De contusione : theses anatomicae et chirurgicae : has theses, Deo juvante & praeside M. Petro Sue, secundus ...

3쪽

DE CONTUSIONE.

THESE SANATOMICAE ET CHIRURGICAE.

I THEsEs , Deo juvante O Prae de M. PETRO SUE, fecunda, antiquo Collegii Praepol to O nunc O uotore , antiquo Schet larum Prassiciarum Anatomiae O Chirurgia Professsere, Regia Academia Chirurgia Consiliario , in generali Parisianisi Praefectiaru irurgo ordinario , necnon Academiarum Monoelliensis , Rochomagen sis , Divionensis , Iugdunensis o Burdigalensis Socio; tueri conabitur RAΥMUNDUS CATHELOT , e Ca sl Geloisis , in praeclaris Artium Facultatibua P ri ina ac Bur digalenis Magiiser. Die Sabbati 18α. mensis Decembris , anno R. S. H. I 784 , a sesquiraecunda posse meridiem ad septimam,

PARISIIS,

IN REGIIS CHIRURGORUM SCHOLIS. ΡRO ACTU PUBLICO,

MAGISTERII LAUREA.

Typis MICHAELIS LAMBERT, Regii Chirurgiae

Collegii, necnon Academiae Typographi, via Cytharea.

5쪽

DE CONTUSIONE. THESE S

ONTusioNuM sedes frequentissima cutis r dividitur in cuticulam sive epidermidem & cutim proprie dictam. Cuticula est tenuis admodum transsucida pellicula, sensit

6쪽

- expers, ctriun adob lite totum reliquum corpus exterius obvolvens. A subjecta cute non discernitur nisi separata. Separatur autem facilliine solidis aut fluidis inusta , item per phaei tigmos. Sit- ne cuticula cx fibris certo ordine contemtis composita an potius Criatur a materia viscosa , e subiectis partibus exhalante Jc per compressionem corporum ambientium coercita , merito dubitatur. Naturae legibus , in aliarum partium structura statutis, illud quidem magis consentaneum apparet , hoc vero probare videtur promptissima ejusdem cuticulae in

morbis culaneis regeneratIO.

Nulla vasa epiderm idem perreptantia sensus assequitur : vel, si

adsint, unius vasa alterius vasis perturbantur. Cuticulae lai sunt usus : i '. ut cutem ab aeris injuria tueatur , . 2'. ut obturet vasorum cutis oriticia , ne humores serosi jugiter. per cutim exsudent.

Cutis est pellis crassa , ex fibris albicantibus contexta, quae juxta olenonem a tendinibus partium subjectarum continuantur. Hisce addendi innumeri neri rum, arteriarum , & Venarum ramusculi, a majoribus ramis vicinis enati. Copiosissimis perforatur ciuis foraminibus, quorum alia majora, uti oculorum, narium, &c. Alia minora. Pori dicta, clarisSine in sudantibus deprehenduntur, praecipue si luimor cutim affatim irrigans abstergatur , siquidem tunc videntur subjecta e cute illicd scaturire guttulae sudoris innumerae. Duplicis autem generis pori in cute per microscopium perspiciuntur , majores scilicet, e quibus pili emergunt, de minores qui , prioribus numero longe superiores , omnia spatia iisdem interjecta creberrimis punctis perforant. Observat rectε Stenon singulis poris suam glandulam subjacere, ex qua exurgit vasculum sudoriferum, in exteriori cutis superficie desinens. ad quamcumque glandulam . in-

7쪽

super de luci vult arteriam de nervum, quibus in dubie addenda est vena. Inserviunt hae glandulae ad humorem serosum secernenduara, pro cutis & cuticulta irrigatione; inde insensibilis continua transpiratio , & ludor , quando accedente causa insolita uberius erumpit humor. In parte cutis exteriori, detracta cuticula, statim sese offert, ut annotat 3 alph gius, corpus quoddam reticulare . in cujus crebris foraminibus continentur non solum dicta sudoris vascula, sed insuper innumerae fere papillae pyramidales , quas esse dicit vir in Anatomia clarissimus eapanssiones nervosas , proprium tactus

organum omnino constituentes.

Cutis sextuplb fere cuti cula crassior : non autem irr omni corporis habitu, siquidem in capite crassissima est , deinde in collo : at ultra mediocritatem tenuis in lateribus , tenuior invola manus , in. labiis vero tenuit lima. Mollior praeterea &ratior est in facie pene M scroto , durior in cervice dorso& plantis pedum.

Usus cutis sunt : I'. omnes corporis partes ut tegat ;2'. oculis, naribus, oti , &c. congruos ut assignet terminos 3'. ut juvet corporum extraneorum apprehensionem, '. ut ex

peditiorem sudoris traiisitum reddat , & continuo insensibilem transpirationem suppeditet i 3 '. denique ut sit Organum tactus,

EX CHIRURGIA

Contusio est quadam in corporis parte laesio , communium absque tegumentorem divisione, ab instrumento quocumque duro dc obtuso. Collisi vulneris nomen obtinet contuso. si in parte contusa notabilis fiat & exterior continui solutio, cutis scilicet & cuticulae. Contusioni accidit cuilibet ut in merae venulae, arteriolae, dc

