Fortunii Liceti ... De proriorum operum historia libro duo

21쪽

De propriora in Historia. i 9

de Intellectus eiusdem clientia : terri ub perpendit aliorum sententiam de functionibus IntellectNS A gentis: quartus animaduertit aliena dogmata de Proprietatibus Intellemis Agentis: quinto demum propria sententia promulgatur intra septa Peripateticae doctrinae de Intellectus Agentis Nota menclatura, Existentia, Eisentia, Functionibus , , Proprietatibus : Opus consecratum Sc renissima Reipublica: Vcnetae: cusum Pataui j sub ampliori forma a Gaspare Ctiuellario Anno Domini MDCXXVII. complectitur folia octoginta tria cum dimidio; Neminem habuit , quem ego quidem nouerim, contradictorem.

Variorum Elogiorum Historia TIVA Nimi gratia pariter, & obseruanti e te geram erga Se-

I renissimum Genuar Ducem IO: Lucam Clauari, SI amplissii mos plerosque Venetos Senatores , multa pepigimus Elogia, nostri temporis Heroicas virtutes concelebrantia: quae per Gasparem Criuellaritim cui a Pataui j distinctis sol ijs anno Domini MDCXXVII. compaginata constituunt non ita spernen die magnitudinis libellum. Ea vero compacta sunt utcumque ad imitamentum antiquorum Idylliorum referentium formam Altaris, Alarum, Securis, atque Syringis; quas poeses olim Simmias Rhodius,Theocritus Syracusius, Dotiadas, dc alij veteres priscis Heroibus cccinerunt.

mitationum Figurati metri a simmia Rhodio inhenti . Historia XV. SEd de opusculo quodam alio seorsum omnia serme talium Idylliorum imitamenta compegi, Pistulam, Ocium , Altare. Securim , Alulas representantia , sub titulo imitationum Figurati metri a Simmia Rhodio inuem i; quae lusi cum aliis Etrusca: Mu ar carminibus in laudem inclyt i Sc natoris Veneti Hieronymi L indi, quum cx Praetula Patauina egregie gesta rediret in Patriam : Libellus editus in forma octaui folij, bifolium continet: cii sus Pataui j a Ga pare Critiellario a imo Domini MDCXXVI l. dicatus est Ioanni Cia pClo tunc a Secrctis Principiadu S. D. N. Vrbani Octaui, 2 1 ua-

22쪽

Fortunρ Liceti. Lib. I.

Quatuor librorum de Immortalitate Rationalis Anima ad mentem Arinlotelis Historia XVI. INterim vero dum haec ludens pango, semper habens ani

navin ad Immortalitatem Animorum excolendam ; animaduertens opinionem Alexandri de mortalitate rationalis Animae magnum in dies incrementum suscipere cum maximo ingeniorum in Peripato tenellorum damnos continenter

urgebam opus antea diu coeptum De Rationalis Anima Im-I mortalitate ad aures Aristotelis: demumque post multarum vigiliarum labores volumen ad exitum perduxi, quatuor li- bris distinctum; quorum primus excutit Omnes opiniones in- .

fensas Immortalitati: secundus immortalem esse rationalem lanimam ostendit ex iis attributis, quae illi tribuit Aristoteles in primo Statu, priusquam ipsa corpori consocietur in for- l mam: tertius argumenta ducit immortalitatis ex conditio- li nibus ab Atiliotele datis Animae, dum in corpore degit ho- li minem constituens, adeoque in secundo Statur quartus assi- li gnat rationes immortalitatis ex i is attributis, quae concedun- li tur ab Aristotele animis in tertio Statu post obitum hominis la corpore separatis. Volumen in folio foliorum septemdecim supra centum exiit e Typographia Gasparis Criuellarii sub anno salutis MDCXXIX. dicatum fuit Serenissimo Ve netiarum Principi Ioanni Cornelio, Gymnasi j que Patauini' Moderatoribus, Nicolao Contareno, qui postea fuit Reipu- lblicae Princeps, Petro Bondimerio,& Dominico Molino, Se- lnatoribus. Neminem adhuc mihi videre licuit, qui libro lcontra dixerat; etsi Caesar Cremoninus Collega meus, ct Aloy lsius Albertus Sacrae Scripturae publicus interpres, ambo D. lj Federici Pendas j discipuli me seniores, ambo doctrinae Als lxandri Aphrodis aescultores, non semel dixerint se volumini lmeo contra dicturos; quia nulla contradictione relicta diem lobeuntes fato cesserunt. IAilegoria Peripatetis ad Aenigma Vetus Elia Lelia Crispis Historia XVII.

