장음표시 사용
31쪽
Jam Aellanus hanc Farionis proprietatem in pisci
bus quibusdam quo Jonston ' Fariones esse putavit robservaVit. Ille reser pisces , qui peculiares qua Sdam
mUS a Circa Ummam aquam volitantes appetant, quod facile OSSUnt, cum Saltu Valeant prae ceteris piscibus mUSca quoqUejXtra aquam O litante arripere.
U. Aldrovandus dicit D Truttae ascendunt altissime, cum et contra aquam luctari magna vi et Saltu se prO-moVere ad tres vel quatuor sere cubitos in ascensu queant. Fario gracili atque cuneiformi corpore institutus, itaque ad motus veloces formatus, celerrimu natat, huc accedit saliendi vis atque cupiditas indefessa et de Siderium, contra fluvios rapidissimos niti; quo fit, ut mirabili celerritate impedimenta magna Uperare atqUo in rivis inter montes quam maNime praecipite ad Scaturigine USqUe progredi valeat. Ea ex Cau Sa Farionis Salmonumque omnium pinnae, quoad corpori magnitudinem convenit, pluribus e radiis quam eae aliorum piscium, ConStant. Fariones proficiscendo in longinquum consilio tentare non Videntur, quod autem Salmonibus commune
est. Illi iis in locis habitant, ad quos alii pi Sces, prae-
aestivorum vesperibus quam Ilio tempor saepius, neque ad praedam captandam, neque ad impedimentum transilisendum Xerceant, conjectura forsan permitteretur, aquam per totum diem solis radiis expositam quasi destillatam ab aere vacuam osse neque satis aeris respirandi piscibus tribuere, hique eum extra aquam petere debere.
32쪽
cipueque Salmones, ova partum quotannis Veniunt. Quod vero de montium rivulis ad Vallium atque planitie rivos luviosque descendunt, pro prosectione non habendum est, quia tali modo neque magnum pernatant spatium neque propositum habent aliquod, sed undae
eos agitant, Seu proluVie eo proripiunt. - Saepius quidem reVertuntur, neque vero tam certo ut alii Sara monum , neque certi temporibus anni.
Ob aquae inaccessam naturam et proprium piscium propagandi modum pauca Scimus de piscium ideoque et Farionis instinctu functionibusque exus.
Omnia, quae CimVS, plus minusve in ea, quae piscatore reserunt, rariu in eruditorum naturae crutatorum investigatione atqUe bServationes nituntur. Piscis noster aeque ae alii piSces OSSei, revera coitum non Xercet ejUS corpori Structura, quod membrisOmnibus externis, compleXui atque generationi dicatis, caret, opinionem illam Sicut experientia confirmat. Ne conjugium quidem, Seu OnSen SUS inter marem foeminamque Farionum ad procreandum et ad procreati sustentationem animad Verti potest, cum foeminam pu-turientem plures Semper mare Sequantur. - Quod vero mares all1cit, Oemina tantum, Nequaquam autem mares sequi, quodqUe OS, paturientem foeminam a mares
pari modo sere craSSO diStinguere aptos reddit, ad animalium instinctum referri debet Forsan et liquor ille
suo peculiari marium Sen Sus afficit, quod de liquore in animalium aliorum genitalibus secreto Omnibus cognitum St.
