Disputatio iuridica, De amicabili divortio, quam annuente summo Numine, sub praesidio Henrici Hahnij ICti ... publico examini subiiciet Christian Hake auctor. In Iuléo majori ad diem 25. Augusti

11쪽

mim. o C. g. parnu Ratio est quod deportatus fiat peregrinus, cum peregrino autem justae nuptiae esse non poterant, princi 'st uena priu licebat itaq; mulicritum diuertere sinitare affectionem vellet via .r.. C. de repui c. Vιd. xiici a Nov. aa ct Piscium. d. LXX. De Senectute, quae de huc olim relata suit,ut est in M. Adonaret f in gratae brevitatis ergo nihil attingam. De steril tale pariter nihil hi cadiiciemus, quaein ipsa.nihilominus causa fuit bona gratia solvendi matrimonium LG. d. r. exemplum talis divorti j, quod in Spur Carbitio Euga accidit eleganter refert Gessivi MAI AI . lib. . cap. 3.. et id quoque Goddaeum ad L. to .g. r. De V.xor Coras Misce L. lib. s. cap. ro ubisuperior aliud exemplum de Sylla ex Pluta cho annectit. Coeterum ex quibus principiis causis. ita diremptam matrimonia snt, tui vis obvium est.. xx s.. olim: Sacerdotium hujus classis em d.Lcio quia vero non est. expeditum, quid proprie per sacerdotium ibi intelligatur pauso hic subsistendum est. Convenientissime autem hoc explicat arvardus ex Terra iuno illa Lismo agam ita inquit Cereris sacerdotes visentilin etiam nouo consentientis vi, amicaliis separarisne viduariam. Et in exhortatione ad castitatem: Noveram, inquit, continen Dacst quidem GauraiΣ ti Antistites farmina vero re-νω Kr anae, cui etiam sonte abdicar matrimonio a sene-fans, exinde adempto ιon acturi rulorum usque ad os uia bo-rum2 Quibus etiam addi potest, quod sic ad ux6rem idem Tertusnanus lib. ι scribito rerum viduaι si ricana Cereri Misisserescimus , duros a quidem oblivione matrimoni, ad -

12쪽

ρυθ icea taΠu, que ad osculastiorum . Atque ita qui dem divortium illud, quod propter sacerdotium fieri dici. tur, satis ex Tertuliano intelligimus ad Aphricanae Cereris sacerdotium referendum esse, & quod dicunt divortium bona gratia, id Tertul amicabilem separationem

XXII.

Nunc illud disquirendum est, a justitiae conveniat bona gratia divertere. Sane actissimum vinculum est inter conjuges. nec facile dissolvi par est, quod tam sancietam religiose est colligatum. Neque frustra sit, qui addubitet, an rationes&causae illae, quas singulis capitibus subjecimui, ad quas Romani respexerunt, adeo sui valeant momento, ut contra legitimam accusationem hunc divertendi modum defendanta

XXIII. Negari quidem haut potest, divortium in se nihil habere sceleris, de certis ex causis posse iniri quin loc affr- mare ausim, ut nulla penitus de causa liceat divertere pacto non possie constitui; quia id ad delinquendum invitaret

in bonos mores impingeret. Connan Commend: juri cive tib ι . cap. .n. r. Interim vero de amicabili hoc divortiores plena est dissicultatum quod si ad vetustiora tempora respiciamus, ibi inveniri forsitan posset, quod justitiam hujus causae sustineret quandoquidem, uti mox addam, libraei alia gentes cultiores, unde instituta sita Romani mutuati sunt, etiam divortiorum licentiae fibulas non parum laxaverint, ut cete dici putem, isto tempore divortia aliquid justae excusationis habui fle. Quo n. quam velim,' uod justius longe fuisset, ut id tum eo re exis sint Romani, an liberis suffultum fucri conJugium 3. au

13쪽

an nec, si quidem naturale est citius hae e matrimonia quae pignoribus carent dissolvi, cilla firmiora esse, cumsiliscommune ambobus bonum sint, quod autem comm ne est connectit vi . A so .ib. I. Ethic cap. i. fere i nequam rationem pruden illime postmodum quoque secuti sunt Romani, uti L. . Qia et ua. c. docet.

