Seneca,
Octavia

Iam vaga caelo sidera fulgens Aurora fugat.? surgit Titan radiante coma mundoque diem reddit clarum, age. tot tantis onerata malis, repete assuetos iam tibi questus atque aequoreas vince Alcyonas, vince et volucres Pandionias: gravior namque his fortuna tua est. semper, genetrix, deflenda mihi, prima meorum causa malorum, tristes questus natae exaudi, si quis remanet sensus in umbris, utinam ante manu grandaeva sua mea rupisset stamina Clotho, tua quam maerens vulnera vidi oraque foedo sparsa cruore! o lux semper funesta mihi, tempore ab illo lux es tenebris invisa magis: tulimus saevae iussa novercae, hostilem animum vultusque truces, illa illa meis tristis Erinys thalamis Stygios praetulit ignes teque extinxit, miserande pater, modo cui totus paruit orbis cuique Britanni ultra Oceanum terga dedere, ducibus nostris ante ignoti iurisque sui. coniugis, heu me, pater, insidiis oppresse iaces servatque domus cum prole tua capta tyranno. Fulgore primo captus et fragili bono fallacis aulae quisquis attonitus stupet, subito latentis ecce Fortunae impetu modo praepotentem cernat eversam domum stirpem que Claudi, cuius imperio fuit subiectus orbis, paruit liber diu Oceanus et recepit invitus rates. en qui Britannis primus imposuit iugum, ignota tantis classibus texit freta interque gentes barbaras tutus fuit et saeva maria, coniugis scelere occidit; mox illa gnati: cuius extinctus iacet frater venenis, maeret infelix soror eademque coniunx nec graves luctus valet ira coacta tegere crudelis viri; quem sancta refugit semper, atque odio pari ardens maritus mutua flagrat face. animum dolentis nostra solatur fides pietasque frustra: vincit immitis dolor consilia nostra nec regi mentis potest generosus ardor, sed malis vires capit. heu quam nefandum prospicit noster timor scelus, quod utinam numen avertat deum. O mea nullis aequanda malis fortuna, licet repetam luctus, Electra tuos. tibi maerenti caesum licuit flere parentem, scelus ulcisci vindice fratre, tua quem pietas hosti rapuit texitque fides: me crudeli sorte parentes raptos prohibet lugere timor fratrisque necem deflere vetat, in quo fuerat spes una mihi totque malorum breve solamen. nunc in luctus servata meos magni resto nominis umbra.

Vox en nostras perculit aures tristis alumnae; cesset thalamis inferre gradus tarda senectus? Excipe nostras lacrimas, nutrix, testis nostri fida doloris. Quis te tantis solvet curis, miseranda, dies? Qui me Stygias mittet ad umbras. Omina quaeso sint ista procul. Non vota meos tua nunc casus, sed fata regunt. Dabit afflictae meliora deus tempora mitis; tu modo blando vince obsequio placata virum Vincam saevos ante leones tigresque truces, fera quam saevi corda tyranni. odit genitos sanguine claro, spernit superos hominesque simul, nec fortunam capit ipse suam quam dedit illi per scelus ingens infanda parens, licet ingratum dirae pudeat munere matris hoc imperium cepisse, licet tantum munus morte rependat, feret hunc titulum post fata tamen femina longo semper in aevo. Animi retine verba furentis, temere emissam comprime vocem. Toleranda quamvis patiar, haud umquam queant nisi morte tristi nostra finiri mala. genetrice caesa, per scelus rapto patre, orbata fratre, miseriis luctu obruta, maerore pressa, coniugi invisa ac meae subiecta famulae luce non grata fruor, trepidante semper corde non mortis metu, sed sceleris - absit crimen a fatis meis, mori iuvabit; poena nam gravior nece est videre tumidos et truces miserae mihi vultus tyranni iungere atque hosti oscula. no timere nutus cuius obsequium meus haud ferre posset fata post fratris dolor scelere interempti, cuius imperium tenet et sorte gaudet auctor infandae necis. quam saepe tristis umbra germani meis offertur oculis, membra cum solvit quies et fessa fletu lumina oppressit sopor: modo facibus atris armat infirmas manus oculosque et ora fratris infestus petit, modo trepidus idem refugit in thalamos meos persequitur hostis atque inhaerenti mihi violentus ensem per latus nostrum rapit. tunc tremor et ingens excutit somnos pavor renovatque luctus et metus miserae mihi. adice his superbam paelicem, nostrae domus spoliis nitentem", cuius in munus suam Stygiae parentem natus imposuit rati, quam dira post naufragia superato mari ferro interemit saevior pelagi fretis: quae spes salutis post nefas tantum mihi? inimica victrix imminet thalamis meis odioque nostri flagrat et pretium stupri iustae maritum coniugis poscit caput. emergere umbris et fer auxilium tuae natae invocanti, genitor, aut Stygios sinus tellure rupta pande, quo praeceps ferar.

