장음표시 사용
11쪽
vel flaut bilis, i duplex est.
Aut intertermittens, vel interpollata, q duplex est.
Uel habes una Vel habens Aut intermit Aut intermi accessionem a- plures acces tens exquisi. tens no exesi-pud Galenu,q siones, quq ta,vel tertiana ta, quae tertia triplex est. duplex est. ex sita cuius na notha, vel paroxismi no spuria dicitur.
Homotona, i. Aut enim ata Aut accessioes cessiones sunt no sunt manifer F L- Epazma Paracm - nianis estis, & ste,& e causonstica,t.a1- itica, id--tertiana co vera, de chol squali- surgens, est decre- tinua. ra, ad qua alieter a D & inua- sccns. reduc ut et caunigens. lescens. sonidem no vera, videlicet de pituita salsa. Datur etiam synochus Ex putredine flau bilis apud Galenum secundo de differentijs febrium cap. 2.secundum sectionem Leoniceni, sicliti synochus ex putredine sanguinis, si cundum Avicennam.
12쪽
Vel habens a cessiones manifestas, qus quotidiana,aut lati. O dicitur.
Vel habens accelliones immanifestas,&est causen non V
Sine symcopi. Syncopalis humorosa, est febris pendensa multitudine humorum frigidorum, in ore stomaci existentium. Vide Galenum duodecimo Methodi cap.tertio.
13쪽
Aut intermittens quotidiana , Quae non con
sueuit sub diuidi, propter breuitatem temporis medij inter una accessionem,& altera,
A ut plurimu tempus intermittit, sicuti proportionabiliter dictum est, de tertiana intermittente, seu interpotila ta,& exquisita,& hice ita quotidiana in te
poliata, & exquisita diceretur, fit ex pituita dulci.
Aut no plurimum tempus intermitaiit, sicuti propONtionabiliter de tertiana non exquisita, &haec etiam diceretur quotidiana interpoliata,no exquisita.
Composita ex utrisq; Nocturna. Diurna. Epiata est, quando simul calent,& frigent, atque eodem tempore in toto corpore calorem, & friatis immodicum sentiunt. vide Galenum a. de differentijs sebriu cap.sexto. fit ex pituita vitrea. Lipyria est, quando interiora calent, exteriora lagent. Febris in qua occultatur frigus,& apparet in ea calor, est emptatos. Febris in qua occultatur calor, & apparet in ea frigus, est Liparia. vide Avicennam in prima quarti, tractatu secundo cap. 9.&Io. Aut
14쪽
Aut continua. Aut ex putredine atrς
Continua Continua Continua Continua Continua quartana, quintaria. sextaria. septaria. octana. q raro in- Quas nunquam vidit Galenus,& uenituri nos ipsas minus videbimus.
Primo de disserentijs febrium cap. s.in fine secundum sectionem Leoniceni cap.7.secundum sectionem Laurenatiani. Galeni verba hςc sunt. 'I Quod si duobus diebus ac noctibus idem circuitus perfectus Lisset,lunc febris tertia. ni eo modo fuisset exemplum,& si tribus quartans,& qua tuor quinta nq,si imo febris vlla quintana existit, ego enim nondum perspicue vidi neq; eam circuitionem,neq; aliqua aliam ultra quartanam. Primo de morbis vulgaribus Hippocratris verba haec sunt. S Prsterea errates febres,quaritanae, quintanae, septimanae, & nonanae, quibus iudicentur circuitibus considerandum. Galeni verba in commento haec sunt. N Nam ut in libro praesagiorum omnem absoluit de diebus decretoriis disputatione, ita de circuitibus quoque. At nusquam de quintanis meminit, vel septimanis, vel nonanis,non modo in praesagijs de ipsis quicquam prς- dicens, sed ne in aphorisinis quidem.
15쪽
Pestilentialis autem febris, quoniam primum ex pestilentis
aeris inspiratione, mox ex humorum putredine oritur, propterea & ipsa inter putridas connumeranda .vide Galenum L dedimerentijs febrium cap. q. secundum sectionem Leonicent; ca P. f. secundum sectionem Laurentiani.
