robore dotavit, nec enim omnium aequale esse debuit, sicuti in bene ordinata Republica est exemplum. t de turgentibus nihil timetur,u decubitas. Turgent humores in valde acutis, d Hippocrate teste, ac proinde intra venas, quod nec latuit e Peredadicentem. Neque cum Galeuus dicit primo de Arte Curativa ad Glaucouem. hanc febrem fieri ex concitata bile,per concitata bile intelligit turgente, sed per habitum mota. Alia timemus, sicque decipitur. Talis est Tertiana exqui sita in sua ultima qualitate aridissima, em calidissima. Videtur Chimicus per Alembi cum bilem in quinta essentiam destilla do mutare, at cum humor sit alioua concedet, si Medicus consulatur humiditatena. Sed Galenus sic, idem de Bilibus statuas, nam est illi a
sicca, atra sicca,& terrena esse dicitur, cui tamen aliqua est humiditatis pars, alioquin humor nonterum durum corpus, ut adamas ; haec Galenus. At Patronus in se concludit, na ut corpus aliquod pra,va corripiatur putredine non aridum, sed humidum, est supponeu dumi ut jam jam dico . Tettiana es morbus acutus ratione, oe magnitudine sevientium smptomatum, equillis fit, W ppssit ipsa esse ubminus periculosa, quam malisna. In eodem hauitat luto. bene valet; Est morbus periculosus propter symptomatum malignitate me ergo est magnus, non e contra. Est magnus, ergo periculosus. Tertiana enim secundum omnes est mara nus morbus, Se febris diaria secundum plurimos, utraque tamen ex se periculo caret. Semus euam assectum illum extremesccissimum=aridi sinam .
4쪽
Semper ut malus molendinarius pravam essicli satinam (mehils locis ude s deterrimae quae aliquis Latinus illi commodavit) hic vero pessimam , superlativo enim aliud addit superlativum, aridissimo, Sesiccissimo,quae sunt unum nomine, addit extreme, nam ab extra praepositione , exterior, & extremum;
sed ad rem: suo se miser gladio jugulavit toties (facit autem pluries, ut referre sit sacile ) asserit, proba reque intendit ex eo bilem esse materiam febris Pestilentis in Tertiana, quod aridissima sit,innuit nimirum causas h putredinis ignorare, magisque in pestilentibu dec*nx ex/β. Galenus non solum a Medico h . u. hibeexposcit, ut sciat, quae vulgus, sed supra,& jure, quomodo enim differre poterit Medicus, hic aute in.s i a vulgus scit, siquidem nullus erit de plebe, qui non sciat, Sc fateatur, humiditatem esse matrem putres , Qtionis, ille vero ariditatem: in quem vere carmen convenit. Incidit in i cyllam cupiens vitare Charybdin.
stitutione, sitque febris h cui ex ejusdem doctrina extra pest dentem constitutionem, Patho nomonica , , insulat, ingetissimus calor, sitisque incompescibilis) de qua sic , febrium ardentium, quae vigebant, haec ierat Datura, initio comatosi erant, fastidiosi inhorrescebantque,febris no admodum acuta, nee sitibundavd modum, nec de lyri. Confirmat Galenus se postea ait: No est igitur mirum in corpore crudis collectis humoribus, ut eX creta commostrarunt,&e. Sed haec velle probare, est Solem obscurare: ex quibus colli esto(m u sin eastum, & contra se laborasie illum, qui invitis libris Medicorum, conatus est probare, ob id posse*sse pestilentem Tertianam, quod extreme siccissimul.&c r Porph. c. A
m malosucco initio, fine. luid er:t, quod in hae tale judicium po sit Xetinere,aut ob vjare. In v rigore judicari dicuntur ii morbi, in quibus tota materia ad unam criticam expulsionem servatrara n sis, ri. quod in Intermittentibus non contingit, in quibus conveniat judicium cum accessione . i. q. ex subtiliso Vallesii sententia adduxi, a silica iactat est iiiquit,sit velut continua. Hoc est, aliquod continnitatis habeat. ι Vbi dixit G lentis fabulas narrat. Hoc dissonat illius doctrinae, M rationi.
Cum igitur Tertiana febris it morbus acutus, cum perictilo. R.