Viam forte meas ad manus peruenisset explicatio Mari jL. Michaelis Angeli ad Aenigma tenebricosissimum, quod

23쪽

De propriorum operum Historia. a i

quod superiori seculo transmissum fuerat ab Academicis Mediolanensibus elucidandum Patauinis eo tempore Pro fessoribus t Griphusque miro contextus artificio videretur exposcere diligentiorem interpretationem : ego non leuem

coniecturam habens e libro de Mundo ad Alexandrum inscripto Scrupum ab Aristotele dudum efformatum fuisse; duplici libello conatus sum intima Parabolae sensa penetrare; primoque plures doctorum hominum explicationes diligenter examinaui; secundo tres interpretationes Aenigmatis in Peripato proposui; quarum priore demonstratur, Aristotelem artificioso Eliae Leliae Crispis Epitaphio tractare singulas Generationis naturalis uniuersim sumptae conditiones: posteriore ostenditur, Philosophum hic Moralia tractantem agere de cunctis attributis Amicitiae perfectae: lpostrem itandem declaratur, Aristotelem in Gripho subtiliter ager de tertio rerum naturalium principio, quod Privatio passim appellatur in Scholis. Volumen Pataui j a Gaspare Criuella rio cusum in quarto folij, continens integra folia quadraginta sex, vulgatum anno Salutari MDCXXX. Cal. Septembr. ldicatum est Paullo Mauroceno inclyto Senatori Veneto. Nullos habuit contradictoreS.

En cupedia ad Aram Nonard Terrigena Hinoria XVIII. l

C Eueriora Philosophiae studia demulcens, Antiquiorta O Idyllia, speciem Altaris, Alarum, Oui, Securis, & Syringis admirabili quodam artificio referentia, quod obscuri sesima forent, commentari j sillustrare mihi proposui subcesi-uarum horarum tempore, mitioribus hisce Musis congruenter dicato. Ac primum quidem vetustissimum Altatis poematium agoressus, quod ali j Dosiadae, alij Besantino cuidam, alii Theocrito Syracusio, &alij Simmiae Rhodio acceptum referunt, explicare tentaui; Nonariumque Terrigenam illius Autorem salutaui; quod ita se circumscripserit Autor in Idyllio . Commentationem sub titulo Encrclopadia ad Aram nard Terrigena vulgaui; quoniam ex omnibus propcdisciplinis ad eam efformandam suppetias habuerim.Cusum

est opus Patauij in quarto Diij a Gaspare Criuellario anno Domini MDCXXX. continet folia viginti quinque. Dica-

24쪽

a et Fortum) Liceti Lib. f.

tum fui timeratissimo Principi Vibano Octauo summo Pontifici. Neminem habuit hactenus contradictorem, quem ego . quidem viderim.

En clopaediae ad Aram Publilij Oolat iani Porphyrij Histori a XIX,

Eodem tempore prosequebar cum suavioribus Musis aemgmatia Paegnia commentari: dc Aram olim a Publilio Optat i a no Porphyrio in Apollinis Pythii cultum con scri pi a solis versibus senarijs, uno litterarum numero maiori minorique discrepantibus, multiplicem antiquiorum historiarum& obscuriorum fabularum eri ditionem complactentibus, encyclopa dia pariter explicare sum aggressus; breue volumen eodem anno MDCXXX. Contexui: custam a Gaspare Criuellario Pataui j in quarto folii, undecim folia repleuit: Dicatum Vido Mauro ceno Veneto Senatori

d Η s. 8.Libri de Anima siubiecto eo pori nil tribuente: Deque ψeminis Vita, cientia primaria in constitutione foetas

