Ioh. Angelij Werdenhagen, i.c. De rebuspublicis Hanseaticis tractatus generalis Ioh. Angelii Werdenhagen i.c.c. De rebus publicis Hanseaticis et earum nob. confoederatione tractatus specialis

451쪽

33o . R E M P. H A N l. iunaeburgo, smarin, Gr i pes is alta, ad hoc missi consulares. Sedent in Consularibus Subselliis missi civitatum oratores: stat una ex parte senatus Lubeccensis, ab altera cives ipsi. Modeste impetunt, justitiam de suo poscentes : nec minus cives pro sua parte respondent, aut se coemisse ex- . pensa in publicor usus pecunia , aut aliunde justo titulo pervenisse in sua possessionem, quod vendicabatur. Tata erat rerum intricatio, tanta perplexitas, m universa quindena in eius rei discussione consumeretur. Diligenter auditis impetitionibus, pens lisque responsionibus, & ouae quisque in auxilium sui juris adducebat: convenit inter arbitros, ut rem qua- . litercinique componerent, constitu tu poenis in eos gravissimis , devoluntate partium, qui rebus conventis aliquando niterentur contraire: Omnibusque jam , prout res passa est, compositis, in sua redierunt. Octavus decimus erat annus in hoc seculo , cum in urbe Lubeecas quod saepe ante & post in solennis erat cou- Ventus oratorum , ab urbibus de communione Hansae Teutonicae de Nest-phalia, deque Traiectens dioecesi, de saxovia deque maritimis Windaliae,

452쪽

ν λ R s TR RTIA. 3 sae pruna deque Livonia, super rebus Mereaturarum, in diversis quae tum quatuor floruere emporiis, in Flandria, Anglia , Nor vagia & Russia.

Hi cum convenissent viri prudentes, primum missis e suo numero quibusdam in Daniam , pertentarunt res tam magno bello tumultuante , componere ' quod civitates Wandalicae se iam rebus implicuissent pro Ducibus siesvicensibus. Sed nihil

tum magnum ex ea legatione provenit. Quod autem ad negotiationes& mercaturas pertinet, multa constitu erunt salutaria, de navibus, dequa navigantibus ic navigationibus , de communicandis privilegiis aut denegandis , deque aliis rebus, quae in

tercurrunt negotiis mercatorum. Ea

que diligenter sunt redacta in Scripturam : Cuique in suam civitatem datum exemplum constitutionum. Recessus ipsi vocant : Quamvis iasius statuta ac placita dicerentur eum a illis, velut legibus, utuntur ad omnia negotia & causas disceptantium in iudicio coram Senioribus, qui concilio publico asciscuntur in locis memoratis , ubi est solennit mercium & rerum convectatio Sta- mutam ipfi vocant, Emporium dixera

453쪽

R UM P. II A N . Latini in quibus in locis commvniti sunt Mercatores principum privilegiis quae communia sunt ei generi hominum de communione Hancte. Sed haec clarius ex ipsis confoec: erat se Hansae constitutionibus postea patebunt. Quum vero Rex Ericus Daniae, exulantibus , & nunc restitutis Lu-beccensibus, regio favore semper addictus fuisset, curarunt Lubeccant, quod etiam reliquae civitates & ma-Σime Vandalicae, videlicet Ha Inhurgum, Lunae burgum, ismario, Rostochium, sis aliunda,&c. ut cum Danis foedus inierint , praesertim quum etiam commercii ratio potissimum subesset. Fundamentum foederis fuit hoc, quod si necessitas exigeret, ut tunc soci e s socio i Coo numero militum adsisteret. Nihilominus Onus omne in disiiciendi spiratis redundavit in civitates Hanseaticat. Ericus Rex semper tum erat intentus, quod ex Regina Mar areta addicerat, in re-

euperanda Nortalbingia , di quum Duces Hol satiae iuvenes admodum stipend arios milites suopte lucroant damno in mare mitterent, magistiansae socii a Ducibus Abalienati sunt. Inde Lubec censes, Quum pirataei Heuum mare tenerent, su Or qvoque