Si e volo, sic j ob eo, sit pro ratione voluntas: membra diuisionis, ut ex p Summulis habemus, debet inter
se aliquam aequalitatem habere, id esst: unum in altero non potest contineri: cum igitur magnitudo in es p c. De divi sentia qualis est Tertianae, distincta sit a magnitudine Caeco etiae, ut constat ex e Galeuo dicente: De-ijne. biles, Se parvae febres interdum valde malignae existunt, & aliae calidae, atque incendentes, ut nonnun a q s.crif. c. quam inde fastidio langueat stomachus, exaestuet, atque intolerabili siti crucietur: nihil tamen habent
nonunquam periculosum, hinc fit, ut valeat bene: Est malignus, ergo me gnus,no e contra: Est magnus, ergo malignus, sicut non valet: Est animal, ergo est homo. r Superiora enim,&c. Lexicon Graecon vertit Cacccetiam pro malignitate,malo instre, morostate, perversitate. Inde etiam constabit Tertianam non esse Caccoeticam, quia malignum paoprie est malum s in vincibilet at vincitur facile Tertiana, nec est mali moris, ut probavis nec morosa, quia brevi Si nec perverse,quia patens est, Se cuiv is per spei a. Vnde mirer, quod quando ex Hippocaate vertisti alia genora, id est, alterius moris i debebas dicere, eiusde moris. Alius, alia, aliud, est relatiuum diversitatis, sic enim t Petrus Hispanus. Relativum diversitatis est,quod pro alio accipitur, quam suum antecedens . ut alius pater, aliu3 silius: his puerilibus considerationibus, ..pr. atque objectionibus ommissis breviter ex Hippocrate, ac Galeno manifeste deducam, textum illum nutetiam ferre explicationem. ac eam,quam proposui,ut iterum Deo gratiae agantur, quia nonnulla abscondit a sapientibus, & revelat parvulis. Hippocrates ergo in statu illo Pestileti sic seripsit. Ex qualibet spe.
Cie morborum, quos recensuimus, complures aegrotabant, Sc moriebantur,Pestiletes fuisse morbos,qui
vulgarentur, demonstrat: Haec Galeni verba, in quibus Pestilentis morbi definitio cotinetur: in qua vulg-ri, cit genus, complures mori est differentia: itaque ubi salvatur is haec duplex conditio, erit Pestis, In coin. Gauribi non deerit Pes isi si uero dieat Hippocrates Vulgari hoc ad Epidemios, & securos refertur; ait ergo Y Breviloqus vir, natalia praeterea febrium alia genera vulgabantur, Tertianarum, Sec. Non addens. Et ra. complurei moriebantur. Epidemicos tetigisse, est manifestum. Si qua fides Galeno adhibenda est. Prae terea si idem Hippocrates inferiurum dicat: Pauci moriebantur e X R qua inter cutem, si ergo pauci morte abantur, quomodo poterant morbi est, Pestilentesi referensqu* Hippocr. Tabem, de aquam inter eo tem Pit Tertianas. Quartanas,&e. Nil aliud mihi insinuat, qu/m quod singulis annis,ac si salutarissimis vi Geo , non paucos esse securis Tertianis ereptos, ob errο rei in xdbe, & hydropem ex malo habitu , 5e a- trophia perductos interire autumno, Se hyeme. Sed ut cr* se multiplicaris intercessoribus, quaestio de I ertiana Pestilenti ad hydropem extenditur, Graves, & sapientes appello Thomam a Veissa, Od dum de Oddis, Aquarium , Petrum Bavrum &alios, minus miror Veigam profundissimum Obiter Pestem cum febre intermittenti admittentem ex x
Hippocratis, alios vero maxime, qui data opera, re udibus de Peste editis hallucinantur tractatibus
5쪽
Sed sibilandus,qui ita audax sult,ut virii ab incunabulis studiosum provocavit, nee unicum pro sua opinione auctorem viderit, de adduxerit, quos cui consoletur) allego;Nemo vero me magis auctores reverebitur cum ratione tamen, ut de Hippocrate, Sc Platone dixit Galenus. Non immerito igitur Galenus lib. de totius morbi temporibus,cap.6.
Qui audet scripta praelo committere,fideliter auctorem, librum, D caput allegare tenetur, quorum nihil hic adest: Imprimis Galeno imponitur,nam ille non dixit: Tertiana est omnium deterrima, sed semiter, Lib. de vibrbi tiana dixit: & quando codices id continerent, ex prpe cedentibus, Sc subsequentibus tollitur ambiguitas, liber vero no est de totius morbi teporibus, sed de morbi a teporibus et caput vero no C. sed s. eli, quae particulariter tetigi,ut fallacia detegatur. Sed pudet profecto, adverte dum tamen omnia est e falsissima. rncimus te, quando probamus: in Tertiana non descere fuligines semientes ad cor. Duo hic diciti Primum, non deficere fuligines ad cor, ex quo vult elie continuam. Secundum, continui.tatem fulginum ad cor: continuae causam admittit, inferius impugnat.