XXIV. Quamprimum autem Evangelica lex innotuit hominibus,&Christi atque Apostolorum doctrina hanc licentiam coarguerunt, cri bolo ea atque tolli debuisset. Et mirantur quam phirimi, quomodo adhuc ustinianus, Princeps religiolis linata sci sacrarum observantissimus arg.

L . C. de Summ Trin. Gryd. Cath. l. s. C. de Episc es Cler Nov. SI. c. p. I. quo nomine etiam ab Archiepiscopo Romano multis modis commendatur L .f. C. de Sum. Trin. O c.

a jure divino reces erit. Verum non idcirco prorsus inexcusabiles sunt Romani, de ipsi lustiniano venia debetur, maxime, postquam infigniter licentiam divortex liperA

III coarctavit.

XXV. Scicndum enim cst, olim doctrinam illam Christi ipsius Iustiniani quoque tempore ambigue expositam im

isse, ut An reas Alciuisus lib. c. parergou. cap. o. verίisopi . bicresci re operae pretium videtur indicat. Ego re adeo, eum qui ecclesiae interpretationem heriluitur, haudquaquam improbari merito osse. Cinere Evangelica duo Ea dicta, respicere autem vi ictu ad Matth. cap. I. v. 32 ejusdemquec. s. v. . aliter olim, i eis rem ore Iustiniani , inte gerentur, quam postea faciMm nihil eae quod ei sit irect eps etenim veteres separor ab homine , inrerpretab.ιntu frui. huma essectiίu ductus divortebat: secvi si ex legitima causa, 'Vam apud Episcopes pro visciale dixerit, bra m concilio Agathior

14쪽

XXVI.

Haec probabilitei ad defensionem Romanorum dici videntur, qui, ut anteverti dicere, ad principium istud, . consensa constituitur, disens rufis aboletur, semper& in omnibus fere attenderunt: Atque secundum ea in hisce quoque matrimonialibus caussis, quod ex usu rei pubi videbatur statuerunt. Quanquam autem ex ipsis Romano rum principiis, viae .uis M. quilin mos . tost oblig: s. . de 'Rescin venae quaedam non exigui momenti instantia dari possct, quod res non amplius integra fuerit adeoque nudus dissensus hic non sulficiat, sed omnia contrario modo fieri debeant illud autem quia impossit bile est, non enim corporum commixtio extergi, aut infecta fieri potest, videtur matrimonium quoque dis sui jure non potuisse. Sed respondetur, quod Romani quoque hic loci in istud intenderint; etenim mulier a lege viri in contra vir ab uxore liber sistitur, eorumque tollitur societas, singulis etiam, qu . vel dotis, vel donationis propter nuptias nomine intulerant, restituitur. l. f. f. de divor repaου arga. Io. C. de repui jud de more iubi atque haec ita contrario modo agi, sum cere Romani L. latores putaverunt Deinde quoque studio avcri runcandarum litium , quo Romanis nihil fuit antiquius, ut infinitis juris textibus probatur, haec ita indulta videntur.

XXVIIIam de aliorum urium convenientia aut disconvenientia videamus, lianc enim partem huc rejecimus. Et

Seldenvi quidem resert jure naturali matrimonium dirimi

15쪽

potuisse etiam absque singulari aliqua legis permissione,

seu repudii causa; nequidem communi contentu opus fuisse apud Noachidas, sed imo citra ullam omnino causam id disti alii fas fuisse idque pro libitutam uinis quam viri. Adeo ut pactum matrimoniale ibi non aluid habitum fuerit, quam sociorum contractus. Ita sive viro sive uxore matrimonio renunciante, solutum id dicit ex sententia Magistrorum Hebraeorum, velut divortio plane legitimo. Quae profecto, si ita sese habeant, uri Romano veteri in divertendi licentia bene conveniunt, quin imo ampliorem adhuc, aberiorem divertendi facultatem continent, ubi ipse Seueni hanc comparationem instituit in opere de jure ararati or gent juxta disciplinam Hebrae νum kb . V DXXIIX. Hebraeorum iura optime superioribus annectit Dim Augast dedon conjugati cap. . urnis inquit refert au tem sese ad jus illud naturale simile quid propter Israelitarum duritiem videtur permisisse Moses de bello re pudij. Mosis verba hac de re tu cap. a . deuteron: ista sunt, acceperit homo uxorem, & habuerit eam, di non in v nerit gratiam ante oculos ejus, propter aliquam ceditatem, scribet libellum repudij pares opost si is non complaseeuerit illibesiam re346. Haec uti pene similia sunt iuri illi naturali, ut ex sententia AVUM rei ipsius evidentia constat, ita quoque a Romanorum institutis non longe

abeunt.

