Seneca,
Agamemnon

Opaca linquens Ditis inferni loca adsum profundo Tartari emissus specu, incertus utras oderim sedes magis:? fugio Thyestes inferos, superos fugo. en horret animus et pavor membra excutit: video paternos, immo fraternos lares, hoc est vetustum Pelopiae limen domus; hinc auspicari regium capiti decus mos est Pelasgis, hoc sedent alti toro quibus superba sceptra gestantur manu, locus 'hic habendae curiae - hic epulis locus, libet reverti, nonne vel tristes lacus incolere satius, nonne custodem Stygis trigemina nigris colla iactantem iubis? ubi ille celeri corpus evinctus rotae in se refertur, ubi per adversum irritus redeunte totiens luditur saxo labor, ubi tondet ales avida fecundum iecur, et inter undas fervida exustus siti aquas fugaces ore decepto appetit poenas daturus caelitum dapibus graves - sed ille nostrae pars quota est culpae senex? reputemus omnes quos ob infandas manus quaesitor urna Gnosius versat reos, vincam Thyestes sceleribus cunctos meis. a fratre vincar? liberis plenus tribus in me sepultis? viscera exedi mea. nec hactenus Fortuna maculavit patrem, sed maius aliud ausa commisso scelus gnatae nefandos petere concubitus iubet. non pavidus hausi dicta, sed cepi nefas. ergo ut per omnis liberos irem parens, coacta fatis gnata fert uterum gravem, me patre dignum, versa natura est retro: avo parentem, pro nefas, patri virum, gnatis nepotes miscui - nocti diem. Sed sera tandem respicit fessos malis post fata demum sortis incertae fides: rex ille regum, ductor Agamemnon ducum, cuius secutae mille vexillum rates Iliaca velis maria texerunt suis, post decima Phoebi lustra devicto Ilio adest - daturus coniugi iugulum suae. iam iam natabit sanguine alterno domus: enses secures tela, divisum gravi ictu bipennis regium video caput, iam scelera prope sunt, iam dolus caedes cruor - parantur epulae, causa natalis tui, Aegisthe, venit, quid pudor vultus gravat? quid dextra dubio trepida consilio labat? quid ipse temet consulis torques rogas, ' an deceat hoc te? respice ad matrem: decet. Sed cur repente noctis aestivae vices hiberna longa spatia producunt mora, aut quid cadentes detinet stellas polo? Phoebum moramur? redde iam mundo diem.

O regnorum magnis fallax Fortuna bonis, in praecipiti dubioque loeas nimis excelsos; numquam placidam sceptra quietem certumve sui tenuere diem; alia ex aliis cura fatigat vexatque animos nova tempestas. Non sic Libycis syrtibus aequor furit alternos volvere fluctus, non Euxini turget ab imis commota vadis unda nivali vicina polo, ubi caeruleis immunis aquis lucida versat plaustra Bootes, ut praecipites regum casus Fortuna rotat. Metui cupiunt metuique timent, non nox illis alma recessus praebet tutos, non curarum somnus domitor pectora solvit. Quas non arces scelus alternum dedit in praeceps? impia quas non arma fatigant? iura pudorque et coniugii sacrata fides fugiunt aulas; sequitur tristis sanguinolenta Bellona manu quaeque superbos urit Erinys, nimias semper comitata domos, quas in planum quaelibet hora tulit ex alto. Licet arma vacent cessentque doli, sidunt ipso pondere magna ceditque oneri Fortuna suo. vela secundis inflata notis ventos nimium timuere suos, nubibus ipsis inserta caput turris pluvio vapulat Austro, densasque nemus spargens umbras annosa videt robora frangi; feriunt celsos fulmina colles, corpora morbis maiora patent, et cum in pastus armenta vagos vilia currant, placet in vulnus maxima cervix. Quicquid in altum Fortuna tulit, ruitura levat, modicis rebus longius aevum est: felix mediae quisquis turbae sorte quietus aura stringit litora tuta timidusque mari credere cumbam remo terras propiore legit.

