Vetera monumenta Hibernorum et Scotorum historiam illustrantia, quae ex Vaticani, Neapolis ac Florentiae tabulariis deprompsit et ordine chronologico disposuit Augustinus Theiner,... Ab Honorio pp. III. usque ad Paulum pp. III. 1216-1547

451쪽

-higua et diseultatos deelarare, ae questionibus et negotiis imminontibus por interpretatofis et sundatoris sareulum, modum et finem congruos ae consonos promulgare, attento presertim, quod tot grandibus et arduis a tempora prelato sundationis suimus

circumseripti et impediti nogotiis. quod adimpleroasseeiavimus, hactenus silentio pretormisimus Nune enim oportunitate eaptata, pro dieii Collegii et per sonarum eiusdem utilitato et quiola, ne eommodo eorundem sollieitudinis studio intendentes, ut quas humana natura lites quotidio invenire eonatur. prout nobis est possibile, reprimamus, addendo quedam,

que in prefata nostra landationo nullatenus continentur, quodam etiam et in eadem eontenta resormando . et aliqua declarando, ae aliqua de eadem removendo, ut sequitur, dietam nostram landationem innovamus, et imperpetuum eonfirmamus, et si quoia die a nostra pes meva landatione profontibus contraria forent. seu reperiantur, pro non sundatis haberi , et quod omnia et singula in progentilius exis pressata perpetuis duratura temporibus frmiter te neri volumus et inviolabiliter observari. Nostro enim rosormationis prefata innovatio, stetit deus do sua gratia nobis dedit et inspiravit, in nomino domini sequitur in hec verba. Collogium quoddam Theologorum et nrtistarum

in honoro Saneti Salvatoris ei rea numerum apostoli- eum, Mitieet doeom et trium personarum: quarum

una do presento magister in Theologia existit, qui Propositus dies eollegii intitulatur: seeunda vero li-eentiatus, ot tortia haealtarius in eadem saeuitate, quihus videsidet preposito raetoriam parrochialis seia elesio do Quili, lirentiato reetosam seelesie parame hialis de Konhah, et baealtario rectoriam eeelegio parroelii alis do Di menaeh nostre dioeosis. in quarum possessione paeifiea iuxta nostre landationis 1 norem, apostolica confirmations roberate, existunt, annexuimus, incorporavimus et in perpetuum auctoritate nostra ordinaria univimus, prout tenore presemtium anneetimus, incorporamus ae unimus: que quidem honeseia nunquam nisi ad similem, et hoc dari oro os aminis in dieta saeullato a gradualis poterunt in suturum obtineri personis. Viratio vom d beta e losio do Quili, qui pro tempore fuerit, integram

ea iam eiusdem reservantes, qui onera omnia ordinaria, pretor patiosum et tracti eliori substoniatio

nem, quos rectorem subportare volumus, subire t

nehitur: do Κe is et do Dimonata Vieariis, sodpensionariis in Oisdem institutis, pensiones. videlieet do Κonbia deeem et do Dimenaeli oeto libro logalis

monoto regni scotio assignantur: quorum rectores ad onstra ordinaria et extraordinaria astangi volumus, et ipsorum trium vieariorum presentatio ordinatio laetenda suo proprio dumtarat portinebit reeiori. ceterum vero quatuor dictarum doeem et trium personarumorunt magistri artium et gaeerdotes, et sex erunt Molares sive elerici, sed pauperos, ad seientias tamens entativas habiles, quibus etiam parentes eorum ad exercitia scolastiea commodo nequeunt subvenire, fundavimus, prout presentium per tonorem perpetuis duraturis temporihus fundamus, et eonfirmamus aerati fieamus: pro subsuntatione vero et victu quotidiano die tarum tresdeeim personarum, et servitorum earundem ad communes usus dieii Collati reetoriam Gelesie parrochi alia da Tilmano nostro dioeegia eum omnibus iuribus et pertinentiis eiusdem anno. etimus, instorporamus et pro perpetuo unimus. re servata nihilominus integra vitas a vieario si dem

una eum mansione tosta et crosta sibi consuetis,

cuius vlearii eloetis et presentatio ordinaria saetenda ad die tum Propositum et deteros do dilato collegio graduatos debet portinora. qui quidem vicarius

omnia onera ordinaria subire tenetur. Presati siquidem Prepositus, lieontiatus et bacallarius de comis munibus sumptibus dies Collegii pro perpetuo, reliquas vero docem personas, quatuor videlicti artium magistros et sex Molaros pro tempora tantum illo. quod sussicit magistris ast haeallinatum in Thoologia, et seolaribus ad gradum magistratus in artibus seeundum ipsarum saeuitatum ordinationes et ata. tuta ae temporibus congruentiam asstendere in suis expensis ordinariis, videlieet eseulentis et potulentis no eameris, et ipsius collegii atramentis, prout congruit, habeant sustentari: quo tempora transacto, sive prolati magistri in artibus aut seolares promoveantur, si vo non ad dictos gradus magistratus et baealtariatus, removeri debebunt, et alii habiles in omeum locis imponi, ut inserius eontinetur. Dicti quoquo Prepositus semel in obdomada, lieontiatus ter. at haeallaesus omni dio legibili in Theologia legere, similiter idom Propositus quater in anno. licentiatussoxtios ad populum verbum Dei prodiear teneantur, ae duo ad minus habiliores de prelatis artium magistris per dierum propositum. lieentiatum et Meia. laesum annuatim eligendi, logicam, phisiem, philosophiam ae metaphisieam seeundum scole eongruentiam. ot saeuitates artium in dieta Universitato sta. tuta legero et exereere astringantur: pro quorum laboribus eitra sustentationem prosatam ad vestitum

et extra ordinarias ox pensas exoreitia in logitatibus laetenti et legenti ordinario duas marchas, et in phistea ae philosophia sie saeienti si exereenti tres

marehas usualis moneta Regni do communibus sumptibus et expensis dieii eollogii persolvi volumus. Et si eontingat die tum Propositum ad talia bonescia seu omela promoveri, seu in euriis Prineipum aut Mihi rosidoro, ita quod premissos non adimplo- vetit labores eum egredi. nisi infra quinderim dies

postquam per reliquos dicti Collegii graduatos vel

aliquem Hee ad nomino eorundem, seu per Metorem Universitatis, aio quod non sit do gremio dieti Collegii, alioquin per Archidiaeonum Saneti Andrea

prote repore existentem et presentem, quo absonio,por alium lamosum virum ad hoe ab Uniusmitatas eialiter deputandum voratus et requisitus ad residendum , et premissa subeundum non rodio fit stresidentiam Dearit, ut tenetur, eo ipso lapsis dietia quindoeim diebus ipsum Propositum dieta prepositura, at eunetis ipsius cos Nil gratuitis sitis ultatiore processu privatum esse, et predictum Rectorem, A

452쪽

ehidiaeonum seu ab Universilato dopulandum modo quo supra. ita volumus Melarari, et similitor, si dictum heentiatum vel haealtarium ad aliquod benefi-eium, ves offetum extra dictum Collegium promovo- έ. et paeisseam eiusdem possessionem adipisci et Oh-tinere eontingat, beneseium eiusdem, quod in dicio Collegio hahebat, vaearo volumus, et si in euriis Principum, seu extra dictum Collegium, nisi pro utilitata eommuni eiusdem, et de lieentia ei assensu Prepositi et aliorum gradualorum dieti Collegii eorum aliquem eoni erit residero, si per eundem Pro. positum vocatus et requisitus infra quindecim dies, huiusmodi voeationem et requisitionem immediatosequentes. redire, et eum emetu residere non curavit. seu venerit. privatum esse honoseio in dieto Coblegio, et eunetis eiusdem gratuitis, et ita per ipsum prepositum declarari decernimus. In easu etiam, quo

alleuius dietorum Prepositi. lieentiati vel haeallarii heneseium in dicto Collegio per erasum, vel decessum eiusdem vaearo contingat, volumus in casibus

huiusmodi seu eorum aliquo aeeidentibus seu aee, deuto, inferiorem, si sibi plaedat, in loco superiorum ascendere: ita tamen, quod si propositura vaeaverit, quod lieontiatus gradum magisterii infra unum mensem reeipiat. et si benes eium lieonitati vaearo eomtigerit, harallarius, si habeat requisita ad Ileentiam vel infra quatuor menses sequentes commode habere possit, et habuerit, et infra idom tompus gradum licentis obtinuerit, aut si beneseium bacallarii vae et, aliquis magis 3doneus inter dietos quatuor artium magistros, et requisita ad baealtariatum habens, et

huiusmodi baealtariatum infra mensem sequentem assequatur, loeo promoti absentis, cedentis vel deeedontis ad benefietum eiusdem si e vacans ascendat.