Frustra parentis invocas manes tui, miseranda, frustra, nulla cui prolis suae manet inter umbras cura: qui nato suo praeferre potuit sanguine alieno satum genitamque fratris coniugem pactus sibi toris nefandis flebili iunxit face. hinc orta series facinorum: caedes, doli, regni cupido, sanguinis clari sitis; mactata soceri concidit thalamis gener victima, tuis ne fieret hymenaeis potens. pro facinus ingens! feminae est munus datus Silanus et cruore foedavit suo patrios penates,-criminis ficti reus. intravit hostis, ei mihi, captam domum, dolis novercae principis factus gener idemque natus, iuvenis infandi ingeni, scelerum capacis, dira cui genetrix facem accendit et te iunxit invitam metu. tantoque victrix facta successu ferox ausa imminere est orbis imperio sacri. quis tot referre facinorum formas potest et spes nefandas feminae et blandos dolos regnum petentis per gradus scelerum omnium? tunc sancta Pietas extulit trepidos gradus vacuamque Erinys saeva funesto pede intravit aulam, polluit Stygia face sacros penates, iura naturae furens fasque omne rupit: miscuit coniunx viro venena saeva, cecidit atque eadem sui mox scelere nati; tu quoque extinctus iaces, deflende nobis semper infelix puer, modo sidus orbis, columen augustae domus, Britanniae, heu me, nunc levis tantum cinis et tristis umbra; saeva cui lacrimas dedit etiam noverca, cum rogis artus tuos dedit cremandos membraque et vultus deo similes volanti funebris flamma abstulit. Extinguat et me, ne manu nostra cadat! Natura vires non dedit tantas tibi. Dolor ira maeror miseriae luctus dabunt. Vince obsequendo potius immitem virum. Vt fratrem ademptum scelere restituat mihi? Incolumis ut sis ipsa, labentem ut domum genitoris olim subole restituas tua. Expectat aliam principis subolem domus; me dira miseri fata germani trahunt. Confirmet animum civium tantus favor. Solatur iste nostra, non relevat mala. Vis magna populi est. Principis maior tamen. Respiciet ipse coniugem, Paelex vetat. Invisa cunctis nempe. Sed cara est viro. Nondum uxor est. Iam fiet, et genetrix simul. Iuvenilis ardor impetu primo furit, languescit idem facile nec durat diu in Venere turpi, ceu levis flammae vapor: amor perennis coniugis castae manet. violare prima quae toros ausa est tuos animumque domini famula possedit diu, iam metuit eadem - Nempe praelatum sibi.

Subiecta et humilis, atque monumenta extruit quibus timorem fassa testatur suum. et hanc levis fallaxque destituet deus volucer Cupido: «it licet forma eminens. opibus superba, gaudium capiet breve. Passa est similes ipsa dolores regina deum, cum se formas vertit in omnes dominus caeli divumque pater- et modo pennas sumpsit oloris modo Sidonii cornua tauri, aureus idem fluxit in imbri; fulgent caelo sidera Ledae, patrio residet Bacchus Olympo, deus Alcides possidet Heben nec Iunonis iam timet iras, cuius gener est qui fuit hostis, vicit sapiens tamen obsequium coniugis altae pressusque dolor: sola Tonantem tenet aetherio' secura toro maxima Iuno, nec mortali captus forma deserit altam Iuppiter aulam, tu quoque, terris altera Iuno, soror Augusti coniunxque, graves vince dolores. Iungentur ante saeva sideribus freta et ignis undae, Tartaro tristi polus, lux alma tenebris, roscidae nocti dies, quam cum scelesti coniugis mente impia mens nostra, semper fratris extincti memor. utinam nefandi principis dirum caput obruere flammis caelitum rector paret, qui saepe terras fulmine infesto quatit mentesque nostras ignibus terret sacris novisque monstris; vidimus caelo iubar ardens cometam pandere infestam facem, qua plaustra tardus noctis aeterna vice regit Bootes, frigore Arctoo rigens: en ipse diro spiritu saevi ducis polluitur aether, gentibus clades novas minantur astra, quas regit dux impius. non tam ferum Typhona neglecto Iove irata Tellus edidit quondam parens: hic gravior illo pestis, hic hostis deum hominumque templis expulit superos suis civesque patria, spiritum fratri abstulit, hausit cruorem matris - et lucem videt fruiturque vita noxiam atque animam trahit! pro summe genitor, tela cur frustra iacis invicta totiens temere regali manu? in tam nocentem dextra cur cessat tua? utinam suorum facinorum poenas luat orbis tyrannus, quem premit turpi iugo morumque vitiis nomen Augustum inquinat!