Quid, segnis anime, tuta consilia expetis? quid fluctuaris? clausa iam melior via est: licuit pudicos coniugis quondam toros et sceptra casta vidua tutari fide - periere mores ius decus pietas fides et qui redire cum perit nescit pudor; da frena et omnem prona nequitiam incita: per scelera semper sceleribus tutum est iter. tecum ipsa nunc evolve femineos dolos, quod ulla coniunx perfida atque impos sui amore caeco, quod novercales manus ausae, quod ardens impia virgo face, Phasiaca fugiens regna Thessalica trabe: ferrum, venena; vel Mycenaeas domos coniuncta socio profuge furtiva rate - quid timida loqueris furta et exilium et fugas? soror ista fecit; te decet maius nefas. Regina Danaum et inclitum Ledae genus, quid tacita versas quidve consilii impotens tumido feroces impetus animo geris? licet ipsa sileas, totus in vultu est dolor. proin quicquid est, da tempus ac spatium tibi: quod ratio non quit saepe sanavit mora. Maiora cruciant quam ut moras possim pati; flammae medullas et cor exurunt meum, mixtus dolori subdidit stimulos timor, invidia pulsat pectus; hinc animum iugo premit cupido turpis et vinci vetat: et inter istas mentis obsessae faces, fessus quidem et devinctus et pessumdatus, pudor rebellat. fluctibus variis agor, ut cum hinc profundum ventus, hinc aestus rapit, incerta dubitat unda cui cedat malo. proinde omisi regimen e manibus meis: quocumque me ira, qua dolor, quo spes feret, hoc ire pergam; fluctibus dedimus ratem: ubi animus errat, optimum est casum sequi. Caeca est temeritas quae petit casum ducem. Cui ultima est fortuna, quid dubiam timet? Tuta est latetque culpa, si pateris, tua. Perlucet omne regiae vitium domus. Piget prioris et novum crimen struis? Res est profecto stulta nequitiae modus. Quod metuit auget qui scelus scelere obruit. Et ferrum et ignis saepe medicinae loco est Extrema primo nemo temptavit loco. Rapienda rebus in malis praeceps via est. At te reflectat coniugi nomen sacrum. Decem per annos vidua respiciam virum? Meminisse debes sobolis ex illo tuae. Equidem et iugales filiae memini faces et generum Achillem: praestitit matri fidem. Redemit illa classis immotae moras et maria pigro fixa languore impulit.

Pudet doletque - Tyndaris, caeli genus. lustrale classi Doricae peperi caput! revolvit animus virginis thalamos meae quos ille dignos Pelopia fecit domo, cum stetit ad aras ore sacrifico pater quam nuptialis! horruit Calchas suae responsa vocis et recedentes focos. o scelera semper sceleribus vincens domus, cruore ventos emimus, bellum nece! sed vela pariter mille fecerunt rates? non est soluta prospero classis deo: eiecit Aulis impias portu rates. sic auspicatus bella non melius gerit. amore captae captus, immotus prece Zminthea tenuit spolia Phoebei senis, ardore sacrae virginis iam tum furens. non illum Achilles flexit indomitus minis, non ille solus fata qui mundi videt, in nos fidelis augur, in captas levis, non populus aeger et relucentes rogi: inter ruentis Graeciae stragem ultimam sine hoste victus marcet ac Veneri vacat reparatque amores; neve desertus foret a paelice umquam barbara caelebs torus, ablatam Achilli diligit Lyrnesida, nec rapere puduit e sinu avulsam viri - en Paridis hostem, nunc novum vulnus gerens amore Phrygiae vatis incensus furit, et post tropaea Troica ac versum Ilium captae maritus remeat et Priami gener. Accingere, anime: bella non levia apparas. scelus occupandum est. pigra, quem expectas diem? Pelopia Phrygiae sceptra dum teneant nurus? an te morantur virgines viduae domi patrique Orestes similis? horum te mala ventura moveant, turbo quis rerum imminet: quid, misera, cessas? en adest gnatis tuis furens noverca, per tuum, si aliter nequit, latus exigatur ensis et perimat duos. misce cruorem, perde pereundo virum: mors misera non est commori cum quo velis.

Regina, frena temet et siste impetus et quanta temptes cogita: victor venit Asiae ferocis, ultor Europae, trahit captiva Pergama et diu victos Phrygas; hunc fraude nunc conaris et furto aggredi, quem non Achilles ense violavit fero, quamvis procacem torvus armasset manum, non melior Aiax morte decreta furens, non sola Danais Hector et bello mora, non tela Paridis certa, non Memnon niger, non Xanthus armis corpora immixta aggerens fluctusque Simois caede purpureos agens, non nivea proles Cycnus aequorei dei, non bellicoso Thressa cum Rheso phalanx, non picta pharetras et securigera manu peltata Amazon? hunc domi reducem paras mactare et aras caede maculare impia? victrix inultum Graecia hoc facinus feret? equos et arma classibusque horrens fretum propone et alto sanguine exundans solum et tota captae fata Dardaniae domus regesta Danais, comprime affectus truces mentemque tibimet ipsa pacifica tuam. Quod tempus animo semper ac mente horrui adest profecto, rebus extremum meis. quid terga vertis, anime? quid primo impetu deponis arma? crede perniciem tibi et dira saevos fata moliri deos: oppono cunctis vile suppliciis caput, ferrumque et ignes pectore adverso excipe, Aegisthe: non est poena sic nato mori. tu nos pericli socia, tu, Leda sata, comitare tantum: sanguinem reddet tibi ignavus iste ductor ac fortis pater, sed quid trementes circuit pallor genas iacensque vultu languido optutus stupet? Amor iugalis vincit ac flectit retro: referamur illuc, unde non decuit prius abire; sed nunc casta repetatur fides, nam sera numquam est ad bonos mores via: quem paenitet peccasse paene est innocens. Quo raperis amens? credis aut speras tibi Agamemnonis fidele coniugium? ut nihil subesset animo quod graves faceret metus: tamen superba et impotens flatu nimis Fortuna magno spiritus tumidos daret. gravis ille sociis stante adhuc Troia fuit: quid rere ad animum suapte natura trucem Troiam addidisse? rex Mycenarum fuit, veniet tyrannus: prospera animos efferant. effusa circa paelicum quanto venit turba apparatu! sola sed turba eminet tenetque regem famula veridici dei: feresne thalami victa consortem tui? at illa nolet, ultimum est nuptae malum palam mariti possidens paelex domum. nec regna socium ferre nec taedae sciunt.

