Gerardi Io. Vossy et aliorum Dissertationes de studiis bene instituendis

191쪽

is 6 G. I. vo a II I D E IMIT. PO E T . servare: crederentur enim se sponte in eas praecipitasse. ut eo sibi nomen pararen r. Quomodo Empedoclem aiunt insiluisse in AElnam, ut CDrpore nusquam inve nro. raptus a Diis crederetur. Quae Omnia, ut dixi, idem Horatius venustissime expressit. Arque in hoc nobilis ille poeta, idemque Poetices doctor egregius, praecipiendi finem facit. Cujus exemplo in eodem mo. Titu , exitum expedio eorum , quae post com mentarios de natura, ac praeceptis artis pocricae , addidi nunc de Imitatio. ne ; univers8 quidem , ut eadem confiit tum irem futuro oratori; sed sic, ut laborem hune impriniis Poeticae gratia su D

192쪽

RATIONE LEGENDI .

HISTORIAM,

D Historiam cam dare taeeoepi sti, fateris haerere in prima via, & confusione rerum, aut remporum, ignor drantia eorum quaei&quadr

do legenda aut Gigenda sinr , pedem se

Sere, imo taedio aut de speratione poen referre. Non fiat mi Hacquevilli. opem imploras , pro copia mea dabo : u

Contendas. Historta, nobis proposita: . quae , & cujusmodi nam variat δ sum ma ejus divisio est , Uthistoris ,ria: Illa , quae sabulas: vero nuxtas ista quae purum & merum verum

193쪽

is 8 Ius ut Lips II EPIST. In illa poetae sunt,& id genus qui oblectamenta auribus animisque quaerunt, & Borida ista veste ornant & augent Corpus hoc vexi tis. Veteres poetae,& rex Eorum Homerus, pulchre 8e saepe utiliter sece runt cum aruanos sensus, aut altiora dogmara , hoc qu, si velo obnubunt & tegunt. Sed hanc partem mittamns, non nunc ad

eundam : altera est vera Historiar quam licet bifariam partiare. Est Naturalis, est Narrat ad sit venia sic loquenti, plane, si non pure. Illa est, quae naturae faciem Sesacta revelar, id est, rerum, stirpium, an linmalium ingenia, proprietares, vires tradi r. Aristotelas, Theophrastus, AElianus, Plinius fecere : & plures, quos aevum nobis subduxit. Narrativam dieo, quae res gestas actionesque prodit, sacras sive profanas. Ideoqne a du plici hac materte iterum duplex , Divina & Humana. Illa, quae religionem, aut, quod adhaerer, tangit: haec, quae res plurimum actionesque humanas. Iterumque ea duplex , Prisata Se Publiea.

Nam aut singulorum res, vitam, virtutes,

vitia recenset : & Privata est. aut quae publice . plurium usui aut noxae, sunt gesta :& Publieam appello. Omnes uriles. pro- tamen & distincte, Naturalis scientiam , Divina religionem, Humana prudentiam , omnes delectationem habeari

194쪽

AD NICO L. HAC DIE V. Is 9Λd quas autem te voco velim ad omnes ire, sed in tempore. Naturalem nunc sep namus: Narrativam ingero, quam vulgo &peculiariter Historiam etiam appellamus. Ad hanc priusquam venias . duo praemit tenda lant. Geographia,Sc Chronologia. Illa, ut locorum, regionum , urbium notitiam aliquam concilies haec. ut temporum, quibus quaeque res gestae. Sed communem dumtaxat , 8c non illam exactam n titiam exigo : satis fir mundi partes, situ Gque distinguere provincias, Ze in iis flumina , montes, opida clariora novisse. In temporibus etiam, seriem eorum 8e ordinem tenere, le vel ut terminis quibusdam finire imperta.bella, eventus. Velim equidem , 8c tacitus saepe opto , imo ipse me

ditor , eme qui breviter 8e compendio, tiquod caput est, judicio ad orbe condito

velut Fastos concinnet e nec aliud quam anno S, dc praecipua rerum , noret ac liber. Qui hactenus secere, aut confundunt nimis , aut diffunduar: 8c nec notabilia aut laudabilia tamen maxime excerpunr. Sel.

hoc dum fiar, potes Eusebio uti, & novellia quibusdam, qui heri & nuper prodie-

run r. Atque ista cum paravimus, age ad

ipsam jam Historiam : Se quam praemittimus p pietas vult Diυinam. Facilis ea est, nec diu tenebit. Iudaica vetus est, Elibria

