장음표시 사용
1쪽
Ex Bibliotheca majori Coll. Rom
3쪽
QFAESTIONES ARISTOΤELIS, Paraphrasis paulo quidem plenior. EIUSDEM COMMENTARIVM A
C rtitudine Mathematicarum disciplinarum In quo, de Resolutione, Diffinitione, Demonstratione:necnon demazeria,
venetiis, Apud Traianum Curtium II 61.
5쪽
N O IO AN H Constantio a secretis militaribus, atque consilijs sacri Venetorum SenatuS, LAELIUS BARI LETI SALUTEM felicitatemq; iuersam, ertia , ct precatur. I, s, cunctas praeclarissime Domine id roboris, ac nerui habere, fatentur peritissimi omnes,experientia ducervi mox humi inlibus animis oblate,no pos-bsint quin eos sibi attrahant, perpetuaq; beneuolentia deuinciant. Iam causa ornatissime Virdin me agitur.Ex quo enim te iuuenculum de re militari, urbium
regimine,horumq; similibus, non absq; aptis
simo praesentis tuae summae autoritati,praesagio, solertissimὰ disserentem audiui: istiusmodi haec nobilissimo patre tuo Scipione cuavo meo familiariter loqueteo ita me hae tuae
praefulgentissimae virtutes ceperunt, Vt ex eo tempore tuum magis quam meum me esse
senserina animoq; semper ac mente noctu,
6쪽
interdiuq; reuoluerim, quonam genere OH cij hanc meam in te conceptam beneuolentiam liquido ostenderem . Tandem occasio fauetibus astris sese obtulit Aristotelis. n. mechanicas quaestiones denuo incudibus nuperrime mea opera datas celsitudini tuae desti nandas est visum . Vt illud tibi dicem, a quo animi mei erga te obseruantia cepit exordium. Qu' quidem genus muneris, si exiguum fore magnitudini tuae certo sciam, meae tamen erga eam conceptae seruitutis, beneuolentiae aptissimsi pignus futurum esse confido'. Vbi enim a tuis teneris unguiculis memetipsum quo maius donare non poteram)tibi dicaui, qui haec uti munera , non potius uti amoris inditia transmitti diiudicabis Uale. MLelium tuum inter eos ascriptum,qui te colunt,&venerantur, solitabenignitate ue, ac tuere. Venetiis calendis Februariis. i
7쪽
C OMM ENTAΤIONII, Seu potius plenae Paraphrasis, in Mechanicas Quaestiones Aristo telis Praefatio. HILOPRIA est omnis uisa in partes reis, si Stoicis ac etiam Platoni credimus, qui in Phaedrofacultatem disserendi,
Philosiophiae se partem existimavit.uidebat enim forte Plato quod,cum huiusmodi ration lisfacultas, coni latiua Ptis habitus quida sit, isq; nec sapientia,nec intellectus dici ρήJitctientia esse Lιam,atq; Ob id Philosophiae parte relinquebatur. ρ fertim cu haec facultassiua habeat principi suasq; causas, propriumq; propositiε quo, se ad aliarsisicientiarum uel bonsi uel ueru exhauriendum, utimur,nil a men prohibet, quin si a reliquis seiungatur acientia diciposiit. Verum enimuero, quia nec Stoici, nec Academici sied Peripatetici uolumus esse, Ammo bnium, Philoponum ac Simplicium secuti, Philψο-
8쪽
phiam in duas tatuumniodo parti rpartes,alteram scilicet operatium, contemplatricem reliquam. Dcet enim tam operantes quam contemptartes , speculando phil sopbemur , quia tam operativa peculatio ad opus exit, ibi idemit,contemplatiua uero in se ipsa perficitur ac conquiescit: icciri olane contemplationis illam uero operationis nomine nuncupamus operati v autem duae siunt partes, adtiua scilicet. factiva. Subfactiva,qua utile magis opus, respicit qua hone sum , ordinantur ilia artes omnes, quas Gracit σας, siue βαναυσι, ὰρ dicunt, nossellularias nuncupare possumus. Sub activa uero, qua maxime honestatem intendit, hominisq; naturas qua homo ciuile animal est o potissimum conuenit tres resident partes, Moralis, Domestica, ct ciuili, quarum prima nos ipsos, duce Priidentia regimus, atq; ut hominem de cet constituimus. Sec diuero uxorem , filios, se uos,fortunaq; bona, ac tandem domum ipsam,optime