장음표시 사용
2쪽
non expectat preces & incantationes, ut exoriatur, sed illico fulget, ac salutatur ab omnibus: ita neque tu expectaveris
plausus, strepitus & laudes, ut benefacias, sed sponte conserbeneficia, & aeque ac Sol amaberis, insit Epictetus apud Stobaeum serm. CLu. Hu
3쪽
TES, Penonii Dominus, ex antiqua & nobili, pictones inter &Armoricos, gente in Gallia satus, illustrissimi&pros dissimi Ingenii sui radios, pulsis, quae totum
foedabant orbem, tenebris, divina illucescente gratia, feliciter explicuit. Ob quam beneficentiam nunc aequeae SOL amatur abs omnibus, qui aequum, justum& salutare rectius intelligunt. Fuit seculum, quo pro crimine habebatur Aristotelem nescivisse, eive contradixisse. Nolo laudes ejus apud Tullium M. Acad. qu. c. 66. &lymphaticum Amerrtoem in III. tr. de anim. aliosve longius hic repetere. Sane, ait D. Balthas Mesener, meologus Miteberg. in Philosophia sua, ut vocat, Sobria P. I. S. III. c. s. qu. I. g. s. p. 768. Princeps Philosophorum Mristoteles est, cui etiam bonae Artes hodie spiritum debent es animam, qui judicii acrimonia & ratiocinandi peritia omnibus ante ipsum sapientibus hujus secubpalmam sine controversia praeripuit. Credat, qui potest Modessior indoles Selneccero in pra-Dquio Phus.&CL. Bastari in praef. 'Philossuae naturat. Si vero fusius distinctiusque scire cupias, quis in religione, moribus & doctrina fuerit Archiphilosophus,
adeas velim Petri Gessenae S. H. D. & Cathedr. Diniens Eccles Canon. L. i. adiers. Aristoc exercit. I p. Πsqq, nec non Ol .Borrich. Med. & philos Haseiens lib. dein
met. A Icaeciem. Sapient. e. Io. Adverte animum te
chor, verba stini Seb. Bassonis in praefamine Philos na-νωralu , cui aequus & prudens quisque BONUM praefiget
4쪽
ο praefiget FAC TU Mi) dc vide, quo iure Aristoteles
in Philosophia obtinuerit Principatum, quo jure eundem
conservet, ut securus regnet. Quemadmodum enimis solo coeloque sicco plantae atque arbusculae, ubi nonis est copia siucci melioris, quemvis humorem obvium os uni, quem in suam naturam convertant : ita potanquam amplissima volumina, quae Ueteres de rerum o naturalium causis proprietatibusque conscripserant, is perierunt, homines, hujus scientiae avidi, quod non eLisset, quo famem explerent, objecta haec fercula devo-Marunt, non discemere valentes initio, quae noxia bori nis immixta celabantur. Neque enim semper, quaen meliora sunt, aut veriora, citius eliguntur: Sed plerumque verisimilia, & quae falsa veri speciem habent, incautos suo splendore decipiund Prudenter Lactantius L. II. Δυ. instit. c. 7. Sapientiamsibi adimunt , quι sine usio judicio inventa majorum probant, ab aliis pecudum more ducuntur. Sed hoc eos fallit, quod Majorum nomine posito, non putant fieri posse, ut a- ipsi plus sapiant, quia minores iocantur, aut illi desipuerint , quia Majores nominantur. Noverat. Θαυμα ι felicissimus sanioris Philosophiae instaurator dc reformator, quantulum foret, quod scimus, & quantum contra, quod ignoramus: Haeres non Dominos, sed hodegetas tantum, nostros suisse, quos, si recto tramite currant, sequimur e vesti
gio : si vero deflectant, inque devia & praecipitia du-κ 3 canis
5쪽
cant, tutiorem calcamus se mitam. prudente dissidentia nihil est utilius. Haec sane C A R T E SI O reguam stravit viam ad sublimiorem Philosophiam, quam,
post scedissimam tot seculorum servitutem, ι in libertatem tandem asseruit, & quasi manu misit Cuncta , quae nunc antiqua sunt, olim erant nova, & quae nunc recentia videntur, tandem sient antiquae Sola bona, quae vera sunt. Non est enim philosophia nostra Stoica, seu Platonica , vel Epicurea, , sive Aristotelica, sed quaecunque ab his sectis rectὸ dietas int, judicio Clem. Alexandrini. Nihil pestilentius