Historia a T.

xi irrationibus vallassem, formam in materia reperiri posse, qlliae nihil prorsus corpori subie ecto tribueret,no a ctum primum, non operationem ullam, sed in eo velut in vase, degeret, nihil ad ipsum pertinens: non multo b post inclytus Antonius Ponce Sancta crucius Hispaniarum Regis ProtO- medicus in opere suo De Hippocratica Philosophia mihi de proposito litem indixit, & contradixit aperte: quum ex aduerso V l. Danie Sennertus meam opinionem collaudauerit, ut supra notaui. Licet autem Sancta crucius multo prius illud opus suum fece tit publici iuris ; mihi tamen ipsum in illo mea impugnantem videre non licuit, ni si d u mptaxmon stratum habui ab amico viro Io: Aunistino Balbano Medico Genuense: Quare statim assumpto calamo re pondere tentaui Archia tro Remo, non solum propugnans in cui theorema ab eo impugnatum; sed etiam, quod in luce lenten-

um olima agens de Spontaneo Viue nrium ortu, maximum d i ce n dor u in m n d a me in t u m i e ci gem, ac na ult i s

25쪽

Depropriorum operum Hi loria. 2 3

t lar confirmatione m addit, scin Cia non cilis animatum, S agere ut instrumentum separatiam ab em ciente primario, placitum a perre repugnans nostiae sententiae dudum promulo alae in opere De ortu Animae huma nae, per pcndere sum aggressus; & spacio dicrum in re quadraginta compi situm c sto pus sub i it u lo De mma si sic Io co rpori mi t Dbvente , IJoque fominis vita, s cssicientia primaria in constitutione fortes s. Ipsimi praelo Varisci Vari scij supposui Pataui j saeuiente pestilentia MDCXJ X. Volumen in qua ito soli j solum octo folia continens dicatum fuit Ioanni Amulio Senatori Ve

neto .

Disputariis non Nom Getica rum De Ferijs Altricis Amma I fistoria XXI Vodiam a pridem in uulgaueram volumen De his qui

diu viuum sine alimento, quum a multis viris docti simis non probaretur solum, sed laudibus miris cγ- tolleretur, atque suspiceretur; unus tamen inuentus cst , qui prorsus ipsum improbaret non modo , verum probrosis cor uicijs despicerct , lacerare que tentaret in eschartabulo VO-lusiano De Asitia recens b c dito bis phanus quidam castio Lusitanus Medicus in Pisano Gymnasio legens: diu ancessitae si an huic homini de proposito responderem : tandem ratio multiplex ub amicis allata , potissimum a Laurentio lignorio, viro summae probitatis & litteraturae, me uia sit ac excitauit ad curandam Cach ex iam maledici scri pioris , S ad reprimendam Castroniensem petulantiam: totumque libellum eius famosum excussit mea Nemetis, non tam propria propugnans, quam aduersari j dicta refellens , illius oppi C-bramenta sordidiora salibus aculeatis cruditionis euellens, discutiensque viginti quinque disputationibus : S occasione data vigesiman sextam disputationem addens, quae de Monstrorum ortu ex nefaria bruti & hominis comi nistione, meum aliud theorema dudum propositium in opere De Monstrorum caussis natura & differenti js c quod coniti eliose Castro damnauerat in libro De Meteor is Micro col- ij sartum tectum tuetur. Opus incoeptum mense Ii ni OMDCXXX. terminatum est meti se Februari j MDGXXXI

26쪽

e in . lib.