Volumus tamen . quod si contingat, dictum lieenti tum ad magisterium, baealtarium ad litentiam, vel magistrum artium ad haealtariatum in Theologia in- ha huiusmodi tempora non promoveri, alterum habilem et ydoneum, singula tamen roquisita ad huiusmodi beneficium sic vastans habentem, do gremio ipsius Collegii, si inibi reperiatur, per eeteros dedieto Collegio. aut maiorem partem eorumdem assummi, postposita dilatione, dietum tamen artium m gistrum ad loeum et heneficium haeallarii ponendum per Propositum. lieontiatum et metorem, si non sit de gremio, alias per Archidia num vel ab Unive

sitato speetaliter deputandum, aut duos eorum tantum eligi volumus et assummi. In casu Vem. quoad huiusmodi honeseium sie per cessum, decessum, promotionem aut modum aliquem supradictum vaeans

nullum ipsius collegii promouta eontingat, seu in eodem 3doneus et habilis, ae habens requisita, ut

promittitur, non repe latur, volumus, quod ad proposituram, si vaeaverit. aliquis magister in Theol

gia, si haberi possit, sin autem melior lieantiatus in eadem ad extra per aliquos ipsius collegii gradua. tos . et Rectorem dicto Universitatis, si non sit dogremio. vel per Arehidiaeonum. vel ab Uniuersitato specialiter deputandum, ut premissum est, et ad alia

honeseia, videt ieet lieentiati et baeallarii. eum ita

vaeaverint, per eosdem gradu atos et Prepositum emrundem alterum similitor, et hoe de rigore examinis gradustum assumi et eligi, quorum videlieet prepositura admissionem et provisionem ad ipsum Aeet rem vel Archidiaconum, seu ab Universitato deputandum interessenum assumptioni et aloetioni ad eandem, et licentiati et baeallarii admissionem et eo, lationem ipsi Preposito in istis ae omnibus et singulis easibus precedentibus omnino volumus pertinere, nisi contingat aliquem eorum, sellieet Metorem, Arehidiaeonum seu ah Univomitate deputandum. aut dictum Prepositum nogligonum soro aut remissum in huiusmodi admissione ot collationo, videlieot si

assumptum seu electum ad heneseium sie vacans infra tres dies a tempore assumptionis eiusdem admittere, et eollationem sibi Leere roeusauerit, seu distulerit, volumus, quod illa vide, si sit Propositus, quod ad Metorem, dummodo non sit do gromio, quosio existento ad Arellidiaeonum antedietum, et eo absonio ad depulandum ab Universitato ut prius, et si sit Reetor sie negligens. ad Arehidiaeonum, quo absonu vol negligento, ad deputandum ab universitate potestas omnino devolvatur, et illo sie negligens, ius quod in huiusmodi provisione, admissione seu eollatione habebat, tune temporis perdat. Et node temporo admisssionis, provisionis seu eollationis saetenda alleui nominato seu assumpto ad aliquod beneseium eiusdem Collegii postoa in dubium revo-eetur, deelaramus eum non debere admitti, nee be nefietum ei eonferri, antequam realiter sit gradum ad optus dieio boneseio conveniento seeundum nostra Rodationis tenorem. Prolorea volumus, et expressa

nostram intentionem deelaramus, quod nullus meticollegii ex eausis preinsertis, seu aliis quihuse-que a sua residentia in prefato Collegio, et oneribus

eiusdem ultra unum mensem sive continuum, aut suoeessive, triginta unum dies in anno pro mense eo m- putando, so absentet, tempus tamen vacantiarum,

quod datur presertim pro decimis colligendis, quoad supra bρneficiatos in dieto menso minima eamputando. videlieet a dio s. Egidii usque ad sestum g M-migii, nee liectit ultra duos semel so absentare da immediato supradietis. Et in eam quo aliquis oppositum secerit, videlieet so absentando ultra tempus predietum, seu si sint duo absentes, et ipse ait te tius, qui se absentat, eo ipso, ut prius, sit privatus, et tune de ipsius benefieio seu loeo, ut supra, alteri

provideatur.

Item dietas oeelesias parrochiales do Kenbali et de Dimonaeh in prebendas collogii an odieti spectas, prosatis lieontiato et Meallario in Theologia assignatas, et ab eisdem netualiter possessas, eum quibus eumque aliis honesciis, ossietis seu admirustrationibus extra dietum Collegium statuimus et ordinamus f re et esso incompatibiles; per hane tamen nostram voluntatem et ordinationem venerabili uiro magistro

Thomo Logy. in Theologia lieentiato, dieio eeelesie da Renhali rectori moderno, quoad retentionem b neseiorum iam habitorum per eundem, que tempore

landationis dieti collegii possidebat, sicut possidet

453쪽

do presonii, nullum volumus preiudicium generis: preterea eum flectat, ae iuri et rationi eo monumoxistat, super maioribus celeris membris gaudero prerogutivis, ut facilius ad honorem et obedientiam eiusdem indueantur, et plus mandata eius lieita ae Collegii statuta revereantur transgredi, eoncedimus proposito pro tempore existenti heneseia seu queeum-qus ossicia intompatibilia, quo non requirunt residentiam personalem extra die tum Collegium, eum diei a prepositura posse obtinero et gaudere eisdem. Cet

rerum enim quatuor magistrorum artium, et sex seolarium assumptionem, electionem, ne impositionem et remotionem eorundem ex causis prosatis, seu mitis quibuseumque rationabilibus ad prelatos prepositum, lieentiatum et haealtarium tantummodo volumus pertinere. nisi contingat aliquem ipsorum trium esso, tune Reetorem dieto Universitatis, dummodo non sit de gremio ipsius Collegii, quo sie existentodietus Arehidia nus, et eo absente, ad hoc, ut Empra, ab Universitato deputandus in losto absentis in. tererit: quorum decem assumptiones sive electiones liberas esse volumus, ita quod nullo modo instantis sivo supplieationes quorum eumque admittantur, et sique tales instantie sive supplicationes fiant, volumus, quod illa persona, pro qua supplieetur, nullo modo admittatur, nisi quatenus se purgaverit coram pre- satis licentiato ot haealtario, et loeo absentis alicuius eorundem eo tam me foro, Mehidiaeono, aut ab Universitate, ut supra, deputando, quod a proeurationo huiusmodi supplieationis sit innocens et immunis. Insuper volumus prefatos Propositum, theentiatum . Batalla sum, ae ceteros artium Magistros adeelebrandum pro nobis ot sueeossoribus nostris iuxta gratiam eis a Deo datam, et eorporum sanitatem sodisponere, et in omni Missa eorum memoriam pro nobis suo landaloro habere, similiter nostrum anniversarium singulis annis in eantu solemniter eel brare, ubi Prepositus prosideat, et missam celebret: ceioris vero omnibus olusdem Collegii in honestis habitibus, prout decet, inter sentibus, alii vero ea-pellani in dielo Collegio sundati seu sun dandi missas

etiam devoto pro nobis celebrent, et licentiatus authaealtarius in prelata missa solemni per P repositum eloetus ad formonem populo saetendum, et pro nobis adorando indueat: preterea volumus eos omni die

dominita et festivo matutinas et vesperas, et comis pletorium una eum missa in cantu solemniter celebrare, ut non solum seientie fruetus, sed eultus otiam augeatur divinua. Ordinamus insuper, quod omnes dieii collegii honesta vivant, ut deeet oeclo. aiasticos, ita quod non habeant publieas eone inas, nee sint eommunes nociivagi seu brigantes, aut aliis notoriis eriminibus irretiti: et si talis, quod absit, roperiatur, por superiorem suum, ut profertur, eorrigatur, et si ineors gibilis fuerit, per eundem suum superiorem p ivetur, et alter loco sui, ut supra, da absentibus imponatur. Proterea prosatum Collegium et tred im personas antedictas, eorumque servitores et familiares eontinuos, infra septa dies