Indignus ille, fateor, est thalamis tuis, Nero insitivus, Domitio genitus patre, sed cede fatis atque fortunae tuae, alumna, quaeso neve violentam move iram mariti, forsitan vindex deus existet aliquis, Iactus et veniet dies. Gravi deorum nostra iam pridem domus urgetur ira, prima quam pressit Tenus furore miserae dura genetricis meae, quae nupta demens nupsit incesta face, oblita nostri, coniugis, legum immemor. illi soluta crine, succincta anguibus ultrix Erinys venit ad Stygios toros raptasque thalamis sanguine extinxit faces: incendit ira principis pectus truci caedem in nefandam: cecidit infelix parens, heu, nostra ferro meque perpetuo obruit extincta luctu; coniugem traxit suum natumque ad umbras, prodidit lapsam domum. Renovare luctus parce cum fletu pios, manes parentis neve sollicita tuae, graves furoris quae sui poenas dedit. Quae fama modo venit ad aures? utinam falso credita perdat frustra totiens iactata fidem, nec nova coniunx nostri thalamos principis intret teneatque suos nupta penates Claudia proles; edat partu pignora pacis qua tranquillus gaudeat orbis servetque decus Roma aeternum, fratris thalamos sortita tenet maxima Iuno; soror Augusti sociata toris cur a patria pellitur aula? sancta quid illi prodest pietas divusque pater, quid virginitas castusque pudor? nos quoque nostri sumus immemores post fata ducis, cuius stirpem prodimus aegro suadente metu. vera priorum virtus quondam Romana fuit verumque genus Martis in illis sanguisque viris, illi reges hac expulerunt urbe superbos ultique tuos sunt bene manes, [virgo, dextra caesa parentis ne servitium paterere grave et improba ferret praemia victrix dira libido. te quoque bellum triste secutum est,] mactata tua miseranda manu, nata Lucreti, stuprum saevi passa tyranni. dedit infandi sceleris poenas cum Tarquinio Tullia coniunx, quae per caesi membra parentis egit saevos impia currus laceroque seni violenta rogos nata negavit. haec quoque nati videre nefas saecula magnum, cum Tyrrhenum rate ferali princeps captam fraude parentem misit in aequor. properant placidos linquere portus iussi nautae, resonant remis pulsata freta: fertur in altum provecta ratis, quae resoluto robore labens pressa dehiscit sorbetque mare. tollitur ingens clamor ad astra cum femineo mixtus planctu. mors ante oculos dira vagatur; quaerit leti sibi quisque fugam: alii lacerae puppis tabulis haerent nudi fluctusque secant, repetunt alii litora nantes; multos mergunt fata profundo, scindit vestes Augusta suas laceratque comas rigat et maestis fletibus ora. postquam spes est nulla salutis, ardens ira, iam victa malis: 'haec' exclamat 'mihi pro tanto munere reddis praemia, nate? hac sum, fateor, digna carina, quae te genui, quae tibi lucem atque imperium nomenque dedi Caesaris amens. exere vultus Acheronte tuos poenisque meis pascere, coniunx: ego causa tuae, miserande, necis natoque tuo funeris auctor en, ut merui, ferar ad manes inhumata tuos, obruta saevis aequoris undis'. feriunt fluctus ora loquentis, ruit in pelagus rursumque salo pressa resurgit, pellit palmis cogente metu freta, set cedit fessa labori. mansit tacitis in pectoribus spreta tristi iam morte fides: multi dominae ferre auxilium pelago fractis viribus audent, bracchia quamvis lenta trahentem voce hortantur manibusque levant. quid tibi saevi fugisse maris profuit undas? ferro es nati moritura tui, cuius facinus vix posteritas, tarde semper saecula credent. furit ereptam pelagoque dolet vivere matrem impius, ingens geminatque nefas: ruit in miserae fata parentis patiturque moram sceleris nullam. missus peragit iussa satelles: reserat dominae pectora ferro. caedis moriens illa ministrum rogat infelix, utero dirum condat ut ensem: 'hic est, hic est fodiendus' ait 'ferro, monstrum qui tale tulit post hanc vocem cum supremo mixtam gemitu animam tandem per fera tristem vulnera reddit.