Propagationis facultas apud Fariones am n aetate puerili maturescere videtur; nam in Farione quodam memineo adhuc tenero, ViXque quatuor digito aequante, OVarium magnis cum Vi repletum eorumque quaedam
33쪽
11bora, et in Fariola ibus masculinis parvis organa seminalia, testiculos, semine turgeScentia Saeptu reperi. Si tandem tempus ad emittenda ova incoepit Fari Ο- ne utri USque seXus, es instinctu incitati vel odore illo invitati, Coeunt, maresque foeminas Sequuntur. Hoc in regione nostra mense Octobris atque Novembris evenit, ita vero ut in mensem quoque Decembri Seextendat Nulla tamen regula sine exceptione ). An observatio, a multis allata. Furiones memineas ad exoneranda ova inter arborum radices lapidesque magno urgendo transire, naturae respondeat dubito quippe, quae in aliis Omnibus persecta in Orga nismo ad procreandas proles arte quam a Ni me mecha nica uti non videtur. Ova matura liberaque in abdominis cavo lacentia piscis haud dubie e per aperturam abdominis propriam, valvula non ClauSam anteque anum et vesicae urinariae ductum OSitam emittere potest, ut parietes abdominis, musculis haud parVis instructas, gradatim ab anterior parte ad posteriorem comprimat, qua in unctione costarum articulationes adjuvant ).1 Quidam de re naturali Piscium Autorps e. t. 1. Aldrdvahῶdus, innaeus , loch, hen, Wilhelm etc. propagationis tempus in mensem Septembris reserunt; hoc iis inu gloῶnibus, in quibus illi naturae Scrutatores domicilia sua atque observationes habuerunt, contingat finiente tantum Oct -hre incipienteque Novembre ego ova Farionis pleno mali ira inveni. et Semel tantum in mensis Iulii incipio a. 1S27 Farion itia perii, cujus ova ad dimidiam jam partem excreta erant. 3 Si Farionis vivae abdomen vis turgias a parietibus aut qeomprimas, idem mcitur atque Jacobi confirmavit, ova e
34쪽
Fario mas eodem quoque modo semen suum jacuo lare debes, cum et ille musculis ad iaculationem seminis servientibu proprii Caret. Naturae magis On Veniens, quod hoc tempore inter radices lapidesque commorantur Fariones, pinio Stea, Ut loca quaedam Undis piscibusque aliis rapacibus minime NpOSita, ad emittenda Ova quaerant adeoqUeidem ad consilium in rivorum fundo glareos atque arenoSO OUest cauda Xcavare dicuntur J. His in rivis, si auXilium illud eXternum opus eSSet, neque Vaneque Semen emittere OSSent.
Si tandem parta sunt ova, quae iis aliorum piscium majora sunt pisique magnitudinem aeqUant, non vero tanta multitudine reperiuntur, Veloce adnant mareS, ut a foecundanti emine ad Spergant. Ea Farionum unctionum communium ultima est. haecqUe nequaquam Connubium Seu coitus est. Illo a tempore ova atqlae partus Orti Suae tradita Sunt. Licet Farionum V multo pauciora Sint, quam aliorum piscium in ri Vi VerSantium, Satis tamen augentur Fariones, ideoque non St, quod Speciei XStinctionem timeamus ; quia pauca piScis no Stri Va eo setius foecundantur, et quia inter pisces rapaces Thymallus solus ad partus usque loca tam frigida Farione per-Sequitur, cui eorum Ua cupedia SSe dilecta videntur. Farionis voracitas saepe multum ad diminuendum
Fario, in libertate atque in locis ei convenientibus degens, ad uniuS pedis longitudinem, raro amplius,
Farionibus et semen expressisse exque iis pisciculos eduxisse.
35쪽
pervenit ). Pondus ejus, ut solet, libram dimidiam
seu Unam, rari US libras duas aequat, ita vero, Ut proportione interdum ad magnitudinem mala magi Se augeat O. T. Nonnullas ante annos in rei famia nostra
prope pagum Ebra et Fari quatuor librarum, in Saxo niae adeo montibus quidem Octo librarum Aptus erat P. In piscinis aliisque in aquis Stagnantibus, in quibus minime ad motus veloces in Uitatur, o Contra magis quiete ciboque saginante fruitur, sucile gra Vior maJorque ecreScat, attamen Fario librarum duodecim, qui olim in fossa urbem Augsburg cingente i Scatu erati , quam ma
Sicut et alii pisces, ariones quoque rari aegrotant,
nihilominus interdum raris Sime Vera tabe macreSCenteS, quorum costas Cutis nihilqlae alliud tegit, inveniuntur monstro S etiam inter eos in Helvetiae quibusdam lacubus reperta sunt quorum caput deformatum erat.