HActenus febres simplices, nunc compositas manifestemus; Commiscentur autem quandoque humores isti,ta cX varia eorum mixtione, Variae ct generantur febrium species, quas tamen omnes Hemitriteos vocat Galenus. Caeteruexquisitus hemitriteus sit, quando naua bilis,& pituita aequali
portione utrinque commiscentur,ita ut neutcr humor alteruuincat.Galeni verba a. de differentii febrium .cap. 8.secunduscctionem Leoniceni, haec sunt. Febris igitur quς ex tertiana & quotidiana continua com posita cst, quam hemitriteum appellamus, aut flauam bilem habet exuperantem,atque ob id in eo sunt tertianae flabris ac- - cidentia maiora. aut haec Qui dein paucior, pituita vero abun dantio atq; iccirco quotidianae continuae asscistiis firmiores. μ aut nc uter humor alterum uincit, sed ambo equi potentes exi stunt, quo tempore est exquisitus hemitriteus, &c. In eodem etiam cap.8.insra.Galeni uerba hic sunt: Rursus igitur redeamus ad eum quem Hippocrates uocat hemitriteum horridum atque continuum, quem facit tertiana quotidianae continuae commiXta, intermittenti autem non ita, quoniam qus eX ambabus componitur febris neces. G titio & ipsa intermittit,non tam cia ex duabus continuis qua- ς rum altera ex bile,altera ex pituita generatur, potest hemitri teus consistere, quoniam haec commixtio febrem horridam,cς ac quς multas habeat redi plicationes non facit meccsse est igicu tur si horridus simul atque cciri nuus sit hemitriteus futurus, Q ex duabus ipsum febribus generari,quarum altera sit intcr- cc mittens, altera vera continua,atque idcirco tertiana quidem cc intermittens cum quotidiana continua confusa facit hemitri
teum,cum neque utraque continua, neque utraque intermitacc tens huiusccmodi queant sebrem generare.
16쪽
Et quae sequuntur vide ibi. In a. etiam de crisibus cap. r. Galeni verba haec sunt. is 'I Febres quidem complicantur unius generis cu aliis eius ,, dem generis,uel unius speciei cum aliis eiusdem speciei,cotin is
git vero nonnu quam ut etiam differentes,na quotidianae tem sitianis,& his quartanae,& quae eandem speciem scrvant inui- ,,cem, pleruque com plicatur,quo fit ut sis pius idem homo tres is quartanos habeat circuitus,sed hos sidena non est difficile co signoscere, uandoque uero aliqua ex intermittentium genere is cum continua complicata dissicillimam vixque explorabiIem issacit mixtionem. &c. In r.etiam de crisibus cap.9.Galeni verba haec sunt. ω'I Quae autem ex complicatione fit,quadrupliciter cons- is stit, vel tertiana,ac quotidiana commixtis, vel ea qup singulis is diebus accessionem facit,continua alteri quae per tertiam, vel istertiana ei qus singulis diebus accessionem facit c5tinuae, vel isquotidiana ei quae per tertium continuae nulla ex his mixtioni isbus in primo die exquisite cognoscitur.&c. I Recentiores Avicennam secuti in prima sen.quarti Cationis,tres tantum species Hemitritet secerunt.Prima species hemitritet est, quando tertiana interpoliata iungitur quotidians continuar, & quoniam in hac sebre non possunt esse s ua accidentia, propterea paruus appellatur hemitriteus,quia parti e malitiei est;ita dicunt.' Secunda species hc mittitet est,quando ouotidiana interpolja ta iungitur tertianae continuar,l: quia in nac febre saeuiora contingunt accidentia propterea medius appellatur hemitriteus, quoniam sebris haec sevior & malignior est prima.' Tertia species hemitritet est,cuando tertiana interpoli ta iungitur quartanae continus,vel econtra, & haec maior adipellatur hemitriteus, quoniam in hac febre sivissima contingui accidentia. ita diuidebat hos hemitriteos excelletissimus priceptor incus Benedictus Victorius Faventinus, in Patauino gymnasio Theoricus primarius.