Collegii residentas, ab omni iurisditione ordinaria, noenon ab omnibus subditis Episcoporum exigendis, exactionibus. pedalis, taxationibus, vigiliis, et aliis

impositioni hus quihuseunquo, iam ordinariis quam extraordinariis, quaeumque auetoritate impositis seu imponendis, preter supraseripta pro nobis ot suce foribus nostris, exemptos ot liberos imperpetuum declaramus. Volentes otiam prolatas tredecim personas eoilogialiter 'vivere, et infra sopia Meti Collegii eomedore ei dormire, ita quod post octavam in hyeme, et deeimam do foro in astala ipsius collegii porta elaudantur, quarum elaves conservet Prepositus, nee ante

quartam in offato, et quintam in h1emo horas e

quo sint aperto. Statuentes preterea et ordinantes, quod pretatum Collegium tam in e clesia, quam liis suis edistetis do eommunibus sumptibus eiusdem sustentaretur, ae quod omnia et singula tam in eo-clesia, quam extra eandem ad communes usus ipsius Collegii speetantia, ex eisdem sumptibus, prout mpus fuerit, emantur si reparentur. Item volumus et ordinamus Boetorem Universitatis antedicto, dummodo da gremio dies collegii

non existat, quo sie existento prelatum Arehidiae num, quo absente a dieta Universitato dρputandum semel in anno dieium collegium tam in eapite, quam in membess visitare. ae defeetus quoseumque tam in

personis, quam in rebus, nee non alienationes, impignorationes, seu consumptiones honorum quarum-

eumque dieii Collegii da eonsilio quatuor ab Universitato antodieta ad hoe specialiter depulandorum, aut duorum ad minus eorundem eorrigero et debito reformaro. Et si defeetus in preposito reperiatur, etiam predietus pro temporo visitator eum predictorum deputandorum consilio, si opus sit, eensura medianta ecclesiastica, corrigat, et negieeta per eundem re formari saeiat, cum in promissis pro nobis et successoribus nostfis iuAsdietionem committimus ordina.

Ea porpetuis temporibus profuturis. Si vero alius a Proposito dieii Collogii defeetuosus inveniatur. eius

correctionem ad dictum Prepositum tantummodo volumus pertinere. Statuimus preterea, quod dieius R.

etor, Arehidiaeoniis aut ab universitato dopulandi a prelato Preposito et aliis dieti collegii personis, preter eseulenta et poeulenta pro illo tamen die, quo visitaverint, nichil penitus per se, alium seu alios publiea vel Oeeulto, directo vel indireeto quovis quosito eolore exigant seu requirant, aut alia quevis onera seu gravamina eisdem imponere presumant,

volentes otiam, quod dietus visitator ultra personas superius dos natas ad gravandum dietum Collegiumum poro dicto visitationis Meum non inducat. Et insuper dietas duodeeim personas, videliept licentiatum et baealtarium in Thoologia, quatuos artium magistros, et sex se olaros dieto eorum P reposito, et nulli alteri, preterquam ut supra dietum est, in omnibus et singulis dieium Collegium concernentibus subiectos esso, set ei tamquam eorum capiti et ordinatio paroro volumus et astringi. Cui quidem Proposito in omnes et singulas personas dieti Collegii in eodem continuo residentos, si desectuosi et culpabiles inuoniantur, i sdietionem eommittimus pro nobis

Di ili co by Coos le

454쪽

ot successoribus nostris imperpetuum ordinariam eum

pensum Melesiasti ea: quam tamen eensuram de eonsilio aliorum dicti Collegii non suspeetorum malu - re et deliborato eonsilio in rebellos, seu inobedientes eum volumus infligero seu promulgare Item volumus et ordinamus, quod si eontingat lvoseumque alios cuiliseumquo eonditionis, status, lseu gradus eum pretitia Preposito, et aliis personis dicti Collegii propter se iontio bravium obtinendum

eollogialiter uiuere, lieet etiam propriis sumptibus et expensis, regulam omnino dieti Collegii et statuta lienstantur in omnibus observare: quo si observare eontempserint, statim dilatione postposita per dietum

Propositum removeantur. Item ordinamus. quod in promotions seu re optiona alleuius in die to colle-

gio ad honeseium seu suffragia eiusdem, primo et lante omnia, laetis saerosanetis Dei evangeliis, idem reeipiendus seu promovendus iuram nium prestet eodi lporaliter has nostras ordinationes. statuta et singula priuilegia ipgius collegii inviolabiliter observare, ae commodum si utilitatam olusdem in omnibus iuxta

posse proeurare, nee dispensationes seu reseripta a.

liqua contra premissa quomodolibet impetrare: quod

si prestare renuerit, nullatenus admittatur. Et in ea.

au. quo aliquis dieii Collegii contra huiusmodi iuramentum per eum sie prestitum devenerit, si sit Propositus, per Metorem, Arehidiaconum aut ab Universitato deputandum, ut supra, et si sit alius a Preposito, per ipsum Propositum de eonsilio aliorum

graduatorum de collegio, altenta qualitato delicti

debito eorrigatur. Preterea eum pro eultu divino augmentando eerias in dicto collogio fundavimus ea-pellanias perpetuas, et, Deo duee, plures landaro in. tendimus, ne successu temporis, aut cupiditato volnegligentia quorumcumque aliquid in fraudem, seu preiudieium nostre intentionis eirea dietas eapellanias sori contingat, si e ut expetientia in eonsimilibus nos

doeuit, volumus et ordinamus, presentationem ea rundem. eum voeaverint, ad Gilhortum dominum loKonandy, fratrem nostrum germanum, et pius heredes

masculos, quibus sorio deseientibus. ad Gilbertum Xenandy do Barganu ei suos heredes maseulos, quihus etiam defieientibus, ad Gilbertum Konand3 do Κirhnielialo et suos heredes maseulos, quibus des-eientibus, ad Iohannem Kenandy do Blainuhan et suos heredes masculos, quibus omnitius sorio deseientibus, quod Deus avertat, ad ustros et legitimos hero.

des Gilberti dui lo Konfindy supradieti quoseumque,

et earundem eommissionem ae eo lationem ad Prepositum tantummodo portinere. Nullos tamen admitti volumus, nisi meerdotes habiles et Edoneos, tam moribus, quam scientia, et presertim in eantu instructos, quos matutinis, vesperis et eeleris ho is eanoni eis, atquo missis et exequiis nostris in eantu eelebrandis in superpolietis honestis, sumptibus propriis laetendis, greundum statuta ipsius Collegii eondita

et eondenda, quotidie eum celebrentur, interesse volumus, et ad hoe astringi per prelatum Prepositum, si opus luerit, eensura eeelesiastiea medianis, et suis demeritis exigentibus, per eundem privari. Et in e su, quo patronus prosatus infra mensem a tempore nollete vaeationis alleuius dictarum eapollaniarum nullum, aut minus suffetentem presentaverit, plena iam dispositionem earum dieio Proposito eoncedimus ea vice: eleetiones enim seu promotiones omnium predietorum, tam Propositi, quam ceterorum dieti collogii ae ea pellanorum, et destitutiones earundem,

neenon omnium et singulorum articulorum preseriptorum interpretationem, reformationem, additionem et deelaratisnom nobis pro toto tempore vite nostro, quotiens nobis videbitur expediens. sieut in aliis lititeris nostro tundationis De imus, speetaliter regervantes, et post nostrum decessum, ad summum ponti- seem et saerosanetam sedem apostolieam ipsorum reformationem seu interpretationem, additio nom otdeelarationem tantummodo pertinere volentes, potestato aut saeuliato quibusdam personis, in nostra sundationa alias expressis, huic adversa non Ohstanto Ceterum eum sacris eanonibus eautum exigiat, quod nobis lieero non patimur, nostris sue eossoribus indicamus, perpendentesquo laeta et ordinationes nostrorum predecessorum laudabilia, et signanter pia ad honorem Dei, et ob animarum salutem ad Ohgervandum, defendendum ae manutenendum nos obnoxios esso ex debito honestatis astrictos sueeessores nostros, pro quihus, sie ut pro nohis dielum Collegium tandauimus. in viseeribus Iesu Christi Salvatoris nostri, ipsius collegii patroni, ea itatius exhortando requirimus et rogamus, ut sint sui pastores et de son-Bores, ae speciales conservatores sego dies Collegii personarum, honorum et honorum eiusdem, ne in