Si diceret ( evinco te responderem illud dissertimi Galeni ad Theolum . se ipso litigatore, se ipso a- fiat, . de A gnotheta, se ipso judice inunc vero quoniam ait (evincimus te ) ansam praebet, ut interrogem , quo tuis micitiis. plex An Ierion, de quo Lucianus, virum tribus capitibus, senis manibus: idque esse cum tres amici copulantur, qui communiter omnia gerunt. Sed M si Proverbium asserat: Herculem adversus duos non valere (quod de paribus interpretandum venit) ide innumeros projecille Pygmeos fertur,ut postea. Vt tamen dis eat, de quo diffido (studiosis enim, Se disciplinabilibu 3 opem ferre intendo ) ut pote jam cano sine fundamentis, advertendum , quod in Tertiana Bxquisi id intermittenti non sua, ut ait, sed transpo. sita ex Donato, sic loquendum, vel enim Logice, sicque est febris species, genere, & differentia constas,
genus in ea est intemperies calida,&c. Differentia est tali 3 humor: genus est quid confusum, Se in deteraminatum sui Patronus, qui alio Patrono indiget , ut determinetur ) differentia contrahit illud i sit vero Philice, est compositum quoddam ex materia, & forma constans, materia unde genus, est calor praeter naturam abstrahendo , quem bilis putrefacta extra venas omnino ( hanc non semel dixi differenti imputridae febris ex materia, continua: Oppositam) contrahit ad Tertianam i cum igitur circuitibus eoi, stet, ei reuitus vero accessione, de quiete i Iam absoluxa Tertianae febris accessione, illius materia perii tus expurgatur , tum evaporatione fuliginosi, tum ex crasti excrementi evacuatione: alioquin non in te emittens appellaretur, Se esset. Sicque quietis tempore deficiente m. teria, ex qua elevetur fuligines (nisi ut doctus est, aliquam creationem, quae non supponit materiam, concedat) fit, ut fatuum sit Intentum adversus Philosophiam, de Galenum, qui dixit, ut optime solet, remanere vestigium febris: id est, calo- em aliquem, non vero febrem, minus multo febrem putridam remanere. Quod probare tenebatur vel rationibus, vel ex Galeno, 3c aliis Medicis, non ut cumque sed putridam continuam sed desperatus est,
qui maximum portentum potuit concipere: Febrem unam, eandernque esse continuam, Se intermittenae te (quod hominis captum excedit) voluitque probare ex Gal. de quo dicere soleo, & optime. Non cuivis homini contingit adire Galenum. Nis pra tempestate Garrotillo, quae ex mutata voce, m novo suo venditur, nunc ut nova infirmitas.
b Ad Attiai. si legat b Ia quinum, aequo feret animo nomen , dc potest ea audienda . Primo vulgus enim ait, cuju, est rap. 3 o. plurima nomina imponere . Secundo ZOar Anginam intelligiti utrum vero Garro tillo sit Angin . . tabludie e lis est. Tertio ex comparatione obscurior est Tertiana Pestilens; Nam bonus vir vult ignotum.
st uilibet morbus, qui natura sua sit degener a Peste Pestilens efficitur, , ut Pellis itur.
υ o Incola Arascenete quod oppidum,dc Pestem,& Medicos fugere, restatur vetustas,venit Hispalim absoluat a Peste, quia nihil videns e absente prassens, factus Medicus Pestis. Nauclerus ex libris asseruiti nullos esse alios Pestis tempore morbosi temerarius.& erroneus solum judicandus forsitam peregrinus deceptus est. Si qui vero sunt alii e prassentibus absentes facti,cum sensum negent, sensus poena aliqua, Se plagi, digni sunt .sed istis declive est, Principem Medicorum Hippocratem ejusque principium negare, quo uniuersalissime docet. Morbi omnes quidem in omnibus temporibus fiunt, quidam vero magis in quibusdam ipsorum, M excitantur:& Galenum dicentem: Si aeris quidem ambientis temperatura sola esset morbo tum causa, de tunc nos quolibet tempore illos morbos pateremur,qui sunt affines temporum na, turie. Nunc vero cum Ob errata quae in victu contingunt morbi fiant, omnes quidem in temporibus omaenibus fiunt, plures vero, qui sunt unicuique tempori naturae proximi,
e m Omnia quidem in pinuibus dicticulter judicabantur. a Vidistis natantem cum cortice in Occeano Donati Antonii de acuti e Tertianae, postqua vero suis braehiis nititur fundum perit,majus illi inest periculum quam Tertianae Exquisitae. e. Inquit ergo, omnes illai fchrei male, pestifere, re cum periculo fuisse judicatas. O Quod ex auctoritate Valleriolae a me non inventa, cui credo cui Se reliquis Auctoribus) imposuisse fui
