장음표시 사용
1쪽
Plura quidem fecit, quam quae comprendere dictis
In promtu utibi sit; re=um tamen ordine ducar. OVIDIUS.
2쪽
f. I. Medicus, scientiae suae amans. in id quam maXime
intentus est, ut eXquisitam illorum omnium habeat cognitionem, quae non Veteres solum tradide. ruot artis machaoniae scriptores, sed et quae recentiores memoriae prodiderunt. In hunc autem finem Eorum
scripta sedulo evolvens, animo facile illam comprehendet veritatem , non qui multo, sed qui utilia stit, illum sapere; Soepissime enim et oleum et operam perdit, qui titulis librorum fidit. Haud tamen est infitiandum , quin
ars salutaris ab HippocRATE tradita et ab altero HippoCRATE , Magno SYDEN HAMlo, exculta, inde a BoERHAAvII
temporibus in scientiae formam feliciter redacta, jam ad illud sit evecta fastigium, ut nostro, quo vivitur, rempore, ceteris quibuscunque scientiis nullo modo postponenda sit; Atque id quidem operae Virorum prorsus secularium est adscribendum, quorum solertia et praecellens omnino ingenii vis, omnia rumpens obstacula, posteros collustrando facem ubique praetulit, eoque nomine non de arte minus , quam de singulis 2Esculapii filiis bene merentissimos sese reddiderunt, quippe qui opus exegerunt. - - quod nec Povis ira nee ignes; Nee poterit Ierrum, nec edax abolere vetustas.
3쪽
Uerum nec desuerunt, nec olim defuturi sunt, qui insatiabili scriptitandi cupiditate incensi, plus spargunt infelicis lolii, quam segetum, quae frugibus gaudebunt. Et certe enim scio, qui rigidam ejusmodi scriptorum censuram susciperet, juvenibus medicis non solum utilissimum fore, sed et ipsorum pecuniae et tempori largiter Parsurum.
Dissertationem itaque jussu superiorum edituro, Iubens fateor, hanc in primis arrisiisse materiam, si serre valuissent humeri, atque arctis speciminis Academici cancellis circumscribi potuisset; vidi autem immensum . valde spatium, quod decurrere non fui ausus, quippe qui negotiis ex duplici officio perfungendo distractus, temporis mei potens non fui. Atqui dolor ille acerbus, quem auribus et oculis percipiunt omnes honi, tam intra quam extra Patriam, eX Obitu viris ue I INMEi, Patris et Filii, in historia naturali et scientia Bolanices Priuiscipum, quorum memoriam gratissimam servabnnt seri Po. steri, in mentem mihi revocat L INNAEI Patris maxima in scientiam, quam colo, merita. Qtiae quidem dum penicillo parum culto adumbrare mihi constituo, non dubito fore plerosque , qui judicent hoc opus leve et non satis dignum tanti nominis Piro , Cujus etjam piis manibus alii dudum merentissimi a) justa persolverunt pa
4쪽
rentalia. Ast tantorum facinorum quis modus 8 mea me itaque jubet in Praeceptorem pietas, ut quae in medicianae emolumentum contulit vir supra omnes meas laudes celebrati stimus, specialius enumerem. Cui proposito accedit adhuc ratio quaedam majoris incitamenti, scilicet non defuerunt L INN vi nominis invidi b), qui dum ipsi justam laudem summi Bolanisi demere non potuerunt, ut saltem de fama Medici Theoretici omnem detraherent existimationem, adnisi sunt. Hinc ut vindicentur et nomen et fama LINNAEI, eo, quo potuerim, modo, in OPera illius medica inquiram, ut juniores saltem Medicos, ad ipsius scripta perscrutanda adducam.