454쪽

navigationem praestarent mercatori-bti . velut etiam in Portu sacro

gladium ibi sunt ultorem perdessi. sic & Lubeccenser cum Hambure. per terram se coniugete coacti sunt; arque quhim ex arce Bargedorpio multa latrocinia pet petrarentur, Oppidum illud diripου ere . similiter

manus militarium virorum praedaeti spoliis apud Molnam ferventer admodum in cnuab har, ut mercaturis nullus prope currus esset tutus. Coniunxere iterum se Lubec censes cum Hamburgens bus; at quum latronesse ad Eri curn Ducem saxoniae Lamenburg reciperent, urbici coeg runt Ducem , ut in manus praedones traderet qui vitam, Praestita securitate de non vindicando , redemerunt aere non exiguo. Rex iterum adornabat ingentcm classim , ut Occuparet Insulam Alsen, sed quum frustra

id tentaret , ac ne inanes essent sumptus, aliquot Hamburgensium naves praedae loco Danit fuerunt. Hoc dum vindicare cupiunt Hambutgenses, adorti sunt a parte occidentali Iuliam.& una aliquot mi' es Danicas secum abstulerunt.'Quamvis autem Ham

455쪽

Hol satiae; tamen Lubeccenses adhuc fovebant partes Regis. Is igitur,

quum vi nil obtinere posset, alia rem astutia aggressus est, & publicis scriptis iniustos detentatores appellavit Duces Holsat. , in quo ipsi adstiputabantur Lubrecenses & reliquae civitates : sicut 8c Lunaeburgenses in-eterdicebant publice.civibus suis, ne amplius quid commercii exercerent eum Hol satis. Ita etiam Lubeccenset in favorem regis convocabant Hol- satos in templum Oetynense , ubi Consul Lub. Iohan. Plethovius in praesentia omnium peroravit, Regi Daniae omnem Nortalbingianam ditionein adiudicando. Commonuit igitur eos, ut coram iudicio Imperatoris comparerent cum rege, & addidit nomine civitatum Hanseatichrum admodum fulminanter minathisce verbis: Atque nos etiam nomine civitatum Hanseat. , quum

rex nil aliud, nisi quod iura decernunt, expetat, si iudicio Duces vestri

se sistere nolint , aut ablata non restituant, nos certe Consul es, & M.tistratus civitatum regi in hoc i uria postulato auxilium praestabimus. Et--ini bellam hos diuturnum maris

456쪽

PARs TERTIA. 3's terraeque amplius perferre nolumus. Cui Schacho.Ranzovius responsum

dedit pro re nata , & demonstravit, quod iustissimi essent terrae illius

posses res Duces. Rex peragebat admodum callide hoc negotium apud omnes Imperii Rom. proceres & ipsum tractare Imperatorem sigiis., ut inde praeiudicialem auferret sententiam: contra quam a Pontis. Romano Duces adversam inhibitorram

obtinebant.

Verum quam Lubeccenses 3c reliquae civit ues Hanta actiones Regis Erici X. penitius introspicerent,examinando singula, quorsum astutia

tenderet consiliis, ut non tantum Duces supplantaret, sed etiam civitatibus ruinam inde nectere ex hac Ducum& civitatum seperatione inci- Peret, diutius se continere non potu ruat. Praesertim quum Rex non so- .lum insigniter corrupisset monetam in detrimentum mercatorum, sed etiam mi istares eius copiae per mare deterram sine discrimine praedarentur, di mercaturam in regno variis constringeret modis. Inde conventus

Hanseaticus Rostochii habitur est, i 426. ubi Legatio quaedam ad

Regem decreta fuit, at ad pacem va-

457쪽

tiar ineundam persuaderetur. At rex omnino noluit monita admittere. recurrendo ad sententiam Imperatoris Sigismundi. Ideoque confestim ad partes Ducum Hol satiae se convertere soci i H an se , facta confoedera tione & iuncti caeteris Nandaliae ad Orientem urbibus Lubeccenses, ad exempluna Hamburgensium, qui idenan antea fecerant, opertis litteris denun- elavere Regi bellum, unde urbis Scieswicensis & arcis obsidio soluta

est. Orientale ergo mare Lubeccenseacum vicinis tutati sunt. Hamburis senser cum caeteris alcera parte, occidentale latus Iuliae divastarunt, in entisque navibus, quas pridem Dani ademerant Hol satis , ipsisque