III orbis quoque verme inteStinales qui Farionum organa varia habitant, adnumerantur. Sic Rudolphi )in tractu intestinorum iaculanum globosum , Scarem obtuso- audatam, Echin Orhynchum fusi formem et Distoma lauroatiam, in hepat Tria enophorum nodulosum et Taenium longi collem , in Ventriculo Distoma tereticolleot in vesica natatoria SpirOpteram Cystidi colam reperit. In branchiis novam Vermium Speciem per aestatem 1827 et rarius hieme reperimus quam Clar Schulige Cyclo
1 Lacepede l. c. supra veritatem ait: ia troilite a ordinatrement trois o quati decimestres de longevr.
36쪽
cotylam lanceolatam nominavit, discriminis causa Interpam et Cyclocotylam Bellones et Otto J. Quaedam ad piscis nostri si istoriam.
Farionem ab historiae naturalis Scriptoribus ante- christianis commemoratum non inveni. Romanis vero cognitum Coenisque eorum luxuriosis ornamentia in suiSSe, plus verisimile est; quidnam in eorum notitiam non pervenisset, quidnam adhibitum
non suisset, quod gustui eorum libidinoso stimulum novum adtulisset Salmonem Salarem Romani Sinousso dubio cognoverant atque de eo refert litus ' ., In Aquitania Salmo fluviatilis marini omnibus prae
Ulyss. Aldrovandus ' de eo haec pronuntiat: , Antiquis cognitusne sit, an non alii aliter sentitiunt. Grapaldus nullum ejus in Veteribus scriptis, in memoriam Ttare mirat, et ermolau quoque, , quid sit, ignorare se profitetur in epistola Politiani., Isidori saeculo pisces, qui vulgo Truttae nominabantur, ,, Vario Vocato Credo, non tamen priscis latinis idem, nomen in usu fuisse pro hoc pisce. Distinctio quaedam Farionis definitioque a curata in veterum de historia naturali scriptis non reperitur. Gegnorus vero, Aelianum ' Truttas intelligere videri credit, si in Astraeo, Macedonia fluvio, pisces colore vario distinctos gigni resori. Manc autem piis
1 Nova acta playsico- medica Tom. XI. P. 300. a L. IX. c. 18.3 l. c. p. 226.
37쪽
nionem es nerus argumenti non Confirmare potest; D:im facile fieri potest, ut in Macedonia et alii pisces vario colore distincti reperiantur. Ausonius, Episcopus Saeculi quinti, arionem saepiuS Ommemoravit, eum tamen propriam Speciem ODESSO, Sod Salmones adhu parvo contendit, quod ex Verbis suis conspicuum Si ait: Thedonem esse par- ,,VUlam et adhuc teneram Orellam, quae poStquam sue-Μrit grandiuscula, nomen Uum amittit et Sala vocatitur; Ocoque alio dixit: , Fario S ad ultior Fo-serella, Salare major, et Salmone minor h. e. quae, jam desiit, esSe Salarem et quae nondum est Salmo. Figulus autem transmutationem hanc rejicit, dicens: hΗaec mihi videntur SSe abSurda, eque ani Um Credo, se Fariones Converti in SalmoneS, praesertim cum in ,,Nlosessa conspiciantur Salmuli, qui in Salmones ex- ,, CreSCUnt. μ )Ausonii Sala secundum Helonium , Non deletium atques illium arionem no Strum significat. Serius atque recentioribus praesertim annis in Omnibus ichthyologicis libris et multis oeconomicis anatomiciSque de eo locutum eSt, saepius quae ad ejus historiam tam naturalem tam anatomicam Spectant, investigata Sicut Supra propOSuimuS, nequaquam autem mutaeXhauSta Sunt. 1 cons Carol. Figuli Ichthyol. s i. c.