et Vie n'Arvn societ. Reg. Med. Paris. a secretis perpetuus; quorum hic ille eli , qui quamvis elegantissime vitam et iacinora LiNNAEt depinxerit, Censorem tamen agere sat incongrue sibi permisit, in quem redarguen dum omnes, quotquot fuerint, LiNMaei discipuli, oecasione data, merito animum intendunt; unde etjam opera celebr. Asse T. BLOM pro vine. Date Lari. Mediei dexterrimi, dudum in eo fuit versata, ut, quae contra System naturae LiNN.vi protulerat D m. vitet d'AEva, inprimis refutaret. Ui. de Samiing U R n otb Uptάlter I 78 l. b Fateor me hele invitissimum adponere nomen Do m. Uic D Arosed notam injusti valde Censoris incurrit, ubi in Oratione funebri citata his de LiNNno Medico utitur veritis: VII eloit molns permis a Me. LiNNAEus qu'a tout auire d'e ei ire fur les ohjeis, qui tui erolent etran. 'gers; parce qu'il y portoit cet e sprit de dόtail et de stile aphoristique et figure, que t on a regari ε comme des desiuis, memes dans les om Vrages, qui ontetabit sa reputation '. - Quam iniqunm autem judicium
hoc lit, in sequentibus diluet date eonabimur, dum turpe erit Auctori, si eulpa ipsum retii guit. Diuitigod by Gorale
5쪽
. . f. III. Morborum recta cognitio, quae ad curatiori perficitur descriptione, inter primaria requisita habetur, quae medicum constituunt, quam proxime sequitur medica. mentorum et Diaetae eXactissima scientia , quibus, cognito morbo, vis illius scite est impugnanda et tuto debellanda. Hocce triplici ossicio Medici egregie adeo perfunctus est LINNAEus, ut in his omnibus auctor et praeceptor Discipulis suis fuerit consummatissimus. Munus Prosem soris ad Regiam hanc Academiam adeuntem non fugiebat , in quanta inopia et Docentes et Discentes versarentur eo, quod nullum adhuc conditum esset morborum
systema, ad cujus normam in dignos endis morbis nec ipsi duci, nec alios ducere possent, unde etjam inter primaria Medicinae obstacula defectus cognitionis patho. logicae semper fuit habitus; Morborum enim Genera male disposita et pejus adhuc in Species distributa, maximam omni tempore et in tradenda et exercenda Medicina adtulerunt confusionem. Ut autem in primis species morborum ea, qua unquam fieri posset, perspicuitate traderentur, eo validius urgebat, quo certius sibi perspectum habuit, medicamentum curare Deciem, raro genus morbi; unde quoque futurum putavit, ut, specierum morborum adaequata determinatione facta, facile determinarentur totidem specifica remedia; Cujus sententiae
veritatem plurima omnino comprobare videntur eXem
pia r sic enim Po6gala senega contra morsus serpentum mola tri olor in erusta lactea, codinsonia in eolica fluerperarum, semirea Sabailde ad perieulos necandos, sese cona-
6쪽
mendarunt Virtute singulari, quorum tamen Omnium, ut quam maxime illustrans, Ipeeacuantam adferre liceat, quae
sicut nobis detexit medicus c) nostratium acuti stimi ingenii, refractissima subministrata doli, specificum adeo se praebet remedium in hamorrhagia uteri , ut numquam Magistrum se fellerit, cujus vim Q si quis in plurimis aliis haemorrhagiae speciebus tentaret, eundem exspectans effectum, spe frustratum se omnimode videret. Ad L NN EI usque tempora, qui primus systema quoddam
morborum condiderat, fuit vir de re medica meritissi. mus, Dominus LE BOISSIER DE SAUvAGES, cujus opera ut in re ardua, tanto fuit medicis acceptior, quo verius est, praeeunti maxima semper sese offerre obstacula. Verum quamvis SAUvAGESIO fuerit reservatum ante alios hunc vastissimum decurrere campum, eoque ipso, edita Pa thologia methodica, morborum cognitionem medicis redodere faciliorem; recte tamen asserimus LiNNAEUM, cui in systematibus construendis ingenium tribuit natura prorsus singulare, cognito vix SAUvAGESII opere, in eo dudum
fuisse occupatum, ut inopiam in hoc scientiae genere sublevaret. Itaque quam primum Professor Medicinae constitutus erat, id sui muneris judicavit, ut pathologicas suas praelectiones ad certum systema discipulis suise Celebr. Dom. DauinaκG Consiliaris Reg. Colleg. Metall. ante haee Mediem Regius primarius. d) observavit Dom. Prosessor Ba Gius pag. I 3. Materiae suae Medleae . I pecaeuantiam in plurimis haemorrhagiae speeiebus ineassem fere tenta tam . in uniea haemorrhagia uteri votis respondisse. Cui sententiae aee dunt plures obtervatores.