XXIX. De Atheniensibus monumenta historiariam produnt, quod tam vir quam mulier potuerit alteri dicere, ut res suas sibi haberiet vid Plutarchinali ibiade &nomina illius

16쪽

llus rei propria iure Attico prodita erant, ut si vir discede,

ret,ab uxore hoc diceretur ἀποπι απὸ sit uxor a viro ἀπιλει- quas voces memorat Iulius Pon onomas: bb. s. cap.3. Differentiam autem illarum vocum recte cxhibet Samuel

Peris a LL. t trisas tib C cap. I. illa jura Attica rursus a iure Romanorum haud procul recedunt. XXX. Libet hic quoque addere quod ha uia vera r ce e L co Vet para. ar . s. refers, quod divor ij seu pradibitu aberutrivi cosjugum apud novi orbis incola repertinst. De Turcis PMb'aio s. s. observarum eis, divortia int cxillos fieri pluribus de causis, quas viris comminisci faciule sit. Nos prolixius hunc locum non tractabimus, disconvenientia facile ex collatione horum jurium apparebit.

Solemnia quaedam in hoc divortio intercessisse indu-hium est,&legitima observatione fieri debere divorti una constat, aliis matrimonium non solvebaturci videatur I. Is de dona inter vir er uxor L p. F. δε divort se repud Formula pariter divortiis usitata hic interveniebat e a. . de divortor 'ud addet Miret: θηρ . mairim cap. Rhir. c. in exeges. Ex illo tamen , quod aliquando ubi ob impudicitiam vel scelus repudiabantur uxores acer bior expulsionis formula fuerit, uti illa Petroni in satyrico. Fiatdem sectere violasti,ct communem amicitiam, res euas ocius roLeo alium locum , quem po ua quarre , in proclivi est colligere, in divortio bona gratia mitioribus verbis utendum fuisse, cum bona venia de dulciter hic discesserint.

XXXII Mςctu quod attinet, hodie cum juxta Evangelicatri

17쪽

revelationem Matth. cap. s. ver 32. cap. s. vers. . eis prior Epist ad Corinth. cap. 7. vers. s. matrimonium saltem adulierio& malitiosa desertione solvatur, concidunt fere omnes modi superius rccensiti, atque etiam illi, de quibuslcelebris lex Theodosiana I. C de repud. agi Et primo quidem, sine ulla penitus causa divertere, an Iustinianus prohibuit. a. ob monachismum apud nostrates dissolutio matrimoni non amplius frequentatur. Eitrerah. Expos. Nov. pari cap. r. n. p. Nequeo deporta tionem. . Neque banno Imperiale hodie solvitur matrianaonium. s. De servitute, cum illa inter Christianos cesse set, supervacanea est quaestio. 6. Senectus itidem & 7. Sterilitas nisi illa forte ex impotentia totius trienni prosticiscaturuiuerah. O. n. io m e Carp η prud OV hb. a. de aoo ubi tamen potius matrimonium ab initio nullum fuisse declaratur legitimae causae non sunt, jam olim quoque in horum numetum non amplius relatae. Praetcrea ob captivitatem& militiam cla hac tamen vid a tursu p. h. I . non solvitur matrimonium, nisi maliti si desertio accesserit.

XXXIII.