17쪽
iri L Prima Secunda Tertia . t species. species. species. FEbris haec tres species sub se continet,quaru prima ex sola membrorum solidorii inflammatione oritur, seruatis adhuc illesis magna ex parte humani corporis humiditatibus . naturalibus,a Galeno vera hectica,& primus gradus,seu pri- , ma species hecticς dicta,que in principio, ut cognitione diffi- . cillima, ita curatione facillima redditur autem per accides cu. ratione dissicillima,quia difficillime cognoscitur. Quod si caliditas & siccitas ulterius adhuc procedant, roridamq;,& vita ι humiditatem partium similarium, cordis pr sertim, consu mansi&exsiccent, atque etiam cor ipsum exurant, itit ex hectica,in tabem,& mara sinu penitus incurabile faetiis est transitus,ut recitat Galenus i. de diff. seb.cap.8. & ρ. Et haec tertia. Species hecticae est,qus & cognitione facillima, & curatione impossibilis. Inter istas duas extremas mediat secunda ; quae& cognitione facilis,& curatione dissicillima, has tres species Galenus i. de diffseb. cap.8.& q. sic expressit. Quae igitur febres hectic appellantur, duplici uia orta habent, magna quidem ex parte ex ardentibus sebribus,quae tantum protrahuntur, ut longitudine temporis humorem in corpore cordis contentum consumant, uel fieri potest ut eius adhuc magna portio reseruetur,ilis vero non tantum liceticae sunt, sed tabidae etiam. Quae aut manente adhuc humiditate gnantur, ubi cordis corpus occupauerint, hinc maxime accen dunt,quemadmodii lucerias flama ex somite. I Et paulo post. Hasce igitur febres non est admoduin dissicile curare, at quae ex ipsis ad tabem peruenerunt, ex inscitia m edicoru, quibus earu cura suit demandata, ubi iam exquisite consistit, ic iamdudum inciperunt,non modo est easdem curare dissici .
18쪽
cile sed etiam impossibile,earum siquidem natura calida est, '.& sicca,cum tale aliquid cor patiatur, quale lucernς semes,cu fuit plurimum exustus,nam qui ita torrefactus est frangitur, 'atque dis luitur, atque ex friabilitate continuitatem amittit, ' adeo ut neque si magnam olei copiam superinfundas , fiam ma abundantior possit accendi,semper enim parua & debilis in ipsa palpitat flamma, ac continue fit multo minor, donec toto extinguatur,talis quidem est febris,quae omnino labia ''da existit, quae ab ea passione disserat, quae tabes appellatur, 'nam lisc & absque febre in decrepita state solet accidere,em 'tricto natiuo calore, quod nihil aliud existit, e mors,que fim.'ri sine sensu doloris,ac secudii natura ex siccitate cdtingit.&c. '
Et cap.9.Galem verba haec sunt. 'Dico autem tabem incipere quando nativus humor, qui si in unoquoque dispergitur corpore,in spatijs particulam con- similium intermediis iam in cordis substantia aboleri pericli- t tur,donec enim pars huius aliqua reseruatur, selum febris ,, hectica existi nondum etiam tabida, cum vero iam res eo pe ,, riculi peruenerit,ut nihil iam ex tali humiditate supersit, tunc is exquisita tabes existit. Est quidem omniu hecticarum febriu'sidi positio dissicilis, ubi iam principis tempus praeterierit, deter'rimino autem principiunt non dierum,aut horarum numero, osculi neque in aliis morborum generibus,sed ipsis dispositio sinis modo.Cum enim naturalis cordis temperies primu euer- isti incoeperit,iaeque natiua humiditas protinus aboletur, neq; Hvirtus plurimum laborat,sed primo fit velut quaedam esserue is scentia humidiatis,quo in tempore sacile est huiustemodi se- brem sanare, tanquam nihil adhuc virtute perpessa, dein- riceps &consumptio quedam esseruescentiana sequitur, atque Ahac in longum protracta,& ipsa similaria corpora, quae sunt ricordis ueluti elementa, sicciora,& minus nutriendo idonea'si redduntur,atque inopia alimenti tenuiores, ac tantum uirtus is laborat,quatum siccitas atque caliditas in ipse corde inualuei sirini,quando earum altera cxuperas uirtutem imbecilliorem ,, reddere potui huiuscemodi febris iam quodammodo ad u. tranque partem declinat, ac medium obtinet locum interea istabidam febrem, quae penitus cura non admittit, atq; illa dec a qua
19쪽
qua paulo ante diximus,q facillim ei principio curas potest:
Sunt vero &in hac latitudines multae, quoniam & dispositiones ipsius multae in eo qJ magis ac minus diuersitates. Quae igitur squaliter distat ab utraque, &ea scilicet quq exquisitEtabida existit,atq; illa in qua nihil est adhuc tale, media quodammodo se habet ad curationem, dubio ad partes ambas inclinans momento. Quae autem tabidae proximior existit,est etia periculo uicinior, cu quae alteri prinas magis adheret nopartiam salutis spem possit afferre.&c. Dicta est autem sebris hec haectica,quasi habituali nam cum calor prs ter naturam extensus sit per uniuersum corpus facta est febris lisc habitus quidam firmus, ita ut cum fgrot tes sebriant, se tamem sebrire non sentiant.brosequitur Galenus insta in eodem cap. '.& dicit. Proprium autem his qusta biconiunctς sent,est siccitas, quoniam sine siccitate sepius hecticq febres consiliui,cu non transmutatur ad tabem,quemadmodum multis hoc tempore in magna pestilentia contigit.