Hamburg. quum n que vela nec aneliora , neque reliqua armamenta haberent, in te ho igne concremarunt,& opima cum praeda domum reversi sunt. In Baltico autem mari s apeti insula Bathia sic dicta) Lubec censes

eum orientalium tici tum viributgrassabantur mire in hostem Iam rex H6llandorum naves paratas in portubus regno armare constitu rat, Meivitatum classi opponere . Pra Ue

458쪽

vali bns eas privavere ; quumque rex ita inermis essiet redditus, pacis cura- svit mentioneni quidem fieri, sed vix Ioco constituto,retraxit fid m. Consilium enim regis fuerat , urbium communitate longii de intractuosis graVare impensis, ut exorto murmu-ce plebs in magi strat una consurgeret: Pace interim focis constituta, diu intus tumultuarentur ; quod astutum.

consilium postea nihilominus perfecit .

Anna christ . t 27. statim in verno tempore cum Duce Ger hardo civitates maritimae rediere ad expeditionem, in Dan iam passi m irruendo: per insulas digrassati, ingentem praedam navibus stiparunt, capta kmul est Flens burga propter commod tatem loci. Vbi Henricus dux ad omnia impiger & nsanis curiosus, quum ex scala desuper hostium castra introspicere cuperet, per sepis rim. in cuspide percusius concidit. Ingens inde moeror omnes invasit adeo , ut nemo non se in lacrumas propter Virtutes heroicas tanti Principis effuderit. Hamburgensium negligentiae mori huius imputata est, unde Con- .sul Hamburg. Iohan etZen poenam

459쪽

Hansae classem confecerunt, ut mari securum navigantibus praestarent . Etenim venturas sciebant onerarias

naves de occiduis partibus, magnasmu Itorum opes subvecturas. Verum qui classi praeerant, obliti mandatorum avidiores pugnae eranz, unde a Dania victi, aliquot Hamburg naves captae sunt. Quum autem rc- liqui vix aufugissent , vene re expectatae naves Baianae, & victoriam quoque alteram Danis adiecerunt s. navibus. Nihilominus duravit hellum & continuata est institutio omnium. Hoc mordebat Regem acriter. quod non possent defatigari

vivitates Hansae. Ideoque aliud consilium astutius secum coquere carpit,

ut interna dissensioneRespublicas dilaceraret. Videbat novam apparati vim. Namque Mnno I 28 primo ve- quaevis civitas suas adornavit naves, ut numero ad portum Wismariensem, solito more, confluerent 26 O naves, & copia militum erat I Zoo , cui Gerardus Dux 8ooVitalianos laos adducebat; Constitutum arat, quod Hala iam ipsam expugnare anteon nia vellent, velut & ten

sat tu ι sed pugna ibi Dic inanis, unde

460쪽

A1 s TR ET IA, 'ν- Iullandiam impressionem fecerunt, Zc non absque spoliis rediere.

Interim rex executus est propositum, de litteras misit ad communitate urbium passim, accusando procere , .

quod adversus antiqua faedera, pacta, . 5e permissiones in regno plurimars quae magno essent urbibus incremento in iniquissim' a magistratibus urbium bello premeretur : Mi sit simul in manus plebis concordiam nuper initam, & minas addidit, nisi desisterent a bello, & potius adimplerent scedera quod cives urbium

esset ex regno in comerciis exclusurus, & aliarum nationum mercato

res invitaturuit, e contra si pactis sta,rent, omnibus favorem singularem exhibere vellet. Hisce litteris obtinuit, quod voluit, quum non eodem adipi .erentur ubique vultu , ceu id vulgi fert iudicium variabile. Sun- . denses iam pridem in partem Regia a ei vitatibus defecerant, quum cocto res cerevisae sibi inconcessa licere

vellent. Rostochienses tumultuantur; so viror constituentes nova eoris

singunt statuta, & fugientibus maioribus eligunt novos Senatorer.. Wis in arienses simili insania unum atq;