dant ipsum collegium: et eius gregem lupi rapaesset in ovenium, quod die ius metor, Arehidiaeonus

seu ab Universitate deputandus, aut Prepositus commissa eisdem omitiant, negligant aut in contrarium nostra landationis seu presentium aut contemptorum

in eisdem, aut alii quieumqua dovenerint, paterna solieitudine ad Ohservationem ipsorum inducant, pro quibus ab eodem Salvatore nostro, honorum omnium largitora, Iesu Christo immareiseihilo munus et glo-

fiam eum eodem obtinere mereantur in eelostibus sempiternam. In quorum omnium fidem et tostim, nium premissorum presentes litteras nostro declarationis, et nova sundationis exinde fieri, nostrique sigilli iussimus et secimus appensione eommuniri. Datum et aetum Saneti Andros in Castro nostro Episeopali sub Anno a nativitate domini v cccc. III.

dio vero Martis quarta mansis Aprilis. Pontificatus Sta in Christo pat is et domini nostri, domini Calisti papo III. anno tertio. Presentibus ibidem venerabilibus viris domitiis Thoma Luderdat ossitiali nostro principali. Iohanne Balsour canonico Ahhaiamnensi. et Iohanna Seeras Soeretario tostibus. Nulli ergo omnino hominum lieeat hane paginam nostro confirmationis, adieetionis, communitionis et suppletionis ins ingero, vel ei austi temorario contraire. Si quis autem ete. Datum Romo apud S.

Petrum Anno Inearnationis dominies Millesimo quadringentesimo quinquagesimo celavo, Idibus Septembris, Pontifieatus nostri anno primo.

455쪽

DCCLXXXV.

Pills Episcopus ete. Ad perpetuam rei memoriam.

Tune pastoralis ossicii debitum non indigno exercere censemus, dum litterarum seientiam aequirere satagentibus nos sauorabiles exhibemus. et illa eis e-eedimus, quo etiam sibi ad salutem animarum suarum cognoscimus profutura. Cum itaque, si ut aecinpimus. Venerabilis haloe noster Iaeobus Episeopus Saneti Andrea ad laudem omnipotentis Dei, et fidei Catholico exaltationem, ae ex certis aliis rationabilibus causis tune expressis quoddam notabile Colle. tum Theologorum et artiatarum in Universitate atu. dii S. Andreo, in honorem et sub voeabulo Saneti

Salvatoris pro certo tunc expresso personarum numero do bonis sibi a doo eollatis sundaverit, erexerit

et dolaveest: Nos attondentes, quod sol. reeordationis Nicolaus papa V. prode eessor noster fundationem, ore etionem et dotationem huiusmodi per suas eonfirmavit et approbavit. et nos etiam nuper por alias nostras litteras nonnulla addita et mutata ei rea huius. modi landationem eonfirmavimus et approbavimus.

prosati Episcopi asserentis, quod destimo ex fructibus exereseentibus in hortis dieti eollegii seu illi adi,

centibus consistant, illarumquo valor unam libram sterlingorum feeundum communem extimationem annuatim non excedat, ex hac parte supplieationibus inclinati, personas predietas, ae earum familiares protompore infra dietum eollegium residentes et commorantes, ab omni solutions deeimarum personalium auetosiate apostoliea lenore presentium perpetuo a, solvimus et liberamus, ac liberos, absolutos, exemtos soro degernimus, ne non perpetuo statuimus et

ordinamus, quod ipsis personis omnia saeramenta G-clesiastiea ois in dicto collegio per presbiterum ad hoe per Propositum ipsius collegii, seu maiorem et saniorem partem tredecim personarum dieii collogii eligendum ministrari, ae eorpora ipsorum inibi deem dentium Oeelesiastico sepulturo tradi libero et licito possint et valeant. Et nichilominus in easu et eventum, quod ipsorum alii, qui extra dietum eollegium decedant et moriantur, dummodo sepelliantur in e dem, eeroi et oblationes ratione mortis eorundem provenientes ad usum eollegii huiusmodi pertinere, et applicare debeant, quodque omnes et singulo deei-

me, tam maiores quam minores, hortorum collegii antedieti eidem eontiguo iacentium, ae crestarum sivo

terrarum eiusdem ex parie Boriali Viei dieii Lo C, fulgato usque ad mare in longitudine, et inter hoditum palatii dies Episeopi ex parte orientali ex una,

et communem pasturam communitatis eivitatis Saneti Andreo ex parte Meldentali ex alia partibus, quo deeimo etiam communibus annis ultra unam libram

sterlingorum. ut etiam accepimus, non valent annuatim, communibus usibus dieii eollegii etiam eontiees et applicari, quodque omnes Christi fidelium oblationes dieto eollegio tu antea per ipsos fideles largionde

seu ei provenientes, etiam in pecunia, seu quibus- eumque aliis rebus consistant, eidem eollegio at illius usibus etiam absque reeioris parroehialis ecelesie, seu cuiusvis alterius impedimento vel eontradietiona similiter pertinero, et porpetuo applicari debeant, eadem auetoritato deeernimus pariter et doctaramus, non obstantibus pio mem. Clementis papa V. proderassorignostri, et aliis apostolieis constitutionibus et ordinationibus, ceterisque contrariis quibuseumque. Nulli ergo ete. nostre absolutionis, liberationis, statuti, ordinationis, constitutionis et deeis rationis infringore ete. Si quis autem ete. Datum Rome apud S. P trum Anno ete. Mille imo quad ingentesimo quinquagesimo octavo, duodecimo Kalendas Noue tis, Pon-iiseatus nostri anno primo.

DCCLXXXVI.

Pius Episcopus ete. Diloetis filiis Abhati Monasterii do pastore Glasguensis dioeegis. et Offetali

Dumbi monsi. salutem est. Ea, que iuditio torminata sunt. debeat illibata persistere, et ne in rostidive eon. tentionis serupulum relabantur, convenit apostolico

munimino roborari. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte Ven. stat is nostes Thomo Episcopi Dun-heldensis petitio eontinebat. quod olim postquam ad audientiam solidis raeord. Nieolai pape quinti predo- cessoris nostri deduetum extiterat, quod nonnulli EpiDunkoldenses, qui fuerant pro tempore, decimas, possessiones, domos, hortos, terras, easalia, prata, pa eua et nonnulla alia bona ad mensam Epigeopalem Dun-heldensem spectantia, in gravem eiusdem menso i sionem nonnullis eleticis et lateis aliquibus eorum ad vitam, quibusdam vero ad non modicum tempus, et aliis perpetuo ad simam vel sub annuo censu eonis cesserant, quorum aliqui dieahantur super his eonfirmationis litteras a sede apostolica impetrasso. Idem prodeeessor, euius intererat super hoe de oportuno remedio providere, Episcopo sancti Andree, eius proprio nomino non expresso, suis dederat litteris in mandatis, ut ea, quo de bonis dicte mense per eoncessiones huiusmodi alienata inveniret illieito vel distareta, ad ius et proprietatem eiusdem mense legitimo

revocare euraret, contradietores per tensuram Geloiasiasti eam eompescendo, prout in dietis littoria plenius eontinetur. Idemquo Thomas Episeopus per eius sindicum, vel procuratorem, dilectum filium Iaechum Foderingliam laicum Duuheldensis dioe is, qui nonnullas possessiones, de Fordale nuncupatas, eum pertinentiis suis in eadem dioeest eonsistentes, et ad mensam predictam legitimo pertinentes, ab ea alienatas illieite vel distractas detinebat indebito Meuia patas, super hoc potendo, illas ad ius et proprietatem meto menso reduci, coram Venerabili fratri nostro Iacobo Episeopo S. Andrea litterarum earundem vugore traxit in ea usam. Et deinde postquam ipse Ia-eobus Episeopus in eadem causa ad aliquos aetus prorasserat, Willelmus Prior maioris, et Iohannes

