Portus Iccius Iulii Caesaris demonstratus per Ioan. Iac. Chiffletium ..

51쪽

aestuaria praeterlabentem, qui nunc per Graiielingam in mare influit) a portu citeriore, siue Sinu Iccio, ad ulteriorem Mardiccium; planas carinis voluit habere naues, quae minuente aestu, in vadis minimcafilictarentur atque,ut leuioresset classis, Equites qui Castelli in praesidio erant) in ulteri rem portum per aggerem militarem progredi, δίnaues conscendere,ac se sequi iussit. Inter utrumque portum, vadoso isti mari imminebat Promontorium Itium , Ptolemaeo lαπιν,e conspectu Caiatij, Albionis promontorii. Idipsum fuisse reor montem illum, quem forte, quod vadis Itianis immineret, Varenum nominarunt. Guicciardinus multa antiquitatis monumenta inibi effodi annotauit; ibique olim fui .

se creditur pharus, ex aduerse alterius in monte Dubrensi positae , cuius rudera admodum ait nuata supersunt. Valenum montem undequaque prisca aestuaria ambiebant; exindeque aura serena Britannia clare Conspicitur. Nunc in toto illo tractu mutata est penitus rorum facies, obnoxia miserandae sublunarium re-

rum conditioni, quam apud Ovidium Pythagoras sic expressit: is Meta- Iubiequidem durare diu sub ima ne eadem

Crediderim psec ad serrum verinus ab auro Sacula:

52쪽

Sacula sc toties versa est fortuna locorum.

Vidi ego quod fuerat quondam solidi a tellus,

Esse fretum: vidi factas ex aequore terras Et procul a pelago CONCHAE iacuere M ARI NAE. Et vetus inuenta es in motibus ANCHORAsummis: uuias fuit campus, vallem decursus aquarum Fecit, s eluvie mons est deductus in aequor Et paludosa, siccis humus arer arenis Clausit; s antiquis tam multa tremoribus orbis Flumina prosidunt, aut exsiccara residunt.

Lacus Morinorum magnam partem nunc e

hausti stini, ipseque Oceanus tam artificiosis vastisque molibus septus,ut incolae in sicco iam paene sint positi, neque tempestatum metuant irruptiones. Ea felicitas ipsis, ab aggeribus,repagulis, Cataractis maxime vero ab arenosis collibus, quos vereri voce Clitiphonis, apud Plutarchum, Libro MDvNAS Vocant. Ex iis quae luperlunt aliquot locis Moris,sive paludibus, magna industria per fossas, & molendina, aqua late stagnans educitur, utinas iescat fundus, & habitationi aptus reddatur. In lacubus prope Atidomaropolim, extra suburbium Aquilonare subi olim sinus Iccius) vidimus insulas natatiles, non absimiles illi, quam G 3 pue

53쪽

s. Meta- puerperio Latonae claram,ouidius leuem icerem ' Rh ticam vocavit. Sunt veluti quaedam crassiores Sctomentose culcitrae, e musco denso, aere multo distento compactae, cui radicularum fibris aqua tica gramina sunt intexta, quae pratensem Virorem exhibent. Nutritur massa tota tenui terrae

limo, qui expressione facta manu se prodit. Sic prata sunt sine fundo, insulae sine solo, quae tamen veterina ferunt, id homines. Non raro in

nascuntur ijs alni, salicesque laetae frondibus, quas exscindere sistent coloni, ne ventis actae dimoueant loco insulas, sub quibus per vimina firmo solo alligatis,tempore brumali, ac etiam aestiuo, numerosi pisces latent, gelu deuitantes, dc calorem , a quibus utilitas dominis. Vinculis vimi

neis solutae, non tantum ventis, sed etiam contis

quo libeat impulsae dimouentur, ut Calamna in Lydia Plinio memoratae, sed ad ictus modulantium pedum contremiscunt, ut aliae in Nymphaeo dictae Salmares. Serenissima Princeps Is bella quadraginta ad minimum Nobilibus, qua feminis qua viris, e comitatu suo stipata, in una earum aliquamdiu stetit,ac per aquas deuecta est; quin dc ibi rogata pateram ori admouit, ubi scilicet Carolus V. auus, Philippus II. pater, A