et . Epid. sum. Illam explicationem non fert locus, acci par tamen ex Galeno adaptam , super celeberrimum Hi p. pocratis locum. Decretoria non cernentia, aut lethalia , aut difficilis sunt juditi ii quam sic alibi explieiti. Epid. s. I S. ejus Comentator, lethalia quidem si qua iis symptomata,vel signa lethalia sunt: dii lacilis judiiii. si ibi j ifhilis. his signa permaneant crudorum humorum: en difficilis judicii commentum, Ut enim e Brassa volus ait: a. Aphor. in Hipocratem ex Hippocrate, Se Galeno: Sc Galenum ex Galeno interpretabimur.nullus enim est, qui me Pso mio. tem suam melius se ipso intelligat. 6 , . SA Nec est, cur Asai r rsulano,quia imagna quantitas sanguinis in tarde,aut prope cor reperiatur. c. a Quin
6쪽
Quin immo Aristoteli asserenti venas etiam e corde oriri, non di 'nat Areulanus i sed licet non oriantur, tu in ex anathome id ita ess e constat, tum exfGaleni doctrina, primo sic. Sed quoniam multus sana f6 de usu pergula per medium septum, Se quae in eo sunt foramina, in sinistrum ventriculum transumitur. g Secundo tium c. I . docet, validissima tractrice pollere cor . h Tertio, synochas febres ex sanguine fieri, quibus locis verba g Lib. de rea i A vicenae additi Aer venit ad cor, quare corrumpit substatiam spiritus, & putrefit, quod circunstat ip- gai, c. s. sum; unde gravissimus vir ut plurimum synochos Pestilentes quandoque causones asseriti sed ut nova h P .meth. c. .'iqin per x Galeni auctoritatem adducendo, in dies veritas nostra magis elucescat, haec sit, qui invenis pu i Sesebrib. xcent humores, febrem accendunti in illis solis dicebant, homines a febre molestari,& ipsum a febre ha- D.combrum ri: in ipsis autem febrium scripsere differentias Epialon, Lypiri en, Eloden, Typhoden, Pestilentem, m. s. R Ardorem, haec Galenus, ex quo constat. An putrida Pestilens debeat e si e continua. istoteles. in pauca quantitate apprehendit tantum, c in maxima, . 6s . cc in omni febre putrida multitudo sanguinis partim obstrue do, partim quod c lor nativus ipsam non pos , , gubernare, est causa illius, ut ex I Galeno constat, qui etiam , quae corpora parata sint ad Pestem, & i ' b
si vox raria docens est videndus i sed male praeveniet corpora ad Pestem futuram si ' is dicat, mirtutem augeri eum quantitate, minui autem minuta. N*mo hoc negabit, est enim principium Phisicum quod intensio in effectu arguit intensionem in causa. Q qΠ- lixas, seu virtus est veluti forma animans. & proportionata debet esse materiae. eqssqm potiui inveniri in qualitate aliqua citra quantitatem, quam cum eis credat, opsecro, C β β β spectat ad fidem, ouam ex eludit verbum evidens,in o definitione scietiae; non enim dicimus,creder* dxioni, sed errorem hune maximum, ae sequente nullus vir in scholis nutritus poterat proferre. Se o I. post. c. N μ' *m si* impugno. Actus acti korum sunt in patienti bene disposito, non enim recipitur forma nisi in Ex S. I hqm. BAR*L 3 hqne disposita, sed una ex editis dispositionibus , & praecipua est quantitas, ergo sicut reliquNsunt determinatae, ita de quantitas erit determinata 'i' e tra eum,sc magnam iuirtuae, seu qualitas non definit esse Pestilevi. ' O. ignib*-x, quanto magis magisque ingenium tendit,minus se intelligere Tertianam esse Pestilentem,e- sv xδmc Pbscurissimum errorum aggrega trini apperiam. Vult innuere, quod sicut e Logici concedux, ae rsi eni potic per operationem intellectus esse sine substantia. ita similiter esse Tertianam per operatione' intellectus, absque eo quod subsistat.
es etiam, cur dicas: extra vasa inveniri materias febrium intermittentium. I. Eadem ratione Medicinae restaurator r Galenus ( quem sequor) relietis Paradoxis, Se possibilitate am- a crisse , i
pla, quae sunt refugium insipientium, Masylum comprehensorum) probat materiam intermittentium es se extra vasa, sic. Nam in Tertianis cum vehementer moveatur lium or, per singulas corporis partes dis'
seminatur, quo fit: ut delationis impetu ipsa per se ipsam expurgetur, eadem causa est et cur febris ex suis doribus, atque Vomitibus finiatur.
Immps essetfavguis, pra sia quantitate faceret Pellem equatur, ut ablato eo inredundanter cessaret brevi a
ter Pe tis,hoc tamen est ridiculum, , contra rationem.
