Ioh. Angelij Werdenhagen, i.c. De rebuspublicis Hanseaticis tractatus generalis Ioh. Angelii Werdenhagen i.c.c. De rebus publicis Hanseaticis et earum nob. confoederatione tractatus specialis

711쪽

sso Rr RuM P. HAN s. rumque Barbararum gentium fuit in Germania vexanda immanitas, eoque magis, formidanda u0d iam Saxon iae maritimae vicinisque Pomerant ar& Megapolensis scBrandeburgensis r ractus regionibus immineret. Eo tempore feruntur, adversus Barbarorum excursiones, & ad mercaturae commodum utilemque usum coi i sse in Germania urbes maritimae, quaeque adsitae fluminibus cum maritimis illis commercia exercebant, conceptis certis quibusdam foederis capitibus. Conspirarunt autem in eam

societatem inde a Finnico sinu, quod est in ultimo recessu maris Ballici, usque ad Rheni Ostia urbes praecipuae ; nomenquessibi indiderunt An-Σeaticarum , vel a mari Teutonico, quod ad illud sitae essent . hoc enim est netra , vela fide quam dextra pangere receptus gentibus mos est manum enim Germani Handi,vel ut aliis placet ; a foedere & concilio, quod prisca Germanorum voce H-- dici aiunt; prolato etiam ex veteri codice Novi Test amenti Ioco insigni, ubi pro eo quod Latine daeitur, Concilium fecerunt in eum, Germanice legitur, fecerunt Hanetam. Iidem

ab immunitatibus quoque dicti sunt

citi

712쪽

ex eo nomine contracto derivane quasi Frangen manifeste errant. Neque en jm Fransos appellamus sed Francos , quae vox non ab Hansis vel Ansis sed a Franck, quod liberum sonat Originem trahit. In eam Vero societatem recipiebantur non nisi civitates Germanicae maritimae , quae ius habendant portarum suaru claudendarum & aperiendarum , sive illae principem agnoscerent, si ve omnino essent liberae. &c. Tale etiam iudicium non incongrue quis serat, de reliquis derivationibus, cie quibus etiam alibi pluribus agemus. AEquius enim est, ut cum Germanica & maxime saxonum faciamus lingua, quam ea, quae ab ipsis civitatibus Hanseat: cis aliena est, praesertim miri quoq; ipsae imperii constitutiones csti hac sententia faciant, ni superius diactum est, quae nolunt, quod vocabulum ita simpliciter accipiatur a sed simul omnes civitates tam maritimas . quam reliquas ad interiores Germaniae Saxonicae partes sitas includat, ut vox HGIn antiquum saXO-nicum eas exprimat , quae non ad

mare sitit sitae. Hon enim denotat convallem .si velocum late acclivum

sive

713쪽

sve campestrem uti Gen. 13.υ. I 8. c. l . υ. I . Abrahami domicilium,

quod sibi apud Hebron . possessore

loci Mambraro confoederato constituerat Patriarcha, recte vocabulo ex antiquitate linguae Germanicie isto Hon appellat Lutherus,& Pisca tor planiciem sive locum planum, in der Ebene iuxta modernam locutionem facit. Vnde etiam merito vox Hausebsatra non compo filum, sed decompositum reptaesentat , ut neque min. Renee. in protex. hire. Iume,

rcrr. lib. 2. in descrip. Lindisi, heic audiendi silit, nee quidqua alterius cuiuspiam opinio valere possit , nisi quod potius P. B rtii sententia ex re-c 1 Imper. de ἡ . t 76. I. 2 2. ct Mn. Isai. g. 2s. n. I s. s. Unda, - . 9 48 , velut etiam eandem inatth. Stephib. 2 pari. 2.de iuru . c. I. approbat, licet & explicationis gratia hoc addat , quod Hanpectάrte, quasi Haudemtri juxta modernam locutionem Germanicam dicatur aut dici debeant. Et hac ratione faci in unomonunciato earum omnium proprium dc genuinum efferatur Esse,

714쪽

PAlls TIRTI A. ut inde constet . qu id proprium eorum ossicium & eau ssa finalis sit in hoc incluto Foedere Hanseatico. Etenim propter defensionem status in commerciis maxime & principaliter ita inter sese coiere , ut ex sequenti confoederationis renovatae nota id Iuculenti ut patebit, & declar ri poterit. Germanis quippe nostris aran-

delen , nihil aliud est , & determinat,

quam negociari, commercium tractare , aut exercere mercimonium.