sapientiae studio, quam captivitas ingenii: libertas contra philosophandi omni auro carior. Vanus ergo Lenis tuli , pros Habornens questus: Cartesium de omnibus dubitasse. De plebejis opinationibus eorum,qui videbanatur , sed non erant sapientes, omnino dubitasse oportebat , qui alias ad sapientiam pervenisset praecipua enim di plina, tradenteAntisthene, dediscere mala. Memini adhuc infaustos invidosque Soles istos, qui Optimum Didascatum , ad tintinnabuli sonitum, extra muros urbis projiciebant, quem vero coronati Vertices elonginquo vocatum clementissime amplexabantur. Quam multi nunc eorum , qui oderant Virum, cum
Salomone Pro D. VII.seq. Cur odmus, quiri tantur,
disciplinam & eastigationem animo fastiditimus e nee MΛGISTRI nostri dictis obtemperamimus , nec PRAEM
6쪽
mus in omn bus malis, in medio mulo atque in caetu. Moses Joseae petenti, ut vates prohiberet, responde bat: num tu pro me in trisy utinam totus labo a populus, ejus spiritu amatus , mates sint. Num. XL ast Veritatem vocabat Epiphanius πιν ατ eis. Vuantummis enim omnia 'sam oppugnent, quantum is etiam omnes probabilitates, merique similitudines inter mendacia eam locent f tamen, nescio quo pacto, ipsa hominum animos subit, iisque se insinuat, ef alias quidem
ὸ iesigio demonstrat, qμantam mim habeat , nonnumquam mero diu tenebris inmoluta es obscurata tandem
ipsa suo mi obtinet , mendacia pessit. Polyb. eccLXI Vcitante Rittersitusio L. I. scr. Dct. c. a. Sed quorsum vendibili vino prolixior hedora i quis probus aut sapiens CARTESIUM reprehendit unquam Z nae qu1 VIRUM norunt, haud poterunt satis commendare i qui non lau dant, vel ex stupiditate seu malitia, haud satis etiam notarunt. Scribunt annales, Atheniensem rimotheum, cum aliquando in flumine piscaretur, reta ipsam fortunam cepisse , quae totam per vitam cum ipse habitant, unde etiam fortunatus dictus sit. Grandem in vastissimos pientiae pelago thesaurum reperit, qui Pandectas Caria resianas diurna nocturnaque versaverit manu. Hunc
7쪽
-ανε o sane ipse tripus vortunatum dixerit. Beatus homo, qui sapienter honesta meditatur, qui prudenter, & sancte disputat, qui sapientia vias mente cogitat & arcana perpendit. Eccles. XIV. 22. Interim feliciter utere, in Lector, hoc libro, quem magnis sumtibus Tibi damus, ex vale ex voto, honestisque meis conatibus, Tibique inserviendi studio porro faue. Scribebam Francofurti
ad Moenum Dominica LAETARE Anno Salutis
8쪽
BREVIS DESCRIPTIO. Enatus Des- Cartes, Dominus de
Perron, in Gallia, quam semper excelsa iningenia protulisse nemo ignorat, illustri loco natus est. Nam patrem habuit antiquissima nobilitate fulgentem, qui postquam L, moni in Pictonibus diu privatus vixisset, tandem est ad supremae Rhedonum curiae Praesidis dignitatem evectus, ac vitae ann rumque fatur fato functus, dum noster in Belgio philosopharetur. De matre nihil nobis constat, nisi quod secunda mariti conjux unicum hunc ex ipso filium peperit. Locus natalis ei contigit Haga Turonum, Turonensis provinciae oppidum, in Pictonum confinio situm, ac quatuor leucis a cainstro Heraldi schate ager aut distans, quare nescio cur Petrus B eellus eum in memorata modo Pictonum urbe vitales auras primum hausisse scribat. Cartesius ipse l. I. Epist. 6. ad Cha nutum de suo in Sueciam itinere, disertis pandit verbis, ubi natus sit: Fateor ait) hominem in hortis Turonensibus natum, nunc vero eum rein ponis incolam, quam A mestis minus, aestim lactis habere credibile es, quam terram Israelitis a Deo romisam, fauoacile min adduci. in eam ursarum patria commutet, inger rupes O glaciem concessurus. Editus vero est in hunc mundum anno proxime elapsi s culi supra nonagesimum sexto, quo & Fridericus V. Palatinus Elector Bohemiaeque Rex inter mortales vivere coepit, Lambertus autem Danaeus & Iacobus Kimedoncius, is Genevensium, iste
9쪽
Heidelbergensium Theologus, vitam finiit. Diem quoque memorare convenit, erat enim dicti mensis ultimus, quem alias illustrium & praeclarorum virorum obitu notatum invenio: nam eo
ipso Romae Titum Pomponium Atticum, Anno V. C. 722. Bethlehemi D. Hieronymum anno Christi ro. 3c Parisiis Franciscum