Quid me, potens Fortuna, fallaci mihi blandita vultu, sorte contentum mea alte extulisti, gravius ut ruerent edita .receptus arce totque prospicerem metus? melius latebam procul ab invidiae malis remotus inter Corsici rupes maris, ubi liber animus et sui iuris mihi semper vacabat studia recolenti mea. o quam iuvabat, quo nihil maius parens Natura genuit, operis immensi artifex, caelum intueri, [solis et currus sacros mundique motus] solis alternas vices orbemque Phoebea, astra quem cingunt vaga, lateque fulgens aetheris magni decus; qui si senescit, tantus in caecum chaos casurus iterum: tunc adest mundo dies supremus ille, qui premat genus impium caeli ruina, rursus ut stirpem novam generet renascens melior, ut quondam tulit iuvenis, tenente regna Saturno poli. tunc illa virgo, numinis magni dea, Iustitia, caelo missa cum sancta Fide terris regebat mitis humanum genus. non bella norant, non tubae fremitus truces, non arma gentes, cingere assuerant suas muris nec urbes: pervium cunctis iter, communis usus omnium rerum fuit; et ipsa Tellus laeta fecundos sinus pandebat ultro, tam piis felix parens et tuta alumnis. alia sed suboles minus conspecta mitis, tertium sollers genus novas ad artes extitit, sanctum tamen; mox inquietum, quod sequi cursu feras auderet acres, fluctibus tectos gravi extrahere pisces rete vel calamo levi decipere volucres crate vel * * tenere laqueo, premere subiectos iugo tauros feroces, vomere immunem prius sulcare terram, laesa quae fruges suas interius alte condidit sacro sinu. sed in parentis viscera intravit suae deterior aetas: eruit ferrum grave aurumque, saevas mox et armavit manus; partita fines regna constituit, novas extruxit urbes/ tecta defendit sua, aliena telis aut petit praedae imminens. neglecta terras fugit et mores feros hominum et cruenta caede pollutas manus Astraea virgo, siderum magnum decus. cupido belli crevit atque auri fames totum per orbem, maximum exortum est malum luxuria, pestis blanda, cui vires dedit roburque longum tempus atque error gravis. collecta vitia per tot aetates diu in nos redundant: saeculo premimur gravi, quo scelera regnant, saevit impietas furens, turpi libido Venere dominatur potens, luxuria victrix orbis immensas opes iam pridem avaris manibus, ut perdat, rapit. sed ecce, gressu fertur attonito Nero trucique vultu, quid ferat mente horreo.

Perage imperata: mitte, qui Plauti mihi Sullaeque caesi referat abscisum caput. Iussa haud morabor: castra confestim petam. Nihil in propinquos temere constitui decet. Iustum esse facile est cui vacat pectus metu. Magnum timoris remedium clementia est. Extinguere hostem maxima est virtus ducis. Servare cives maior est patriae patri. Praecipere mitem convenit pueris senem. Regenda magis est fervida adolescentia. Aetate in hac sat esse consilii reor. Vt facta superi comprobent semper tua. Stulte verebor, ipse cum faciam, deos. Hoc plus verere quod licet tantum tibi. Fortuna nostra cuncta permittit mihi. Crede obsequenti parcius: levis est dea. Inertis est nescire quid liceat sibi. Id facere laus est quod decet, non quod licet. Calcat iacentem vulgus. Invisum opprimit. Ferrum tuetur principem. Melius fides. Decet timeri Caesarem. At plus diligi. Metuant necesse est - Quicquid exprimitur grave est. Iussisque nostris pareant. Iusta impera. Statuam ipse. Quae consensus efficiat rata. Respectus ensis faciet. HOC absit nefas. An patiar ultra sanguinem nostrum peti, inultus et contemptus ut subito opprimar? exilia non fregere summotos procul Plautum atque Sullam, pertinax quorum furor armat ministros sceleris in caedem meam, absentium cum maneat etiam ingens favor in urbe nostra, qui fovet spes exulum. tollantur hostes ense suspecti mihi, invisa coniunx pereat et carum sibi fratrem sequatur, quicquid excelsum est cadat. Pulcrum eminere est inter illustres viros, consulere patriae, parcere afflictis, fera caede abstinere tempus atque irae dare, orbi quietem, saeculo pacem suo. haec summa virtus, petitur hac caelum via. sic ille patriae primus Augustus parens complexus astra est colitur et templis deus. illum tamen Fortuna iactavit diu terra marique per graves belli vices, hostes parentis donec oppressit, sui; tibi numen incruenta summisit suum et dedit habenas imperi facili manu nutuque terras maria subiecit tuo. invidia tristis victa consensu pio cessit; senatus, equitis accensus favor; plebisque votis atque iudicio patrum tu pacis auctor, generis humani arbiter electus orbem iam sacra specie regis patriae parens: quod nomen ut serves petit suosque cives Roma commendat tibi.