De impotentia saltem hoc notari meretur,'nod vel sciverant eam contrahentes, vel ignoraverint illo casu matrimonium non dirimitur, ideoque qui ut conjuges se invicem habere nequeunt, haberi debent ut fratres si res cap. q. extra de frig: males Altero casu vel ante contractum adfuit si igiditas, vel supervenit si antegressa est, constare de ea imprimis debet di si vel initio certa est, vel per usurpatam continuo triennio cohabitationem

Nov. aa. cap. C cap. I. Ur V. s. d. t. atque tum uterque una

cum septeni propinquis debilitat cm juramento age-rucrint

18쪽

ruerint, matrimonium non tam solvitur, quam irritum fie&pro nullo declaratur. d. c. laudabilem cap. 7. extra de frig. males Conjugium enim non modo in coniunctionem animorum, seduc corporum seu copulam dirigitur arg. cap. 2 d.t indeque altera pars,siquidem continere nequit, ad alia vota transire potest. .r extra defri, male fui Cur T pruden/. Consistor lib. a. defin et Oo.

XXXIV.

Hoc autem verum quoque est si arte Magica impotentiae vitium contractum est, Vid. c. fin extra de frigo&male Linis fin. c. 33 quaest. I. cumque ita perinde sit, ac si matrimonium ab initio contractum non fuisset, neque uxor neque vir hic intelligi poterunt arg. g. ru inst. de

nuptiis. sed Quando dies legat ideoque clucrum ex pactis dotalibus, nec non quod alias conjugi qua tali, ex

statuto interdum debetur, hi non consequitur, sed dotis causa datum ad putativam uxorem, donationis propter nuptias nomine praestitum ad putativum virum revertitur

claro textu l. o. C. de repud Nov. 22. cap. 6.

XXXV. Quanquam vero matrimonia illa irrita sunt, de qui bus modo dixi, non tamen ideo privato amitrio partes ab invicem discedent. Quia enim conscia Ecclasia fiunt atque incuntur conjugia, non aequum ionestum duntaxat, sed etiam necessarium est, publicam eandemque exactam causarum cognitionem intercedere is privata divortia usque eo damnantur, ut qui non exspectata judicum sententia alteram duxerit, merito separetur, tantisper saltem, dum cognitum de controversa fuerit ncc etiamsi causam postea probaverit, prius ad uxorem temeresiperinductam redire sinatur, quam culpam offendiculi

19쪽

deprecatus, Eceseliae sati,sccem. vid. Beetam de repud &

XXXVI. Competens in hac causa judex est Magistratus ec

clesiasticus BeZa. d. l. sive Magistratus quantumvis secularis, qui jura consistorialia habet, isque adlaibitis in consi. lium Theologis aureconsultis controversias matrimoniales dijudicat. Remedium quod in casu impotentiae competat,putem esse implorationem nobi Iis ossici judicis pro declaratione nullitatis vid. Harprech t. ad . sunt de aliae Iust. de nupt n. I 7 vide quoque Mascard voL a deprobat. conclus. I 88. Poterunt de hac causa divorti videri fustius Dede Leni consil vol. 3. lib. q. sect 6 per tot : rni de jure connub cap. si se I. L. Carp2. 'rude Consistorial lib. a. defin a oo Thom Sanche tom.

de matrim: lib. . disput. pr. aliquot seq. Harprechius ad s. sunt&aliae Institui. De Nuptiis,ubi optimum consisIium Facultatis iuridicae Tubingensis exhibet. Nos disscrtationi huic, Triviail co gratia: agen

tes, facimus

20쪽

COROLLARIA

st, quondam licet a nobis publicὸ a pixa sitit,

la utilata tamen nonfuerunt.

I. Nol satiae Constitutio Haderflebiensis, de s se

ob contractum debitum data ad obstagi iam iubi actura honoris&poena perpetuae infamiae,stricte servandum, injusta non est. IL Vt incendium ita Nexant latum tricennale bellum Germanicum aere alseno non exuit debit III. Nova Imperii Constituiso ad si De indaganda. Instrum Pacis edita eum in aliquibus recte exuit,&justa Naequa est. IV. Ordinatio publicata in vicino Archiepiscopatu Magdc burgensia, non absque ratione opitulatur omnibus in universum illius provincia ordinibus xsubditis, debitoribus, licet ex bello sol vendo esse haud desierint. V. Et tamen recte per dictam Imperi legem nulli admittuntur quam qui bello ad inopiam reda

cti sunt.

VI. Qui ergo sese pauperem factum non probaverita

jure merito excitiditur.

Ill. Ex iusta causa debito in diem cogi potest ad

praestandam cautionem de solvendo die advenient