38쪽
II. Deso isti Meleti Farionis.
Pisces in animalium serie naturali sere medium tenent, transitumque ab animalibus inserioribus ad illa, quae Urgani Sui omnibus magis excultis non reproductioni tantum sed et sensibilitati atqus irritabilitati inserviunt, formant, itaque SyStemata eorum et partes singulares modo , quae animalibus inferioribus propriae sunt, figuram atque structuram, modo illas, quibus vertebrata
Quamvis piscium sceletum magna e parte ad internum regressum OnSpicuisque ex Vertebris, SyStemati nervosi partes centrales aliaque organa includentibus, ConStructum est qua e causa pisces quoque inter animalia vertebrata numerantur , tamen parte ejus aliquae quosdam apud pisces reperiuntur, quae celeti inferiorum animalium externi figuram Simulant e. g.
Capitis ossa Trigiae cataphractae L. Peristedii cataphr. et T. volitantis L. Dactylopter volit. sere omnia velamentum nudum inducit clypeique fortes osset, qui illorum piscium, Accipenseris Sturionis aliorumque
truncum armant, animalium articulatorum loricae partibus mani esto reSpondent. In Farione quidem non eadem sunt; nihilominus non Negandum St, Squamas, fere omnes pisce OSSeos tegentes, inferiorum animalium loricae reSpondere, orificiaque illa a canali, qui intra squamas u Lia lineam Farionis lateralem jacentes percurrit, odita, insectorum tinebeis colaferri POSSe.
39쪽
Praeterea in Farione variisque aliis in piscibus generis Salmonum Esocumque OSSium culaneorum apparatus reperitur, qui membranam mucosam includit et ad capitis basin positus est. Piscibus in chondropterygiis e Din ajis , qualis, apparatus ille tantum e canalibus
Farionis itaque sceletum tres divisiones habet:
L. Systema ossium vertebralitini Cranium, receptionicerebri dictum et columna Vertebralis, quae medullae spinalis tutelae motuique corporis in SerVit. - Cum SyStematis nervosi partes centrales in Salmonibus magnam ad persectionem per Venerint, eorum quoque integumenta statum illi convenientem acquirant, neceSse Si itaque Salmones in piscium osseorum Serie locum sere Summum
Huic systemati ejusque proceSSibus partes , quae piscis motus efficiunt, pinnae, ligamenti Spinisque Cum
iis conjunctae, adhaerent. II. Ossa membranarum incogarism ς quae Sunt: Maxillae, Ossa acie et os linguae cum appendicibus suis. quae respirationi apparatum formant, capiti maAimam partem requirunt eoque animalium inferiorum admonent. III. Ossa tutanea Apparatus ille ossium Canaliculatorum, qui ad basin Capitis instructus est, nonnullaque alia OSSa etiamque quamae. 1 C. A. S. SchultZe systemat Lelubuch de vergi Anatornie. T. L p. 166- 169.
40쪽
I Systema ossium vertebralium.
Cranium Farionis aliorumque piscium osseorum, trium vertebrarum partibus singulis conStare dicitur. Hae Sunt vertebra occipitalis AE acustica - fanus vertebra Sphenoidalis prima - s. gustatoria L. et vertebra SphOnoidalis Secunda -- s. optica L. - Singularum tamen vertebrarum desinitio magna tantum dissicultate fieri potest et ad cerebri partes desiniendas nil assert itaquo Bojanus ' , qui ut quartam quoque vertebram formare possit - Vertebram ethmoidalem s. olfactoriam, OSSi-Cula nonnulla saciei inter cranii ossa locare studuit, qui Oad formandam cerebri cavitatem nihil contribuunt, errare
mihi videtur magisque Carus in , qui inter ossa quoque faciei tres intelligit vertebras, dubium omnibuS , qui naturae philosophiam et philosophiam naturalem discer
Ad singularia nos convertamus: T. Pars hasilaris ossis occipitis. 6. Corpus ossis occipitis meche μ). Os inaequale tesselatum, cujus paries ΟSterior, e tebris spinae similis cavitatem infundibulisormem demonStrat, atque cum prioris vertebrae margine inferioris Versuch filior Deutuu der nochen in opse de Fischo. Isis on Ohen 1818. III. St. P. 49 S. ρ l. c. 3 Erlaeuteriingstalatii gur vergi Anat LeipZ. 18 27. Hest . 4 System Her vergi Anatona Halle S 24. a. H. Div. p. 327. Seq.