Quaedam de historia naturali, atque descriptiosceleti salmonis farionis. Dissertatio inauguralis medic

21쪽

longitudinem laterum, partim in squanais, partim incute procedente oritur, e quo orificia multa in piscis super-1iciem egrediunt. Farionis nostri Caput totius piscis quartam sere partem sibi vindicat Ossa humeri ejus finem determinant. Non squamae in cute ejus, sed ori duplici in Serie Supra orbitam positi reperiuntur , qui cum Ossium canalibus

Os in capitis a cera itum liabet transversim ejuSque rictus latitudini capitis aequalis est partes ejus, nimirum lingua, maNillae, Ossa palatina atque Os Vomeris dentibus acutis, incurvatis, Varie magni Ornatae Sunt.

Blaxilla inferior ore clauso ante Superiorem paUt UlUm prominet. Paulo post a Nillae Uperioris cacumen duo narium foramina utrinque, Oculi propiora quam illi collocata

sunt.

Ad capitis latera supraque oris angulum oculi respectu ad corpus magni siti reperiuntur liberi sunt tantumque cutis plica duplicata ad latera tecta tris, quae

Epleti adore aureo fulget macula SqUe nigras punctatasmon Strat, contra nare sp Ulullam n gulata, praeterea orbiculata est. Oculi palpobris Carent, Vertim tamen Bnte eos maSSa quaedam gelatino Sa ConStat, quae Ori, an membranae nictitantis rudimentum refert. In se quodque oculum foramina parva, mucum edentia, in Sina

plici serie ordinati sunt.

Operculum branchiarum punctis alliquot nigris maCu- Iatum est, sicut et mala maculam ex punctis nigriS Ou- sertisque Ortam fert. Membranam branchios te eam radii undecim rarius autem Vel decem, vel uno in latere decem alteroque undeCim, rarissime duodecim utrinque Sustentant. Pinna pectoralis, quae non maculata St, radio tre-

22쪽

decim continet, quod Farionum plurima exempla me docuerunt. Bloch itaque, qui eorum modo decem numeraVit, Ut numerando erravit aut in exemplari ab-Ii Ormi numeraUit. Pinna dorsalis, maculis rubris nigrisque Variegata, plerumque tredecim, saepius quatuordeCim continet radios, Pliore adhuc parvi, cute subducti Sunt. - Medium sere corporis haec pinna tenet.

In Pinna ventrali s. abdominati Farionum omnium, quo in VeStigavi, cum Linnae celeberrimo b decem nidios inveni Bloch ' autem eorum tredecim indicat . Issi, primo excepto, qui albidus est, non maculati Sunt. Ad hujus pinnae basin appendi quaedam linguae formis reperitur Sinna mediana secundum Bloch θ Haec pinna paulo post dorsalem collocata St. Ad ultimae totius piscis partis quadrantis principium

pinna analis situm habet. Ejus radiorum numeru maxime Variat, cum eorum decem, undecim atque duodecim numeravi illorum vero plurimis in Farionibus undecim esse, quod Bloch in omnibu reperisse Voluit, re Vera St. Hujus pinnae, quae interdum magulata est, margo anterior albida est. Fissura, quae intestini ovorumqU S. Seminis exitum continet, ante pinnam analem OSita St. Pinna diposa, quae caudae propior qUam pinnae dor- Sali, plure maculas aut rubras aut nigras fert, nullOS ero Ontinet radios. Pinna caudatis situm in extremo totius corporisi I. c. I. p. 148. 2 Systema naturae, ed. VIII. T. I. pars III. p. 1317 3 l. c. I. p. 148.4 l. c. I. p. 150.

23쪽

posteriori perpendicularem obtinet et ad marginem ultimam segmento quasi circuli parum excavata est. Cum ejus radii inseriores et Superiores tunica quadam adiposa cuteque Velantur, eorum numeratio difficilior est. Blochium, qui eorum octodeCim numeraVit, errare, haud dubito, quia in variis arionis celetiS, exemplisque in alliis ad viginti octo usque radio reperi. Alucus ille, qui piscis nostri corpus Sterne ungit et lubricat, non tantum ex capitis foraminulis et e ducti-hu squamarum lineam lateralem constituentium quod injectiones hydrargyro institutae praeclare docuerunt , Sed ex aliis quoque corporis oris et vasis excretoriis Secerni idetur e Vanietates Salmonis Farionis Succo Farionis nostri Sequentes profert arietates, quarum primam tantum in natura comparare mihi licuit.