195쪽

16o IusTI Li P II EPIs T. sacris, Iosepho . &ejus interprete Hegρο- sippo petenda: noitra haec nova , id est Christiana, olim ex Eusebio, So Tomeno ,

Pluribus, nunc ex uno Caesare Baronio adfatim haurietur: le quid in diligentia viri tanta deest Imo ut supersit, vereor: ita utique, qui ex professo Theologos non agunt, de sufficit universe initia, progres' sum, dissidia , capita & antistites religionis nostrae scire. Non abnuo , Compendium bonum exactissimi illius laboris sit.non sit fortasse bono auctoris. Est 8c Miscella religionis historia. ut Mahumetanae,quae magnam Orbis partem , a maltis jam saeculis, obtinet , ut Sinensium, Indorum , dc qui alii vanam 8c simulacris servam eam ha-

benr. Haec quoque carptim quis neget vi

ro Politico εc experienti libanda esse ξ sed ut dixi, carptim. Humana su pe re si : illa

Praecipua quo te voco. Praeter Prudent Iam, de rerum peritiam ,

Hac tibi virtutum stimulos , hac simina

Iaudum νHac exempla dabit: Alibi uberius laudata 8c laudanda, nune praeeunda. Duplicem eam iaci, Privatam de Publicam. Ab utra ordiemur A Publisa ego censeo: 8c haec, ordinis doctrinaeque Caussa, quadruplex iterum esto. Valde , inquies, dividis. Fateor, nec animi vel m.

196쪽

utiar um caula : sed quia usu didici , nihil

ad methodum, id est viam rationemq: docendi vel discendi, aptius & essicacius esie Iraq Socratem sequor, Divisioni amicum vi cum illo , divinum virum habeo, qui commode ct obportune uretur. Sed ad rem , quadruplex haec Hiltoria : Orientalis, Graeca, Romana , Barbara. Psima, quae primi aut prisci orbis res habet cum nostra haec omnia inculta , aut infrequentia , & cer

te obscura & ignota. Itaque in Iudaeis. Egyptiis , thiopibus , Syris , Persis. reliqua Asia, res fere & nc litores eventus tunc sistunt: aut siquida mixtum , leve est nec scriptione aut lectione divellendum. ' Hanc primo nosci suadeami&peti a Iuctino breviter: uberius deinde ab Herodoto, Diodoro Siculo, de si qui Graecorum eam suis miscent. Quaedam enim Polybius , plutarchus , Zonarsis , alii' sugge- rent , hu C apponenda. Sed Diodorum ego laudo Sc approbo, utinam plenum,Sc, ut scripsit, absolutum. Altera est Graeca iaqua Spartanorum, Atheniensium,Thebanorum,& praecipue Macedonum res sunt: quos huc traho , 8c includo. Praeter jam

dictos , dabunt Thucydides. Plutarchin , Arrianus, & MCurim e Latinis. Per partes colligenda est. nam qui totam & ordine scripserit, totus ad nos non venit.

197쪽

i6α Ius vi Lips II EPIs T. Tertia Romana est : in qua aberrim reruta& eventuum, eorumque insignium : Squae plures scriptores illustrarunt. o magnum, o pulchrum imperium t Et addo, diuturnum. ideoque non mirum si viris factisque brevia illa & fugacia Graecorum superavit. Graci praceptis valent air qui Dpiam Romani exemplis. Et hercules ira est. non fuit gens, puto non erit, quae Plura vel in militia vel sn pace. laudis & vir.

tutis luppeditabit. Iraque ad hanc, mi adolescens, ad hanc segetem veni, manipulos frugum co lige, 8c in usum tuum reconde. Sed ut ordine fiat, ea ipsa divida rur trita. riam : in Veterem, Mediam, Novam. Prima mihi est. a Regibus-urbe condita, ad A u- gustum : Media, cum immurato statu ad

Principes ventum t Ninia,Cum iterum mutato, ledes ipsa Principatus Byzantium est transsata. In Veseri lcriptores Graeci

Latinique sunt. sed praecipui isti: Dionysius Halicarnasus, T. Liυ su, Polybim, Plutar-οhus, Appianm : quibus compendia adjungere liceat. Vesteti, Flori, Eutropii, Or H. Velleianum laudabile fuit ' sed potior para periit. judicio & ordine tamen scriptum , de quod exemplar pleniori chrono logiae' si ad Imirandum. Faciant huic parti FamRomani a Carolo Sigonio edit l, 8e producti ad Augustum. At in Medi 4, noster Tacitus,

Sue.