Sicuti inde quoque ex eo , quod mac'helιn in commerciis apud Hanseaticos genvj num est illud, proxenetam agere, ex cuius interventione negotia in commerciis inter emptorem ac venditorem consciuntur, ut putem, quod Machienburgum primum accerperit nomen, ut, postea id mox explicabitur. Dictum est supra, quod in Baltico Germaniae littore , a sinu Codanico, in quem Drava fluvius ad dorsum

Cimbricat Chersonesi se exonerar, usque ad Coni,quem nunc Memelam vocitant, ostium eXtremum, Borunsiam atavonia dirimens; circiter ianrbes maritimae portisus celebres, commerciis multarum gentium

admodum frequenter sita sint: videlicet

715쪽

clicet Lubecca, Wilinaria, Rostochi ii,sundia, Gryphiswalda, An clam, Sto. 'tina, Colberg, stolpa, Dantiscum, Elbinga , Sc Koningsberg. De quarum prima Lubecca hucusque multas ob

caussas nonnihil fusius agere coacti

sumus, quum non tantum caput uis ised etiam penes eandem archivum &historia originalis Foederis Hanseatici potissimum lateat: cui quoque Hamburgum adiiciendum fuit , ut ratio originis in foedere Hanseatico

inde magis elucidaretur. Civitates autem Vandalicae, quuin maxime in istis provinciis contineantur, primo

de iis agendum erit , quae in maris littore sitae sunt, unde postea de reliquis pauca nonnulla subnectere po- 'terimus. Sed formae & temporis necessitas nobis hoc imponit, ut bre- lvibus multa involvere cogamur. Hodie istae maritimae civitates maxime

ditione Megapolitana Pomerant ca& Botussica comprehen iuntur. sMegapolitaea autem dictio non lproprie genuina voce applicata huic iDucatui, sed euphoniae gratia ex pe- iregrina ipsi attributa est lingua. rNamque Gemianice aliis iuxta com- Imunem locutionem dicitur Ma ten- l

716쪽

z. vocatur ini elinburgh iuxta idioma sui tempor .s . vel ut Ducatus

Brunsvicensis, ut supra dictum est, a Metropoli sua Brunsviga id nomen sibi impressum gerit , &Mrmia ab urbe Mima sive Missena ab Henrico

Aucupe Anno Chr. 93O contra Bohe- mos Polonos atque Silesios condita,

quam posteris Niti kindi Iunioris pro Marchionatu r endum dedit Caelat: sic & Nirtenbergicus Ducatus ab arce primaria prope Estingam VHirten-heet nomen habet. Magna polis. a Cranetio appellatur, quod re & siqnificatione talis est ci haec inera imburg

lib. 6. Uandal. cap. 36 . nec non lib. 7. cap. II. unde ita ex Gricco dc Latino

compositum esse ait, quod propterea plane indignum putat, quum Graecae Linguae idiotismus a tali composi-xione plane abhorreat , in comm . Rer. Ger. lib. 3. cap. deTHismar. Neo sane in eo aberrat , quod composi-Lio talis male cohaereat, si ex binis ita linguis diversis consolidari deberet Etenim Mec Jenburg L nomen nullatenus inde derivari potest, quunec usus, m c natio hominum , nec

lingua id ita ferat, quod ex nominibus circum iacentium satir apparet civiis

717쪽

R v P. HAcivitatnm de oppidorum. sed potius ex situ & conditione incolentium eam sortita est haec urbs appel- Iationem ,uti supra monuimus, quod aliis quoque oppidis idem acciderit. Namque quum sedes esset Mec len- burgum Regum Vandalorum & Obotritorum, ingens ibi commercio