Galliarum Regem anno isq7. Obiisse, annales tradunt. Quamprimum per aetatem potuit, animum ad studia applicuit. quorum incredibili semper amore flagravit, atque in collegio Flex, ano, aetatis anno supra decimum septimo, consuetum curriculum
laudabiliter absolvit, versatus in disciplina Patrum Societatis Iesu, quos felici arethodo docendi haud paucos Magistros antecellere& ii latentur qui ordini parum cupiunt, &Cartes us grata mente agnovit, cujus rei fidem facit Epistola XC. l. 2. ubi sequentia scribit:
duamius autem minime credam Iuta quae docetPhilo pota es ejuseta cum Gangelio vera, nihilominus quia clavis es exterartim cientiarum, credo admodum utile esse, ut lutegrum curriculum quiliam a solvat, prout in Iesultarum codegiis traitur, antequam quis valedicat Scbolis, ut vere doctus evadat. Nunc autem Magistris meis honorens Periabere teneor, nusquam meliud in opinor doceri quam Hexi . Et I. I. Epistol. CXIII. unum ex Patribus ita compellat: Sane cum debeam Patribub vestris totam adolescentiae meae iustititiovem; eum ala illos colendos semper fuerim Aingulari sudio ductus, mamnque consilia lenia ct amica quam ea quae aediscerem ut, inire, multasum, qu-obrem amicum bium rogatum medem, ut omissa hac materia, cal mumsuum in alia quapiam, quae me non 3 ectem, velis exercerer nisi torro ad aliam partem amplectendam me quas cogeret injuria, quam mihi Patres vesrosfacere audio; atque etiam remiammtentiae, quin docet satius esse, apertos habere quam occultos soles.
Egressus e Doctorum schola, idem de sese quod Socrates judica bat, εἰά μου μεν μη/3ν, Misi ἀυ ο τῆτο Scire se nihilpraeter hoc sum quod nihil sciret, uti apud Diog. Laert. legere est. Sic enim paulo post principium dissertationis de methodo: Sinitis ae ait γugud Iudiorum curriculum abs vi, quo Meurso mos es A ereditorum numerum cooptari,plane a iud carpi cogitare. Tot enim me dubiis, ω que errorum ιmplicatum esse animadverti, ut omues discenaei eouatns
10쪽
nihil alPud mihἱ profuissejudicarem, quam quod ignorantiam meam
magis magisque detexissem. Cujus rei culpam quum neque Praeceptorum inertiae vel desidiae transtribere, neque ingenii proprii vitio aut negligentiae suae tribuere posset, nullam in mundo firmam scientiam dari, quicquid vero ut probabile tantum affertur, propemodum pro falso habendum esse existimabat. insequentes aliquot annos variis peregrinationibus per Galliam, Belgium, Germaniam, Daniam, I ungariam & Italiam impendit, exercitus, urbes aulasque exterorum Principum invisens, & varia hinc inde experimenta colligens. Et castra quidem, Socratis exemplo, secutus est non tam helli aut vitae militaris amore, quam cupiditate artes laboresque bellantium sciendi ducius: unde & oh- latam sibi militum praefecturam recusavit, & omni quo militavit tempore nullum stipendium accepit, praeter unicum duplonem, ut vocant, quem in perpetuum militiae suae monumentum adservavit. Caeterum anno labentis ad finem seculi XX. Pragens praelio, deinde & Bredanae obsidioni ab Ambrosio Spinota mense Augusto anni XXIV. susceptae bis intersuit: denique, ut caeteras actio nes ipsius bellicas silentio praeteream, Rupellae expugnandae amrio XXVIII. liberam operam commodavit: cujus profecto obmdii exemplum elarillime docet, Ecclesiam neque ipsim bellum gerere debere, neque Regum Principumque arma ad defende dam religionem solicitare, aut munimentis nacta firmare, vel munimenta foederibus custodire, sed pie vivendo, & salutarem veritatem amando, & fideliter modesteque prostendo, Deum ad misericordiam, & Magistratus ad favorem excitare. Tanto autem libentius heic Rupellanae obsidionis mentionem facio, quanto est justius, agnoscere sapientiam Dei, qui inter strepitus belli Cartesio occasionem suppeditavit, ea quae longo tempore, continuis meditationibus, inter arma nunquam omissis, de certiore philosophandi ac veritatem reperiendi ratione, didicerat, non modo Uiris summis ore communicandi, sed & postea editis publice scriptis propagandi. Accidit enim durante ea obis isidione, ut Chandovius, Vir genere &doctrina nobilissimus, post-