De sermone Latino, & modis Latine loquendi. Hadrianus TT.S.Chrysogoni, ... cardinal.Botoien. Eiusdem Venatio ad Ascanium cardinalem. Item, Iter Iulii 2.pont.Rom

발행: 1534년

분량: 484페이지

출처: archive.org

분류: 연설

461쪽

DE MODIS LAT. Lo . trami concursus futuri sint. Ibidem: Quae cum cogito, iam nunc timeo. Ver.in Geor.Et votis ta nuc assuesce vocari. Propertius: Iam nunc me sacra Dianae Suscipere,& Veneri ponere vota iuuat.

OB seruandus est & hie dicendi modus , Prudens imprudens legum, & in legi

bus,turis &c. Cicero de arte Rheto.Imprudentes legis cuexissent,vitulum immolaverunt. Idem de amicitia: Quia prudens esse in iure ciuili putabatur. HABERE Q. VAE ST VI, HABERE Hosn ,habere praedar,habere voluptati.

H hhqre quaestui, habere honori, habere

praedar,habere voluptati: Modi dicendi elegantissimi non solu intermissi, verus etiam veluti de industria omissi. Cicero de OS.Habere enim quaestui Remp. non modo turpe est, sed sceleratum etiam, &nefarium. Sallustius in Iugurthino:Sed incedui per ora vestra magnifice sacerdotia 3c consulatus,pars triumphos suos ostentates,perinde quasi ea honori,non praedae habeant. Idem in eodem: Et alia, quae caeteri miserias vocant,voluptati habuisset.

CERTUM HABERE, PRO certo habere.

CErtum habere,pro certo haber Certum scire,Certo scit Modi sunt loquedi eam

didissimi.

462쪽

MADRIANUS CARPINALIS

Cicero ad Atticum: Neque id ipsum tamen certum habeo. Idem ad eudem: Quod quaeris quamdiu hic, paucos dies,sed certum non habeo. Idem Brutor Neq; nuntiabatur quicq, quod

pro certo haberemus. CERTUM SCIRE, CERTO SCIRE.

Cic.Bruto:Cti certu sciero,scribam ad te. Ide eide:Nostrae res meliore loco videbatur, scripta enim ad te certo scio,quae gesta sint.

AD REM PERTINET, AD REM FACIT.

Hoc d xem pertinet,no pertinet:Hoc ad

rem facit,non faciliquod est,non coueanit:Modus est idem dicet,quo iam pa rum aliqui utuntur , sed pro eo inscite dicunt: Hoc ad propositum facit, vel pertinet, aut ad propositum non facit vel non pertinet. Cicero in epistol. Et si quid ad rem pertinet, etiam Iocupletem. Ouidius in epistolis: Ad talem sormam non facit iste locus. Idem: Non facit ad Iachrymas barbitos ulla meas. Iulianus De verborum obligationibus, lege: Eum,qui nec ad rem pertinet. Papinianus De e5ditionibus,leghPater:Nec ad rem pertinere, si portione filiorum siue subastitutionis quaesisset.

SVmmum,Minimum:Modo hoe loquendi significatur, quod illiterati dicunt, ad ma

ius,ad minus.

Cicero Attico: Scias igitur fortasse cras,sum

463쪽

D E MODIS L AT. LO .mum perendie. Varro De re rustica: Ita fiunt omnium parates minimum octuaginta Vna.

Ibidem et Harum genera minimum in binas species diuidi possunt. Titus Liuius De bello Macedonico:Cum tribus summum militibus.

MAXIME OMNIUM, MI nime omnium.

OV0d inscite dicut, plusq omnes,minus

u omnes:Maxime omnium, minime osmnium,antiqui dicebant. Cicero in Bruto: i maxime omnium nobistium graecis literis studuit. Idem De oratore: Quod quidem tu minime omnium ignoras.

HOC ME MOVET.

DIcebat antiqui, Hoc me no mouet,VeI hoc

me mouet, quado res aliqua non illi cordierat:Vel contra cum maxime urgebat,aut Pre mebat.

Caesar Curioni: Neq; illud me mouet, quod is,qui a me dimissi sunt,discessisse se dicant.

Cice. Attico:Vnus Pompeius me mouet besneficio,non authoritate.

Paulus de usu & vsufructu,lege,Semproniust Mouet me,quod dies legati huius,siue fidei co, missi cesserit.