S. F. maculis dorsi rufi laterumque superiorum violaceis, laterum inferiorum rubris, arcubus albis Cinctis , maXilla Superiori re clauso, inferiorem ecedente. 1 l. C. 2 Lehrbuch de Zoologae, te Abih. p. 96 a l. c. 4 Tableati encyclopaed. et methodiq. destrois rigiles de la nat. ichthyologie Paris 1788 4. a. s. 160. n. 7. Pl. 66 fig. 267.

24쪽

BIoch dicit: Hanc arietatem a Salmone Farione

numero radiorum membranae branchiostegae atque pinnarum Variare paululum OStea autem ait Varietatem speciemque in eo con Uenire.

Numeratio mea, qua diligenter tria hujus varietatis eXempla majora exquisivi, sequentia reddidit: Radios membranae branchiostega in uno reperi:

latere dextro decem, latere sinistro Undecim in altero Latere dextro undecim, latere sinistro duodecim ;in tertio utraque parte undeCim. Pinnarum radii quoad numerum inter se congruunt.

minime Vero, vel rarius cum eorum numero apud Farionem OStrum.

Radios pinnae pectoralis tredecim numera Vi pinnae abdominalis novem, pinnae dorSalis quatuordeeim, pinnae analis Undecim. Cum pinna Caudatis in dorsum abdomenque subiculo adipos cutis intercedente transit, Salmonis Furionis ad modum , quod radios osseos gradatim minutos oculis Subducit, numerus eorum non a Curate numerandus eSt. Ad minimum viginti octo Sunt Habitat in iisdem regionum montosarum rivulis, Cum Farione secundum Pontoppida in Norvegia in mare Septentrionale transire dicitur, - Caro hujus Salmonis non modo durante coctione, sed et prius, aeris aditui exposita, rubescit. Illam sapore jucundiore esse,

Farionis ipsius carne, aliqui putant.

25쪽

Pennant ritisti Zool. III. 303. T. 59. Germ. aleine Telchsorellen-Sal m. S. F. maculis septem subrotundis supra lineam later lem, cauda furcata. Ipithamam circiter aequat.ε. S. F. albullsS. Metilinger Icon Pisc. Austriae. U. T. 46. Donndor I C. Germ. Meisse Telchsorellen-Salm. ζ. S. . coeruleus. Meyer Uors tellun alterii and Thiere, I T. 4s. Donndor l. C. Germ. Blauer Telchsorellen-Sal m. Habitatio. Gracili nostro agilique pisci aqua pura, frigida atque torrens rivulorum, qui lando arenoso et lapidos instructi sunt, quorumque ripas arbore Umbrosi implent, maxime convenit; neque aquae copia

magna Sit meCeSSe St. i Hoc de pisce ainos Barritriton in philosoph. TranSact. ΤOm. 64. , qua GEOrox Troue mentionern secit itquΘFaiionis varietatem esse stomachumqus avium iusta habere.

26쪽

In iis igitur Europae Asiaeque mitioris rivis, qui in montium jugis oriuntur, adeoque ad eorum scaturigines usque frequens reperitur Fario. Neque vero in illis solummodo habitat, sed et cum gratiosis ei aquis ad vallis fluvium descendit carus incolis advena, aberratque ex ea in omnes planitie rivos. x Dum vero in montium rivulis dimidia tantum parte aqua tegitur, in rivis atque fluviis planitiei in fundo aquarum

Versatur Seque inter lapides atque radices occultat. Homo autem Solers, ne ullo anni tempore uelanda hujus piScis carne careret, operam dedit, ut eum in piscinas obumbratas , fundo glareos atque lapidos praeditas, ripisque altis circumdatas, locum natalem, qua ne tum fieri potest, aequantes, transferat et Coenae ornamentum Edu Cat.