8쪽

fibrillae distrahantur atque dilacerentur. Ex disruptis exiliunt

vasis contenti liquores , & in loca aliena vicinaque ruunt. Haec liquidorum extra minora vasa sub integumentis effusio Eccb-rnositim seu sagdlationem constituit. Haec semper macula solitaria, phylia aut parum prominenti , colore nigricaim vel atro rubro aut livescenti distinguitur. Inde unicum contulionis symptomapathognomonicum F.cchymosis, nsodb tamen icta, impulsu , vel jactu antea percussa fuerit pars , instrumentis sive quibuscumque retusis constricta aut compressi ' . O . Contassionum , quas Vexata Celsus vocat, variae agnoici

possitiat species, Primo quidem in simplices & complicatas dividuntur. In prioribus, de quibus tantummodb hic agere

mens est, partes molles atque externae solae collisae sunt , dum in posterioribus partes quoque internae cum variis accidentibus colliduntur. Inter isimplices tamen contusiones aliae

aliis periculosiores etiam evadunt. Periculi gradum apprime emetiri hoc opus, hic labor est. Qualis reipsa est contusio , haud semper talis apparet. Illa Symplomatibus licet gravioribus stipata, ut Cephalalgia, anorexia , nauseis, membrorum lan ore, Scc. pene absque remediis saepe disturbatur : Haec contra , ubi vix livido vel nigricanti colore donatur cutis, brevi perniciem contussi clanculdm orditur, nisi ignem cineri doloso Gepontumaeue extemplo suffocet, . t 1 TI 'Hoc quidem in contusione simplici raro evenire solet. Huic tamen qui succurrere omitteret, quia complicationis genuS Interne saeviens sub oculis non ponitur , ille procul dubio varus aegrum periculis Objiceret. Plurima enim occurrunt exempla apud Bohnium, Techm erum, aliosque, quae docent contusionem, etiamsi minima laesito exterius non animadverteretur, saepe

saepius hepar lienem aut aliud viscus confregisse. Quin immbipompertum est contusiones quasdam , nullo equidem tum in ex-

9쪽

ternis tum in internis partibus extante damni indicio , tamen necem induxisse. Partium etiam haesarum natura debilis aut delicatior contu- sonum periculum , vel de minima causa, multum augere potest. Mulierem vidit Man uieten cui in eodem lecto dormiens filia cubito mammam contuderat : paucarum septimanarum spatio tota mamma fit scyrrosa & mole immaniter aucta, in horrendum postea cancrum evasit. In omni contusionum curatione semper prospiciendium 1'. ut suffusi iidemque in spissati humores digerantur, &vel maxime , ut suppuratio & gangrena praecaveantur. Leviores simplicibus remediis curantur contusiones. Quot enim exempla puerorum in fronte ex lapsu contusorum , qui sola nummi

argentei compressione , vel linteolis spiritu vini, aqua frigida cum sale marino imbutis, tumore & sugillatione inde subortis feliciter expediti fuere Θ Tenuioris conditionis homines in vilissimo medicamento, in urina recenti, neque id prorsus infeliciter,

auxilium quaerunt.

Ubi paulo graviores factae sunt contusiones , nihil in his

eurandis efficacius censetur , quam herbarum traumaticarum

interna simul & externa administratio. Vulgo eae usurpantur quae E montibus Helvetiae, Genevensibus , & Arvernis nobis afferuntur , quaeque in officinis venales prostant. Legitima estillarum electio si a sagacibus Phylologis agnoscantur & prae dicentur veronica ossic. sanicula ossic. ajuga sive chamaepytis, mas dio scoridis, hypericum , vinca major, centaurea be nedicta , scordium , agrimonia eupatoria , betonica Ossic. achillea seu millefolium, asplenitim-scolopeiadrium , gnaphalium montanum , tussi lago farfara , plurimaeque aliae herbae quas lila recensere longius foret. Antequam aegro dentur hae plantae, per infusionem calidam

10쪽

iristar ille' parari debent. In aquae bullientis Ebiis tribus per, horae circiter quadrantem infundantur ad manipulum - semis :dein splenia hujusce liquoris calidi parte una imbuta contusis

partibus applicentur partem vero alteram in eodem fere instariti. cyathim ebibat aeger , saccharo paululum addit; Ad aliquot diesrbmedii hujusce usus protrahi d. ψx' . . , Aliud medicamen quoque praestantissimum dc longe simplicius

contusiis offerunt nigrae sambuci flores, cum juniperi communis baccis infussi. Ubivis ferὸ luxuriat utrumque. Illorum praeparatio ut praecedentis conficitur , ususque praesexibitur. Qua autem dosii λParvi refert, diuomodb statim post contusionem impendatur. En citam , tutam & jucundam encheiresim omnibus simpliciter contusis adhibendam l Optatum semper conferet emolumentum, quando opportuna & promptior erit ejus administratio. Si semeliticasson adhibeatur, nihil mali fecisse tibi persuasum maneat. Si quae vero mox ita graves & periculosae sint contusiones, ut nimia cruoris stagnantis copia digeri vix queat, necessarium utique videtur scarificare , ut vulgo loqui amant , δί leni,s spiritu vini camphorato madidis partes laesas obvolvere. Sic enim non solum sanguis effusus atque stagnans ejicitur, sed suppuratio , gaiagrama & alia quammaxima accidentia praecaventur, sanatur que aeger