7쪽
institueret, quod tandem anno i s 9 forma dissertationis cum orbe erudito communicavit, idque jure alterum systema morborum, Vorelli tertium, ex sententia Illustris Edinburgensium Professoris CULLEN, habetur, adeo utSAυvAGEsIo fummo aemulus omnino fuerit I INNAEUs. Astsi semulatio tantae laudis inter hos maximi nominis viis ros nostram meretur adtentionem, neC illorum amicitia id minus mereri videtur , quae tanta omni tempore fuit,
ut dum viveret celebris Monspeliensium Prosessor, LiNNAEo semper in paucis dilectus fuerit. Neque SA UUAGE.stu M puduit in nova Pathologiae mothodicae, quam postea imprimendam curavit, editione, non solum LiNNAEUM in citationibus suis adducere, sed et totas adoptare deis scriptiones, et genera I us nova sua facere. Qui postea etiam in systematibus condendis desudarunt viri egregii, VoGEL, CULLEN, SELLE , SAGAR, HAARTHAN, DANIEL, e hos
e D:us Uic t D'Aetua hete iterum minus amice in DNNAELM ii vehitur, de Generibus morborum statuens: ''qu'iis soni un tableau no Iogique, dans 'equel l 'auteur a employe, avee une sorte de proflasion, des expressions inusitere et barbares pour indiquer et classer i s differentes mala dies, et mhme les incommoditeis lea plus legeres, de sort qi en te lisant ii semble,' que te nombre des m3ux, doni l espeee humauae est assigἴe, init au molns augmentε de mollie. Quamvis hae adsertio vix refutatione egeat. comparationem tamen inter LiNNAEuM et SauvAGisicM instituere placet, ut quinam horum scriptorum vocabulis plus barbaris fuerit usus, constet; Habet enim Hie Esseram, frambaesiam. Physoriam, Beri .rii, Iubeth, exaniam,
quae nomina morborum nee lingua, nee 'uctoritatis certar, sunt testimo.
nia, ne SA uvAGrsici imputemus, quod is ille omnino sit, qui plurimissima subdivisionibus numerum malorum auxit; ΙΩ contra duo admo
8쪽
hos primarios Pathologiae statores omni prosequuntur honore, testantes se vel nunquam talibus operibus pares suisse, nisi hos praeeuntes habuissent. I e Generibus itaque morborum LINNAEI judicium Iaturi, statuere non veremur, illa Compendium, nam pro tali opus suum semper haberi voluit in nobis sistere, omne ferens punctum, quippe quod permeritate desinitionum, rerum desinitarum it Hi dioisione et optime divisarum descriptione et brevitate vulta noutempore commendabile. Huic prpeterea si addatur oratio
inauguralis ab Ipsio habita, cui titulus HI orbem nova de febribus intermittentibus, ut et quae sub Illius praesidio postea prodierunt disi errationes plurimae: Morbi clasci, de riIs ex bieme morbis, morsura serpentum , Genesis calculi,
dum nova attulit genera, quae veterum auctoritate destituuntur, Rapbani
am loquor et Cocyram . de illa, ut de morbo prorsiis singulari, disserta tione egit sub LiNmai praesidio D:us ANT ROTAMAN, ubi nihil invenitueharbari, sed quae dieta suerint, politissimi certe ingenii scelus sunt. De hac autem D:us Vicet D Αχva ipse consessus et , quod sit moibus is vissinus, habitantes Meetae horealis et palustris partem in se stans, unde etiam nomen generieum ipsi tribnens auctor, illud a fluvio in sernali Cocyto
desumere voluit, ut et vermem, hune morbum eaussantem, Furiam infernalem voeavit. Ad numerum multiplicatum quod attinet, ulterius aemula torem eius SAUvAGEsiυM consulamu , qui in pathologia sua methodiea
tradit Io Classes, 44 ordines et 3l4 Genera, LiNNAEus autem II Classes statuit, 37 ordines et 3 as genera, unde compeia latia compensandix ealeuius evidens et . Cui praeterea in seripta pathologiea D:ni UoGgi ii inquirere eontigit, seiat eerte, quod illi Hippos, Illosis, Sinclisis, Catacusis, Cilo sis, rapophsi totidem sint genera; ne ipse in Do m. DAN iEIEM adducam, Pathologiae scriptorein saei te exactissimum , qui, si quis unquam, ςum profusione loquitur.