Aegistbe, quid me rursus in praeceps agis iramque flammis iam residentem incitas? permisit aliquid victor in captam sibi: nec coniugem hoc respicere nec dominam decet. lex alia solio est, alia privato in toro. quid quod severas ferre me leges viro non patitur animus turpis admissi memor? dat ille veniam facile cui venia est opus. Itane est? pacisci mutuam veniam licet? ignota tibi sunt iura regnorum aut nova? nobis maligni iudices, aequi sibi id esse regni maximum pignus putant, si quicquid aliis non licet solis licet. Ignovit Helenae: iuncta Menelao redit quae Europam et Asiam paribus afflixit malis. Sed nulla Atriden Venere furtiva abstulit nec cepit animum coniugi obstrictum suae. iam crimen ille quaerit et causas parat. nil esse crede turpe commissum tibi: quid honesta prodest vita, flagitio vacans? ubi dominus odit fit nocens, non quaeritur. Spartamne repetes spreta et Eurotan tuum patriasque sedes profuga? non dant exitum repudia regum, spe metus falsa levas. Delicta novit nemo nisi fidus mea. Non intrat umquam regium limen fides. Opibus merebor, ut fidem pretio obligem. Pretio parata vincitur pretio fides. Surgit residuus pristinae mentis pudor - quid obstrepis? quid voce blandiloqua mala consilia dictas? scilicet nubet tibi, regum relicto rege, generosa exuli? Et cur Atrida videor inferior tibi, gnatus Thyestae? Si parum est, adde et nepos. Auctore Phoebo gignor: haud generis pudet. Phoebum nefandae stirpis auctorem vocas, quem nocte subita frena revocantem sua caelo expulistis? quid deos probro addimus? subripere doctus fraude genialis toros, quem Venere tantum scimus inlicita virum, facesse propere ac dedecus nostrae domus asporta ab oculis: haec vacat regi ac viro. Exilia mihi sunt haud nova, assuevi malis. si tu imperas, regina, non tantum domo Argisve cedo: nil moror iussu tuo aperire ferro pectus aerumnis grave. Siquidem hoc cruenta Tyndaris fieri" sinam. quae iuncta peccat debet et culpae fidem. secede mecum potius, ut rerum statum dubium ac minacem iuncta consilia explicent.

Canite, o pubes inclita, Phoebum! tibi festa caput turba coronat, tibi virgineas, laurum quatiens, de more comas innuba fudit stirps Inachia; tu quoque nostros, Thespias hospes, comitare choros, quaeque Erasini gelidos fontes, quaeque Eurotan, quaeque virenti tacitum ripa bibis Ismenon: quam fatorum praescia Manto, sata Tiresia, Latonigenas monuit sacris celebrare deos. arcus, victor, pace relata, Phoebe, relaxa umeroque graves levibus telis pone pharetras resonetque manu pulsa citata vocale chelys: nil acre velim magnumque modis intonet altis, sed quale soles leviore lyra flectere carmen simplex, lusus cum docta tuos Musa recenset; licet et chorda graviore sones, quale canebas cum Titanas fulmine victos videre dei, vel cum montes montibus altis super impositi struxere gradus trucibus monstris, stetit imposita Pelion Ossa, pinifer ambos pressit Olympus, ades, o magni, soror et coniunx, consors sceptri, regia Iuno: tua te colimus turba Mycenae, tu sollicitum supplexque tui numinis Argos sola tueris, tu bella manu pacemque regis; tu nunc laurus Agamemnonias accipe victrix, tibi multifora tibia buxo solemne canit, tibi fila movent docta puellae . carmine molli, tibi votivam matres Graiae lampada iactant: ad tua coniunx candida tauri delubra cadet, nescia aratri, nullo collum signata iugo. tuque, o magni gnata Tonantis, incluta Pallas, quae Dardanias cuspide turres saepe petisti, te permixto matrona minor maiorque choro colit et reserat veniente dea templa sacerdos: tibi nexilibus turba coronis redimita venit, tibi grandaevi lassique senes compote voto reddunt grates libantque manu vina trementi. et te Triviam nota memores voce precamur: tu maternam sistere Delon, Lucina, iubes, huc atque illuc prius errantem Cyclada ventis; nunc iam stabilis fixa terras radice tenet, respuit auras religatque rates assueta sequi, tu Tantalidos funera matris victrix numeras: stat nunc Sipyli vertice summo flebile saxum, et adhuc lacrimas marmora fundunt antiqua novas, colit impense femina virque numen geminum, tuque ante omnis, pater ac rector fulmine pollens, cuius nutu simul extremi tremuere poli, generis nostri, Iuppiter, auctor, cape dona libens abavusque tuam non degenerem respice prolem. Sed ecce, vasto concitus miles gradu manifesta properat signa laetitiae ferens (namque hasta summo lauream ferro gerit) fidusque regi semper Eurybates adest.