Dicit hic Galenus primam febris hectici speciem, quae
nondum ad tabem transmutatur, absque siccitate existere, quod uidet esse salsum,nam febris, ut febris, est intemperies calida & sicca, ut est sententia Galeni in comento illius apho M risimi. I Victus humidus omnibus febricitantibus consertis Propterea & sebris illa hectica, qui nondum ad tabem. transmutatur,erit cum siccitate.
v. 5 .. Dicendum,ui hic Galenus facit comparationom inter primam febris hecticae speciem,& reliquas duas species,nam prima species reliquis comparata,videtur esse sine siccitate: Simpliciter in & ipsa in se considerata, non erit absque siccitat nam illud quod est tale in respectu,non in est tale simpliciter & absolutE,nam in pisdicamentis dixit Aristoteles.& molem partium,& milium magnum,ad aliud,& ad aliud relata. De his autem tribus speciebus hecticae, vide diffusius Galenulocis superius citatis cap. 8.&ρ.primi de diff seb. & librii etia decimum methodi medendi in fine.& librum etiam Galeni de tabe nuper aVictore Tritica uelio latinitate donatum. D
20쪽
' π Agna sp inter Doctores fuit cotrouersia,nugd fmGa-1 V I lenu det febris de putredine sanguinis e sanguine state
lub forma saguinis, ac seruate nam sanguinis/nos i sal.loca in mediu asserem us,ut liberii unicuiq; siliqua maluerit seq. sentelia.a.de diffsseb.c.8.fm sectione Leoniceni Gal.verba huc sunt. INa horum esum principi u sons atq; elementu est singub MIariu febriu forma atq; figura exquisite cognoscere, neq;. n.
plurima est earu multitudo,cuoes tres numero existat,&q ex amarabile,&qex atra,&q ex pituita gnat, quarusnsulae γ' duas lint drias, continuae satq; intermittentis, adco violum Dq ex humoris putredine ortum habent,fiat sex numero driae. Da.de crisbus.cap.9.Galeni verba lisc sunt. 'I Tria suntoia q ex humor u putredine febriu accendunt si genera, qda.n .ex flaua bile,hsq; et urinas sunt, qda vero ex a- ,;tra,qda ex pituita cosistiti. Ex his Galeni locis facile colligit.,, tria talu este febriu putridarii glia. St. n. daret febris de putredine sanguinis, no tria, sed quatuor essent sebriu putridarum na.In z.tia de diffseb. c.' .ubi Galenus disputat an det febris e putredine sanguiuisqvr tenere,' det febris de putredine sanguinis.Galeni verba ibi haec sunt.' Quare no procul a ve vroesi existimadu sanguinem ipsum nonnungin his q instam mationem pati utur particulis subire putredinem ex qua sim Dpliciores sidem q. ex aliis humorib.febres fieri, si lem vero . accessionia Pportionem assumere, qualem tertiang maximε υ .sebres ostendit iasi ita in his elaterii inflamationes pati utur DObseruatis,quo tre maxime rubidii expuunt. Dicit hic Ga- lenus&sanguinem putrescere,& ex eius putredine oriri se-bres simpliciores,il ex aliis humorib.quaru accessiones similes sunt accessioni b.febriu tertianarii. Nisi dicamus, hic agit de febre sanguinis sueniete ex instimatione partiti,pectoris psertim;sed qstio ni a est de sebre sanguinis putrescentisi venis magni Se extra venas,ut contingit in febrib. continuis, di interpoliatis alioru humorv. prosequitur Galenus & dicit.