Munus deorum est, ipsa quod servit mihi Roma et senatus quodque ab invitis preces humilesque voces exprimit nostri metus. servare cives principi et patriae graves, claro tumentes genere quae dementia est, cum liceat una voce suspectos sibi mori iubere? Brutus in caedem ducis, a quo salutem tulerat, armavit manus: invictus acie, gentium domitor, Iovi aequatus altos ipse per honorum gradus Caesar nefando civium scelere occidit. quantum cruoris Roma tum vidit sui. lacerata totiens! ille qui meruit pia virtute caelum, divus Augustus, viros quot interemit nobiles, iuvenes senes sparsos per orbem, cum suos mortis metu fugerent penates et trium ferrum ducum, tabula notante deditos tristi neci! exposita rostris capita caesorum patres videre maesti, flere nec licuit suos, non gemere dira tabe polluto foro, stillante sanie per putres vultus gravi. nec finis hic cruoris aut caedis stetit: pavere volucres et feras saevas diu tristes Philippi, hausit et Siculum mare classes virosque saepe cedentes suos. concussus orbis viribus magnis ducum: superatus acie puppibus Nilum petit fugae paratis, ipse periturus brevi: hausit cruorem incesta Romani ducis Aegyptus iterum; nunc leves umbras tegit. illic sepultum est impie gestum diu civile bellum, condidit tandem suos iam fessus enses victor hebetatos feris vulneribus, et continuit imperium metus. armis fideque militis tutus fuit, pietate nati factus eximia deus, post fata consecratus et templis datus. nos quoque manebunt astra, si saevo prior ense occuparo quicquid infestum est mihi dignaque nostram subole fundaro domum. Implebit aulam stirpe caelesti tuam generata divo Claudiae gentis decus, sortita fratris more Iunonis toros. Incesta genetrix detrahit generi fidem, animusque numquam coniugis iunctus mihi. Teneris in annis haud satis clara est fides, pudore victus cum tegit flammas amor. Hoc equidem et ipse credidi frustra diu, manifesta quamvis pectore insociabili vultuque signa properent odium mei, tandem quod ardens statuit ulcisci dolor. dignamque thalamis coniugem inveni meis genere atque forma, victa cui cedat Venus Iovisque coniunx et ferox armis dea. Probitas fidesque coniugis, mores pudor placeant marito: sola perpetuo manent subiecta nulli mentis atque animi bona; florem decoris singuli carpunt dies. Omnes in unam contulit laudes deus talemque nasci fata voluerunt mihi.

Recedet a te (temere ne credas) amor. Quem summovere fulminis dominus nequit, caeli tyrannum, saeva qui penetrat freta Ditisque regna, detrahit superos polo? Volucrem esse Amorem fingit immitem deum mortalis error, armat et telis manus arcuque sacras, instruit saeva face genitumque credit Venere, Vulcano satum: vis magna mentis blandus atque animi calor Amor est; iuventa gignitur, luxu otio nutritur inter laeta Fortunae bona. quem si fovere atque alere desistas, cadit brevique vires perdit extinctus suas. Hanc esse vitae maximam causam reor, per quam voluptas oritur; interitu caret, cum procreetur semper humanum genus Amore grato, qui truces mulcet feras. hic mihi iugales praeferat taedas deus iungatque nostris igne Poppaeam toris. Vix sustinere possit hos thalamos dolor videre populi, sancta nec pietas sinat. Prohibebor unus facere quod cunctis licet? Maiora populus semper a summo exigit. Libet experiri, viribus fractus meis an cedat animis temere conceptus favor. Obsequere potius civibus placidus tuis. Male imperatur, cum regit vulgus duces. Nihil impetrare cum valet, iuste dolet. Exprimere ius est, ferre quod nequeunt preces? Negare durum est. Principem cogi nefas. Remittat ipse. Fama sed victum feret. Levis atque vana. Sit licet, multos notat. Excelsa metuit. Non minus carpit tamen. Facile opprimetur. merita te divi patris aetasque frangat coniugis, probitas pudor. , Desiste tandem, iam gravis nimium mihi, instare: liceat facere quod Seneca improbat. et ipse populi vota iam pridem moror, cum portet utero pignus et partem mei. quin destinamus proximum thalamis diem? Tellure rupta Tartaro gressum extuli, Stygiam cruenta praeferens dextra facem thalamis scelestis: nubat his flammis meo Poppaea nato