B lege Tationis, si hoc non probavero, plectar. Sin minus ipse ridiculus erit, nosque ridebimus,plangetque crimina sua, de aliena. Imprimis s Galenus, sive Oribasius sic, Sc sane dam Pestilentia vehemes Arum ita deprehendisset, meque etiam morbus attigisset, secunda morbi die remissione febris facta cobiter re missionem advertat crus scarificavi, duasque fere sanguinis libras detraxi, hacque de causa periculum vitavi. Plerique igitur alii etiam hoc praesidio usi superstites evasere, erat enim plenitudinis signa, illi q. prTcipue salvabantur, qui sanguinem copiosum exhauriebant i hactenus Oribalius. Dicat hospes, quid Plautus de hac re senserit. quid Trebellius, Petrarcha, Livius, Cicero , & Tacitus scriptum reliquere. Secundo si in libris Methodi i Galeni de Pestilenti Bubone egit, usque ad animi deliquium mittit sana o .gvi D*m. Hippocratis v vero primus Medicorum in Anaxione ( qui Galeno teste maligna pleuriti de la- bueravit) octavo vena in cubitu secuit, sanguis plurimus fluxit, quale oportuit. Eodem A auctorei qui rum ii is hssi rixe,dc largiter fluxit sanguis per nares, ea de causa maxime servabantur. quod ide de mensibus ap P- entibus testatur: hanc partem ratione probavi, ubi experieria constare dixi: jure ergo optime infero. Parturient Mures, nascetur ridiculus Mons . Mille qlia secuntur absurda, e quibus est : quod non semper praesente sanguinis redundatia sanguis est j xx*ndus, nec ut mittatur expecta da est, nisi Menodoti Empyrici occultus est discipulus, adversus que Galenus non raro. Praeterea nisi juguletur febris statim , vel succumbat aeger, ob id non erit languinis phl b, ii . . Propter notitiam illius febris oportebit , ne sanguinem mittere: Vix tempus atrametum, at papyrus sus diui i ficiant his expurgandis . nam si ineonvenientium inconvenientia prosequi liceret, notabilis magnitudinis liber effici posset. Nam febris Pestilens suum contrariam modum servat. - em modum. Omnia suo modo dicit, sed in intelligibili, sed corra pestilens generatur, ut reliquae pu- Z U Vrgo corrumpenda est sicut reliquae: si morbi curatio (qu actio quaedam est,& contrario in con-ird ium) sit ejusdem morbi eorruptio, quo circa insignissimul Philosophus, Medicorum q. maximus G a.
aliud est ips: sanatio,qui praesentis in corpore vitiosi affectus in habitum naesturalem mutario, M infra. Quoniam id, qu d aegrotat e , quod valet cit contrλrium utique per contraria est ab illo in hoc via. Sed me judice Io ubertus elegans Medicus sic ait: Fornelius venenatam qualita Libra peste
7쪽
oeeultum denotans, at quum nihil putredine Ipsa deterius, se vitae adversarium magis tum animantium generi . tum plantarum, Sc omnium mixtorum naturN, nihil est hic latentis conditionis suppone dum sid
Adversus Aquilam Se arabeus. Doctissimus vir d draxit Galeni dectrinam quae hujus veritatis est basis Se fundamentum,videlicet quod febris orta ex inflamm*xione. vel ex maligna putredine debet esse eonti
nua. Sed testudo non curat musca S.
st fidicisti corpus nostrum este unum, n/n cpy grum Ue i ut cilvertit Scaliger de subtilitate ad Carduhtim citatione s.) conjunctipne continua. Maximus vir Scaliger loco b citato sic ait, corpus enim nostru unum est,no cotactu, sed conjunctione eontinua, legit ille, no copactum,est ne dicendui nescire legere aut falsa allegare, videat tame, ut distat legere, quia impietatem insinuat, corpus nostrum non compactum asseverans: quia prophetica verba cIob, immo Spiritus Sancti negat dictantis: Pelle, ae carnibus vestitisti me, ossibus, & nervis copegisti me. Sed formationum ignorantia illum expurgat. dZemus, quod materia biliosa tu intermittentibus extravenetur, , non exaletur. Falsa semper supponit,na excremetum illud fuliginosum d est, cutis fistulata unde nullu est impedimetis. Et p rtes recipientes talem succum esse fortet,ut possint intravenare. Cum cutis nullam habeat actionem, parsque ut elltrema, e cogitur recipere. Et causa sit maligna, vel Pestilens. Sei licet hoc restabat, denique hic supponit, ut videatur attingere Tertianam Pestilentem,illie credit va. na fide, nusquam tentat probare, quorsum tot ambages, convenit illi, quod de impertinenti illo Posthu,
mo advocato, carminibus acutus Martialis celebravit. Non de vi, nec CR de, neque veneno,
sed lis est mihi de tribus capellis, Vicini quaeror has abesse furto. Hoc judex sibi postulat probari. Tu Cannas, Mithridaticumque bellum, Et perjuria Punici furoris Magna voce sonas, manuque tota Iam die de Tertianis Sylvane Pestiferis. Fieri rumpia potest. ut abunde calidum, siccumque corpui, cum febricitet, viribus fit valentibus. Bene , ut solet, ait Galenus . Sed quorsum c nihil en Galeno de Tertianis Pestilentibus, nee de eotinuise
Respondet, se solum agere de Tertianae acutie, iterumque ad eam redire est animus. Et cum hoc toto addamus aliquid maligni, quid PI mones vicem gerat.