Athilmer Propositus Sancti Salvatoris saneti Andreo Melesiarum, quibus idem Iaectus Epus super his

456쪽

totalitei commiserat vices suas. commissionis eius. Idem oblontu in huiusmodi eausa proredontes dissint. tivam, per quam possessiones predietas eum omnibus iuribus et pertinentiis earundem menso prosaio adiudicarunt, et super eis dieto Iaeobo perpetuum silen- letum imposuerunt, senteneiam promulgarunt: et lieot fab sodem sententia pro parta ipsius Iaeobi fuisset ad sedem apostolieam appellatum, et eause appellationis huiusmodi certo eausarum palatii apostoliet auditori commissa, ac eitatio eum inhibitione ad partos ad euiusdam privato persono, de cuius mandato nequo eonstitit, neque eonstat, inflantiam, deerata fuerit, idem lamon Iae obus appellationem huiusmodi per biennium eum dimidio proseeutus non suit, et propter tempus elapsum huiusmodi et ipsius Iaeobi negligentiam deserta existit. Cum autem, sicut eadem petieio subiungebat, prodieta sententia in partibus lata fuerit, ubi partes et bona eonsistunt, et ea, ut creditur, intentione possessiones prodieto per Ch

stisdatos vita sunetos relieta, donata ot concessa e etesiis et piis loeis extiterint, ni Melesie et person rum ae lesiasti earum usibus deservirent, et impium foret, si per lateum ad alios usus quam ad eos, ad quos relicta et deputata sunt, oecuparentur, stante presertim sententia antedieta: Quare pro parte eiusdem Thomo Episeopi. nohia fuit humilitor supplica.

tum, ut processum atque sententiam predietas appro .hare et confirmaro, omnesquo alios ot singulos de se. etus, si qui sorsan intervenerint in eadem, supplere, ae robur perpetuo firmitatis obtinere, dictamque sentantiam executioni dohito demandandam esse deestr-nere. ae alias super his indemnitati eiusdem menso providero de honignitato apostoliea dignaremur. Nos itaque do promissis eertam noti e iam non habentes,

huiusmodi supplicationihus ineli nati, diserationi vestre per apostoliea seripta mandamus, quatenus vos vel alter vestrum, voeatis vocandis, super premissis omnibus et singulis auetoritate nostra vos intimare

curetis, et si per insormationem huiusmodi vobiΑ de sententia, et quod post intorpositam appollationem predietam anni duo eum dimidio affuxerint, ae aliis

premissis evidenter eonstiterit, sententiam predictam exocutioni debite, etiam per exeommunieationis, su pensionis et interdicti aliasquo eensuras coelesiasti. eas, et oportuna iuris remedia eum supplectione huiusmodi, ad invoeatione, si opus fuerit, auxilii hraehiiseeularia domandaro, ne non alia omnia et singula quo in proini is, et ei rea ea neeessaria suerint, sacera atquo decernere eadem auctoritato curetis. Non obstantibus premissis, ae eonstitutionibus et ordinationibus apostolieis, ceterisquo contrariis quibuscumque, aut si Iacobo prefato, vel quibusvis aliis communiter vel divisim a dicta sit aedo indultum, quod interdiei, suspendi vol oxeommunicari non possint per litteras apostolieas non saeientes plenam si expressam, ae da verbo ad verbum do indulto huiusmodi mentionem. Datum Rome apud S. Petrum Anno In- earnationis dti leo Millesimo quadringentesimo quinquagesimo Oetavo, pridie Idus Doeombris, Pontisse lus nostri anno primo.

ram rei memoriam. Romanus pontifex B. Petri eolestis clavigeri sueeessor, euneta mundi elimata, omnium-

qua naeionum in illis degentium qualitates paternaeonsideratione disentit diligonior, et ex ipsius debito offeti s delium salutem et quiolam appetens, singulorum, supernorum suffultus auxilio, suadentibus radionabilibus eausis, gladio spirituali utendo in raptoribus,

et presertim latruneulis maritimis, qui a votitis ne- seientos abstinero. fideles per naro pro diversis negotiis naviganios, ae terras etiam insulares et mari propinquas iniusto depredantur et bonis suis expoliant, oi si timor dei a malis non revocat, severi ia- talom diseiplina saltem timeant, eensuras et senientias e eelesiastieas sulminat, ut ruboro eonfusi s doles ipsos in paeis amenitate quieseero permittantur, et in

fidei puritato eonserventur. Exhibita siquidem nobis nuper pro parto diloeti filii nobilia viri Thoma Stan loy, Baronis et domini Ingulo de Man Sodorensis dioeesis, petitio eontinebat, quod ipse, qui et proget nitores ae predeeessores sui in ipsius insulo biel, quot inrar partes Anglie, Yberate, Britante minotis et Seo. t eie in modiis maris magni fluctibus sita est, et quo iure hereditario ipsi Thome speetat, prout ad progenitores ot predeeragores suos pertinuit, et in euiusi possessione pacifica per nonnulla tempora fuerunt,

eupiat ab intimis, ut fidas eatholi ea et divinus e ultus inibi augeantur paritor et conserventur, quod Aello fori non potest, nisi ipse gentes. populi ae habitatores et ineola insule predicto ab inimicis, oni sensis et invasionibus partium eidem eontinguarum,

prout parati existant, vieissim etiam princi pos et populi Oidom ingulo eonvicini, ac eireumiaeentes sese a similibus offensis, iniuriis et invasionibus eumve rint abstinere: quod licet ex se ipsis Aeero teneremtur, tamen nequitatis et maliele filii, qui in suis malitiis ot predietis depredationihus nonnunquarn glo-

riantur, sic saeero se penumero recusant, nee non

die iam insulam hostiliter invadendis, eam nee non illius habitatores bonis spoliant et depredantur, ael in eorundem habitatorum personas attemptant, nullat iusti bolli oetasione subsistento, cum ipso Thomas, vel Insulares prefati guerrarum non habeant eum gentibus et populis convicinis prefatis: et situs eat dem petieio subiungehat, si gandem insulam, illius-

quo habitatores prelatos. nee non insularos prelati alienas partes circumvicinas invadentes, seu se invidim bonis spoliantes, aut porgonas utriusque partis invadentes, eensuris oeclesiasti eis et aliis iuris rem diis, dum talia perpetrarent, ligarentur, perlaeto ruis hora eonfusi insulam et illius habitatores, illorum quo bona, nee non insulares pretili partes alias eonviei. nas bonis spoliantes, in porsonasque, ut premittitur, attemptantes, si non timoro dei saltem rubora Gn- susi a talibus temerariis ausibus si retraherent, etl abstinerent. Quare pro pario dicti Thome asseren-

457쪽

iis, quod nonnullorum sanctorum reliquiis inibi existentibus ab antiquissimis temporibus insula deeodiata est, et vulgari eloquio usquo in presentem diem imgula saneta nuneupata existat, et ut liahitatores illius, nee non eiroiamvicinarum par tum in paee et

ranquillitato dotneops vivo ro valeant, nobis suit humiliter supplieatum, ut in insula illiusque habitatoros, nee non in ingulas alienas paries ei reumadiaeonios invadentes, honis spoliantes, aut umero in eorum personis attemplantes inuerona spirituali aeeensura ecclesiastiea pore utoro . et alias in premissis Thomo ae insule, nee non vieinarum partium predietarum indempnitati eonsulere do benignitate apostolida di aremur. Nos igitur, qui eunetorum Christi sdolium paeam et quietem querimus, huiusmodi supplicationibus inelinati, auetoritate apostoliea exceria seientia hoc porpetuo edieto die am insulam, omnesquo et singulos illius habitator . nec non insulares seu habitatores paries eireuin vicinas predibtas, illorumque habitatores prosatos tam in mari, quam in terra, euiustumqua dignitatis, status, gradus vel eondieionis existant, etiamsi Bogali, Rogi. nati, Dueali. vel quaeumque alia nobili aut tomporali dignitato pro fulgeant, invadentes, ac bonis spoliantes, vel in eorum personis attemptantes, nisi infra unius mensis spacium do per eos damnis perpetratis. et interesso parti lese realiter satisfecerint, nulla alia canoniea monte tona premissa. videlieet singulares personas malesaetorum predictorem genteneia maioris exeommunieationis, quam in hiis seriptis diei a auetoritato serimus, tenore presentium innod mus, quamquo invadentes et ni templanies prefatos incurrere volumus eo ipso. Univorsitates vero, Co- mutiliatos et loea illorum . sivo ad quo se retraxerint, aut in quibus recepti fuerint, si illos in eorum ma lieta sustineri voluerint, interdieto eeelesiastico supradieta auctoritate supponimus, et sie supposita denunciamus eo ipso. eorundem absolutionem genititordieti prelati relaxationem do damnis ot interessa