9쪽
Fibris Upoliensis. Haemorrhagia ex Plet bora, de Varia V brium intermittentium curia, de Scorbulo, Peνυιratro insensi. bilis, ceterae, constat omnino LiNNAEUM illam tradidisse discipulis suis doctrinam, qua tandem sibi ipsis & scienistiae quam maxime utiles forent.
Clavis Meditanae, libellus, quem merito compendium totius scientiae medicae adpellamus, prodiit Holmiae anno I 66. Quisquis fuerit emunctioris naris Medicus, qui, omni praejudicata opinione abjecta, judicium de hocce libello ferre sustinet, sine dubio lubens concedet', ingenium LINNAEl acutissimum tanto conatui unice par fuisse; illa enim heic acies ingenii elucet, ut fidem omnino superet, Medicinam, quam artem semper conjecturalem futuram stituunt ignorantes osores, sub ejus manibus speciem Physicae experimentalis induisse, principiisque et ad sertis seque exploratis super structam. Diffitendum tamen non est, opus hocce, licet omni et admiratione et adtentione nostra dignissimum, summis quibusdam Medicis aliquo jure videri et dissicile omnino comprehensu et praxi sorsitan minus adaptatum. Verum in rebus tantae indaginis raro sibi sufficit ingenium mediocre, nisi situm hoc Ariadnavim per obscuroS scientiae maeandros ab ipso Auctore Illustrissimo sequi disceret; hinc est, quod, qui Censores agere voluerunt, notam ignorantiae sine prodiderint, cum quae proposita
suerint, se vix intellexisse fateri coacti silar; quod ipsi contigit Domino VicinuἈZYR , Corticisti vitule Clovis
10쪽
medic pag. s. per cutem reddenti, Cui quam absona sit idea vitalis eortieatis, nullum vel leviter in re medica versatum fugere potest; unde nec mirum, si de utilitate hujus operis seque absona sit conclusio. g. V. Materia mediea et Diaeta sunt sine dubio potiora Therapiae censenda subsidia, quovim auxilio destitutus Medicus, inermis prorsus esset, si vel optima gauderet
cognitione eorum , quae Anatomis tradit de corporis
structura , Phusiologia de functionibus, et Pothologia de
vera morborum diagnosi. Ad LIMNAEUM usque nullum fere invenimus scriptorem, qui, ea qua decet methodo, haec necessaria medicinae fulcra tractaverat, ut potius neglecta, tantis fuerint tenebris obvoluta, ut scientiae formam vix prae se ferrent. Illustrissimus BoERHAΛvEprimus quidem fuit, qui, praeter alia necessaria in arreemendanda , ad Diactae neglectam illustrationem animum intendebat. Illum itaque presso pede secuturus LiNNAEUS, quod olim adgressus erat opus Praeceptor ejus summu feliciter continuavit et ad fastigium evexit. Etenim quo magis sibi cognitum habuit, Diaetam rite institutam ad valetudinem tuendam maxime conferre, ita quoque id Iesi curae suit, ut, illius principiis rite cognitis, Me dici juvenes ad ossicia sua tute obeunda prodirent. Hinc
rertio quovis anno cursum diaeteticum absolvere consueverat, idque methodo omnino nova egregie adeo fecit , ut de Praecipuis Diaetetices partibus discipuli ejus, quae in praelectionibus hauserant dogmata, sub Mius