Negotium facessit,quid sibi velit: Malignum phlegm 'ne' vicem gerere, dissicilis locus iste . at at rem te. neo; vult quod ex inflammatione oriantur febres continupe, quales sunt pestilentes. Me Hercule ita erit. Quia ter per Herculem juravit, sciat Divum Hieronymum, & Omnes sacros Doctores id prohibete is Christiani S. Atee valet ex Galeno, ubi salvando illum, quod ex Tertiana non vidit unum, aut duos. Galenus non me indiget salvatore, nec quid dixerim, intellexit: legat iterum, de videat locum a me adductum (quo videtur respirare) potius de Tertianis continuis, quam de intermittentibus este. Navisus icit, uirum vidisse Galenum mori. In responsone ad assertiones, quomodo haec se habeant, dixi, quae hic repetere lectori molestum iudieo. unicum tamen adducam ex i Galeno locum, ut veritas in dies magis luceat e quo Pestem non eonservari iti uni eo individuo, de Pestilentem febrem esse sine Peste,constet. Sciendum tameu inquit, nonunqua inadidere sine Peste has ipsas febres, ut de ipsis prodidere omnes insigniores Medici,vocantque Pestilentes. hae e Galenus. Erit ne , qui de caetero audeat loqui et sed ignoratia nihil audacius, quis tamen adeo est stubpidus dum modo Medicinam a limine salutaverit, qui nesciat moris este, ad stabiliendam aliquam veram sententiam, oppositam primo impugnandam, more agentis naturalis corrumpendam, siccue propriam introductam, auctoritatibus, de rationibus confirmandam, comprobat damque. Quod cum non inceperit , nec respondisse credo meis scriptis: quam ob rem veritatis tutella cui dixi) scribo,obiterque errores in Auctores commissos corrigo. Imprimis ceu se cbntinu e febris Non est Selatio fuliginum ad cur. In eadem . quam vidit , nec suum laborem cohibere potuit ex quo quam curta suppellex illi esset,statimeonjecti siquidem plene ejus objectiunculis satisfeceram) haec magis aperiuntur, non enim do id in Pe
stilentibus, quando cor, vel in eo contenta primo, at continuo in Pestilentibus febribus afficiuntur in a liis vero conti uuis maxime, vel quia continuo fluentes ex aliqua partu continuo cor attrahit, vel quia co-tioue creatos saeuiras foci putredinis continuo expellat, vel ob utramque causam. Quod Se in exteriori, majorique mundo videmus, in camino inquam fuligines, & vapores prunarum feruntur: quod etia pollesie eo tingere in minori mundo non implicati nec crededum, in vanum vereret cor e caminum appellasse. N
8쪽
Ex S amina Fustinato potest dari eerta pζrtio bilis in cbrile putrefacta, oe est possibile faciat strem malignam, e
Concedo antecedens. Vnde infertur, ergo febris Pestilens est continua , sed totus est, ut dixi, in tracta xione de febre Tertiana: cujus occasione nonnihil de continua. . Nec est alterum minus inconveniens, quod datur ex tua continuitate fuligintim, re daretur Ephemerasimul. Pepe , omnes docti libentissime id admittunt, diariam esse simul cum putrida, cumque hectica putrida, Omplicationesque febrium plurimis in locis docet Galenus. maxima cum disicultate curantur, sed contrarium videmus. : Quod iebres continuae difficiles sint, ac periculosae dictum est ex Galeno , stati metue dicendum , propter 3-rietate tamen delectantem audiamus in Trail. qui sic ast . Febres continentes solerti diligentia curarid b*nx, subitoque id faciendum, quod indicatio dictaverit, sive sanguinis missionem , sive purgationem
erilaua Exquistita quam sit periculosi, patet.