Ium concursus confluebat, ceu quoque id magnitudo eius , quae adhuc non ultra milli are a Wismaria in ruderibus passim obviis conspicitur , ostendit, si nim& amplitudine ultra milliare Germanicum circumserentiam describit. Neque tunc ulla civitas,vel Lubecca vel Rostochium, Praeter Bardovicum, longius inde da stans, erat, ubi nunc ita florent commercia, sed inde victum & necessaria vitae petebant vicini omnes. Quid

autem iuxta antiquam vocem inec

tin Germanis & maxime civitatibus Haustaticis sir, supra diximus : vcludet iam ineo geri proxeneta est & propola sive pararius , , sive προξενέ c.qui iuxta l. 2. f. de proxenet. interventor vel mediator dicitur in contractibus, dc maxime commercio in negociis, consiliator aut

indicator eorum, velut & pro pol mei . in LP . eum declarat, qui mercatu t

718쪽

PARs TE R Ti A. sis tur a mercatoribus, ut iterum veri' dat. Budaeus propolam exponit minutiarium negotiatorem quia solidariis coempta pluris divendit. Vide cviae. inparat. F. hoc tit. ct adiit. c. de tyons are. θ proxen. O M. Obs. 18. alias dicitur in er , aut Meiager . qui in Emporiis sempet sunt ad ma--nus, ut ea iis statim cognosci quear, quaenam merces adveliae in parato sint. Proinde vocabulum hoc a see genturg potius ab ipsis profluxit incolis terrae eius, quam quod ullo indigant Graecismo, ceu quoque propterea rectius Uandalo Germaniciω adjicitur, ut praeter iustam rationem ita mire cocrumpatur, quum etiam burgensium ratio satis constet qui cives alias vocantur, ut singula monuimus. Et maxime Turgum huic urbi attribu dum est qu ue, quod Regia m Van dat i carn m ab . an ii q ui Emis temporinus sedes aulica fuerit. Vnde recte Mechlenburgh , q si dicatur communis mercatus civitas,on Handelliad. De antiqvj tne autem huius urbis ante Christum natum & eius regibus ab Anthyrio utaque ad Nicolotum, unde ita per 3 δἰ gradus continua serie luam Duce Megapolitani deducunt originem, det Tr

719쪽

RgRVM P. HAN s. quomodo ea deaeucta ac diserta, indeque Hismaria plenior enata sit, si

perius quaedam cap. I . circa finem monuimus. Quamvis vero isti Obotriti Vandali assimodum odio Christiani nominis ferve ni semper

propter suas Idololatrias,quascrantῖ. S. vand. cap. 12. describiti de Ax- aovie urbis ad Waldemarum r. R gem Dan. deditione cirea annum II 68. agens; tamen supra modum hospitalitatis virtute eos praepollentes laudat, ceu etiam tempore Hentici Leonis firmam cum eo adversus Danos coluerunt societatem . Vnde pedetentim se istis tetris insinuantes

Saxones nomine commercii usque ad Pamynum civitatem, quae noviter erecta ope Saxonum contra Danos admodum crescebat Wandal iam ociseuparunt plenius adeo, ut advenae Saxones prorsus exosum habere coeperint nomenVandalotum,& , quum praepollerent adsiduitate negotiationum, in suis collegiis 8c societatibus non paterentur amplius ullum, qui non ex parentibus Teutoni eis estet Ortus. Magna gentis injuria i ait crantet . lib. 7. Wandat. cv. io. quae patrio solo exturbata,in ipsis suis na

tivis sedibus non sinitur habitare dc

vivere.

720쪽

vivere; retrusa in mediterranea , ubi

pro durissima servitute, multit dilabentibus, &Saxonum se populit immiscentibus , vix pauci ad agrorum

culturam,sub gravissimis tri butis r

sederunt . Vnde ipsi quoque adeos clavi dicti sunt, quum Germanis rhoc nomen idem velit , quod Latini

mancipium appellant. Magna certEhaec fuit augustimae gentis minuta pio , & metamorphosis. Quod ma ime inde evenit, quum Iubeccam Rostochium & aliae noviter condi-xα o: vitates commerciorum vigore petr Saxon as adimplerentur, qui etiam ςx hac occasione non tantum opum potentia nativos terrς huius exupe-xβbant'incolas , sed etiam foederibus seris, quae ex collegiorum constrictione nascebant ut , penitus . Vandalos reprimebanr. Vt vera & fundamen-ralis origo Societatis Flanseaticae satis inde elucidari queat. Et nim Saxones ex longa consuetudinis & ipsi us experientiae usu , iam id pridem edidicerant, quid talis posset confoederatio civitatum, si fideliter coleretur unde etiam paulatim arctiori tali vinculo sese invicem constringere non destiterunt. Et m0nstranducerenovationei tot foedetum Han T t Σ λ