iuncta, quas vindex manus dolorque matris vertet ad tristes rogos. manet inter umbras impiae caedis mihi semper memoria, manibus nostris gravis adhuc inultis: reddita est meritis meis funesta merces puppis et pretium imperi nox illa qua naufragia deflevi mea; comitum necem natique crudelis nefas deflere votum fuerat - haud tempus datum est lacrimis, sed ingens scelere geminavit nefas. perempta ferro, foeda vulneribus sacros intra penates spiritum effudi gravem erepta pelago, sanguine extinxi meo nec odia nati: saevit in nomen ferus matris tyrannus, obrui meritum cupit, simulacra, titulos destruit matris metu totum per orbem quem dedit poenam in meam puero regendum noster infelix amor. extinctus umbras agitat infestus meas flammisque vultus noxios coniunx petit, instat', minatur, imputat fatum mihi tumulumque nati, poscit auctorem necis, iam parce: dabitur, tempus haud longum peto. ultrix Erinys impio dignum parat letum tyranno, verbera et turpem fugam poenasque quis et Tantali vincat sitim, dirum laborem Sisyphi, Tityi alitem Ixionisque membra rapientem rotam. licet extruat marmoribus atque auro tegat superbus aulam, limen armatae ducis servent cohortes, mittat immensas opes exhaustus orbis, supplices dextram petant Parthi cruentam, regna divitias ferant: veniet dies tempusque quo reddat sui3 animam nocentem sceleribus, iugulum hostibus desertus ac destructus et cunctis egens. heu, quo labor, quo vota ceciderant mea? quo te furor provexit attonitum tuus et fata, nate, cedat ut tantis malis genetricis ira quae tuo scelere occidit? utinam antequam te parvulum in lucem edidi aluique, saevae nostra lacerassent ferae viscera: sine ullo scelere, sine sensu innocens meus occidisses; iunctus atque haerens mihi semper quietam cerneres sedem inferum, proavos patremque, nominis magni viros, quos nunc pudor luctusque perpetuus manet ex te, nefande, meque quae talem tuli. quid tegere cesso Tartaro vultus meos, noverca coniunx mater infelix meis?

Parcite lacrimis urbis festo laetoque die, ne tantus amor nostrique favor principis acres suscitet iras vobisque ego sim causa malorum, non hoc primum pectora vulnus mea senserunt: graviora tuli; dabit hic nostris finem curis vel morte dies: non ego saevi cernere cogar coniugis ora, non invisos intrare mihi thalamos famulae; soror Augusti, non uxor ero. absint tantum tristes poenae letique metus. scelerum diri, miseranda, viri potes hoc demens sperare memor? hos ad thalamos servata diu victima tandem funesta cades. sed quid patrios saepe penates respicis udis confusa genis? propera tectis efferre gradus, linque cruentam principis aulam. En illuxit suspecta diu, fama totiens iactata dies: cessit thalamis Claudia diri pulsa Neronis, quos iam victrix Poppaea tenet, cessat pietas dum nostra gravi compressa metu segnisque dolor. ubi Romani vis est populi, fregit claros quae saepe duces, dedit in victae leges patriae, fasces dignis civibus olim, iussit bellum pacemque, feras gentes domuit, captos reges carcere clausit? gravis en oculis undique nostris iam Poppaeae fulget imago, iuncta Neroni! affligat humo violenta manus similes nimium vultus dominae ipsamque toris detrahat altis petat infestis mox et flammis telisque feris principis aulam. Quo trepida gressum coniugis thalamis tui effers, alumna, quidve secretum petis turbata vultu? cur genae fletu madent? certe petitus precibus et votis dies nostris refulsit: Caesari iuncta es tuo taeda iugali, quem tuus cepit decor et culpa Senecae, tradidit vinctum tibi genetrix Amoris, maximum numen, Venus. o qualis altos quanta pressisti toros residens in aula! vidit attonitus tuam formam senatus, tura cum superis dares sacrasque grato spargeres aras mero, velata summum flammeo tenui caput; et ipse lateri iunctus atque haerens tuo sublimis inter civium laeta omina incessit habitu atque ore laetitiam gerens princeps superbo: talis emersam freto spumante Peleus coniugem accepit Thetin, quorum toros celebrasse caelestes ferunt, pelagique numen omne consensu pari. quae subita vultus causa mutavit tuos? quid pallor iste, quid ferant lacrimae doce.