Delubra et aras caelitum et patrios lares post longa fessus spatia, vix credens mihi, supplex adoro. vota superis solvite: telluris altum remeat Argolicae decus tandem ad penates victor Agamemnon suos, Felix ad aures nuntius venit meas. ubinam petitus per decem coniunx mihi annos moratur? pelagus an terras premit? Incolumis, auctus gloria, laude inclitus reducem expetito litori impressit pedem. Sacris colamus prosperum tandem diem et si propitios attamen lentos deos. tu pande vivat coniugis frater mei et pande teneat quas soror sedes mea. Meliora votis posco et obtestor deos: nam certa fari sors maris dubii vetat. ut sparsa tumidum classis excepit mare, ratis videre socia non potuit ratem. quin ipse Atrides aequore immenso vagus graviora pelago damna quam bello tulit remeatque victo similis, exiguas trahens lacerasque victor classe de tanta rates.

Effare casus quis rates hausit meas? aut quae maris fortuna dispulerit duces. Acerba fatu poscis, infaustum iubes miscere laeto nuntium, refugit loqui mens aegra tantis atque inhorrescit malis. Exprome: clades scire qui refugit suas gravat timorem; dubia plus torquent mala.

Vt Pergamum omne Dorica cecidit face, divisa praeda est, maria properantes petunt. iamque ense fessum miles exonerat latus, neglecta summas scuta per puppes iacent; ad militares remus aptatur manus omnisque nimium longa properanti mora est. signum recursus regia ut fulsit rate et clara laetum remigem monuit tuba, aurata primas prora designat vias aperitque cursus, mille quos puppes secent. hinc aura primo lenis impellit rates adlapsa velis; unda vix actu levi tranquilla Zephyri mollis afflatu tremit. splendetque classe polagus et pariter latet. iuvat videro nuda Troiae litora, . iuvat rolicti sola Sigei loca. proporat iuventus omnis adductos simul lentare remos, adiuvat ventos manu et valida nisu bracchia alterno movet. sulcata, vibrant aequora et latera increpant dirimuntque canae caerulum spumae mare. ut aura plenos fortior tendit sinus, posuere tonsas, credita, est vento ratis {ususque transtris miles aut terras procul, quantum recedunt vela, fugientes notat, aut bella narrat: Hectoris fortis minas currusque et empto redditum corpus rogo, sparsum cruore rogis Herceum Iovem. tunc qui iacente reciprocus ludit salo tumidumque pando transilit dorso mare Tyrrhenus omni piscis exultat freto agitatque gyros et comes lateri adnatat, anteire naves laetus et rursus sequi; nunc prima tangens rostra lascivit chorus, millosimam nunc ambit et lustrat ratem. iam litus omne tegitur et campi latent et dubia parent montis Idaei iuga; et iam, quod unum pervicax acies videt, Iliacus atra fumus apparot nota. iam lassa Titan colla relevabat iugo, in astra iam lux prona, iam praeceps dios. exigua nubes sordido crescens globo nitidum cadentis inquinat Phoebi iubar; suspecta rarius occideris fecit freta. nox prima caelum sparserat stellis, iacent deserta vento vela. tum murmur grave, maiora minitans, collibus summis cadit tractuque longo litus ac petrae gemunt: agitata ventis unda Venturis tumet: cum subito luna conditur, stellae latent, in astra pontus tollitur, caelum perit nec una nox est: densa tenebras obruit caligo et omni luce subducta fretum caelumque miscet, undique incumbunt simul rapiuntque pelagus infimo eversum solo adversus Euro Zephyros et Boreae Notus: sua quisque mittit tela et infesti fretum emoliuntur, turbo convolvit mare: Strymonius altas Aquilo contorquet nives Libycusque harenas Auster ac Syrtes agit; [nec manet in Austro: fit gravis nimbis Notus] imbre auget undas, Eurus orientem movet Nabataea quatiens regna et Eoos sinus. quid rabidus ora Corus oceano exerens? mundum revelli sedibus totum suis ipsosque rupto crederes caelo deos decidere et atrum rebus induci chaos. vento resistit aestus et ventus retro aestum revolvit; non capit sese mare undasque miscent imber et fluctus suas. nec hoc levamen denique aerumnis datur, videre saltem et nosse quo pereant malo: premunt tenebrae lumina et dirae Stygis inferna nox est. excidunt ignes tamen et nube dirum fulmen elisa micat, miserisque lucis tanta dulcedo est malae: hoc lumen optant. ipsa se classis premit et prora prorae nocuit et lateri latus, illam dehiscens pontus in praeceps rapit hauritque et alto redditam revomit mari; haec onere sidit, illa convulsum latus submittit undis, fluctus hanc decimus tegit; haec lacera et omni decore populato levis fluitat nec illi vela nec tonsae manent nec rectus altas malus antemnas ferens, sed trunca toto puppis Icario natat, nil ratio et usus audet: ars cessit malis; tenet horror artus, omnis officio stupet navita relicto, remus effugit manus, in vota miseros ultimus cogit timor eademque superos Troes et Danai rogant. i quid fata possunt! invidet Pyrrhus patri, Aiaci Vlixes, Hectori Atrides minor, Agamemno Priamo; quisquis ad Troiam iacet felix vocatur, cadere qui meruit gradu, quem fama servat, victa quem tellus tegit, 'nil nobile ausos pontus atque undae ferunt? ignava fortes fata consument viros? perdenda mors est? quisquis es nondum malis satiate tantis caelitum, tandem tuum numen serena: cladibus nostris daret vel Troia lacrimas, odia si durant tua placetque mitti Doricum exitio genus, quid hos simul perire nobiscum iuvat, quibus perimas? sistito infestum mare: vehit ista Danaos classis, et Troas venit. ' nec plura possunt: occupat vocem mare. Ecce alia clades, fulmine irati Iovis armata Pallas quicquid haut hasta minax, haut aegide, haut furore Gorgoneo potest, at igne patrio temptat, et caelo novae spirant procellae, solus invictus malis luctatur Aiax. vela cogentem hunc sua tento rudente flamma praestrinxit cadens, libratur aliud fulmen: hoc toto impetu certum reducta Pallas excussit manu, imitata patrem, transit Aiacem et ratem ratisque partem secum et Aiacem tulit, nil ille motus, ardua ut cautes, salo ambustus extat, dirimit insanum mare fluctusque rumpit pectore et navem manu complexus ignes traxit et caeco mari conlucet Aiax, omne resplendet fretum, tandem occupata rupe furibundum intonat: 'superasse cuncta, pelagus atque ignes iuvat, vicisse caelum Palladem fulmen mare. non me fugavit bellici terror dei [et Hectorem una solus et Martem tuli] Phoebea nec me tela pepulerunt gradu: cum Phrygibus istos vicimus - tene horream? aliena inerti tela mittis dextera, quid si ipse mittat? ' plura cum auderet furens, tridente rupem subruit pulsam pater Neptunus imis exerens undis caput solvitque montem; quem cadens secum tulit terraque et igne victus et pelago iacet. Nos alia maior naufragos pestis vocat, est humilis, unda, scrupeis mendax vadis, ubi saxa rapidis clausa verticibus tegit fallax Caphereus; aestuat scopulis fretum fervetque semper fluctus alterna vice. arx imminet praerupta quae spectat mare utrimque geminum: Pelopis hinc oras tui et Isthmon, arto qui recurvatus solo Ionia iungi maria Phrixeis vetat, hinc scelere Lemnon nobilem et Calchedona tardamque ratibus Aulida: hanc arcem occupat Palamedis ille genitor et clarum manu lumen nefanda vertice e summo efferens in saxa ducit perfida classem face. haerent acutis rupibus fixae rates; has inopis undae brevia comminuunt vada, pars vehitur huius prima, pars scopulo sedet; hanc alia retro spatia relegentem ferit et fracta frangit, iam timent terram rates et maria malunt. cecidit in lucem furor: postquam litatum est Ilio, Phoebus redit et damna noctis tristis ostendit dies.