administramus. Postrema demum Reipublicae ac ciuitati, cui maxime natissumus,optima gubernatione stuc eu' imus. cui ciuili philosophia, quia Ioquentia, sicuuirtute ac sapientia coniungatur,maximum semper attulit ornamentum, propterea a multis, recte dicendi artem,ciuilis philosiophia partem esse creditur. Cotemplativa autem pbilosophiae tres esse partes, nemo inspat, Nyturalem, Mathematicam, Divinam Naturalis cuncta quae mouentur,ea ratione, qua motum includi ni,considerat ac pertractat cuius tot sunt partes,qu0t eorum quae naturalia sunt,ea ratione qua motum respiciunt coringit esse gradus uelutiprater prim
9쪽
ma principia, simplicium etiam corporum,mutorum imperfectorum,metallorum, plantarum, animalium, ac tandem hominis. eius partium. Divinam uero Philosophiam, quam Metaphisicam uocant, in duald 'escunt partes . quarum altera, naturas non Llum
ratione, sed re ipsa ab omni materia stiunctas aeseparatas considerat, mentes sicilicet illas sinuplices, nulliq; mutabilitati obnoxias ueluti intelligeti sunt, et inprimis Deus ipsi optimus maximus reliqua uero Metaphssica pars in comunissimis uersaturi ueluti in eo quod est, cuius partes atq; proprietates perscruta 'tur.vιosit,ut ex hac Metaphssica parte,omnia qua tanquam cognita in caeterissicientiis sumuntur si aquρpiam abnegentur,probariis ostedi possint.quamobrem circa eadem laborant Metapssicus italecticus,cisca communistimascilicet diuersa tamen rationeint apud Alexandrum siue Ephesium Micha lem abunde uideri potest. Sed de Diuina, ct naturali philosopbia hactenus, cum ad rem modo nostram non
pertineant Caterum Mathematica,quae contempla--,
tricis philosophiae tertia restalpars,quia quantum,magnitudinemscilicetis multitudinem, easq; nullo habito respectu ad materiam in qua firmentur,considerat:
iccirco duae Iuli eius partes,altera numerum contemplans, rithmeticascilicet reliqua uero continua magnitudinem speculaus, quam Geometriam nuncupamus,quae tametsi numerus ex continui diuisione nascatur, posterior tamε atque ignobilior est, qua sit arisb-- metica,multas ob causas, quae apud Boetiu in Arithmmeticis haberi postant. Utraq; antem haru math
10쪽
maticae partium, alias rursus complectitur partes: quidem bellularias artes ut quidam uolunt, qui illas Db decimo Euclidis libro non recte collocant, in quo tibro potentia tantum habetur magnitudinum sed rithmetica quidem Musicam sibi Medicat Geometria
uero Stereometriam, Perspectivam, simographiam, Astronomiam atq; Mechanicani. quae tamen omnes, siti irae,ac θncerae mathematica dici nequeant,cumateriam modo quodam respiciante conuenientius tamen Mathematicae, quam naturales appellatur quod
de Astronomia memet testatur Arinoteles in diui nis. De Musica aute Per*ectiva, in libro fecundo de Principiis naturalibus. Verum si eius testimonium,atq; auctoritas non adesset, nihilominus, cu mathematicorum inctrumento, pertractentur,matbematicae dici deberent. 2 emadmodum enim enuntiatio
quisbet,ex dictione ipsa, quaesubnandi uerbum equitur,appellari couenit; ita ex modo, G demonRrandi, uritetscientia recte nuncupabitur.cum enim di cimus hominem generari, aut album eri, quia ageneratio, qua edullio albedinis motum indicat, huius inodi enunciationes naturales esse, audacter pronunciabimus si uero homine esse id quod en, vel totum, uel substantiam uel alia id genus,astfirmabimus tunc, quando hac qua dicimus inesse homini,communissima sunt, huiusmodi enunciationes metaphasicae dici pote runt Eodem pacto hominem ad infinitum diuidi posse
se, severantes, enunciationem mathematicam consituimus Arinoteles enim in exto libro naturalium principiorum, habitum accipiens mathematicum, de