primitus satissaera, nctis et suecessoribus nostris Romanis potatiscibus tantummodo reservantes. Ni-ehilominus omnibus et singulis paretum, et insule predictarum Archiepiseopis, Epigeopis, Abbalistus, et aliis in dignitatibus constitutis, ecclesiarumque Cathedralium Canonieis per apostoliea scripta mandamus, quatenus sub simillhus consuris et penis, quas eontrasaeientes incurrere volumus eo ipso, ipsi vel eorum alter, quoeiens per aliquem insularum et paretum predietarum habitolorum seu damna passorum fuerit requisiti, omnia et singula premissa solemniter publieantes, illos, quos exeommunieationis et intordieti sontentias predictas ineurrisse constit

rit, in Melesiis, dum inibi maior populi multitudo ad

divina audienda convenerit, ipsos exeommunicatos.

ne non eos illorumquo loca interdicto supposita pu-hlieo nuneient, et ab aliis nunciari et declarari, ae Melius ovitari saetant, donee do damnis et interesse satissaeto, ab huiusmodi sententiis beneficium abs lutionis sive relaxationis meruerint obtinere: et ni-elut ominus etiam eontra communitates singulares et partieulares personas, legitimis super hiis per eos

habendis servatis preeossthus, eos, quocions expedierit, aggravare et reaggravaro procurent, invoeato

ad hoe, si opus suefit, auxilio braehii saeularis. Non stantibus solieis roeordationis Boni saeti pp. VIII.

predeeessoris nostri, illis presertim, quibus eavetur,no quia extra suam ei vitalom vel dioeosim, nisi incertis exeopiis easibus, et in illis ultra unam di iam a sne suo di oris ad iudieium e voeari. seu noiudiem a sedo doputati predieta extra ei vitatem vel dioeosim, in quibus suorint dopulati. contra quoscum- quo proeedere, aut alii vel aliis viees suas commit. toro presumant, et de ductus dietis iti eoneilio g nerali edita, ae aliis constitutionibus et ordinaeionibus apostolicis, nee non Imperialthus, Regalibus vel muniet palibus logibus, statutis et eonsuetudinibus, eote igque eontrariis quibuseumque, aut si males,etoribus aut invasoribus . vel eorum aliquistus eommuniter vel divisim ab apostolica sit sedo indulium, quod interdici, suspendi vel excommunieari, aut ei dem loeis, illorum quo Communitatibus et Uniuersiis latibus, quod interdieto supponi non possint, a sedo apostolica sit indultum per litteras apostoli eas non laetentos plenam et expressam, ae do verbo ad verbum do indulto huiusmodi meneionem. Ceterum, eum disello valdo e oti progentes per singula iam insule quam paretum predietarum loea pro singulis occurrentibus negociis, et illarum publieaeionibus, et indo proeessibus laetendia desereo aut deserti sa

cere, volumus et eadem auetoritata dueernimus. quod earundem presentium transumptis manu alleuius is

galis notarii publici signatis, ae alleuius ex dietis Episeopis, vel Cuese eeelesiastiea sigillo munitis et sigillatis omnimoda fides adhibeatur in huiusmodi

oeeurrontibus nego iis, palleaeionibus et processibus saetendis in omnibus et per omnia. ae si eonistinuo eodem presentes exhiberentur, ae illis semitor letur, quibus umque exeoptionilius aut obieetionibbus reiectis. Nulli ergo est. nostra innodationis. supposieionis. denuneiae ionis. reservationis, mandati, voluntatis et eonstituetonis infringere ete. Si quis

autem est. Datum Rome apud Sanetum Petram anno et . u. ec .Lviii. tereiodecimo Kal. Februarii,

Ponit seatus nostes anno primo.

DCCLXXXVIIL

Pins Episcopus ete. Dilaeto filio Gil horto Fo star canon leo Dunheldensi, accolito nostro, Magistro in artibus, sal. etc. Graia devoeionis obsequia. que nobis et apostoli eo sedi haetenus impendisti, et adhue solieitis studiis impendero non desistis, neo non nobilitas generis, litterarum seientia, vite ae morum honestas. aliaquo laudabilia probitatis ot viri tum me ita, quibus personam tuam etiam fidedignorum tostimoniis iuvaes percepimus, nos indueunt, ut tibi reddamur ad gratiam liboratos. Duduin siquidem omnes Canonieatus et probendas, teteraque beneficia eeelesiastica eum eum et sine eum, apud sedem

458쪽

apostolicam tune vaeantia, et in antea vaeatura cublationi et dispositioni nostro reservavimus, decernentes ex tune irritum et inane, si sotus super hiis a quoquam quavis auetoritate seienter vel ignoranter eontingeret attemptari. Cum itaque postmodum Ca-

noni eatus Dunkoldensis et prehenda de Moinis nuneupata in eadem, quos quondam Cristolarus Piot ipsius oeclesio Canonieus, dum viveret, obtinebat, per obitum olusdem Cristolari, qui in Alma Urbo, in qua Romana Curia tune existebat, prout existit de presenti. ot apud sedem eandem diem Hausit

extremum, apud sedem ipsam vacaverint et vacent

ad presens, nullusquo de illis proter nos hae vi disponere potuerit sive possit, reservationi et deerato obsistentibus supradictis: Nos tibi, qui, ut asseris, de nobili genero proereatus existis, premissorum O, sequiorum et meritorum tuorum intuitu spoeialem gratiam saeero volentes, tequo ab omnihus et singulis exeommunieationis, suspensionis et interdicti, aliisque eeelesiastieis sententiis, censuris et penis a iure vol ab homine quavis occasiono vel causa latis, quibus sorsan ligatus existis, quo ad hoc, ut prpsentium consequaris esseetum, auctoritato apostoliea harum serie absolventes et absolutum soro censentes,

canonicatum et prebendam predietos, quorum hu-etus, redditus et proventus novem librarum eum dimidia sterlingorum antiquorum, secundum communem extimationem, valorem annuum, ut etiam asseris, non excedunt, sive, ut premittitur, sive alias

quovismodo, aut ex alio ius cuius umque persona,

seu per liberam dicti Cristolari vol alleuius alterius

do illis in Romana Curia vel extra eam, etiam eo ram notario publieo et testibus sponte laciam regiis gnationem vaeent, etiam si tanto tempore vaeavorint, quod eorum eollatio iuxta Lateranensis statuta

Coneilii ad sedem predietam legitime dovoluti, ipsi.

quo Cano eatus et probenua dispositioni apostolieo speetaliter reservati existant, et super cis inter aliquos sis, cuius statum eisdem progentibus haberi etiam volumus pro expresso, pendeat indecisa, dum .

modo eorum dispositio ad nos hae vide pertineat, eum plenitudine iuris Canonici, ac omnibus iuribus et portinentiis suis apostoliea lihi avetoritato eonserimus, et da illis etiam providemus, decernentes, prout est, irritum et inane, si secus super bis a quoquam quavis auetoritate seienter vel ignoranister contigorit attemplari. Non obstantibus pie memorio Boni laeti papa VIII. ete. Datum Rome apud

Sanctum Petrum anno etc. M III. deeimo Κωlendas Fabruarii. Potitiseatus nostri anno primo.

DCCLXXXIX.