Vtrumne doleam laeter an reducem virum? remeasse laetor vulnus et regni grave lugere cogor, redde iam Grais, pater altisona quatiens regna, placatos deos. nunc omne laeta fronde veletur caput, sacrifiea dulces tibia effundat modos et nivea magnas victima ante aras cadat Sed ecce. turba tristis in comptae comas Iliades adsunt, quas super celso gradu effrena Phoebas entheas laurus quatit. Heu quam dulce malum mortalibus additum vitae diras amor, cum pateat malis effugium et miseros libera mors vocet portus aeterna placidus quiete, nullus hunc terror nec impotentia procella Fortunae movet aut iniqui flamma Tonantis. Perrumpet omne servitium contemptor levium deorum, qui vultus Acherontis atri, qui Styga tristem non tristis videt audetque vitae ponere finem. Alta pax * * nullos civium coetus timet aut minaces victoris iras, non maria asperis insana coris, non acies feras pulvereamve nubem motam barbaricis equitum catervis; non urbe cum tota populos cadentes, hostica muros populari te flamma, indoinitumve bellum: par ille regi, par superis erit. o quam miserum est nescire mori! Vidimus patriam ruentem nocte funesta, cum Dardana tecta Dorici raperetis ignes, non illa bello victa, non armis, ut quondam, Herculea cecidit pharetra. quam non Pelei Thetidisquo natus carosque Pelidae nimium feroci vicit, acceptis cum fulsit armis fuditque Troas falsus Achilles, aut cum ipso Pelides animos feroces sustulit luctu celeremque saltu Troades summis timuere muris, perdidit in malis extremum decus fortiter vinci: restitit quinis bis annis unius noctis peritura furto. Vidimus simulata dona molis immensae Danaumque fatale munus duximus nostra creduli dextra tremuitque saepe limine in primo sonipes, cavernis conditos reges bellumque gestans; et licuit dolos versare ut ipsi fraude sua caderent Pelasgi. saepe commotae sonuere parmae tacitumque murmur percussit aures, ut fremuit male subdolo parens Pyrrhus Vlixi. Secura metus Troica pubes sacros gaudet tangere funes, hinc aequaevi gregis Astyanax, hinc Haemonio desponsa rogo ducunt turmas, haec femineas, ille viriles. festae matres votiva ferunt munera divis: festi patres adeunt aras, unus tota est vultus in urbe; et, quod numquam post Hectoreos vidimus ignes, laeta est Hecuba. quid nunc primum, dolor infelix, quidve extremum deflere paras? moenia, divum fabricata manu, diruta nostra? an templa deos super usta suos? non vacat istis lacrimare malis: te, magne parens, flent Iliades. vidi, vidi senis in iugulo telum Pyrrhi vix exiguo sanguine tingui.