cusam Pataui j feruente Pestilentia typis Varisti Vari scij, qui vix absoluto volumine cum uniuersa familia numerosa morbo decessit e vitiis, ut duo postrema folia Venet ijs cudere mihi necesse fuerit. Volumen complectitur folia triginta septem in quarto soli j. Dicatum fuit Patauini Studi j Moderatoribus Francisco Mauroceno D. Marci Procuratoti de Collegis Venetis Senatoribus. Prodijt sub titulo, De Ferhr Altricis Anima Nemesietica disputationes : Qua 3 quum Romae legeret Petrus Seruius, doctrina pariter ac eruditione Medicus insignis, ad te Naudaee Patauium erKVrbe perscri psit in epistola, quam mihi legendam dedisti, u itaque Vir clarissime ad nos iter para: Interea fruere celcberrima ista Academia; fruere Liceto, quem ipse absens veneror; quem nunc osculor in Ferijs altricis anima. Vale Roma xi. Kal. Sextiles MDCXXXIII. Idemque sentit, scribit sub anagrammatismo latens Persi j Treui in opere Domesticarum exercitationum de exo Lachis, ubi reprehenditur Castro mihi maledicens,' ait enim Treuus , c Licetum quem virum Dij boni lsacκli nostri ornamentum insanire libuit hunc hominem asserere Casurum non puduit. Sed & eidem consentiens alius vir doctus incelebri Gymnasio Philosophiae publicus interpres, cuius nomini ne parcerem, eiusdem famae non parceret Castroniana maledicetia, Patauium ad me perscripsit hoc epigramma, Ad Fortunium Licetum s c. dum Nemesieticas eius in pati tiones legit,iterumque legit 2 admiratur Npubi Phil pro di p. is Quid mihi commemoras traxisse ad se Orphea Sylvasis Saeuitiam immites dedocuisse feras ris Structos quid narras Thebarum Amphione muros Pollice dum tangit fila canora lyrae r Alcidem sileat nimis ambitiosa vetustas Auracis nodis dum trahit ille viros.l Ennouus Alcides, Amphion, ac Orpheus ester, , In re iam sumpsit fabula prisca fidem: ,, Astitistis enim Nemesis populata lepores conccJehrat laudes docte Licete tuas. Non mitius est Castri linguam si amasse scrinam,hloribus immites quam domuisse feras. Aude animis . ici e Sophum fortasse licebiti NGUortuna tuum nomen & ipsa timet. Pyro

27쪽

De propriorum operum is loria. et

Pyroturrebat, siue duum librorum de natura Fulminum: deque Febrium Origine L storia XXII. V Ix a pestilentiae lauissimae contagione me receperam

quum meam mihi salutem gratulatus, ad me transmisit Aenigma Pyronarchae Iulius Recalchus in Ferrariensi Lyceo Medicus primarius, a me postulans explicationem litteris datis die x i v. Decembris MDCXXXII. Statim aggressus

interpretationem die xx. Decembris eiusdem anni, quantum per occupationes mihi licuit opus urgens, geminam solutio nem attuli Gripho, physiologicam unam de Fulminum natura, medicam alteram de Febrium origine; quam utramque

terminaui die tertia Octobris MDCXXXIII: cusum est vo lumen Pataui j mense Nouembri proxime secuto typis Iuli j Criuellari j in quarto folij, complectens folia septemdecim cum dimidio: dicatum fuit Eminentissimo Felici Centino Cardinali Asculano. Librum quum legisset eruditissimus Balthas ar Bonifacius, haec metra pepigit, is Ancipiti summus gladio se Iupiter armat,

is Fulmine saepe iuuar, fulmine sepe nocet: At tu dira Iovis, Fortuni, corrigis arma, is Vt nunc illa iuuent, qVae nocuere priuS, , Inque libris medicata tuis vel noxia prosuntis Et cicur efficitur vel Pyronarcha ferox. , , Quod si pernicies nequeat nos tanta iuuare, ri Mitior est saltem, vixque nocere potest. Illa minax, violenta, furens, quae concutit orbem, ,, TO et, &, Vt serpens, carmine rupta tuo est.