Pius Epigcopus ete. Ventrabitihus fratribus Sameli Andree et Glasguensi Episcopis, ae dileelo s-lio Proposito Collegiate eeelesie S. Salvatoria civitatis Sancti Andreo, salutem ete. Romani pontis. eis providentia eireumspeeta ad ea libenter tutendit,l per que suo provisionis ope ius euilibet eonservitur

illesum. et que in alienius proludicium emanarunt, ne graviorem tendant in noxam, ad rationis debitumi reducantur, prout eause rationabiles persuadent, et

i id in Domino eonspicit salubritor expedire. Dudum siquidem felicis r ordationis Ni laus papa V., pr decessor noster, Venerabili states nostro Thomo dotavingston, in universali Oeelosia Dunkoldensi Episcopo, parrochialem oeelesiam de Corinsinulo alias do Κ1rhintior Candidee e dioeesis, tune eorto modo

vacantem, sub cortis modo et forma per eum tenenis dam, regendam et g ernandam per quasdam com

mendavit, et deinde per pia memoria Calistium papam III. etiam predoeessorem nostrum ae epto, quod monastoriis et aliis locis regulafibus eiusdem dioem sis tot parrochialos ecclesia per eleeseos se utares regi solito perpetuo unite existebant, quod iam pauca restabant eisdem eletieis seeularibus conserende, et

quod dictus Episeopus regiminis et administrationis bonorum monasterii de Cupro cisteretensis ordinis Sancti Andreo diseesis possessionem vel quasi extiburat asseeutus, ae ex huetihus et redditibus dies monasterii, qui millo et quingentos soletios auri do

Camera vel circite e valebant annuatim, se eommodo sustentare et statum suum decentor tenere poterat,

i quodquo in favorem Oeelesiarum in Regno Seodie

consistentium merastato Regis foret statutum et ordinatum a sedo apostoliea obtinendum, commendas huiusmodi in preiudieium e lesiarum earundem intui. me eoncedi dehero, et pro prefata seelesia da Κyrhin-ner ah eodem monasterio per centum miliaria distaronoseebatur, prelatus Calistus predecessor per qua dam motu proprio et ex eorta seientia eommendam

ipsi Thomo Episeopo do parrochiali Gelogia saetam

huiusmodi, ae litteras desuper consocias, ne non processus habitos per easdem, et inde secuta queeuinquo cassavit, revocavit et annullavit, nulliusque roboris vel momenti fore, ae ipsis tam in iudieio quam Oxtra fidem aliquam nullatenus adhiberi dilere, decrevit. dietasquo Nieolai prede essoris litteras ae supplieationom, a quo illo emanarant, do Registris suis e sari et eaneellari Uandavit, ae pretitum Thomam Episcopum a possessessiona diete eeelesie do Xyiabner, si sorto illam vigore commende premete teneret et possideret, etiam amovit, ad per alias suas

litteras dietam eeelesiam do Mihinnor ditheto filio PMeseio Loheardo presbitero Glasguensis dioe is, magistro in artibus, eontulit, et do illa etiam prouidit, eortis desuper executoribus deputatis, prout in singulis littoria predictis plenius continetur. Postmo

dum vero, sicut accepimus, orta inter Thomam npiseopum et Patristium predieos super dieta. sit illius oecasiono malefia questionis, et eausa ipsa ad Romanam Curiam logitimo devoluta, idem caliatus pre-deeessor eausam predietam dilecto filio Magistro Iohanni Didaei do Conelia, nostro, tunc suo Capellano, et causarum palaesi apostolici auditori, ad instaneiam dieti Thomo Episcopi audiendam commisit, et stio dehito torminandam, qui in ea ad aliquos aetus dieitur processisse. Cum autem, sicut pro parte C

459쪽

Viasimi in m isto stii nostri Iaesii Seotorum Regis lIllustris suit noliis nuper expositum, prosatus Thomas Episeopus temporibus sibi saetarum huiusmodi

eommendarum non Bunkeldonia, neque alleui alteri presuerit, prout neque presit e elesie ealliodrali, monastorioquo da Dundrunain ordinis, quem professus existit, et Candides o di egis predietorum longo antea presuisse desierat, prosatumque monasterium lde Cupro sibi una eum Odom oeelesia de Drhinner, ae aliis honose iis, si que obtineret, seu assequi eontingeret, quousque alicui prefieorotur oeelogie Callim drali, tonendum, regendum et gubernandum, ae sub ea forma existitit eommendatum, quod quam primum possessionem vel quasi regiminis et administrationis honorum huiusmodi monasterii sores paei fies assecutus, pensio eentum florenorum dicto mon te super

Naubois ot huiusmodi de Dundra1nain dioeosis et

ordinis predietorum monasteriorum fruetibus, reddi.tibus et proventibus, sibi olim apostolica auctoritato

assignatis, cesset et lex spiret: et si huiusmodi se

monasterio Asentare, et in illo non residero eontingat, ultra troeentos florenog similes ex illius huelibus.

redditibus ot provoutibus non potes pera debeat annuatim , et propter commendam huiusmodi monaste. tum in spiritualibus non sustineat detrimonium, divinusque eultus ne monasthorum et ministrorum numerus nullatenus diminuatur, sed monasterii et eon.

ventus onera supportentur: quodque prelatus Thomas Episeopus monasterium do Cupro supradictum. Oxtineta dicta pensione, per annum et amplius, ee. peelesiam vero parrochialem, quo ab eodem mon sterio por quatuor dietas non distat, per quinquennium et ultra in huiusmodi eommendam pae isce imnuerit et possederit, ae ex eiusdem fructibus, redditibus ot proventilius in eodem monasterio etiam residendo, propter onera eidem monasterio incumbentia, vix pereipiat annuatim. quantum sibi vatum runt et valent fruetus ocelesto parraehialis, qui quadraginta librarum sterlingoram secundum eommunem

extimationem valorom annuum non exeedunt, et pensio supradieta, eidemque parrochiali Oeelesio lauda-hilites e deserviatur in diuinis, quodque si premissa eidem Calisto prodestes ri exposita suissent, litteras predictas. ut vero militer ereditur, nunquam concessisset. Quare pro pario dieii Iaeobi rugis, asserentis eundem Thomam Episeopum intimum eonsessorem et consiliarium suum, et etiam Magistrum in Theologia fore, ne alias eum dilecto filio nostro Nieolao tituli asineii Petri ad Vineulis saneto Romano ecelo. sio pro iuro Cardinali pro sede apostolica diversos labores subiisse, nobis suit humiliter supplieatum, ut

quascumquo eausas, si que premissorum oecasiono

in Roaeana Curia vel extra eam per partes hine indointerpretato sint, et ex eommissions apostoliea pendeant indeciso, ad nos advocare, ad singulas a prelato Calisio predoeessore extortas litteras predietas. necnon collationem et provisionem huiusmodi, ae processus habitos per easdem, et inde secuta que-

eumque revoeare, cassare et annullare, ipsum Tho

mam Episcopum, et sibi concessas litteras ad eo

mendam huiusmodi in statum pes inum restituero et reponoro, aliasque sibi statui suo in promissis o portuno providero do henignitate apostolica dignaramur. Nos itaque de premissis certam notiriam non habenus, predicto coram eodem auditore pendentis, etiam si in ea eonelusum sit. Et aliarum quarum umque causarum occasiono dicto eeelegie, ad ubihibet pendentium status et merita pro expressis haberi volentos, illasque ad nos harum serie advorantes, huiusmodi supplieationibus inelinati. diserotioni vestro

per apostolica se ipsa mandamus, quatenus vos, vel duo aut unus vestrum, voeatis dieio Pataeio et aliis, qui sustini exoeandi, de premissis omnibus et

singulis auetostato nostra vos diligenter informetis, et si per informationem huiusmodi repereritis, eo-mondam ipsam ex salsis causis revoeatam fore, singulas a prolato Callisto predecessore extortas litteras predietas, neenon collationem et provisionem Ρa eio saetas huiusmodi, ae proeessus hahilos per sa dem, et queeumque indo saeuia metoritato prosaia revoeotis, eassetis et annulistis, ae ipsas littoras Ca-listi prode eessoris, no non supplieationes, a quihus ille omanarunt. de eisdem Regesiris penitus eaneol-la,i et deleri eadem auetoritate mandetis, ne doce

natia illis in iudicio et extra nullam prorsus fidomadhibendam soro vel adhiberi doliare. Et nictilominus