Cohibete lacrimas omne quas tempus petet, Troades, et ipsae vestra lamentabili lugete gemitu funera: aerumnae meae socium recusant, cladibus questus meis removete, nostris ipsa sufficiam malis. Lacrimas lacrimis miscere iuvat: magis exurunt quos secretae lacerant curae, iuvat in medium deflere suos; nec tu, quamvis dura virago patiensque mali, poteris tantas flere ruinas, non quae verno mobile carmen ramo cantat tristis aedon Ityn in varios modulata sonos, non quae tectis Bistonis ales residens summis impia diri furta mariti garrula narrat, lugere tuam poterit digne conquesta domum, licet ipse velit clarus niveos inter olores Histrum cycnus Tanainque colens extrema loqui, licet alcyones Ceyca suum fluctu leviter plangente sonent, cum tranquillo male confisae credunt iterum pelago audaces fetusque suos nido pavidae titubante fovent; non si molles comitata viros tristis Iaceret bracchia tecum quae turritae turba parenti pectora, rauco concita buxo, ferit ut Phrygium lugeat Attin, non est lacrimis, Cassandra, modus, quia quae patimur vicere modum. Sed cur sacratas deripis capiti infulas? miseris colendos maxime superos putem. CASS, Vicere nostra iam metus omnis mala. equidem nec ulla caelites placo prece nec, si velint saevire, quo noceant habent. Fortuna vires ipsa consumpsit suas. quae patria restat, quis pater, quae iam soror? bibere tumuli sanguinem atque arae meum. quid illa felix turba fraterni gregis? exhausta nempe: regia miseri senes vacua relicti, totque per thalamos vident praeter Lacaenam ceteras viduas nurus, tot illa regum mater et regimen Phrygum, fecunda in ignes Hecuba fatorum novas experta leges induit vultus feros: circa ruinas rabida latravit suas, Troiae superstes, Hectori, Priamo, sibi.

Silet repente Phoebas et pallor genas creberque totum possidet corpus tremor; stetere vittae, mollis horrescit coma, anhela corda murmure incluso fremunt, incerta nutant lumina et versi retro torquentur oculi, rursus immoti rigent. nunc levat in auras altior solito caput graditurque celsa, nunc reluctantis parat reserare fauces, verba nunc clauso male custodit ore maenaa impatiens dei. Quid me furoris incitam stimulis novi quid mentis inopem, sacra Parnasi iuga, rapitis? recede, Phoebe, iam non sum tua, extingue flammas pectori infixas meo. cui nunc vagor vaesana? cui bacchor furens? iam Troia cecidit - falsa quid vates ago? Vbi sum? fugit lux alma et obscurat genas nox alta et aether abditus tenebris latet, sed ecce gemino sole praefulget dies geminumque duplices Argos attollit domus. Idaea cerno nemora: fatalis sedet inter potentes arbiter pastor deas. timete reges, moneo, furtivum genus: * agrestis iste alumnus evertet domum, quid ista vaecors tela feminea manu destricta praefert? quem petit dextra virum Lacaena cultu, ferrum Amazonium gerens? quae versat oculos alia nunc facies meos? victor ferarum colla sublimis iacet ignobili sub dente Marmaricus leo, morsus cruentos passus audacis leae. quid me vocatis sospitem solam e meis, umbrae meorum? te sequor testis, pater, Troiae sepultae; frater, auxilium Phrygum terrorque Danaum, non ego antiquum decus video aut calentes ratibus exustis manus, sed lacera membra et saucios vinclo gravi illos lacertos; te sequor, nimium cito congresse Achilli Troile; incertos geris, Deiphobe, vultus, coniugis munus novae, iuvat per ipsos ingredi Stygios lacus, iuvat videre Tartari saevum canem avidique regna Ditis! haec hodie ratis Phlegethontis atri regias animas vehet, victamqne victricemqne. vos. umbrae, precor. iurata superis unda. te pariter precor: reserate paulum terga nigrantis poli, levis ut Mycenas turba prospiciat Phrygum. spectate. miseri: fata se vertunt retro. Instant sorores squalidae sanguinea iactant verbera. fert laeva semustas faces turgentque pallentes genae et vestis atri funeris exesa cingit ilia, strepuntque nocturni metus et ossa vasti corporis corrupta longinquo situ palude limosa iacent. et ecce, defessus senex ad ora ludentes aquas non captat oblitus sitim, maestus futuro funere: exultat et ponit gradus pater decoros Dardanus.