Duam librorum de Natura PrimoQ ouente Hictoria XXI Voluebatur annus MDCXXXIII. quum in locum defuncti Collegae mei promotus est ab excelso Senatu V neto Vir Floridus, qui Philosophiam in Patauino Lyceo mecum ordinarie profiteretur: ipse priusquam Patauium accederet, ad me perscripsit Epistolam humanitatis plenam, qua multis me prorsus auocare studuit ab omni litteraria concertatione : consignatam Epistolam concitat suo clerico, qui Pa- D tauium

28쪽

ῖο ortum' Liceti. Lib. I.

tauium s quo venturus iter ingrediebatur eam ad me perfer ret, is antea multis alijs viris legendam aperuit, qui me de litteris a Collega miliis commonefecerunt : demum bonus ille Clericus prostitutam signauit, ac defloratam , quasi virginem tabellario publico tradidit ad me ferendam, qua in

ego post alios legi conscriptam verbis ipsistimis, l, , Moli' Illustre & Eccellentissimo Sig. & Patron Colendis. Nel rice uere dalla Serenissima Republica rhonore della, , condo ita in colesto nobilissimo Studio di Padoua, una delle maggiori allegregete, che habbia sentito e l'vdire, i, , che debba leggere a concorren et a di V. S. Eccellentis s. l, , Eassai notoquel magnanimo lettodi Alcssandro, cho lis haurebbe egii volentieri combamito ne 'giochi Olim - , , pici, si Reges habiturus fuisset concertatores; masia ma- , , mente per che spero che appresso di noi questa, chcsi,, chiam a Volgarmente concor reneta, sia per riuscire radice , , di honesta amicitia, si come e a ueniato a molli virtuositi delia vera gloria singolarissimi amatori. Esem pio n 'habri bi amo in Apelle, e in Prosogene, i quali facendo a gara j , di tirare sottilissime lineea ostentatione dei Parte loro di- ,, uennero pol per talca gione grandissimi amici. Nacque se contes a come scri ueli Boccaccio fra Natan, e Mitrida nesis pretendendocia scheduno di loro ii priivato delia libe- , , ralita, ma alia fine si ri sol se in scambieno te beneuoleneta. Appresso Homero Glauco e Diomede si condussero nel, , campo per combattere ma conoscitatos s strinsero triari amicitia. Nella Republica Tebana di gloria fu gara fra, , Epaminondae Pelopida, con tutiocio si conseruarono D sem pre affettionatis imi amici, perche vedeuano , che ilpublico bene richi ede ua da loro quelio , che doppomolio tempo disse Tacito, priuata odia publicis utilit is tibus remittenda esse, net che si dimostro perstitissimo, , Citta dino Aristide, quando eletio Ambastiatore di A te- is ne con Temistocle depose te discordie, che con esse tui

hau eua . Luciano non seppe mal meglio e con risa mag-

,, giori bur larsi de Filosofi, che introducendoli litiganti, eis contentiosi; e certamen te ha pregiudicato assai alia fama se di alcuni Filosof grandi i 'essere essi stati fra loro emuli ,, gareggiatori, come furono Platone, a Senoson te, Di

29쪽

De propriorum operum Historia. 2 7

a gene, e Aristippo, Aristotele, e Sen'crates quanto me- ,, glio e pia lo deuot mente si portaron O Talete, e Solone , is quantunque competitori ne ita nominan Za della Grec is septenet a Z Le discordie sono dis licetaoli quando nor , ,, sano come quella che nacque fra Pilade e O teste , ap- ,, prellis Euripe, fra Niso e Eurialo appressti Virgilio, o co- , , mequelle, che scritae Eliano essere bene spes accaduleis fra Pausania e Agatone. Ho voluto con V. S. Eccellentis., , passare questo ossitio per significarie Panimo nato, ii qua- ,, te professera sem pre essere non meno ammiratore dei suo,, sapere, cheimitatore delle sue virtu. Hovolutoche ella ,, conosca in me quella facilita, che come di ce Plutarco est ,, viaticu amicitio e per tal cagione iungi quel brutto det to,, figulus figulum odit , auguro a me quello di Cicerone , , , vim habet magnam ad conciliandam amicitiam studio-

,, rum similitudo, e quello di Aristotele, sunt sibi iucundii, similes, eademque profitentes ; e con tal fine scusando la, , penna forse trascorsa in troppa sungliezeta te in riveren- ,, Ea e te bacio te mani. Perugia li 4. Settembre I 633. , , D. V. S. m. Ill. dc Eccellen rist. Ser. AT G. T. G.