commendam, et litteras Nicolai predee foris ipsi Thomo Episcopo eoncosas huiusmodi, necnon processus habitos per eosdem, et queeumque inde Mevia, ae ipsum Thomam Episcopum in pristinum et in eum statum, in quo, antequam dicte littora CHisti ab eo extorto serent, quomodolibet existebat, ae etiam dietum Thomam Epis opum ad possessionem dicto parroehialis aeclesie de Drhinner plenario et imtegro rostituatis et reponatis, noenon prelato Patricio, na oundem Thomam Episcopum super eadem pare hiati reelesia per go. vel alium seu alios, di-reeto vel indiraelo quovis quesito colore molestare, ae ex mutoribus predietis, ne ipsi vol aliquis ipsorum communiter vel divisim eontra prelatum Episo. pum pretextu ox toriarum litterarum huiusmodi alte plare, aut ad illarum ex oculionem in aliquo procedere quoquomodo presumant, sub exeommunitationis pena, quam ipso saeto a ue alia deelaratione ineurrant. distrietius inhibonus . ipsiqua Thome Episeopo eaeeaeis dolangionis presidio assistentes, saetemus eum paethea dicto parroe hialis seelosis posse cone gaudere, sibique de illius fruetibus, redditibus, proventibus, iuribus et obuontionibus universis into-gro responderi. Contradictores ele. Datum Senis an iano ete. u. cccc .Lviti. tertio Kalendas Martii, Ponti-seatus nosti anno.primo.

Pius Episcopus ete. Vonerabili fratri Episeopo Fernensi, et dilectis silia Priori domus saneto ferino iuxta Watersordiam, at Mehidiacono ecclesio

Fernensis, salutem ete. Romana e eelasia. quam Do-

460쪽

mi a noster Iesus Christias Dei filius, auctor pi, talis, instituit, ei rea flatum et deeorum e eelesiarum quarumlibet. preeipue cathedralium, ut in eis divinus eultus vigeat et augeatur, ac personarum in eis it gentium eommoditas et utilitas proveniant, libenter intendit. et hiis, que propterea processisso comperit, ut firma perpetuo et illibata persislatit, apostoliet muniminis adlieit firmitatem. Exhibita siquidem nobis nuper pro parto dilectorum stiorum Deeani ot Capituli eeelesio Uatorsordensis petitio eontinebat, quod dudum Venerabilis stator noster Robertus Epigeopus Lis inorensis et Walersordensis ecelesiarum eanon ieeunitarum, certis tune expromis rationabilibus sua. dentibus eausis, beato Mario de Hylm3dan, hoate Mario do Resu, saneti Morahoh consessoris do Bel liganer parrochiales eeelesias ae reelorias, seu poditiones do Pallaimartyna alias do Ballyadam. et de Ball3gla h3n Liamorensis et Watorsordensis dioeo- sum eum omnibus iuribus et pertinentiis suis mense Capitulari prodieio Gelosio Watersordensis. vocatis priua, quorum intererat, per quasdam suas litteras auctoritato ordinaria perpetuo incorporavit, annexuit et univit: et deinde Venerabilis frater nostor Archiepiseopus C fellensis, Episeopi memorati Metropolitanus, unionem, annexionem et incorporationem predietas, ae omnia et singula in dietis litteris eontenta, per alias suas litteras confirmavit et approbavit, prout

in ipsorum Arelli episeopi et Episeopi litteris predictis plenius eontinetur. Quare pro parto dieiorum Decani ot Capituli. asserentium, quod parrochialium ee-elesiarum huiusmodi, videli est beato Mario do Rashduarum cum dimidia, saneti Morahoh consessoris de Ballvmner etiam duarum eum dimidia, nee non de Pallat Mariino similiter duarum eum dimidia. et de

BasIi Ahyn, cuius etiam duarum marcharum stem lingorum fruetus, redditus et proventus seeundum

communem extimationem valorem annuum non e

eedunt: quodquo uniones ipse iam dudum suum plenarium effectum sortito suerunt, ipsique Deeanus et Capitulum unionum et singularum litteras prodiet rum obtentu e lesias prodietas per tiliquot annos imnuerunt et pomoderunt, ac illarum truetus. redditus et proventus pereeperunt, prout possidoni. tenent et

percipiunt pacifico do progenti: Nobis suit humilite=supplieatum, ut unioni. annexioni et incorporationi huiusmodi, ne omnibus et singulis in dictis lilioris contentis pro illorum subsistentia firmiori robur apo stoli eo confirmationis adireero, aliasque in premissis oportune providoro de benignitate apostoli ea dignaremur. Nos igitur, qui nuper in primordiis nostre assumptionis ad apieem summi apostolatus voluimus, quod potentes henes eia eeelesiastiea aliis uniri, tenorentur exprimgro fructus tam henestit uniendi, quam illius eui unitur, alioquin unio non valeret, et idem voluimus in eonfirmationibus unionum servari, de premissis notitiam non habentes, neenon menso capitularia prodieto liuetuum, reddituum et proventuum vorum valorem annuum presentibus pro expressis habentes, huiusmodi supplieationibus inclinati, diserotioni vestro per apostolica scripta mandamus, quato. nus vos vel alter vestrum, si et postquam vobis de premissis legitime eonstitorii, unionem, annexionem et ineorporationes predietas, ae prout illas concernunt, omnia et singula in dictis litteris eontenta, ot indo sociata queeumque auetoritato nostra approbaro ot confrmaro, omnesque dolaetus, si qui forsan intervenerint in eosdom, supplero eadem auctoritato eurotis. Non obstantibus voluntate predieta, et eonstitutionibus et ordinationi,ng apostolicis . neo non statutis et consuetudinibus seelegio Watorsordensis predieto, iuramento, confirmations apostoli ea, vel quavis alia firmitato roboratis, eoterisquo eontrariis quibuscumquo. Datum Senis Anno et . M. cc .LvΠΠ.pridie Kalendos Aprilis, Pont. nostri anno primo.

Pius Episcopus ole. Diloetis sitis da uel roga et do Noubotyli Glasguonsis et Saneti Andree dioee- sum Monasteriorum Abbatibus, salutem ete. Ad omologiarum et Monasteriorum omnium ete. Sane pro parto Vonorabilis fratris nostri Thomo in univorsalioeelesia Episcopi, qui Monasterium do Cupro Cisto eiensis ordinis Sancti Andres diocesis ox eoneessiona apostoliea obtinet in commendam, nobis nuper exhibita petitio eontinebat, quod ipso septuagesimum suletalis annum transeondens, sui eorporis viribus d stitutus, ae lumina oeulorum adeo privatus existit,

quod deinceps phe se ipsiam rogi mini et administrationi dieti Monasterii pestes . illudquo in spiritualibus et temporalibus regero et gubernaro commodo non potest, quodque, si diloetus filius Willelmus stra thagulis, monasthus dicti Monasterii, sibi in eo iu- torom da eonsonsu dilaeti filii Abbatis Monastarii Cisteretensis Cabilonensis dio sis ordinis prodieti apostolida auctoritate deputaretur, id in magnum subsidium prelati Epi et eommendatarii, necnon relevamen Monasterii antedieli eoderet. Quaro pro parte eiu do in Episeopi nobis suit humiliter supplicatum, ut sibi. quoad vixerit, eundem Willelmum in eoadiutorem deputare, aliasque indempnitati eiusdem Monasterii in premissis oportune providoro de honignitato apostoli ea dignaremur. Nos limus de premissis ceditam notietam non habentos, huiusmodi supplieationubus inelinati. diserotioni tuo vestre por apost. scripta

mandamus, quatenus vos vel alter vestrum, si est ita.

pro aliquo Abbatis Cisteretonsis ad id expressus ae-eedit assensus, eundem Willelmum, si ipsum ad regimen et administrationem dies Monastorii utilem et idoneum esse reperitig, super quo vestras conseientias onoramus, in eo iutorem dies Episeopi et eommendatarii, quoad vixerit, nullius alterius super hocli alia uel assensu minimo requisitis, eonstituere et deputara, sibi quo omnia et singula, quo ad huiusmodi eoadiutorio ineium do iuro portitioni, exercendi, dig- ponandi et exequendi plenam et lihoram Eeantiam concedoro auetoritate nostra praeuretis, Non obstantibus constitutionibus et ordinationibus apostolicis,