54쪽

si syriacum pontibus ab Augusto cum Bononia iunctum,a quo Claudius J .in Britanniambo uis, alis ut sta Tortu Iccio,sculi j posterioribus solimrie dictum Bononiam: Praesidia Romanorum adviris ue Portus tuitionem. Ex PEDi Tio NEM,Vnam omnino suscepit, suetoniacamque modicam,ClaudiusImperator;cum ς μή ' decretis sibi a Senatu ornamentis triumphalibus, leuiorem maiestati principali titulum arbitraretur, velletqtae iusti triumphi decus: unde acquireret, Britanniam potissimum elegit ; neque tentatam ulli post D. Iulium, Sc tunc tumultuantem ob non redditos transfugas. Huc cum ab Ostia nauigaret, vehementi Circio bis paene demersus est,prope Liguriam,iuxtaque Stoechadas insulas. Quare a Massilia GEsso RIACvM Vsque pedestri itinere confecti, , inde transmisit: ac sine ullo praelio, aut sanguine,intra paucissimos dies, parte insillae in deditionem recepta, sexto quam profectus erat mense, Romam redij si triumphauitque maximo apparatu. Ad citius spectaculum commeare in urbem, non solum Praesidibus Prouinciarum permisit, verumetiam exulibus quibusdam;

55쪽

16 iv LII CAESARI sdam , atque inter hostilia spolia naualem coronam fastigio Palatinae domus, iuxta Ciuicam, fixit traiecti dc quasi domiti Oceaniinsigne. Tunc Gessoriacum oppidum a Claudio mire excubium ferunt; & ad ornatum illum pertinere illa Plini j de Platano arbore Luis non iare miretinar borem, umbra gratia tantum, ex alieno petitam orbeZ PLATANus haec est, per mare Ionium in Diomedis infulam, eiusdem tumul iratia primum inuecta ; inde in Siciliam transiressa, aque inter primas donata Italiae, o iam AMO Ri Nos usque pervecta iatributarium uiam pertinens solum, ut Pentes vecti diis pro umbra pendant. Iulius C sar in Commentarijs C essoriaci meimtionem nullam fecit; ideoque obscurus eius aeuo videtur fuisse locus. Pomponius Mela Claudio vivente scripsit,iarimos Gallicarum gentium M rinos, portu quem siessoriacum vocabant,non habuisse quidquam notius.Ptolemaeus Γεοσορμυιον appellat: Florus Comparat cum Fregellis oppido Vesse rum in Italia: Plinius uno loco meminit Vessoriaci Morinorum Pentis littoria talio, peti,qui Gesoriacus

56쪽

Dominicus Niger collocant Gessoriacum ad Brugas: Hector Boctius ad Slusam municipium: Io.Talbotus ad Caletum: Turnebus & Surita ad vicum Soacum: Scaliger ad Vestire oppidum: Rob. Coenalis ad Casietum: Bilibaldus ad Gan. dauum: nonnulli ad Diepam Equorum: Rhenanus , Massonus, Lelandus, Maginus, Vclserus, Cam denus,&alij complures ad Bononiam , quorum opinioni subscripsit Meyerus, qui sic in Annalibus plandriae, anno M. C C C. v I I . Haec facta sint Bononia qua nomine dicta est antiquo G Esso-RIACVM, Morinorum nauale,Marcellino inter veteres memorata, pertinebatque antiquitus ad Comitatum Flandricum, sed per castriditasem Valgorum,

alia que partitiones hereditarias, auul fuit. Florus Libeo viper Stadium emendatus, Bononiam Sc G essoriata 'P Cum contigua primum filisse loca, intermedio flumine tantum distincta,clare insinuat, 'bi scribit, Auginum ea pontibus iunxisse, classibusque fi

masse. Exinde Bononiae nomen primus solitarie retulit Eutropius in vita Diocletiani Imp. Dcin- Libro ν. de Marcellinus Constantio Aug. X. Iuliano III . Libro io. Coss. hoc cst,anno Christi c c c Lx. sarius B ON O N i A M mittitur, obserua reus sollicite, ne qui se quam stetum Oceani transire permitteretur. Idem

Ammianus alibi: Ad haec prohibendasi copia dedissit Libro tr.

57쪽

fortuna prost rior, o RBis EXTREMA Dux scitis mus Theodosius)petens, cum venisset ad B No Ni AE littus quod a stario controuerso terrarum, angustys reciproci distinguitur maris, attolli horren. diu sibus assueti,rmium sine zila nauigantium n xa,in oeciem complanari camporum. Exinde transmeato lentius si ero,defertur R v T V P I A s inionem ex aduerso tranquillam. Tu molympiodorus in historia Honorij Senioris Theodosiij Honorij-que Iunioris, de Constantino Tyranno: Relisis Trita se traiecit cum seris ad BONONIA M, quod

maritimum est, ac primum in Vallor finibus oppidum.Si tunc temporis primum, ergo nondum CX-

stabatCaletum. In Libro prouinciarum &ciuitatum Galliae,in Belgica secunda, in qua est transitus in Britanniam,sub Metropoli Rhemensi,post

Ciuitatem Morinum, proxime recensetur Guitas Bononiensium.