VERBA QUAEDAM MODO NEUTRA

absoluta,modo activa simplicia. OBseruaui verba nonnulla modo neutra absoluta,modo activa simplicia in stri. piis illorum persectoru authorum vero

464쪽

RADI LAMVs CARDINAL Issari, quae n5 ab re putaui ut usui lectoribus es, sento literis mandare. Horatius: Comis garrire Iibellos. Idem: Huc appelle trecentos inseris Ohe. Idem: Nec mea saeuus Iurgares. Idem: Fidis enim manare poetica mella Te solum. Idem: Sylvas & vineta crepat mera. Ιdem: Si quid Stertinius veri crepat. Idem: Et quae pars quadret aceruum. Idemi Libenter ioc & omne militabitur BeIlum in tuae spem gratiae. Idemi Praeterea ne vos titillet gloria,iure Iurando obstringam. Cicero De officiis: Haec est grauium homi, num, atque magnorum,illa quasi assentatorum

populi multitudinis leuitatem & voluptatem quasi titillantium. Idem De finibus bonorum & malorum:Si ea voluptas esset,quae quasi titillaret sensus

E eriens vir, Arator experies,eorrupto modo dicendi,id est quod dicu6Vir exspertus, Arator expertus. Cicero pro Cluentior Aulus Aurius vir fortis de experiens. Idem in Uerre Aliquis experiens arator. Horatiust

Et decus,& pretium recte petit expetiens vir.

T A N G E RE DE CAELO.

TAngere de cano , negare nemo audeat certo dicendi modo in Latinitatem instroductum essend enim significat quod

465쪽

peruerse dicunt,fulminare. Cato de re Rustica:Si de caelo villa tacta siet, de ea re verba diuina uti fiant procuret. Vergilius: De caelo tactas memini praedicere quercus,

DARE PROMISSA.

gans dicendi modus, distinctus ab eo quem antea notaui, Facere promissa. Nam hoc pro alio spondere,illud per se polliceri significat. Catullust At non hare quondam blanda promissa dedisti Voce mihi. Uergilius: Non hare Euandro de te promissa parenti Discedens dederam.

IN APERTUM PROFERRE.

IN apextum proferre,nil est aliud,quam it

dicunt in publicum vulgare. Sed modus antiquus dicendi obseruandus est. Cicero in Paradoxis: Hoc tamen opus ut in apertum proferas,nihil postulo.

Horatius: In apertum proferet aetaS. HADRIANI CARDINA.LIS DE SERΜ NEL A T I N Ο, Μ O D es, Q. v E LATINE LOQUENDI talici

466쪽

μHADRIANI CAR.

DINALIS S. CHRYSOGONI AD ASCANIUM CAR D. S. VITI, v IεCE CANCELLARI v Μ, v ENATIO.

Ia surgite,nunquid excitauit Dudum raucisono Diana cornus Actum properate, iam parata est, i Et secum Ascanius suus paratur. a Venatoribus hac die est eundum, Qua Salaria prospicit Iacunas Claras sulphure Tybutis superbi. His dictis iuuenum ruunt manipli

De conclauibus omnibus frequentes. Hic venabula, cuspides alienas,reratas validasque fert bipennest Ille hastilia, ferreas secures, Cruda spicula Martis uniuersa. Deducunt alii canum phalanges,

Latrantes abeunt simul molossi Mox indaginis unice sagaces. Tollunt retia rara Muliones. Procedit Dea,prosequente magna Caterua, chlamydem recincta pictam, Ventilantibus aureis capillis. Suras purpurei tegunt cothurni, rata ex humero sonat pharetra. Iungit Ascanius suas cohortes

Solertissimus unus inter omnes. Sublimes Libycis equis vehuntur. Aurora interea thorum relinquens

Quadrigis roseis diem vehebat.

Ventum est ad iuga,deuiosi saltus,

467쪽

M A D. CAR D. VENATI , ExsConvallis quibus obsidetur ingens.

Praeterlabitur hanc,secatque riuus Rauco murmure,laeuibus salebris,

Limo sordidus,hinc & inde ripas, Multa tectus arundine,& palustri Iunco,nec procul albicat salietiam Deκtra,qua videt Herculis popellum Clivi sylva latus tenet sinistri.

Floret perpetuo,viretque iuxta Vasta planicies feracis agri. Vt signum Ascanius dedit,repente Sortiti iuuenes vices laborum, Seruat quisl sui locum negoti. Hi vallant aditus,nemus p cogunt Hi per invia lustra mussitantes Vestigare feras docent catellos. Extendunt alii plagas dolosas. Disponunt alii feros molossos, Hic sub ilice, de ille sub vetusta

Quercu sternitura hunc tegit supinum i Grauis iuniperi virentis umbra. Densa sub platano & comis opacas Ea

Quae de colle leui tumore surgit. Diua & Ascanius simul recumbunt.