198쪽

AD NICO L. HAC UET. 263 i Suetonim , Ammianm, Spartianus, & ad- juncti Cariarei Scriptores: e Graecis au i rem, Dion Casin, Iob.Zonaras, Herodianu , i legendi rum & Compendium P. Victoris, i itemque Eutropii. Adde ad seriem rem po- i rum, imo & rerum lucem, Onustii Panuinii .

l Fasios , ab augusto ad J ustinianum diligen

i ter & industrie consignatos. Nova superini est, de in ea tere Graeci isti, Gnaras, Zo i- , , Procopim, Agathias, Nicetvi Chonia, res, Ni phorin Gregoras, Mishael Glycas , i Georgim Cedreum : etsi hic ultimus quii dem , anilium saepe fabellarum scriptor, M veri incuriosus vel ignarus. Iudicio lega- 'tur tamen. dabit quod juver. De Romisa habes : quarta erat Barbarica r quid nisi

lacinia & spolium ab illa veste 8 Nam hanc sappello & intelligo, cum scisso fractoque

imperio, major pars ad Gallos,Germanos, Turcas i vir, de alternatim hucu que manis sit. Nec enim Gothos, Hunn , Vandalos,

Schythas , aut illam faecem huc iucludo :quae maneat in Media & Nova Romana, de . liis inserta nempe legetur. Fac Iunt huc proprie tamen Iornantis, Procopius, Aga thias, de si qui tales. Sed meam hanc Bar ..baricam varii scripsere , atque ipsi fere ba bari, ic addam barbar h. exstantque Gemmanici , Gallici , Britannici scriprores, in unum corpus nuper decore dc utiliter .

199쪽

conducti ac vulgari. Sunt & Annalas a rhao ediri: & cottidie hujusce argumeciis . ti prodeunt , iudicio eligendi. Scripsit MCarolus S ronius de Regno Italiae, quod

que mihi bonus de laudarus. Quid omitto , Dionicus Chalcondylas se suggerit, in Tura, cicis Graecisque legendus, trem Gulielm-Drius , M alii in transmarinis sacrisque bellis. Hem, inquies, quanta materia, Se quae silua λ qals ingredietur sine errore, de egredietur ρ qui ordine insistet, qui indu-sriam & curam adferer, jam dicenda. OGAEn inquam, inprimis opus. 8e ne cod sa& vaga lectio fit. aut desultoria& interrupta. Hoc plerisque evenit. & velut ex equo in equum se trajiciunt, ab hoc scriptore in alium, ab isto argumento in illud et

quo fructu λ momenraneae voluptatis , Seut tempus suum, imo & se, fallan r. Apagergles istos, Se ad Amadeum suum,aut si al-t i us assurgere velint , Heliodorum. ea n r. Tu ordine leges, quem ex ipsis a me dictis etsi potes instituere: ramen in exemplo dabo, Ecce Romanam Veterem legere decrevi , ordiar ab universali aliqua notitia . A Compendium Flori, aut Euryti prae mitram. Tum a capite, & ab ipse Livio :cui Dionysium adjungam, & Pobbium, Plu--ectum, aut Appianum sed quemque in

200쪽

AD Nico L. HAC DIE U. I 6s consimili argumento. Cum peregero , ad Mediam Novamque veniam , SI constantia eadem peragrabo. Et de ordine facile est . . atque animi tantum decreto opuS : Cura, Plus habet operae , Se in ea omnis est legentium fructus. Duo in hac specto . sive exigo : Attentionem Sc Electionem. Cum le-j gis, non suspentum aut attonitum re haisi beat tan rum novitas aut magnitudo evenis

ruu: insiste, inquire, cui rei hoc facere pos- sit,de ecquem usum sul prie bere. Mora hic aliqua inter legendum, Sc tarditas, fateor: . sed nimirum, dicto veteri, Nud fres potest

esse eadem, festinata simul Θ examinata: necesse quidquam omnium , quod habeat laudem id ligentia, simul is gratiam celeritatis. Tarda igitur de quaere. cum repperisti, tum isit Electior id est ut stilum capias Sc.excerpas , Sc velut annonam in horrea quae dam reponas. Ea distincta etiam sint . . de jam ante libit parati , meo judicio, quattuor in quos quidquid eligis, conferas , te tuto deponas. Nam memoriae suae qui credit ranrum : quid agit Θ non dicam nihil, sed in breve, proficit: nec ulla ea tam svasta, capa X, tenax est, quae varia ista cum fide asseruet de reddar. Trade libris. in quo labor aliquis, & iterum in legendo remora : sed, mihi crede . utilis, si quidquam in Omni ratione studiorum. Libri isti