Bononiam porro dc Gessoriacum pro uno dc eodem loco habita fuisse , conuincitur ex Itiner ria tabula Peutingeri,ubi lcgitur: GEsSORIACVM, quod nunc BONONIA: ratioque itineraria exacte respondet distantiae, vid. sup. quam inter Ambianos Gessoriacum posuit 'N' Antoninus. Praeterea, piraticam Carausij factionem, quam Gessoriacensibus muris inclusam, captam

58쪽

captam retulit Panegyricus Constantio Augusto dictus; alter ad Constantinum Max. eius filium, ad Bononiam fuisse deuictam commemorat; ita ut Bononia dc Gessoriacum pontibus ab Augusto iuncta, fuerint necessarib unum idemque orpidum , vetustiusque nomen tunc temporis exoleuisse videatur. Nec enim iudicandum est,tantos Auctores, ad tantos Principes, in huius loci notatione, recenti tum memoria, aberrauisse. Adde,quod ad Bononiam P H A R v s extitit a Romanis posita, quae nocturno nauium cursui portum

ostenderet: ea longo post tempore a Carolo Magno restaurata fuit, ut testatur Regino , apud quem corrupte Phanum legitur pro Pharum; nunc vulgo dicitur turris dotare. Ceterum quod Marcus Velserus M Philippus Cluueritis affir- Ad fiat-

mant, portum Iccium, eumdem rume cum Gel- itiner.

soriaco, qui posterioribus seculis dictus sit Bono- eip. s. nia; falsum est, si Ptolemaeo fides: is enim licet

Icio promontorio, Nauali Gessoriaco, eumdem tribuat latitudinis gradum, scilicet L i i i. &scrupulum eumdem, scilicet xxx: tamen in longitudine valde differre ostendit, quod uterque locus eidem quidem si ibsit longitudinis gradui xxn; sed Icium Promontorium sub indicati gradus strupula xv. Gessoriacum vero sub scru-

59쪽

pulo X L v. unde plane necessum est,non fuisse eadem iuxta veteris Astronomi calculum equi sane vir AEgyptius, ut mirus in reliquis etiam Valliae redinandis turbator fuit , ipsomet Cluuerio assertore ; ita in horti m locorum indicando situ, praepostero censuit , dum Gessoriaco praeposuit Icium, sic alioquin extra Morinorum terminos ablegandum.

Deinde,Certum est,omnem oram maritimam,

quae fuit prouinciae Morinorum, olim constitis se PAGis, qui ut obseruauit Scaliger in Ausonium) fuerunt ampli tractiis, prouinciarum praepositurae Plinius, ut an te monuimus memi

nit ciessoriaci pagi in quo fuit Vesoriacum Nauale,

in Australi Morinorum limite, ubi nunc Bononia. Scrichius in Archiuis Ecclesiae S. Petri, Castelli Morinorum,in charta anni M. LXXXV. scri

ptu in repperit, fasset, in pago Menapisior scilicet

iuxta Boreale Morinorum littus, Straboni M napirum conterminum, ubi Dium Caesaris Nauale collocat ipse ubi portus noster nunc eXtat Mar-diccius. Vnde patet luce clarius, Iccium dc Gessoriacum, diuersos fuisse portus ε, quippe tota paenet prouinciae Morinorum longitudine sorornansaco pago intermedio ab inuicem discretos. Accedit Romanorum itinerum diuersitas,quam habes

60쪽

supra,ex Itinerario Antonini, auctoribus rerum Flandricarum, & schemate topographico, per quod littus Morinorum,quale stib Romanis fuit, exhibuimus,ut Militares viae ducentes ad Virumque Portum,melius obseruarentur. Habes ibidem ad viarum intersectiones, pro Portuum tuitione, loca praesidiorum, & stationum Romanarum, C. quibus natae urbes, castra, ic oppida, Clim antea

ex Dione) Morini nulla haberent. Habitabant tibi. Romam sinquit Beda) intra talium, ad plagam

meridianam;quod finitates,Gna,Pontes, oe Stra

ia ibidem facta seue hodie tentamur.

V l R O v I A C v M,oppidum non ignobile,etiam. num superest , ad Militarem viam, vulgo Uerui , corrupte in Itineraria tabula Ut uinum.

MINARIACVM quoque,quod primum vij terra, in Vita sancti Vedasti, tum Stegria dc Degra dictum, vulgo SHerre. Ad eius pontem in Linfluuio pertingit regia via vetus, ibique in ruderibus nummi veteres passim effodiuntur. Male Cluuerius Minariacum collocat ad oppidumo me ille, quod olim Minor olla, & a S. Mo ronto, Broiiij Coenobij fundatore , Meronti talia

dicebatur. CASTELLvM, nunc emollita voce Romana