Tqyxianam Exquisitam non esse periculosam, ex iis, quae docentur ex methodo, ostendam. n Galenus eanim indicatione ab affectu sumpta, alterantibus contentus Tertianae exquisitae medetur, dicitque; tane q*-m id longe commodius sit, quam quouis modo evacuare, de usque in hodiernam diem dubitatur , num in q3quisita Tertiana sanguis detrahendus sit (quod non sic proponitur in o notha, nimirum quia accedit' Vox inuam) nam cum p eodem teste sanguinis missio non solum ob redundantia humorum, ed ob mor ij vim dehibetur: vim inquam, vel perieulum, quorum neutrum adest Exquisitis: hinc est, ut venae sectioe Pq h ' non instituat. Accedens vero ad eontinuat medellam (quam periculosam elie, conitat) sic ait: Saesssi*q vqro mittere oportet ob morbi magnitudinem, id est, periculum: quam doctrinam accepit ab Auari' ' qIdrxi ncutorum dieete . In aeutis morbis ( quorum esse prorsus febres cotinuas, lippocrates dogσμ' Ax) longuinem mittes, si vehemens morbus videatur, id est magnus periculosuS: non contentus acu 'i' Vo * ixcrum Galanus. Et Andinae aut Perihneumoniae, pleuritidis, aut alterius acuti, gravisq*β inserhi periculum incumbat. Ex dieiis constat,uerum vero consonare, falso autem nihil, Stilem illam for mantem maxime esse aridissimam. Pergit in erroribu S Grammaticam eone ernentibus, nec minus in Artem Medicam, errat inquam pluri vhus in locis, in quibus constituit extremam ariditatem cum febre ardcte, quae sunt ultimae, & simulta nee
dispositiones, ut introducatur convulso ex inanitione, cogitur reddere rationem, quare non accidit. dversus Lycum hujusmodis bres siccas vocat ipse Galenus. x Galenus sic ait, quin etiam febrium ipsarum quaedam exatae siccae habentur sicnti exquisiti ardores, Milatim hoc explicans ait: Siccas e diverso ( nam opponit Elodi, Se Thyphodi. quae continuae sint, ut jam dixi) eas voco, in quibus sitis Urget Uehemens, ac scabra visitur lingua, durataque tanquam coriUna cutis,
plurimusque in universo corpore squallor: haec Galeuus. Sed profecto nihil est in hac miscellanea , quod non sit falsum. Per talia extrema incipit Galenus suam exquisitam curationem. Si peccato, vel rece filii existente per tres gradus in aliis morbis a Tertiana exquisita, incipienda esset curatio medicam et i S uno, aut duobus gradibus, non vero absi aequalibus contreriis, sicut etiam in Tertiana, de in quavis intemperatura eli et tollerandum multiloquium, non a levioribus inchoadum , & reliqua; calumniam tamen non fugit, videtur enim, illam alterationem facere magnum remedium, cumque dicit Galenus: a levioribus, magna post licere insinuat. Cum n bu dicat Galentis: tu alijs morbis invetiiri tillima ariditas, ut in Tertianis. Quando Auctores riment Ariditatem, solidarum partium timent, si consumata sit, quia insanabilis. Calen. lib. de Coniseitatione Artis Medicae . Idem est ille Galenus , ac a idem ibi docet, ac quae explicans sententiam: Acutorum morborum non sunt omnino certae praenuntiationes, aut salutis,aut mortis, quae de Periculosis est intelligenda, ut constat ex verbis Hippocrati S. Lqnge post atra Silis, Pituita. Cum non sit tenuior terra aqua . se nee atra Bilis, aut Melancholica Pituita erit tenuior, sic sensus, sic ex iam docuit b Galenus,nam crassissimum est excremetum me lacholicum,tenuissimum vero sero sum atq;amborum in medio ipsum biliosum.
g per quam possibile es in Te tianis febribus ex ignobilibus mov(utur sua bilis. in x V ΠM; Vntem febrem non posse esse Postilenteni sic probo: Omnes, Sc solae illae febres sunt Pestilentes, Sudrum c d usa efficiens est Aer insedius, nullius intermittentis causa efficiens est Aer infectus, ergo nullatcbri S intermittens est Pestiteris. Dis eursus est legitimus. major est vera, cum causa, Se effectus sibi corres PQndeant e X Philosophia, eamque doetiit Galenus dicens. In Pestilenti vero Aeris statu inspiratio pluri m*m est causa, sec. Minor patet, nam putredinis, Se febris intermittetis omnis efficiens duplex dicitur, V qqixur e ste incipiens quidem intemperies foci putredinis, ubi incipit transmutari humor, qui aequisita imo Dia irritat, sicque extra uenas, se in habitum propellitur, ubi omnino putrescit ergo intentum Ses' i i rum V infectus non potest atting*re humores qwx 3 exherias & venas: ergo non potest effleete 'xexi littentena . consequentia est bona, anteq* qni probo . Omnis enim actio teste e Philo, sopb qbV m per contactum, erno & Aeris actio, sed A*r insectus solos attingit linin es in renis Marte ius cian et it s , quod lenius ex Avicenna: decreto, & Pmnium Medicorum ag rserit mri, a re eis re ad cor, A putrefacere quod circundat ipsum: ergo sequitur non Post dari Pestilente Iutermittentem
cap. . pere . cap. de . TertIan. exi.