Iam pervagatus ipse se fregit furor, caditque flexo qualis ante aras genu cervice taurus vulnus incertum gerens, relevemus artus, en deos tandem suos victrice lauru cinctus Agamemnon adit, et festa coniunx obvios illi tulit gressus reditque iuncta concordi gradu. Tandem reverter sospes ad patrios lares; o cara salve terra, tibi tot barbarae dedere gentes spolia, tibi felix diu potentis Asiae Troia summisit manus, quid ista vates corpus effusa ac tremens dubia labat cervice? famuli, attollite, refovete gelido latice. iam recipit diem marcente visu. suscita sensus tuos: optatus ille portus aerumnis adest, festus dies est. Festus et Troiae fuit. Veneremur aras. Cecidit ante aras pater. Iovem precemur pariter. Herceum Iovem ? Credis videre te Ilium? Et Priamum simul. Hic Troia non est. Helena ubi est Troiam puto. Ne metue dominam famula, Libertas adest. Secura vive. Mihi mori est securitas. Nullum est periclum tibimet. At magnum tibi. Victor timere quid potest? Quod non timet. Hanc fida famuli turba, dum excutiat deum, retinete ne quid impotens peccet furor. at te, pater, qui saeva torques fulmina pellisque nubes, sidera et terras regis, ad quem triumphi spolia victores ferunt, et te sororem cuncta pollentis viri, Argolica limo, pecore votivo libens Arabumque donis supplice et fibra colam.

Argos nobilibus nobile civibus, Argos iratae carum novercae, semper ingentes alumnos educas, numerum deorum imparem aequasti: tuus ille bis seno meruit labore adlegi caelo magnus Alcides, cui lege mundi Iuppiter rupta geminavit horas roscidae noctis iussitque Phoebum tardius celeres agitare currus et tuas lente remeare bigas, pallida Phoebe; rettulit pedem nomen alternis stella quae mutat seque mirata est Hesperum dici; Aurora movit ad solitas vices caput et relabens imposuit seni collum marito. sensit ortus, sensit occasus Herculem nasci: violentus ille nocte non una poterat creari. tibi concitatus substitit mundus, o puer subiture caelum. te sensit Nemeaeus arto pressus lacerto fulmineus leo cervaque Parrhasis, sensit Arcadii populator agri, gemuitque taurus Dictaea linquens horridus arva. morte fecundum domuit draconem vetuitque collo pereunte nasci, geminosque fratres pectore ex uno tria monstra natos stipite incusso fregit insultans, ' duxitque ad ortus Hesperium pecus, Geryonae spolium triformis. egit Threicium gregem, quem non Strymonii gramine fluminis Hebrive ripis pavit tyrannus: . hospitum dirus stabulis cruorem praebuit saevis tinxitque crudos ultimus rictus sanguis aurigae, vidit Hippolyto ferox pectore e medio rapi spolium, et sagittis nube percussa Stymphalis alto decidit caelo; arborque pomis fertilis aureis extimuit manus insueta carpi fugitque in auras leviore ramo. audivit sonitum crepitante lamna frigidus custos nescius somni, linqueret cum iam nemus omne fulvo plenus Alcides vacuum metallo. tractus ad caelum canis inferorum triplici catena tacuit nec ullo latravit ore, lucis ignotae metuens colorem. te duce succidit mendax Dardanidae domus et sensit arcus iterum timendos; te duce concidit totidem diebus Troia quot annis.

Res agitur intus magna, par annis decem. eheu quid hoc est? anime, consurge et cape pretium furoris: vicimus victi Phryges. bene est, resurgit Troia; traxisti iacens, parens, Mycenas, terga dat victor tuus! tam clara numquam providae mentis furor ostendit oculis: video et intersum et fruor: imago visus dubia non fallit meos: spectemus. epulae regia instructae domo, quales fuerunt ultimae Phrygibus dapes, celebrantur: ostro lectus Iliaco nitet merumque in auro veteris Assaraci trahunt. en ipse picta veste sublimis iacet, Priami superbas corpore exuvias gerens. detrahere cultus uxor hostiles iubet, induere potius coniugis fidae manu textos amictus - horreo atque animo tremo: regemne perimet exul et adulter virum? venere fata. sanguinem extremae dapes domini videbunt et cruor Baccho incidet. mortifera vinctum perfide tradit neci induta vestis: exitum manibus negant caputque laxi et invii claudunt sinus. haurit trementi semivir dextra latus, nec penitus egit: vulnere in medio stupet. at ille, ut altis hispidus silvis aper cum casse vinctus temptat egressus tamen artatque motu vincla et in cassum furit, cupit fluentes undique et caecos sinus dissicere et hostem quaerit implicitus suum. armat bipenni Tyndaris dextram furens, qualisque ad aras colla taurorum popa designat oculis antequam ferro petat, sic huc et illuc impiam librat manum. habet, peractum est. pendet exigua male caput amputatum parte et hinc trunco cruor exundat, illic ora cum fremitu iacent. nondum recedunt: ille iam exanimem petit laceratque corpus, illa fodientem adiuvat. uterque tanto scelere respondet suis: est hic Thy este gnatus, haec Helenae soror. stat ecce Titan dubius emerito die, suane currat an Thyestea via. Fuge, o paternae mortis auxilium unicum, fuge et scelestas hostium vita manus, eversa domus est funditus, regna occidunt, hospes quis iste concitos currus agit? germane, vultus veste furabor tuos. quid, anime demens, refugis? externos times? domus timenda est. pone iam trepidos metus, Oresta: amici fida praesidia intuor.