In VaSe quolibet etsi aqua saepius additur rigida, Fario per nonnullas tantum dies vitam degit. Tali modo, in aqua calida, in balneo helvetico Psoffers vivere posse, quod althieri ' refert, vix credo. In aere Vero pauca post momenta Obit. In regione nostra Fario frequens in 1Vulis rivisque Hercyniae valles permanantibus habitat, nec non in lacu Feldsee. Ex fluvio reisam in rivum aberrat derivatum molas agentem et aquaeductum magnum, multipliciter per urbis plateas divisum, edentem, in quo in

a Lacepede in Histoiro des Oissons, Tom. v. p. 191, ait:

, Omla Truite trouve particuliesremetit dans presqt e, toa les lac eleves, eis que ceu du Leman , d JouX, de ,, Neuschate etc. quod dubitarem, cum Fario in lacu nostrobodamico, qui iis in omni ratione convenit, non reperitur

2 Beschreibun des Psafferser ineratinassers, p. 462. DLacus ille prope montis Feldber cacumini situm habet.

27쪽

1psa urbe pueriti et adhuc mea aliquos Fariones pulta chros cepi S Se gaudio memini. - Farionem in Rheno captum, comperire non potui. Alimentum Fario non parum ora est, victu nonnisi cregno animali desumpto frui videtur. Non eXanimi a Consumit tantum, Sed et Vi Uentia hoc animal rapa invadit. Praecipue Vermes comedit parvos, hirudines Vulgares Helices, Conchas ' , e Insectorum classe Araneas inprimis Vero Ephemeram vulgatam , E. culicisormem atque E luteam et Phryganeam grandem. Inter pisces auda adit Cyprinum Robionem C. amarum , aliaSque adhuc parvas Cyprinorum Species consumitque etiam Cottum Gobionem et ex piscibus hon-dropterygiis Petro myzontem Planeri et P. branchialem; adeoque ranas b, praecipue in hyeme vorat.

Voracitas sua Vehemen e Usque Saepe Elam movet, Ut Uae speciei VeScatur; nam frequentes in natu majorum fauce et Stomacho Fariones parvi reperti sunt ;- eaque Oracita eum fame seu allius victus inopia inducit, propria ViX parta deVorare V si . 1 G. L. Harim an helvet Ichthyologie. 18 27, Zitrich. p. 118.

2 Lessses in Farionis stomacho margaritam reperit quam verisimiliter in concha devoravit, v Ricliter Ichthyol. p. 87S. 3 Aransam fere non laesam in Farionis stomacho reperi. 4 Hariman l. c. 5 Bloch l. c. p. 151.Linne in syst nat diXit , et ne propriae quidem speciei

parcens etc.

6 Farionis Heminei, qui vix pepererat, stomachum ovis impletum reperi.

28쪽

sits. Singulari in culina est Suaario , Et desectus Hiis hominibus delicatis magnum asserret moerorem. Jucundissimi est saporis, si piscis in ei convenientibus aquis, Sylvarnm ri Vi S, ViXit x, eoque suavior, quo purior atque frigidior est aqUa ). Praecipue commendatum reddit, Uod Fario autumno, quo tempore pisce reliqui Vile Sunt fatuique carne tenera, paululum pingui atque rubeSCente praeditus est,

quae hyeme macera, alba et tena erat. Hoc varietate temporis, quo pisce officia Sua SeXUalia agunt, niti videtur, cum eorum caro durante hoc tempore, quam alio, tenacior atque lentior est.

In piscinis equidem ad majorem magnitudinem atque pinguedinem crescit, et ex inde iis , qui Saturatum

edunt, magis Sufficientem coenam praebet ea vero CaUS e minus suavis atque saluti utilis est.