9쪽
i. Si quis dirarit. Aerem non solum peti spirari, sed & transpiratione, seu perspiratione a Me-
Huic respondeo,verissima est o totius corporis transpiratiqne quomodo vero haec fiat, apertissim es sedi f. m. docet, qui omnia dixit Galenus per haec elegatissima verba. Sed clarioris doctrinae gratia animo concisa a. pe fabrilem follem trahentem ad se Aerem admodum calidum,& mox, nam in omnibus arteriis per multa foramina spirantibus , permixta est Aerea substantia sanguini, ac nihilominus in ipso corde,ut quae per: omnes eas conquat: haec Galenus. Ex quo constat, per poros corporis cor in oscilla arteriarum, ae vena- rum (quaesurit Aeris canalis;& duetvs attrahere Aerem illum infectum, qui invento intra venas apparatu (de quo est controversia) Pestilentem continua efficit. At humor in intermittentibus (ut modo discebamus junanirio putrescit extra venas, ad quas tantum abest, ut Aer accedat, ut propter Aeris absen- Ut iu dis a. 6 tiam in habitu putrescat humor, qui in foco incepit alterari, non enim ventilantur partes illa , quod ex sto mili inflammatione ex b Galeno comprobatur dicenter Inflamatae quoqi particulae putredinis causa acce . . dunt febrem ip1tiris enim in ipsis quod indu Sit, quado calidum fuerit, quia no bene dis datur, putrescit. Denique A er intectus ingrediens, vel invenit apparatum, vel no, citra apparatum nihil effici posse oni a r. Sal. nibus est in confello. Si adsit, appraehendit humores invenis contentos, quos si semel apprehenderit (non, elim in continuis, vel pestilentibus, vel non pestilentibus intereunt, cum cotinua sit. vel enecando , vel . . . Talente natura hostem propulsare, liberabitur aegrotans, quae veritas cum jam ad sensum pateat, quid fampi cui, ci*n um, plangendum, an ridendum , neutrum profecto, sed cum Galeno dicendum . At nemo est qui sententiam mutare pellit, sed ut luctae prorsus imperiti non advertunt, se terra dorso tangere, quod de jectoris sui cervicem teneant, atque ideo ipsum surgere, non permittuptii sic, dc isti faciunt, qui cum ignareri sint errorum ui in rationibus committi solent, nos discere non permittunt, sed inanes quosdam tri- cas complicant , dc quocumque vis modo verba nectunt, quoad aliquis exosus impudentiam, Se ruditate eorum, nolientes: e e re dirimat hqc enas Galenus. Ex correctione de debilissimum fuisse Patronum nominus veri ssimum esse Aristotelem constat docente, quod parvus error in principio fit maximus in fine. Sed ut jam receptui canam, ingende fateor, multos ante, in ,Se poli Pestem a Tartianis obisse non ex- P. qui sitis, nec pestilentibus, immo vero nothi', cum malis accidentibus , quorum Cathalogum docuit a- . . - . lenus, dum iis medetur, qualiter vero enecent, per haec An verba. Sic quide in particularium ae eessionuinin y .cri O- declinati opibvs moriuntur sine crisi, in principiis vero quia natura de repente intro rapitur veluti fias, cata, atque extine a natura, non aliter quam si lignorum viridium accervum in flammas conjicias. Se statim i tres igitur sunt omnes mortis modi iis magnis inflammationibus, quae membra occupant prinei palia plurimum corningit, vel ob humorum multitudinem, crassitudinem,&c. Quod idem n explicans dice.n i. a J Glia. bat, sed & ip pHucipiis febrium non paucarum advenit (videlicet animi deliquium)ae tuc prie sertim cum
citat. ' supra modum aut siccum, aut squalidum, aut plenum immoderate corpus extiterit.haec Galeuus. In cujus veritatis confirmatione tantum incensum adducam quosdam , qui nimirum sic obierunt, videlicet Pedro Cavali ero de Illescas . Se Ioan Alonso Maluenda Proetores Hispalenses . de Fernando Valltio , y Pedro de Cabrera Padilla Nobiles, Se divites, quos ob tales, nctissimos, aliis innumeris omissis, refero, quos habitus plenioris frigidosque, ac senti omnes sciunt . adeo ut ex Perientia eventuum praestantissimi Medici hodie etiam sanguinem mittere reformident, ne videlicet refrigeretur; uantum autem inter has Tertianas, Se pestilentes febres intersit divino auxilio adjutus aliqualiter tetigisse credo . Quantum uero distet medella,& cura (quae est hujus disputationis utilitas) continuarum ab intermittentibus. periculosa rum a non periculosis, pestilentium a non pestilentibus febribus, mea probatione haud indiget.
In eps, qui supra Hires quiquam audent. Dum dormit, dulci recreat dum corpora somno
Sub picea, Se clavam, caeteraque arma tenet, 'Alciden triginea manus prosternere laetho Posse putat, vires non bene docta suas. Excitus ipse velut pulices sic proterit hostem, Et Levi implicitum pelle leonis agit. Cum fortiori non est conerediendum. Cossi et artat.Sab. o. I