Omnes solliciti videre,quaenam IEx tanto veniat labore praeda. IEcce protinus horridus,feroxo Aper,spumeus ore,dente frendens, Voluens trux oculos modo huc,modo illuc,

Dorso horrentibus hispidisq; setis,

Callosa cute caute duriore, Excitus canibus per antra fertur Praeceps,vulnificis utrinque rostris,

468쪽

HADRIANI CARDINALI, Stipatus grege mordicus petentum Aures & latus omne lancinantum.

Accurrit Dea,nec globus sinebat Quicquam praeter apti videre rictum. Deprompsit pharetra ilico sagittam, LunauItque genu potenter arcum, Et iacit. Iat illa qua videri Rictus vix poterat,secsn's hiatus Per praecordia Iabitur. Quis unquam Vati crederet ultimos recessus Caudae transabiit, solumi fixit. Procumbit quadrupes humi volutus, Tendens illa,calcibusque frustra

Alternis vacuas Iacessit auras. Flumen sanguinis undat ex barathro

Vasti gutturis,hispidat cauda. Dum spectant stupidi,ferari magnos

Artus,grandia dc aspera extimescunt Ossa,& ingluuiem capacis alui, Umbrosi nemoris fugatus antro Ceruus, cassibus expeditus ingens Celsis cornibus arduus ruebat, Septus pulverea canum corona'. Saltu transilit unico paludem, Ripam ulteriore adhuc veretur Vertens arboream subinde frontem. Dum certant properi canta natare, Summis natibus & reflant hiantes, Volans Ascanius leui veredo Precatus Triuiae perenne numen,

Invadit iaculo, dium librans Iecit eminus. haesit impeditum Ferrum cornibus,ac solo reflexa

469쪽

vΕNATIO. 2Is Nequicquam ante oculos pependit hasta. Fremens Ascanius rapit rotatque Ensem fulmineum,absciditi ab armis Cum ceruice caput:micat per herbam Hic corpus,caput hic,rubet cruore Interfusa palus:ruunt repente Venantes querula procacitate, Stratat obstupuere mole cerui.

Ridens Delia quid stupetis inquit

Noster Ascanius minora nescit. Clamor interea tumultuantum Circum retia vertit ora turbae,

Captam terribilem Histricem fremebant, Quae rostrum,atque pedes plagis ligata Spinis missilibus canes,viros. Arcebat procul,& fugabat omnes. Venator sibi quisque consulebat. Multi sub clypeo arborum latebant,

Multos obice texerat crepido. Post carecta canes inane latrant. λ-

Densant spicula mutua,& vicissim i :

Bellantum furit incruentus ardor.

Nam spinae nequeunt ferire tectos, Et tecti nequeunt feram ferire. . i fTanta duritie cutis rigebat Crebris missilibus petita,nullis Interpuncta notis. Erat Sicamber Libs cognomine,machinae repertor : ZMirandet horrificae,minacis,atrae: Qualem nec Steropes,nec ipse sertur 'u Pater Lemnius inferis cauernis VSi a Forte in tam celebri sodalitate, Audax praelia tanta qui cieret,

470쪽

HADRIANI cARDINALI sla formasse Ioui,nec ulla in orbe Per tot saecula cogitauit aetas.

Nam truncum teretem,aeneum,cauinns

Nitro,sulfure,puluere & faligni Carbonis replet usque ad umbilicum: Includiti pilam ex liquente plumbo, Superne tenue oppido foramen Spirat:hinc iacit igneam fauillam. Histrix continuo forata fumat. Non sic fulminis impetus trisulci, Nec falarica sic rotata fertur, Sed nec sie Scythico sagitta neruo, Nee fundis Balearibus lapillus.

Mox tanto intonuit fragore caelum, Et tanto ingemuit tremore telIus, Ut quicquid caveis latebat usquam, Ferarum omne genus,seri leones, Auriti lepores,lupi voraces,

Et damae timidi,volatilε 3 Cerui,& capreoli leues fugacest, Apri fetigeri,dolist vulpes

Insignes,ruerent metu per agros,

Vasta ut planitie nihil videres Vsquam praeterea latent sub illis

Arbusta omnia,& omnis herba prorsus. Canes interea modo has modo illas Passim caedere,nec locus cadenti est. Denso in agmine stant,serunti morsusImmotae,superambulant molossi Strage incredibili usi saeuientes. Saevitum nimis est lana clamat, Quo tandem ruitis redite in orbem Palantes,nel enim expedit ferarum

SEARCH

MENU NAVIGATION