Quod ad artes technicas attinet, momenti non esse videtur. Vires Farionis medicas , de quibus gloriatus est Ges-nerus, X periendo confirmare occasionem hucusque nullum ac in Opportunitate vero data eas tentabo, etsi de iis dubito. - es nerus nempe e libro germanico manu scripto ad marisca Sive sicas an hoc recitat remedium: Spongiae portiuncula adipe Truttae madens, certo experiment imponitur alioque loco ait: timedicos audi i qui SaXatilium loco Truttas febricitantibus aliisque aegris edendas opponi jubent. - Fario aegrorum cibus nullo modo mihi placeret.

1 Itaqtie in valle Hostililia dicta, tanta bonitatis reperitur. 2 In Carmine suo de Lario lacu et ejus piscibus Rom. 1524 l. Iovius piscem nostrum gustus causa eximii summum locat. 3 I. c. p. 10U.

4 Le. p. 1003.

29쪽

Breve ante tempus in ephemeride quadam ' annotationem legi, maculam igneam pueri a te sere totam tegentem Farionis Sanguine recenti saepius illito sana

Vitae decursus. X vis vix elapsi pisciculi adhuc

teneri aquam permeant laeti, modo e conglobant agminaque eorum diSceSSUS arVOS aggrediuntur com

Pisciculus agilis primis horis atque diebus conspicuo magnitudine atque Viribus creScit, eri u Vero, post hebdomadas aliquot perlapsas, incrementi progreS-sus facit minores; quia vis italis magis ad confirmanda quam ad augendas corporis partes directa est. Si hae magnitudine tandem atque firmitat sufficiunt, ad Semen Vaque sormanda vis sere omnis postulatur nihilominus durante hoc tempore piscis noster crescit incrementUmque ejus paene ad senectutem Sque e proferre Videtur. Ex ephebis etiam Xcessi, ariones nunquam sese omnino relinquunt, intensaque investigatione peracta Fario raro Solus invenitur in hac vero coitione nulla SeXUS rati VerSatur, cum Fariones sicut et plurimi pisces, minime conjugales Sunt.

Si iis minaretur periculum, eo disjecti modo se colli gunt. Saepe in nonnullis montium rivulorum caVe ni Farionum catervae reperiuntur, quae adpropinquante hyeme cum aqua gradatim decrescit , propio re Se conglobant, tandemque sufficiente frigore Omnes in unum gelascunt Opinio. cui aliqui sa-a correspondent vota unxsur Deutschland 1828. ro. 196.

30쪽

vent, ariones o modo congelatos posteaqrie dimissos, denuo animando eSSe, ad sabulas resertur, opportet. - Ι autem, quod congelati optimi se servent. sacilesque dimissu Sint, Verum St. Omnino piscis noster multo diutius, alii piscibus, Saporem suum jucundum obtinet integrum. Fario, etsi timidus pavidusque fulgentia fugit atque tonitrua tanto metu et Stupore afficitur, ut quandoque loco manens, a piscatoribus aut aliis manu capiatur θ, tamen cicur reddi posse ' dicitur. Facultas illa speciebus generis Salmonum praecipue propria, qtla caudae Vibratione celera atque forti supra

aquam Ursum Se tollere queunt, etiam Farioni ob tigit. Id secundum obServatione alienas atque proprias eo efficitur, ut caudae Ore captae parietem Virium intentione omnium, Uae EX USCUlorum robur parie-

talium haud parva est, contra aquam Vibret, quo sit ut in longitudinem suam piscis in altum subjiciatur. Facultas haec Farionem aptUm reddit, trium quatuorve pedum altitudine supra aquam Xsiliret , impedimenta obJectata transultum praedam aptum Vel MViSum; forsan quoque aerem captatU - . 1 Ulyss. Aldrovand. l. c. p. 226.

2 Baster opuscula subseciva, . I. L. II. p. 8. 3 Facultate ea saepe exercitata, illa methodus Anglis grata, piscem saliendo praedam artificialem, qua hamum celat, captantem, caper nititur. - Nequaquam vero hoc recentiori tempore inventum , sed a populis quoque veteribus eXercitatum est nam Aelianus refert l. c. L. XVII. piscatores in Astraeo, Macedoniae fluvio, pro musci purpurascente lana hamum vestivisse, ut Pisces decipiant. 4 cum Fariones hanc facultatem in stagnantibus aquas dierum