Cui quidem epistolis statim ego responsum dedi per tabellarium in haec verba,

Moli'ALD. 2 Eccessentis. Signor e Patron Colendis. La lettera, che VS Eccellentiss.si e complacciuta discriser sinsito si A. dei corrente, resami non prima di hieri, mi e stata olire

modo grata; sendo ripiena non meno di eruditione , che di cortesia: ct si come netl'eruditione mi ha dato a gustare colla mente Mil netiare de' sim scelli concerti; cos nesia Da cortesia mi ha cibato la volonta coli ambrosiadi una raragentilersa. Al suo benigno letto corri pondero io se re con paripropensione d'Mimo; oe la si a molia eruditione se non mi Jara possibile di pares glare, non mi ara pero tollodi lodare. Si che rendendole infinite gratie delphonorfat tomi nemo serirmi la sua amicitia, da me cordial-

mente accellata, te bacis perfn di que Ita te mani, con farie molia riserenus. Padorea, Ι9. Settembre I 63 3. D. V. S. m. Ill. 9 E cellentiss. Ser. A m. Fortunio taceti. Aduetiit non multo post vir Floridus Patauium: Ipsum inuisi,domum eius adiens; statimque perconctatus est, an habuerim eius epistolam; respondi me illam recepisse; subitui-

30쪽

b s. Nouemb.

Fortuniν Liceti. Lib. L

Xique responsionem ad eum dedisse; quam ultro mihi confestus est a Tabellario sibi delatam; ut propterea semper

ignorasterim caussam perconctationis. Paucis ab inde diebus visitationem mihi rependit: mutuo radices amicitiae iscimus: cui colendae quum forte per eos dies in lucem dedissem librum de Natura Fulminum ; deque febrium Origine

sub titulo Pyronarchae, transmisi ad virum Florentem e Xemplar per Amanuensem meum , rogans ut, si quid in opero comperiret emendandum, dignaretur id mihi communicare, quo possem eius admonitione saltem alia volumina, quae cuderentur in posterum , perfectiora reddere: nunclauit mihi Iu taenis, se domi virum eximium non inuenisse; reliquisse tamen libellum in manibus Adolescentis clerici, quem ipse filium existimauit, certe contubernalem agnouit; cique legationem meam egregio Doctori renunciandam dixisse : ceterum postea suspicatus sum ab adolescente libellum viro Fl renti datum non fuisse, quum saepius exinde cum eo collocutus de libro ad se transmisso ne verbum quidem. Qtlum

deinceps illuxisset primaadies anni litterarii MDCXXXIII-M DCXXXI V. I II. Non. Novembris, ego de more, ac CX OLficio publicum suggestum conscendi Studiosis Philosophiam dicturus; coepique serere proloquia octa tui libri Physicorum Aristotelis, qui toto illo anno studi j mihi declarandus erat; primamque praelectionem habui, qua post explicatam

Alcmenae Mythologiam fuse probaui Primi-Mouentis meditationem ad Philosophum Naturalem eo potissimum n mine pertinere, quod es et vere proprieque Natura ; cuiusmodi non est anima rationalis post hominis obitum a corpor separata, quia nullam haberet naturalem propensionem ad corpus; adeoque non ad Physiologum attineret,sed ad solum Metaphysicum: Et quum hoc effatum, interdicens animae separatae a corpore defuncti physicam potentiam ad corpus denuo subeundum, non ita probari videretur viris doctis; idipsi mihi statim a lectione descedenti Scalas Gymnasi j significarunt Cretenus ingenue: Quibus ut morem gereremine quenti Schola, quae b Nonis proximis habita fuit, meditationem uberiorem habui de proposito ; qua plcne sibi satisfactum esse dixerunt eximi j viri. Vtrasque meas lectiones illas praesentia sua plurimum illustrauit vir Floridus,qui nondum lege