Confusa tristi proximae noctis metu visuque, nutrix, mente turbata feror, defecta sensu. laeta nam postquam dies 'sideribus atris cessit et nocti polus, inter Neronis iuncta complexus mei somno resolvor; nec diu placida frui quiete licuit. visa nam thalamos meos celebrare turba est maesta: resolutis comis matres Latinae flebiles planctus dabant; inter tubarum saepe terribilem sonum sparsam cruore coniugis genetrix mei vultu minaci saeva quatiebat facem, quam dum sequor coacta praesenti metu, diducta subito patuit ingenti mihi tellus hiatu; lata quo praeceps toros cerno iugales pariter et miror meos, in quis residi fessa. venientem intuor comitante turba coniugem quondam meum natumque; properat petere complexus meos Crispinus, intermissa, libare oscula: irrupit intra tecta cum trepidus mea ensemque iugulo condidit saevum Nero. tandem quietem magnus excussit timor; quatit ossa et artus horridus nostros tremor pulsatque pectus; continet vocem timor, quam nunc fides pietasque produxit tua. heu quid minantur inferum manes mihi aut quem cruorem coniugis vidi mei? Quaecumque mentis agitat intentus vigor, ea per quietem sacer et arcanus refert veloxque sensus. coniugem thalamos toros vidisse te miraris amplexu novi haerens mariti? sed movent laeto die pulsata palmis pectora et fusae comae? Octaviae discidia planxerunt sacros inter penates fratris et patrium larem. fax illa, quam secuta es, Augustae manu praelata clarum nomen invidia tibi partum ominatur. inferum sedes toros stabiles futuros spondet aeternae domus. iugulo quod ensem condidit princeps tuus: bella haud movebit, pace sed ferrum teget. recollige animum, recipe laetitiam, precor. timore pulso redde te thalamis tuis. Delubra et aras petere constitui sacras, caesis litare victimis numen deum, ut expientur noctis et somni minae terrorque in hostes redeat attonitus meos. tu vota pro me suscipe et precibus piis superos adora, maneat ut praesens status. Si vera loquax fama Tonantis furta et gratos narrat amores (quem modo Ledae pressisse sinum tectum plumis pennisque ferunt, modo per fluctus raptam Europen taurum tergo portasse trucem), quae regit et nunc deseret astra, petet amplexus, Poppaea, tuos, quos et Ledae praeferre potest et tibi, quondam cui miranti fulvo, Danae, fluxit in auro. formam Sparte iactet alumnae licet et Phrygius praemia pastor: vincet vultus haec Tyndaridos qui moverunt horrida bella Phrygiaeque solo regna dedere. Sed quis gressu ruit attonito aut quid portat pectore anhelo?

Quicumque tectis excubat miles ducis, defendat aulam cui furor populi imminet, trepidi cohortes ecce praefecti trahunt praesidia ad urbis, victa nec cedit metu concepta rabies temere, sed vires capit. Quis iste mentes agitat attonitus furor? Octaviae favore percussa agmina et efferata per nefas ingens ruunt. Quid ausa facere quove consilio doce. Reddere penates Claudiae divi parant torosque fratris, debitam partem imperi. Quos iam tenet Poppaea concordi fide? Hic urit animos pertinax nimium favor et in furorem temere praecipites agit: quaecumque claro marmore effigies stetit aut aere fulgens, ora Poppaeae gerens, afflicta vulgi manibus et saevo iacet eversa ferro; membra per partes trahunt deducta laqueis, obruunt turpi diu calcata caeno, verba conveniunt feris immixta factis quae timor reticet meus. sepire flammis principis sedem parant, populi nisi irae coniugem reddat novam, reddat penates Claudiae victus suos. ut noscat ipse civium motus, mea voce haud morabor iussa praefecti exequi. Quid fera frustra bella movetis? invicta gerit tela Cupido: flammis vestros obruet ignes quis extinxit fulmina saepe captumque Iovem caelo traxit. laeso tristes dabitis poenas sanguine vestro. non est patiens fervidus irae facilisque regi: ille ferocem iussit Achillem pulsare lyram, fregit Danaos, fregit Atridem, regna evertit Priami, claras diruit urbes: et nunc animus quid ferat horret vis immitis violenta dei. O lenta nimium militis nostri manus et ira patiens post nefas tantum mea, quod non cruor civilis accensas faces extinguit in nos, caede nec populi madet funerea Roma quae viros tales tulit. at illa. cui me civium subicit furor, suspecta coniunx et soror semper mihi, tandem dolori spiritum reddat meo iramque nostram sanguine extinguat suo. admissa sed iam morte puniri parum est: graviora meruit impium plebis scelus: mox tecta flammis" concitant urbis meis, ignes ruinae noxium populum premant turpisque egestas, saeva cum luctu fames. exultat ingens saeculi nostri bonis corrupta turba nec capit clementiam ingrata nostram ferre nec pacem potest, sed inquieta rapitur hinc audacia, hinc temeritate fertur in praeceps sua: malis domanda est et gravi semper iugo premenda, ne quid simile temptare audeat contraque sanctos coniugis vultus meae attollere oculos: fracta per poenas metu parere discet principis nutu sui. sed adesse cerno rara quem pietas virum fidesque castris nota praeposuit meis.