Phocide relicta Strophius Elea inclutus palma revertor. causa veniendi fuit gratari amico, cuius impulsum manu cecidit decenni Marte concussum Ilium, quaenam ista lacrimis lugubrem vultum rigat pavetque maesta? regium agnosco genus. Electra, fletus causa quae laeta in domo est? Pater peremptus scelere materno iacet, comes paternae quaeritur natus neci, Aegisthus arces Venere quaesitas tenet. O nulla longi temporis felicitas! Per te parentis memoriam obtestor mei, per sceptra terris nota, per dubios deos: recipe hunc Oresten ac pium furtum occule. Etsi timendum caesus Agamemnon docet, aggrediar et te, Oresta, furabor libens, [fidem secunda poscunt, adversa exigunt] cape hoc decorum ludicri certaminis, insigne frontis; laeva victricem tenens frondem virenti protegat ramo caput, et ista donum palma Pisaei Iovis velamen eadem praestet atque omen tibi. tuque o paternis assidens frenis comes, condisce, Pylade, patris exemplo fidem, vos Graecia nunc teste veloces equi infida cursu fugite praecipiti loca. Excessit, abiit, currus effreno impetu cffugit aciem, tuta iam cpperiar meos hostes et ultro vulneri opponam caput. Adest cruenta coniugis victrix sui et signa caedis veste maculata gerit. manus recenti sanguine etiamnunc madent vultusque prae se scelera truculenti ferunt. concedam ad aras. patere me vittis tuis, Cassandra, iungi paria metuentem tibi. Hostis parentis, impium atque audax caput, quo more coetus publicos virgo petis? Adulterarum virgo deserui domum. Quis esse credat virginem? Natam, tuam? Modestiae cum matre. Pietatem doces? Animos viriles corde tumefacto geris; sed agere domita feminam disces malo. Nisi forte fallor, feminas ferrum decet. Et esse demens te parem nobis putas? Vobis? quis iste est alter Agamemnon tuus? ut vidua loquere: vir caret vita tuus. Indomita posthac virginis verba impiae regina frangam; citius interea mihi edissere ubi sit natus, ubi frater tuus. Extra Mycenas. Redde nunc natum mihi. Et tu parentem redde. Quo latitat loco? Tuto quietus, regna non metuens nova: iustae parenti satis. At iratae parum. morieris hodie. Dummodo hac moriar manu. recedo ab aris. sive te iugulo iuvat mersisse ferrum, praebeo iugulum tibi; seu more pecudum colla resecari placet, intenta cervix vulnus expectat tuum. scelus paratum est: caede respersam viri atque obsoletam sanguine hoc dextram ablue.

Consors pericli pariter ac regni mei, Aegisthe, gradere, gnata genetricem impie probris lacessit, occulit fratrem abditum. Furibunda virgo, vocis infandae sonum et aure verba indigna materna opprime. Etiam monebit sceleris infandi artifex, per scelera gnatus, nomen ambiguum suis, idem sororis gnatus et patris nepos? Aegisthe, cessas impium ferro caput demetere? fratrem reddat aut animam statim. Abstrusa caeco carcere et saxo exigat aevum, et per omnes torta poenarum modos referre quem nunc occulit forsan volet inops egens inclusa, paedore obruta, vidua ante thalamos, exul, invisa omnibus aethere negate sero subcumbet malis. Concede mortem, Si recusares, darem, rudis est tyrannus morte qui poenam exigit. Mortem aliquid ultra est? Vita, si cupias mori. abripite, famuli, monstrum et avectam procul ultra Mycenas ultimo in regni angulo vincite saeptam nocte tenebrosi specus, ut inquietam virginem carcer domet. At ista poenas capite persolvet suo captiva coniunx, regii paelex tori. trahite, ut sequatur coniugem ereptum milli. Ne trahite. vestros ipsa praecedam gradus. perferre prima nuntium Phrygibus meis propero: repletum ratibus eversis mare, captas Mycenas, mille ductorem ducum, ut paria fata Troicis lueret malis, perisse dono feminae: stupro, dolo. nihil moramur, rapite, quin grates ago. iam, iam iuvat vixisse post Troiam, iuvat. Furiosa, morere. Veniet et vobis furor.-?