Populi furorem caede paucorum, diu qui restiterunt temere, compressum affero. Et hoc sat est? sic miles audisti ducem? compressit! haec vindicta debetur mihi? Cecidere motus impio ferro duces. Quid illa turba, petere quae flammis meos ausa est penates, principi legem dare, abstrahere nostris coniugem caram toris, violare quantum licuit incesta manu et voce dira? debita poena vacat? Poenam dolor constituet in cives tuos? Constituet, aetas nulla quam famae eximat. Tua temperet nos ira, non noster timor. Iram expiabit prima quae meruit meam. Quam poscat ede, nostra ne parcat manus. Caedem sororis poscit et dirum caput. Horrore vinctum trepidus astrinxit rigor. Parere dubitas? Cur meam damnas fidem? Quod parcis hosti. Femina hoc nomen capit? Si scelera cepit. Estne qui sontem arguat? Populi furor. Quis regere dementes valet? Qui concitare potuit. Haud quemquam reor. Mulier, dedit natura cui pronum malo animum, ad nocendum pectus instruxit dolis. Sed vim negavit, Vt ne inexpugnabilis esset, sed aegras frangeret vires timor vel poena; quae iam sera damnatam premet diu nocentem, tolle consilium ac preces et imperata perage: devectam rate procul in remotum litus interimi iube, tandem ut residat pectoris nostri timor. O funestus multis populi dirusque favor, qui cum flatu vela secundo ratis implevit vexitque procul, languidus idem deserit alto saevoque mari. flevit Gracchos miseranda parens, perdidit ingens quos plebis amor nimbisque favor genere illustres, pietate fide lingua claros, pectore fortes, legibus acres. te quoque, Livi, simili leto Fortuna dedit, quem neque fasces texere suae nec tecta domus, plura referre prohibet praesens exempla dolor: modo cui patriam reddere cives aulam et fratris voluere toros, nunc ad poenam letumque trahi flentem miseram cernere possunt. bene paupertas humili tecto contenta latet: quatiunt altas saepe procellae aut evertit Fortuna domos.

Quo me trahitis quodve tyrannus aut exilium regina iubet, si mihi vitam fracta remittit tot iam nostris et victa malis? sin caede mea cumulare parat luctus nostros, invidet etiam cur in patria mihi saeva mori? sed iam spes est nulla salutis: fratris cerno miseranda ratem. hac en cuius vecta carina quondam genetrix, nunc et thalamis expulsa soror miseranda vehar. nullum Pietas nunc numen habet nec sunt superi: regnat mundo tristis Erinys. quis mea digne deflere potest mala? quae lacrimis nostris questus reddere aedon? cuius pennas utinam miserae mihi fata darent! fugerent luctus ablata meos penna volucri procul et coetus hominum tristes caedemque feram. sola in vacuo nemore et tenui ramo pendens querulo possem gutture maestum fundere murmur. Regitur fatis mortale genus, nec sibi quisquam spondere potest firmum et stabile * * per quam casus volvit varios semper nobis metuenda dies; animum firment exempla tuum, iam multa domus quae vestra tulit: quid saevior est Fortuna tibi? tu mihi primum tot natorum memoranda parens, nata Agrippae, nurus Augusti, Caesaris uxor, cuius nomen clarum toto fulsit in orbe, utero totiens enixa gravi pignora pacis, mox exilium verbera, saevas passa catenas, funera, luctus, tandem letum cruciata diu. felix thalamis Livia Drusi natisque ferum ruit in facinus poenamque suam. Iulia matris fata secuta est; post longa tamen tempora ferro caesa est, quamvis crimine nullo. quid non potuit quondam genetrix tua quae rexit principis aulam cara marito partu que potens? eadem famulo subiecta suo cecidit diri militis ense. quid cui licuit regnum in caelum sperare, parens tanta Neronis? non funesta violata manu remigis ante, mox et ferro lacerata diu saevi iacuit victima nati? Me quoque tristes mittit ad umbras ferus et manes ecce tyrannus, quid iam frustra miseranda moror? rapite ad letum quis ius in nos Fortuna dedit, testor superos - quid agis, demens? parce precari quis invisa es numina divum. Tartara testor Erebique deas scelerum ultrices et te. genitor, dignum tali morte et poena: non invisa est mors ista mihi. armate ratem, date vela fretis ventisque petat puppis rector Pandatariae litora terrae. Leues aurae zephyrique leves, tectam quondam nube aetheria qui vexistis raptam saevae virginis aris Iphigeniam, hanc quoque tristi procul a poena portate, precor, templa ad Triviae. urbe est nostra mitior Aulis et Taurorum barbara tellus: hospitis illic caede Utatur numen superum, civis gaudet Roma cruore.?